تا همین اواخر، تاریخ­ هنر و معماری دوران اسلامی ترکیه، بعد از دوران سلجوقی، هنر و معماری عثمانی دانسته می­شد. اما این دیدگاه امروزه منسوخ گردیده است. زیرا بعد از فروپاشی سلاجقه امیرنشین­های خودمختار ترکمن در نقاط مختلف آناتولی حضور داشتند که برخی از آنها تا قرن چهاردهم و برخی دیگر حتی تا قرن پانزدهم دستگاه حکومتی خود را در مقابل گسترش روزافزون عثمانی­ها محافظت می­نمودند. در دوران حاکمیت بی­لیک­...

حسن بن زاهد، مشهور به غریبِ کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعیدِ بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

هنر شیشه‌گری از دیرباز نزد ایرانیان متداول بوده است؛ اما نقطه اوج آن را می‌توان مربوط به سده سوم تا ششم هجری در جرجان دانست. آثار به‌دست‌آمده در این دوران، بیشتر پارچ‌ها و صُراحی‌ها هستند که طرح‌های متنوع دارند. با وجود اینکه تزییناتِ آثار آبگینه در دوره سلجوقی پراهمیت و در اواخر این دوران ویژگی‌های خاصی دارد، تاکنون بررسی و مطالعه اصولی روی شکل، تزیینات و روش ساخت آن‌ها انجام نشده است. در پاسخ ب...

هنر موزاییک بخشی از هنر نقاشی دیواری به حساب می آید که از کنار هم قرار دادن قطعات کوچک و رنگین شیشه و سنگ و کاشی و … در لایه ضخیمی از ملات و سیمان به وجود می آید و به عنوان هنری تزیینی از دیرباز در تمدن های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. پیشینه این هنر به بین النهرین برمی گردد و پس از رشد و شکوفایی این هنر در یونان و روم، اوج این هنر را در بیزانس شاهد هستیم. بهترین نمونه های موزاییک ایران از د...

سده های ششم و هفتم هجری، یکی از درخشانترین دورههای تاریخ فلزکاری ایرانی است. در این دوره تغییراتی اساسی، در فن ساخت و تزیین آثار فلزی روی داده است که استفاده گسترده از شیوه ورقکاری در کنار روش ریختهگری برای تولید آثار، و کاربرد فن ترصیع برای تزیین آنها از جمله این تحولات بهشمار میرود. با آنکه مدارک موجود و تحقیقات صورتگرفته تأثیر فلزکاری خراسان بزرگ در قرن ششم و جزیره در قرن هفتم هجری را در برو...

نظریۀ منطق مکالمه یا منطق گفتگویی در قرن بیستم در تقابل با نقد سبک‌شناختی و زبان‌شناسی ساختارگرای سوسوری مطرح شد. میخاییل باختین، از یک سو در اعتراض به رژیم تک‌آوای استالین و از سوی دیگر در مخالفت با نظریۀ فردی و غیراجتماعی بودن زبان -که پیش از او بر حوزۀ نقد ادبی حکمفرما بود- این نظریه را مطرح کرد و در آن به ساختار اجتماعی گفتار، نقش «غیر» یا «دیگری» در گفتگو و ماهیّت چندصدا و مکالمه‌گرای زبان ...

شناخت اوضاع مذهبی و سیاست های مذهبی شاهان زندیه از مهمترین مسائل دوره فترت بین صفویه تا قاجاریه می باشد چرا که این دوره کوتاه مدت به مثابه میان پرده ای بین دو دوره مهم و حساس صفویه و قاجاریه محسوب می گردد وشناخت صحیح و دقیق این دو دوره به منزله فهم حوادث و رویدادهای و وضعیت کنونی ایران تلقی می گردد. به منظور شناخت و بازخوانی حوادث عصر زندیه لازم است مسائل مذهبی و نگرش حکومت زندیه به این مقوله ...

چکیده ادوار فقه و تحول در روش فقاهت شیعه رابطه‌ی مستقیمی با اوضاع اجتماعی ـ مذهبی جوامع شیعی دارد؛ به طوری که می‌توان آن را منعکس کننده‌ی خصوصیات یک عصر تاریخی و در عین حال مؤثّر در شکل‌گیری عناصر عصر بعد دانست. این تحوّلات فقط تفریع فقه و بیان احکام را دربر نمی‌گیرد، بلکه شامل روش استنباط و نقش فقها در کاربرد احکام نیز می‌گردد. دو دوره مهم از ادوار فقه شیعی، مقارن با دوران حکومت ایلخانی و تیموری...

تاریخ جهانگشا آیینه و جلوه گاه حوادث و وقایعی است که در زمان حمله ی مغول و دوران حکومت آنان بر ایران گذشته است. با مطالعه مکرر این اثر و دقّت و تعمّق در آن می توان پی برد عطاملک با استفاده از آرایه های مختلف ادبی نظیر اقتباس آیات و احادیث و استعارات و تشبیهات و ....، به ذکر حوادث و وقایع تاریخی پرداخته است. در این روند مطالعاتی سعی شده است با استخراج نمونه های متعدّد تحت عناوین مختلف ادبی شگردهای ...