موارد، آیتم ها، و واژگان فرهنگی همواره در زمره چالش های پیش روی مترجمان در عرصه های مختلف ترجمه خاصه ترجمه آثار فاخر فرهنگی و هنری مکتوب و نمایشی بوده است. علت این امر نیز آن بوده است که این واژگان ریشه در آداب، رسوم، نحوه زندگی، و به طور کلی فرهنگ مردم سرزمین های خاص دارند. و از همین رو است که برگرداندن بی کم و کاست این واژگان و عبارات تا حد ممکن همواره از اهمیتی ویژه و گاهی حیاتی برخوردار بود...

الرسالة الی الصوفیة یا رسالۀ قشیریه، اثر ابو القاسم قشیری (د. 465ق)، از جمله مهم‌ترین آثار در قلمرو تصوف مدرسی اسلامی است که در قرن پنجم به زبان عربی نگاشته شده است. این اثر به فاصلۀ کوتاهی پس از تألیف، به فارسی ترجمه شده و ارتباط فارسی‌زبانان با اندیشه‌های قشیری، از دیرباز تا کنون، غالباً از طریق همین ترجمۀ قدیم بوده است. مؤلفان این مقاله کوشیده‌اند با مقایسۀ ترجمۀ قدیم ...

قرآن مجید متنی است با لایه­های شگرف که خوانش و بیان دلالت­های آیاتش از راه ترجمه درنگی بایسته لازم دارد. بدین روی ترجمه­های قرآن با نقد­های بسیاری روبرو شده است. ولی با عنایت به بسامد مجازهای مرسل قرآن و دلالت­های ظریف آ­ن­ها،  ترجمه­های این مجازها بررسی و نقدی مستقل می­طلبد. در این جستار به مثابۀ گامی در نقد ترجمۀ این قبیل تعابیر و متناسب با مجال یک مقاله، از میان ترجمه­های فراوان فارسی، به چ...

ترجمۀ شعر،  یکی از مهم­ترین مباحث در مطالعات ترجمه محسوب می­شود، و همواره مورد توجه و اهتمام صاحب­نظران بوده و هست. آمیختگی زبان شعر با احساس شاعر، و بهره­مندی آن از ابهام و پیچیدگی و وجود عناصری نظیر موسیقی، عاطفه و خیال، شعر را در مرتبۀ بالاتری از نثر قرار می­دهد. و به همان میزان بر اهمیت ترجمۀ آن می­افزاید. مترجمِ شعر باید نسبت به مترجمان دیگر متون از آزادی بیشتری برخوردار باشد. ترجمۀ موفق و ...

امروزه با توجه به نیاز مبرم به برقراری ارتباط با سایر ملت ها، ترجمه نقش بسزایی در ایجاد این ارتباط متقابل ایفا می کند و از آنجا که زبان پیوند ناگسستنی ای با فرهنگ دارد ترجمه از زبانی به زبان دیگر باری بس سنگین را به دوش می کشد. از سوی دیگر انواع دیگری از ترجمه همچون زیرنویس فیلم ها با توجه به رشد روزافزون رسانه های تصویری، چالش های نوینی را پیش روی مترجمین قرار داده اند. در پایان نامه پیش رو سع...

تحقیق پیش رو در پی یافتن رایج ترین راهبردهای مورد استفاده در ترجمه زیرنویس فیلم که توسط "هنریک گوتلیب" استاد دانمارکی پیشنهادداده شده اند, در فیلم های دوبله و زیرنویس شده از فارسی به انگلیسی می باشد. گوتلیب ده راهبرد را برای زیر نویس پیشنهاد داده است. در این پایان نامه تلاش شده است که این راهبرد ها در زیرنویس فیلم مدار صفر درجه مورد بررسی قرار گیرد تا معلوم شود میزان کاربرد انها در زیرنویس مشخص...

شمار چشمگیر و اهمیت آثار شرق‌شناسان و ایران‌شناسان، ترجمۀ برخی از این پژوهش‌ها را ضروری کرده است؛ و انتشار فراوان این دسته از آثار در چند دهۀ اخیر به‌صورت ترجمۀ کتاب و مقاله، ضرورت ارزیابی و بررسی آن‌ها را نشان می‌دهد. بررسی پیاپی ترجمه‌ها نشان می‌دهد که اصولی برای ارتقای کیفیت علمی و ادبی ترجمه لازم است. گاهی رعایت‌نکردن برخی اصول ضروری، آسیب جدی به بازگردانی اثر وارد می‌کند و خواننده را از در...

در فرآیند زیرنویس کردن فیلم (به ویژه فیلمهای با محتوای مذهبی)، زیرنویس کننده یا مترجم با مشکلات و موانع مختلف فرهنگی، زبانی و تکنیکی بسیاری مواجه است. اوبرای غلبه بر این موانع از استراتژی های مختلفی استفاده میکند که کاهش یکی از متداول ترین آنهاست. تحقیق پیش رو موضوع کاهش را به طور کل و کاهش عناصر مذهبی (به عنوان زیر مجموعه ای از عناصر مذهبی) را به طور خاص در فرآیند زیرنویس فیلم های مذهبی فارسی ...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعمل...

ترجمۀ همزمان، بی­گمان، یکی از دشوارترین انواع ترجمه است. این نوع ترجمه که گاهی ترجمۀ شفاهی نیز نامیده می­شود، چالش­های متعددی دارد که برای مترجمان همزمان، شناخته شده و ملموس است. این چالش­ها از یک سو در محتوا و ساز و کار ترجمه و از سوی دیگر در مترجم، قابل بررسی است. اگر چه مترجمان همزمان با ممارست و تجربه اندوزی بر شماری از این چالش­ها غلبه می­کنند، اما حوزۀ ترجمۀ همزمان نیازمند بحث­هایی نظری ا...