چکیده اساطیر، میراث به‌جامانده از باورهای انسان نخستینند که در طول زمان ادامه یافته و در ضمیر ناخودآگاه جمعی بشر به یاد آورده می‌شوند. آنها در خود، نمادهایی را جای داده‌اند که در دوره‌های مختلف به اشکال گوناگون در آثار ادبی و هنری انعکاس یافته‌اند.استفاده از این نمادها برای ترسیم جهان انتزاعی بزر‌گ‌تر، اساطیر را که اغلب در مورد حوادث ماورایی خلقت سخن می‌گویند با عرفان که عرصة نادیده‌ها را به تص...

دراین مقاله سعی شده است تا اندیشه های عرفانی دو عارف نامدار خواجه یوسف همدانی و شیخ نجم الدین رازی در دو اثر آنها یعنی رتبه الحیات و مرصاد العباد بررسی و سنجیده شود.از موارد مشابه در همگونی کتاب انگیزه تألیف آنها بوده است که هر دو به دنبال پرسش و درخواست طالبان و مریدان آنها پدید آمده اند. آنگونه که کتاب رتبه الحیات بدین شیوه باپرسشی از مریدان آغاز می شود: ((پرسیدی وفقک الله لما یحب ویرضی که زن...

دوره‌ای که نجم الدین رازی در آن می‌زیسته، دوره‌ای است که ادب فارسی از حیث تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج و شکوفایی است. بی‌گمان «مرصاد العباد» و دیگر آثار جاودانه شیخ نجم‌الدین رازی، عارف برجسته قرن هفتم هجری، باید از مظاهر تجلّی معارف اسلامی و ادب عربی در شعر فارسی محسوب گردد. نجم الدین رازی به مخازن غنی و سرشار قرآن و حدیث شوقی وافر داش...

سیاست یکی از مهمترین ابعاد گوناگون جوامع بشری است و پرداختن به مباحث سیاسی، یکی از موضوعهایی است که همواره مورد توجه متفکران ایرانی در ادوار مختلف تاریخی بوده است. در همین راستا به مقایسهی اندیشههای سیاسی در در? التاج، اخلاق ناصری، مرصادالعباد وسیاستنامه پرداخته شد. نتایج نشان داد که اندیشهی سیاسی خواجه نظام الملک بر اساس کتاب سیاست نامه،آشکارا رنگ ایرانی دارد و از اندیشهی سیاسی ایران شهری متأث...

روش کار به صورت کتابخانه ای و تحلیل و مقایسه ی موضوع آفرینش در کشف الأسرار و مرصادالعباد است. در هر دو اثر موضوع آفرینش و جنبه های گوناگون آن مطرح شده است. دیدگاه هردو عارف در بسیاری از جنبه ها عمدتاً یکسان است و اگر تفاوتی هم مشاهده می شود بسیار جزئی است. در نزد هر دو عارف، تحقّق آفرینش مطابق علم و اراده ی ازلی الهی و بر مبنای عشق خالق یکتا به ذات خویش، توصیف می شود و برای نظام آفرینش به دو بعد ...

چکیده: پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی سه موضوع: 1- ساختار وجودی انسان، 2- انسان و کمال، 3- رابطه های انسان با انسان، خداو جهان در مرصاد العباد نجم الدین رازی و آثار جبران خلیل جبران تدوین شده است که شامل شش فصل است. در فصل اول، کلیات شامل معرفی موضوع، هدف و ضرورت آن، پیشینه ی تحقیق و روش انجام آن آمده است. فصل دوم به زندگی، آثار و مختصری از جهان بینی نجم رازی و جبران خلیل جبران می پردازد سا...

در این پژوهش یکی از بنیادی ترین ابعاد احساسات در درون انسان، یعنی احساس غربت بررسی شده و کوشیده شده است که نگرش های متفاوت نسبت به این مسئله در ادیان و هستی شناسی های گوناگون بیان شود و نوع نگرش بزرگان صوفیه و عارفان این طریق با تأکید بر آراء و دیدگاه های سه تن از بزرگان ادب فارسی مورد بحث قرار گیرد. در زمین? احساس غربت آراء پراکنده ای در کتب عرفانی اعم از شعر و نثر می توان استخراج کرد اما در...

رباعی که اکثر پژوهندگان آن را قالبی کاملاً ایرانی دانسته اند، یکی از قالب های کوتاه شعری است، با مجالی اندک اما محمل اندیشه های بزرگ؛ به عبارت دیگر ایجاز کلام و در عین حال تراکم تصاویر و معانی، از ویژگی های ذاتی این قالب شعری است. در بیشتر کتب ادبی و تاریخی و نسخه های خطی و جنگ های شعری قدیم نظیر رساله التنبیه ،تاریخ جهانگشای جوینی،کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ،سندباد نامه ،چهار مقاله نظامی عروضی،...

ارتباط کلامی ، یعنی ارسال پیام با بهره گیری از نمادها و اصوات زبانی، از جانب گوینده برای مخاطب و شرط اساسی آن از منظر دانش ارتباطات ، ایجاد شباهت معنی میان طرفین ارتباطی است . حال آنکه در متون عرفانی، با ارتباطاتی مواجه هستیم که در بسایری از موارد ، نه تنها با شرط فوق بلکه با دیگر اصول دانش ارتباطات نیز، مغایرت دارند و اهداف روشها و زبان خاص خود را دارا می باشند. لذا در این پژوهش سعی شده است ...

این پایان نامه، پژوهشی است: درباره ی «بررسی تطبیقی اصطلاحات عرفانی احوال و مقامات» در اُمّهات کتب عرفانی با نگرشی بر : اللّمع، رساله ی قشیریّه، شرح تعرّف، کشف المحجوب، مرصاد العباد، تذکره الاوّلیاء، مصباح الهدایه و ... . دو اصطلاح «حال و مقام»، از اصطلاحات اساسی و بنیادین در عرصه عرفان و تصّوف است و در عرفان اسلامی ایرانی از عمق و گستردگی برخوردار بوده و نقش بنیادین دارد.دست یابی به این مهّم، منوط به...