امروزه موضوع عدالت در شهرسازی و «شهرهای عدالت محور» از مقولات مهم در حوزه دانش شهرسازی و مدیریت شهری است که این موضوع نیازمند واکاوی مفهومی، بازبینی روش شناختی و تحقق پذیری عملیاتی است؛ خاصه در حوزه عملکرد نظام مدیریت شهری در جامعه ایران اسلامی که داعیه دار عدالت ورزی و حیات طیبه اسلامی است. درهرحال، ناکارآمدی نظام مدیریت شهری و رویکردهای آن در برقراری عدالت فضایی در طی سال های اخیر و به جای ما...

در این مقاله، به بررسی آثار مدرنیتۀ غرب بر شهرسازی ایران میپردازیم. مدرنیته از نظر مکانی، خاستگاهی غربی دارد؛ اما مفهوم خاصی ندارد و رویکردی به جنبه های متفاوت فرهنگ است که درعصر نوزایی مطرح شد. هدف آن هم تبیین توانایی انسان و تسلط صرفاً عقلانی بر خود و جامعه است. در چنین فضای فکری، قرن هجدهم شاهد ظهور انقلاب صنعتی بود و بنا بر ماهیت خود، تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فیزیکی عظیم و گ...

امروزه تحصیلات دانشگاهی در همه­ی رشته­ها از ملزومات اجتناب­ناپذیر به منظور توسعه کشورها محسوب و پیدایش و توسعه­ی هر رشته­ای در ارتباط تنگاتنگ با آموزش و تعلیم افرادی است که بتوان آنها را پرورش داد. ماهیت میان رشته­ای شهرسازی، آموزش در آن با چالش­های اساسی مواجه است، بطوریکه محتوای آموزشی آن می­بایست متناسب با زمان و مکان تفاوت پیدا کند. با توجه به نوپایی این رشته و اهمیت نظام آموزشی در آن به وی...

در چند دهه اخیر با رشد و گسترش شهر نشینی در کشورهای جهان سوم به خصوص در کشورمان، سیاست هایی جهت رشد هوشمند شهری در نظام شهرسازی کشورمان احساس میگردد. اما امروزه مشاهده می شود که این سیاستها نه تنها در جهت رفع نیاز های جامعه قرار نگرفته بلکه باعث وجود برخی مشکلات در نظام شهری ما نیز شده است. از این رو با کنکاش دقیق و منطقی در مفاهیم، چالش ها و راهبردهای آن، می بایست بسترسازی مناسبی در جهت بومی س...

شهرسازی دربردارندۀ نظریه‌های مشارکتی و عمل‌باور است. یادگیری این نظریه‌ها مستلزم کنشگری مدنی و مردم سالار دانشگاه‌ها در محیطی فرارشته‌ای است، که در برخی کشورها از طریق خدمات مدنی انجام می‌شود. این خدمات در برنامۀ آموزشی شهرسازی ایران جایی ندارد و هدف مقاله بررسی امکان ارائۀ آن است. پس از مرور برخی از تجربیات جهانیِ خدمت‌رسانیِ دانشگاهی در شهرسازی، با توجه به تمرکز نظا...

محدوده‌های شهری و روش منطقی تعیین و تدقیق آنها را می‌توان جنبه فراموش شده در نظام شهرسازی ایران دانست. هر چند در مراحل تدوین و تکوین قوانین شهری در ایران، عناوین متناظر موضوع بحث محدوده‌های شهری(حریم، محدوده خدماتی، حریم استحفاظی، حوزه، حد مصوب و 16 واژه دیگر) به صورت متواتر به کار رفته‌اند، ولی این تواتر و تکرار بر ناکارآمدی قوانین ملاک عمل افزوده تا هیچ‌گاه مکانیزم مطلوبی برای تعیین سطح منطق...

در مباحث نظری معماری و شهرسازی ایران به جهت اهمیت، مفاهیم «سنت» و «هویت» بسیار بحث و جدل شده است. در این مقاله روش و رویکرد میرمیران در بازبه کارگیری سنت با بنیان گذار عملی نهضت مدرن یعنی لوکوربوزیه مقایسه خواهد شد. نوع رویکرد آنان در بازتعریف و باز به کارگیری از سنت های معماری فرهنگ و بومی شان متفاوت است، همان گونه که در مقاله اشاره خواهد شد، لوکوربوزیه مانند جهان بینی مادی غربی به دنبال بازتع...

شهرسازی از تعامل دو دانش متفاوت ولی مرتبط با یکدیگر که یکی طراحی شهری و دیگری برنامه‌ریزی شهری است، شکل گرفته است. این دو حوزه از دانش شهرسازی در اثر کنش و واکنش متقابل دچار تحول و تکامل زیادی شده است. روند تحولات در نظام شهرسازی معاصر برخلاف گذشته به گونه‌ای است که اقدامات برنامه‌ریزی و طراحی شهری در یکدیگر ادغام می‌شوند و به سمت‌وسوی یک فرآیند هماهنگ و یگانه تمایل دارند. توجه به کیفیت محیط شه...

در این مقاله عناصر هویت‌بخش شهری استان تهران در سفرنامه‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرد و محوریت بر نمادهای شهرسازی و معماری خواهد بود. از سویی، بازنمایی نمادین شهر اهمیت زیادی در هویت‌بخشی شهر دارد و از سوی دیگر، استان‌ها و شهرهای خاص مثل استان تهران و شهر تهران جایگاه نمادینی برای هویت کشور و انعکاس ایران معاصر داشته و در نقطه‌ای نزدیک‌تر به ایران امروز قرار دارد. با این نگاه بازنمایی ایران در سف...