از دیرباز در ایران، آموزش و پرورش جایگاه ویژه ای داشته و با گسترش اسلام نیز بر اهمیت آن افزوده شده است. در کنار جایگاه ممتاز آموزش در ایران، مراکز مرتبط با فعالیت های آموزشی نیز اهمیت یافتند. روند شکل گیری مدارس علوم دینی به صورت رسمی، با شکل گیری نظامیه ها در دورۀ سلجوقی آغاز شد و با فرازو نشیب هایی تا دورۀ قاجار نیز ادامه یافت. در شهر تهران، پایتخت ایران در این دوره، بیشترین تعداد مسجد- مدرسه...

تزیین در معماری مساجد و سایر ابنیه اسلامی جایگاهی رفیع دارد، چراکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ارزش های والاتری نیز برخوردار بوده و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری به معنای درونی رهنمون می سازد. در تحقیق پیش رو خصوصیات تزیینات معماری مسجد سید، به عنوان یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی ایران، و آخرین بنای معروف دوره قاجار در شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا مروری بر اندیش...

حاصل تمهیدات شگرف هنرمندانی چون کمال الدین بهزاد در عرصۀ نگارگری اواخر سدۀ نهم همبستگی آن با معماری بود. به تصویر درآمدن فضاهای معماری و نقوش تزیینی آن در نگاره ها در بناهای عظیم و باشکوه اطراف هنرمندان ریشه داشت.. تزیینات فراوان سطح بنا که بر حس وحدت و اثربخشی آن می افزود حتی بر لباس پیکره ها نیز نقش بست. بدین ترتیب، اگرچه حضور فضای معماری در تصویر اکثراً به جهت ضرورت داستان به تصویر کشیده شده ...

در این بررسی، ترکیبات بیوشیمیایی (پروتئین، چربی، رطوب، خاکستر) و انرژی فیله ماهی کفال طلایی (Liza aurata) و ارتباط آن با تغییرات فصل، جنسیت، دوره تولید مثل و محیط مطالعه قرار گرفت و رابطه بین ترکیبات بیوشیمیایی با شاخص­های زیستی (وزن و طول) تعیین شد. تعداد 100 قطعه ماهی کفال طلایی بالغ، از 10 ایستگاه­ از مناطق مختلف نوار ساحلی حوزه جنوبی دریای خزر (تالابی و مصبی) در دو فصل بهار (دوره غیر تولیدم...

مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...

در این پژوهش، سه تابلوی ترمه با تزئینات فلزی منسوب به دوره قاجار از مجموعه نیاوران، مورد مطالعه فنی قرار گرفتند و راهکار های مرمتی و حفاظتی مناسب در رابطه با آنها بررسی شد. مراحل کار به ترتیب شامل: مستند نگاری، فن شناسی، آسیب شناسی، ارائه پیشنهاد مرمت و حفاظت است. طی این مراحل و به منظور فن شناسی و آسیب شناسی علمی و در نهایت ارائه روش حفاظت، از انواع میکروسکوپ نوری، استریومتر(لوپ) و میکروسکوپ ا...

مسأله هویت در هر ملتی از اهمیت زیادی برخوردار است و هنر و ادبیات هر ملتی بیانگر پیشینه فرهنگی و هویت مردمان آن کشور است. شاهنامه یکی از آثار جاودانی است که گذشته از دلاوریها و قهرمانی ها، تصویر زنده از افسانه و عقاید ایران باستان نیز می باشد. وابستگی بین ادبیات و نگارگری باعث شده همواره شاهنامه مورد توجه هنرمندان نگارگر قرار گیرد و نگارگریها خود نیز می توانند بیانگر هنرهای مختلف باشند شاهنامه ش...

شهرستان رفسنجان نیز یکی از مهم ترین شهرستان های استان کرمان به شمار می رود که در شمال غرب استان قرار دارد. شهری که هر چند بناهای تاریخی به جا مانده از آن ، به دوران سلوکیان تا به پهلوی بر می گردد ، اما آوازه تاریخی آن به شش هزار سال قبل از میلاد مسیح می رسد. حاج آقاعلی ملاک عمده رفسنجان ابتدا مرد پیله ور و ساده ای بود که به مرور زمان به تاجری بزرگ مبدل شد ، که در تجارت با شرق و غرب نیز ارتباط ...

مسجد جامع یزد یکی از مساجد عظیم و مهم سبک آذری در ایران است. از خصوصیات این بنا می توان به سردر رفیع، مناره های بلند، کاشی کاری زیبا، گنبد مسجد و... اشاره کرد. به کارگیری نقوش در قالب گچ بری، کاشی کاری و طرح های زیبا حائز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش هندسی با نقوش اسلیمی در تزیینات کاشی کاری مسجد به نحوی است که در نگاه اول نمی توان به راحتی بین آن ها تمایزی قائل شد. هدف از این مقاله، مطا...

به سال 617 هجری، مغول ها در ادامۀ سلسله فتوحات خود به ایران رسیدند و خرابی های گسترده ای به بار آوردند. بسیاری از پایگاه های اصلی تولید سفال ایران ویران شد و هیچ گاه شکوه گذشته را به دست نیاورد. در سال های پایانی این قرن تولید سفال های زیرلعابی در ایران فزونی یافت که تحت عنوان کلی سفال سلطان آباد (منطقه ای در اراک) شناخته شده اند. نمونۀ این تولیدات را در یافته های کاشان، کرمان، بجنورد و یا مراک...