مقالهء حاضر به معرفی نقش نماهای گفتمان و سپس مقایسهء کارکردهای نقش نماهای but در زبان انگلیسی و اما در زبان فارسی اختصاص دارد. پس از بحث کوتاه نظری دربارهء تحلیل گفتمان و تبیین و توصیف جایگاه نقش نماهای گفتمان در زبان و نیز معرفی یکی از رویکردهای موجود، به مطالعة کارکردهای نقش نماهای یادشده د ر دو زبان انگلیسی و فارسی می پردازیم. در ادامهء بحث روشن خواهد شد که کارکردهایbut در زبان انگلیسی و هم...

هدف از پژوهش حاضر بررسی انسجام واژگانی در کتاب های داستان تألیفی و ترجم? دو گروه سنی «الف» و «ب» بر اساس نظری? نقش گرای سیستمیک هلیدی بود. پیکر? این مطالعه در مجموع 64 کتاب داستان بود که برای هر گروه سنی در هر طبق? تألیف و ترجمه، 16 کتاب انتخاب شد. عناصر انسجام واژگانی بر اساس مدل هلیدی و حسن (1976)، در حدود 15000 جمله شمارش شد و مورد ارزیابی قرار گرفت.انواع انسجام واژگانی در کتاب-های داستان به...

در دستورهای سنتی زبان فارسی در کنار مصدر، دو مقولة اسم مصدر و حاصل مصدر نیز مطرح شده‌اند. اختلاف نظرهای زیادی در مورد تعلق مصدر به فعل یا اسم در میان دستورنویسان و زبان­شناسان وجود دارد. در مورد اسم مصدر و حاصل مصدر نیز دیدگاه‌های متفاوتی به چشم می‌خورد. در این مقاله این مقوله‌ها بر اساس سرنمون رده‌شناختی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. بر اساس رویکرد کرافت (2003) طبقة معنایی واژگان به تنهایی قادر...

چکیده در فرایند دستوری‌شدگی گاه ممکن است یک مقوله‌ی واژگانی علاوه بر نقش دستوری جدیدی که به دست می‌آورد کاربرد و نقش اولیه‌ی خود را به عنوان یک مقوله‌ی واژگانی نیز به‌طوز هم‌زمان حفظ نماید. تعدادی از پس‌اضافه‌ها‌ در ترکی آذربایجانی وجود دارند که علاوه بر نقش دستوری پس‌اضافه به عنوان مقوله‌های واژگانی از قبیل اسم و صفت نیز کاربرد دارند، لذا فرض پژوهش حاضر این است که ساخت این گروه از پس‌اضافه‌ها ...

مقالهء حاضر به معرفی نقش نماهای گفتمان و سپس مقایسهء کارکردهای نقش نماهای but در زبان انگلیسی و اما در زبان فارسی اختصاص دارد. پس از بحث کوتاه نظری دربارهء تحلیل گفتمان و تبیین و توصیف جایگاه نقش نماهای گفتمان در زبان و نیز معرفی یکی از رویکردهای موجود، به مطالعة کارکردهای نقش نماهای یادشده د ر دو زبان انگلیسی و فارسی می پردازیم. در ادامهء بحث روشن خواهد شد که کارکردهایbut در زبان انگلیسی و همت...

در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا با بکارگیری بخشی از آموزه‌های زبانشناسی نقشگرا، زبان ارزیابی در دو زبان فارسی و انگلیسی بررسی شود. در نظریه نقشگرای هلیدی یکی از عواملی که سبب پیوند جمله‌های متن می‌شود مقایسه است. در این مقاله به بررسی تعیین هویت الگوهای دستوری و واژگانی استفاده شده در ارجاع مقایسه‌ای در دو زبان فارسی و انگلیسی پرداخته و با هم تطبیق داده شده است. تعیین این الگوها که نقش کلا...

در این مقاله به نظریه میدان‌های کاربردی – معنایی زبان و کاربرد آن در پژوهش‌های مقایسه‌ای و خصوصاً مقابله‌ای دو زبان در چارچوب دستور نقشگرا پرداخته شده است. این نگرش رویکردی بر اساس آرا و نظریات زبانشناسان روس و با ذکر نمونه هایی عملی از تحقیقات انجام شده آن‌ها صورت گرفته است. میدان‌های کاربردی- معنایی بر طبق تعریف به گروهی از واحدهای دستوری، واژگانی و یا ترکیبی گفته می-شود که بر مبنای یک مقوله‌ی...

مطالعات نظری زبانشناسی و تجربۀ عملی در فرهنگ‌نویسی، دو شاخۀ مستقل از بررسی‌های زبانی‌اندکه هرکدام با پرسش‌ها و مسائل خاص خود روبه‌رو هستند اما درحوزۀ «معنی‌شناسی واژگانی » کار زبان‌شناس و فرهنگ‌نویس بیشترین مرز مشترک را باهم دارند؛ و از این میان نیز بیشترین همگرائی درمبحث «چندمعنایی » به چشم می‌خورد. درپژوهش حاضر بررسی چندمعنایی برمقولۀ واژگانی «فعل» انجام‌شده و داده‌ها،که مشتمل بر حدود 500 جمل...

ایهام از آرایه‌های پندارخیز است که سخن را دوگانه یا چندگانه می‌کند. سخنی که ایهام دارد، توصیف دستوری یگانه و یکسانی ندارد. چرا که با هر معنی از معانی ایهامی، نوعی و نقشی ویژه می‌پذیرد. در این مقاله، دربارة چگونگی و چندگانگی تأثیر ایهام در مقوله‌های دستوری بحث و دری تازه در این زمینه به روی محققان گشوده‌ شده است تا به این نکتة نو، به دیدة تحقیق بنگرند.

گواه­نمایی، مقوله­ای دستوری است که وظیفۀ آگاهی از منبع اطلاعات را برای پشتیبانی از گزاره بر عهده دارد و شامل دو حوزۀ منبع اطلاعات و تأثیر بر مخاطب است. عناصر دستوری در بیان گواه­نمایی در هر زبان بر اساس امکانات زبانی موجود، متفاوت است. در مواردی که امکان بیان گواه­نمایی در دستور وجود نداشته باشد، عناصر واژگانی در بررسی آن، تحلیل می­شود. در این جستار، مسائل خاص مربوط به این پدیدۀ زبانی در خطبة «...