هدف پژوهش حاضر ارائه درکی جدید از این مسأله است که آنچه «حال اصیل عرفانی» نام دارد، می تواند در بستر نظریّه ای روانکاوانه فهم و دریافت شود. در توصیف این پژوهش پیش-تر و مهم تر از همه باید از رویکرد تبیینیِ آن نسبت به اندیشه ای متافیزیکی سخن گفت؛ رویکردی که بر پایه مفاهیم روانکاوانه از تجربه عرفانی معانی جدید استنباط می کند. در عین حال نگارنده در بررسی خود در این پژوهش سعی دارد علاوه بر طرح ابعاد ک...

رمان عربی در طی دوره حیات خود مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است، و رمان نویسان از شرایط جامعه عرب در خلال قرن بیستم غافل نمانده اند. علاوه بر این برخی از آنان سعی بر آن داشتند که در آثار خود تحولات جدیدی را که در جامعه عربی رخ داده بود متاثر از نقد روانکاری منعکس سازند. احسان عبدالقدوس نویسنده و روزنامه نگار مصری از جمله این نویسندگان به شمار می رود. او در آثار خود به توصیف جلوه های تمدن که در...

چکیده مراد فرهادپور سال‌هاست نظری را طرح کرده است که طرف‌دارانی دارد و، بنا به آن، تفکر ما ناگزیر همان ترجمه یا از سنخ ترجمه است: از دید ایشان با دو گونه ترجمه روبه‌روییم: ترجمه به‌معنای عام و ترجمه به‌معنای خاص. وی در مقدمۀ کتاب عقل افسرده و سپس در مقاله‌ای مفصل در جلد دوم کتاب پاره‌های فکر (فلسفه و سیاست) نظر خود را توضیح داده و آن را توجیه کرده است. نوشتۀ پیشِ‌ِ رو هم نقد آن نظر و هم فهم دیگری...

پژوهش کیفی حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد روانکاوانه ی اسلاوی ژیژک و با تأکید بر سه فیلم درباره ی الی، جدایی نادر از سیمین و گذشته، به مطالعه ی «امر واقع» در سینمای فرهادی می پردازد. در این مقاله، تبعات توصیف ناپذیر رویایی با مرگ، به عنوان امر واقع در سه فیلم تبیین شده، و کلبی مسلکی سوژه ها، فقدان قهرمان و تداخل فانتزی ها به عنوان عوامل برسازنده ی امر واقع مطالعه و بررسی شده است. نتیجه آ...

نقد روانکاوی، رویکرد مهمی در عرصۀ شناخت بهتر و عمیق‌تر آثار ادبی است. در این رویکرد، مباحثی مانند ضمیر «خودآگاه»، «نیمه‌خودآگاه» و «ناخودآگاه» اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا آثار ادبی یکی از تجلی‌گاه‌های مهم ضمیر ناخودآگاه است که دربردارندۀ کام‌ها و آرزوهای سرکوب‌شده‌ای است که به مرور زمان به سوی این ضمیر راه یافته، در آن جای‌گیر شده‌است. هنرمند و در اینجا شاعر، تمایلات وازدۀ خود را والایش می‌کند و با...

عنوان این پایان نامه "بررسی تحلیلی داستان رستم و سهراب بر اساس ژرف ساخت های اسطوره ای و روانکاوی" است. هدف از انجام این پایان نامه آشنایی با نقد و تحلیل اسطوره ای و روانکاوی است. در این داستان مفاهیم عمیق اسطوره ای و روانکاوانه ذکر شده است و تحلیل این داستان بر اساس دیدگاه های یاد شده دارای اهمیت فراوان است. فصل های این پایان نامه که در برگیرنده ی نتایج حاصله از این پژوهش هستند، عبارتند از : فص...

ژاک لاکان روان­پزشک معروف فرانسوی است که در آثارش علاقه­ی خود را به فلسفه و ادبیات ابراز کرده است. او نفس انسانی را متشکل از سه نظمِ مهمِ روانی با نام­های خیالی، نمادین و واقع می­داند. وی معتقد است که ساختارِ ضمیر­ناخودآگاهِ انسان همانند ساختارِ زبان عمل می­کند. به عقیده­­ی لاکان، زبان ترکیبی از دال­ها و مدلول­ها است. یکی از نکات اساسی در نظریات لاکان حضور احساسات و عوامل منفی چون بیگانگی، پرخاشگری،...

یکی از روشهای نقد روانکاوانه بر اساس روانکاوی یونگ که به روان شناسی تحلیلی معروف است، صورت می پذیرد. نقد روانکاوانه بر اساس نظریات یونگ، نقد کهن الگویی نیز نامیده می شود. در این روش از نقد، نمادها و تصاویر کهن الگویی مورد بررسی قرار می گیرند. یونگ، معتقد بود که روان آدمی دارای سه بخش است: ضمیر خودآگاه، ضمیر ناخودآگاه شخصی، ضمیر ناخودآگاه جمعی. ضمیر ناخودآگاه جمعی بخشی از روان است که در تمام افر...

روانکاوی که روشی برای درمان بیماری‌های روانی است، مبتنی بر نظریه‌ای دربارة شخصیت و انگیزة کنش‌های آدمی است. در مکاتب روانکاوی فروید و آدلر، برای تحلیل شخصیت عمدتاً به یک «عامل» تکیه می‌شود و همة رفتارهای آدمی مستقیم یا غیرمستقیم به آن عامل واحد ارجاع می‌شود. این نظریه‌های روانکاوی برای توجیه خود به توفیق عملی و موارد مؤید کلینیکی تمسک می‌کنند و وجود نمونه های متعدد تأیید استقرایی را ملاک «علمی» ...

چکیده نجف بیگ وزیروف  دومین نمایشنامه نویس مسلمان قفقاز، پس از آخوندزاده  در ایران نویسندة مهجوری است. در این پژوهش، زمینه های اجتماعی ژانر در نمایشنام ههای طنز وزیروف بررسی می شود. به گفتة نظریه پردازانی چون نورتراپ فرای، واژة طنز ) satire ( را می توان در دو معنا به کار برد: طنز همچون وجه ادبی )محاکات فروتر( و طنز همچون ژانر )میتوس زمستان(. در معنای نخست، طنز به احساس حقارت وزیروف به هویت...