ساخت‌های دواسمی در پیشینة مربوط به این اصطلاح، این گونه تعریف می‌شود: «توالی دو کلمه که دارای طبقة دستوری یکسان هستند و عموماً با یک رابط واژگانی به هم مرتبط می‌شوند». منظور از «دواسمی» در این اصطلاح، مقولة دستوری «اسم» نیست، بلکه یک اصطلاح پوششی است که می­تواند مقوله­های دستوری اسم، صفت، فعل، قید و حرف را در بربگیرد. یک مسئله مهم در ساخت‌های دواسمی، ترتیب عناصر و سازه­ها در این ساخت‌هاست. برای ...

پژوهش حاضر تحقیقی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکب معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل های ساده و مرکب می پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر دربارة هم معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل ها قرار می گیرند، یعنی هم معنایی گزاره ای،...

جُستار حاضر تحقیقی ست مبتنی بر روش کیفی - توصیفی که به تحلیل  گفتمان روایی، پویایی و بعد تعاملی کلام در روایت «جوان مشت‌زن» از باب سوم گلستان سعدی می پردازد. مقاله در چارچوبی نشانه - معنایی و با بهره‌جستن از الگوی شعیری (1381) و تلفیق آن با طرح‌واره‌ی روایت‌شناسی لباو (1967) تحلیل موضوع را فراروی خود می‌نهد و ضمن تشریح برش‌ها و زنجیره‌های پیکره‌ی روایی انتخابی، به تبیین ابعاد کلامی شکل‌دهنده‌ی ا...

هدف از این پژوهش تهیه و ارائه فهرستی از واژه های کاربردی در حوزه معنایی ارتباطات و بررسی تغییرات معنایی بوجود آمده در این حوزه معنایی در دهه 70 و 80 ش می باشد. با ورود تلفن همراه، رایانه و سپس اینترنت در این دو دهه به ایران، تغییرات معنایی چشمگیری در واژه-های حوزه معنایی ارتباطات در زبان فارسی رخ داده است. بدین منظور در این پژوهش واژه های حوزه ارتباطات در سه زیر حوزه تقسیم بندی شده اند؛ 1.حوزه ...

مسئلۀ‌ این پژوهش، تحلیل و مقایسۀ نسبت دین و اخلاق از نگاه ابن‌تیمیه و رابرت آدامز است. در مسیر دریافت پاسخ، موضع این دو متفکر را در چهار بخش به تفصیل بررسی کرده‌ایم. حاصل مقایسه این است که از نگاه ابن‌تیمیه، اخلاق در تمام ساحت‌های چهارگانۀ وجودی، معرفتی، معنایی، و هنجاری به دین وابسته است. اما آدامز، در عین وابسته انگاشتن اخلاق به دین در دو ساحت وجودی و هنجاری، در بحث از نسبت معرفتی و معنایی، ب...

گسترة ارتباط معنایی آیات، بسیار وسیع است، ولی اهداف، روش های علوم و تفکیک مرزهای دانش، سبب شده در هر دانشی به برخی از ابعاد ارتباط بین آیات توجه شود؛ برای دستیابی به نگرشی همه جانبه در مسئله طلاق باید ارتباط معنایی آیات در تمام جهات پنهان و آشکار مورد ملاحظه قرار گیرد. در این مقاله ضمن تبیین تعامل معانی آیات در سه حوزه دانش اصول فقه، تفسیر و زبان شناسی سعی شده مقولاتی نظیر عام و خاص، مطلق و مقی...

معناشناسی همزمانی براساس نسبتهای موجود در کلام واژگان مربوطه را تحلیل میکند نسبتهای راهگشا در معناشناسی محبت عبارتند از همنشینی، جانشینی، متقابل . با بررسی نظام همنشینی سه نوع همنشین برای حب مشخص شد همنشینهای توصیفی که این همنشینها دارای رابطه این همانی با حب هستند به بیان دیگر این نوع همنشینی بیانگر این است که هر کدام از فاکتورهای توصیف کننده حب در واقع خودش همان حب و ابراز حب است که در این ب...

این مسئله که چه عواملی در شکل‌گیری و انتقال معنا نقش دارند و چگونه زبان می‌تواند چهار‏چوب محدود خود را پشت‏سر گذارد و سبب تولید معنا‏هایی جدید و غیر‏منتظره شود، همواره پرسشی تازه است. نمی‌توان معنا را امری از‏پیش‏تعیین‏شده و ثابت دانست؛ زیرا شکل‌گیری معنا تابع جریانی زنده، فعال، باز و سیال است؛ به همین دلیل، هر‏گاه از معنا سخن گفته می‏شود، باید به فرایند معنا‏سازی توجه کرد. در‏واقع، معنا در چرخ...

تحلیل گفتمان حاصل تعامل کنش‌های زبانی و غیرزبانی، اندیشگانی، فرهنگی و تعامل یا تقابل ایدئولوژی‌ها است که لایه‌های درونی در متن را تحلیل تا به معناهای عمیق آن دست یابد. مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان بر پایه برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی ایدئولوژیک ون دایک، به تحلیل مناظره امام رضا(ع) و جاثلیق در اثبات نبوت پیامبر(ص) می پردازد. امام(ع) در انتخاب واژگان از کلماتی ا...

اطلاع‌رسانی رسانه، از راه‌های تغییر رفتار زیست‌‌محیطی است که در صورت وجود تعامل مناسب میان رسانه و مخاطب، واکنش‌های غیرمنتظره در رفتار شهروندان را کاهش می‌دهد و کنشی به نسبت قابل پیش‌بینی را در سیاستگذاران، جامعه موجب می‌شود. این تعامل در مسائل غیرمتعارفی همچون استفاده از آب بازیافتی حساسیت و اهمیت بیشتری دارد. پژوهش حاضر با هدف واکاوی معنایی در واکنش شهروندان نسبت به این مسئله، با روش ...