امام موسی صدر به دنبال احیای امر اجتماعی ایمانی بود و این هدف را در گروکنش اجتماعیایمانی می دانست. ایشان با تأکید بر تحقق اندیشه های جمع گرایانه اسلام با درون مایۀ ولایی درصدد تحقق الگویی از ساخت اجتماعی اسلامی بود که از مسیر پیوندها و تحکیم روابط اجتماعی فعلیت یابد. جماعت و جماعت گرایی یکی از رویکردهای نظام بخشی اجتماعی است که عمدتاً پس از گسترش بحران های نوگرایی (مدرنیسم) همچون بحران فردگرایی...

این نوشتار در پی توضیح مبنای زیبایی­شناختی نگرش یورگن هابرماس به «عقلانیت ارتباطی» است. مطابق مدعا تعریف امانئول کانت در مبحث نقد قوه حکم از امر زیبا، و توضیح وی از قضاوت ذوقی و زیبایی شناسانه، به فهم ابعاد ژرف­تر رویکرد هابرماس به «عقلانیت ارتباطی» و مقوله کنش ارتباطی و زبانی می انجامد. هم چنان که توجه به پرسش­های مطرح در مکتب انتقادی فرانکفورت و دیدگاه­های تئودور آدورنو در توضیح جریان از خود ...

هابرماس، فیلسوف نسل دوم مکتب انتقادی فرانکفورت، بر این باور است که عقل مدرن نتوانسته تمام ابعاد خویش را آشکار سازد و تنها عقل ابزاری بر جامعه مدرن مسلط شده است. وی با طرح نظریه کنش ارتباطی در پی بازسازی پروژه مدرنیته است که به زعم وی عقیم یا ناتوان مانده است. او در این نظریه که مهم‌ترین دیدگاه او محسوب می‌شود، با استفاده از رویکردهای جدید زبان‌‌شناسی و فلسفه زبان سعی در ارائه مدلی از ت...

امروزه تحلیل حوزه عمومی بر اساس نسبت میان مقوله­های کلیدی سه گانه با شهروندی هابرماسی صورت می­گیرد که این نسبت کاوی از طریق رهیافت روشی هرمنوتیک متن­محور (ریکور) و انکشاف - افشا (هایدگر) و نظریه انتقادی (هابرماس) صورت گرفته است. موضوع این مقاله، تحلیل و تبیین نظریه شهروندی گفتگویی در فلسفه سیاسی هابرماس و شناسایی مراکز رشد فکری برای بسترسازی جامعه مدنی عقل­محور است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- ...

این پژوهش بر آن است تا از طریق پرداختن به ضرب المثل ها به تحلیلی در باب موانع شکل گیری ارتباط اجتماعی در ایران دست یابد. ارتباط- البته از نوع صحیح آن- به عنوان سنگ بنای جامعه انسانی، تابع شرایطی است که این شرایط، از سوی دانشمندان علوم اجتماعی و به ویژه جامعه شناسان، به شیوه های گوناگون، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و می توان نمود نوع ارتباط در یک جامعه را از روی ضرب المثل های رایج در افواه م...

با استفاده از روشهای مشاهده مشارکتی و مشاهده مستقیم به مطالعه اظهار نظرهای کاربران در صفحه خصوصی محققان مقاله و 22 صفحه عمومی با موضوعهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، سرگرمی و ورزشی در فیسبوک پرداختیم.  بر اساس نظریه هابرماس و داده های تحقیق مفاهیم گفتگوی بی قید و بند، عقلانیت ارتباطی و انواع کنش گفتارها در فیسبوک مفهوم سازی و عملیاتی شدند.  نتایج تحقیق نشان می دهد که انواع کنش-گفتارهای نمایشنامه ای...

پس از رنسانس آدمی بر آن بود تا با تسلط بر طبیعت به آرامش دست یابد و یا حداقل زندگی‌ راحت‌تری را تجربه نماید، اما گذر زمان نشان داد که آدمی در دست‌یابی به آرمان‌ها و تصوراتی که تفکر مدرن مد نظر داشته، ناموفق بوده است. در این میان عده‌ای به مخالفت با این روند برخاستند، ولی اندیشمندی چون هابرماس در پی بازسازی آن برآمد. هابرماس با تاثیرپذیری از اندیشمندان مختلف بر آن است که عقل مدرن نتوانسته تمام ا...

هدف پژوهش حاضر تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافه‌های تهران است. این پژوهش از نوع کیفی و به شیوه مصاحبه نیمه‌ ساخت‌یافته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد کافه‌رو تهران است. به منظور انتخاب نمونه از روش غیر احتمالی نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. حجم نمونه مورد استفاده برای انجام مصاحبه 30 نفر می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش کد گذاری و تفسیر کد‌های بدست آمده، استفاده شد. نتایج ح...

مقاله حاضر، به مطالعه چیستی الگوی «گفت‌وگوی کندوکاوی» می‌پردازد و درصدد است کارکرد آموزش این نوع گفت‌وگو به کودکان را در بعد فردی و اجتماعی بررسی کند. محور اصلی چارچوب مفهومی این پژوهش، تلفیقی از مفهوم «تفکر چندبعدی و بازاندیشانه» در آموزش « فلسفه‌برای‌کودکان» با نظریات گفت‌وگویی در حوزه میان ‌فردی و «کنش ارتباطی» هابرماس است که در بستر منطقه تقریبی رشد شکل می‌گیرد. بدین منظور و برای بررسی کارک...

هدف مقالۀ حاضر بررسی رابطۀ احساس آنومی و امکان کنش ارتباطی است. برای نیل به این هدف در گام اول با تأکید بر رویکردهای جامعه‌شناختی و روان‌شناسی اجتماعی آنومی و نظریۀ کنش ارتباطی هابرماس تلاش شد تا چارچوب مفهومی تنظیم شود. در گام دوم از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شد. روش نمونه­گیری در مقالۀ حاضر خوشه‌ای چند­مرحله­ای­ و حجم نمونه بر پایۀ فرمول کوکران 400 نفر از شهروندان بالای 18 سال شهر م...