تلاش این جستار تأملی پدیدارشناختی در تجربه­ های افرادی است که به قصد زیارت بارگاه امام­زاده مهدی و امام­زاده باقر به شهرستان هرسین در استان کرمانشاه سفر می­ کنند. تأمل در کم و کیف سفر این زائران مبین آن است که آنها سفرشان را ذیل وجه خاصی از گردشگری مذهبی معنا و دسته­ بندی می­ کنند. در این تحقیق، ضمن اتکاء بر مفاهیم و ادبیات گردشگری مذهبی، خاصه بر نظریۀ ابعاد دینداریِ گلارک و استارک، کوشش شده است...

مناسک و آیین­ها­ را می­توان از ارکان بنیادین هر دین به شمار آورد که شخص به واسطۀ مشارکت در آنها قصد ارتباط با امر مقدس را دارد. فهم مناسک و نقش و کارکرد آنها، به ویژه در عرصۀ جمعی و فردی از جمله موضوعاتی است که توجه جامعه شناسان و انسان­شناسان دین را به خود معطوف ساخته است. در این میان کلیفورد گیرتز در مقام یکی از انسان­شناسان دین معاصر، بر اساس رویکرد تفسیری خویش و با تکیه بر مشاهدات عینی، تحل...

روش‌شناسی تفسیری با تمایزگذاری میان پدیده‌های انسانی و طبیعی، بر این اصل استوار است که موضوع جامعه‌شناسی دین، بعد ذهنی و معنایی صورت‌های تجلی‌یافته دین در تاریخ، جامعه و رفتار انسان‌هاست. این الگو، بر خلاف الگوی اثباتی که به منشأ دین و کارکردهای آن در سطح کلان جامعه توجه دارد، به بررسی ماهیت نمادها و اعتقادات دینی و نقش آن‌ها در معنابخشی به زندگی فردی و اجتماعی می‌پردازد. پژوهش حاضر با رویکرد ت...

هیات های مذهبی، به عنوان مهم ترین کانون نمایش مناسک سوگ واری تشیع، با زندگی اجتماعی، فرهنگی، و اخلاقی مومنان کاملا آمیخته اند و هم واره،با به ترین شکل، حالت های روحی و شیوه زندگی پیروان تشیع را با جهان بینی و اخلاق هم آهنگ با آن پیوند می دهند. رخ داد انقلاب اسلامی آغاز ورود گسترده زنان به گستره اجتماع، و هم زمان با آن، هم کاری جدی تر و پویاتر آنان در مراسم و آداب سوگ واری بود. جنگ و پیدایش دگرگ...

   هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر توسعه اجتماعی ـ اقتصادی بر تغییر تلقی افراد از چیستی خرافات است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه شهروندان 15 سال به بالای استان اصفهان تشکیل می‌دهند. حجم نمونه پژوهش حاضر 6192 نفر بوده است و نمونه‏ها به روش نمونه‏گیری سهمیه‏ای و بر اساس سه متغیر سن، جنس و منطقه مسکونی در 25 شهرستان و منطقه شهری استان اصفهان انتخاب شدند. پرسشنامه و سؤالات باز آن از طریق مصاحبه...

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر اساس هسته کنترل و باورهای مذهبی انجام شد. نمونه ای مشتمل بر 447 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز (225 نفر دختر و 222 نفر پسر) به شیوه ی نمونه گیری هدفمند (تعمدی) انتخاب شده بودند، پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی (سولومون و راث بلوم، 1984)، هسته کنترل (راتر، 1966) و جهت گیری مذهبی با تکیه بر اسلام (آذربایجانی و دادستان،1382) توسط دانشجویان تکمیل شدند....

چکیده ظهور صفویان، یکی از مهم ترین رویدادها و نقطه عطفی در تاریخ ایران محسوب می شود. صفویان توانستند پس از دوران هرج و مرج و فترتی که ایران را برای مدّت طولانی، فرا گرفته بود، حکومتی متمرکز و مستقل تشکیل دهند. قدرت گیری آنان به شکل دولتی ملّی، موجب تحوّل در نظام سیاسی ایران شد. اهمیِت ظهور این سلسله نه تنها از لحاظ سیاسی قابل تامّل و بررسی است؛ بلکه از جنبه های اجتماعی و فرهنگی نیز از اهمیّت بسزایی...

هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی دین و معنویت با رشد مسیر شغلی دانشجویان دانشگاه اصفهان بود. این پژوهش از نوع همبستگی بود. بدین منظور، 362 نفر (226 نفر زن و 136 نفر مرد) از دانشجویان دانشگاه اصفهان به شیوه طبقه ای متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه معنویت، آزمون جهت گیری مذهبی، پرسشنامه رشد مسیر شغلی و پرسشنامه خودآگاهی مسیر شغلی بود. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد ک...

این مقاله به‌دنبال بررسی نظام معنایی عزاداری در تشیع اثنی‌عشری به‌عنوان یکی از بن‌مایه‌های مهم هویتی تشیع است که ‌بر یادآوری ابعاد سوگوارانه (تراژیک) تاریخ سیاسی- اجتماعی آن مبتنی است. مناسکی که به‌طورصرف، دارای بعد مذهبی نبوده، بیش از کارکردهای معنوی فردی، کارویژه‌های جدی و مهم اجتماعی و سیاسی دارد. پرسش این است که «چه نظام معنایی (فارغ از بعد معنوی آن)، عزاداری، را به‌عنوان امری اجتماعی در تش...

حج در لفت به معنی قصد است، سپس استعمال آن به معنی: قصدزیارت خانه ی خدا برای انجام دادن مناسک حج، مخصوص گردید به همین علت است که حجاج در آئار و اخبار مذهبی مهمانان خداه نامیده شده اند. از دیدگاه عرفانی، حج رفتن به کوی یار برای دیدن روی یار است و زیارت خانه، وسیله است برای مشاهده صاحب خانه، و اگر چنین نباشد«حج ۵ ، جز زحمت و خانه، جز سنگ و گل، چیز دیگر نیست. پس موسم حج برای عارف، بهار گل و بلبل و ...