رشد بی رویۀ شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشین در کشورهای مختلف بعد از جنگ جهانی دوم لزوم توجه به مسائل شهری را برای برنامه ریزان و دست اندر کاران امور شهری ناگزیر ساخته است. مسئله ای که همگان را به سمت خود جذب کرده، توجه به الگوهای رشد و توسعۀ شهری بوده است. در دهه های اخیر شهر ها و محدوده های شهری در مدت کوتاهی به صورتی بی برنامه به چندین برابر وسعت اولیۀ خود رشد کردند. توسعۀ آن ها در قطعاتی مجز...

ترویج رویکردهای جدید که افقی نو به روی برنامه‌ریزان شهری نمایان کرده است، نگاه به شهر را به‌عنوان سیستمی اکولوژیکی-اجتماعی بر نگاه کالبدی صرف غالب می‌کند و روابط اکولوژیکی-اجتماعی مؤثر بر شهر را در جهت رفع مسائل شهری در اولویت قرار می‌دهد. رویکرد شهر اکولوژیک، به‌عنوان یکی از رویکردهای نوظهور توسعۀ پایدار، از جملۀ آن‌هاست. شهر اکولوژیک، شهر هماهنگ با طبیعت، به‌دنبال تحقق پویایی اقتصادی و عدالت ...

یکی از زمینه‌‌‌‌های ناپایداری توسعۀ شهری به‌ویژه در کشورهای در‌حال‌توسعه، گونه‌‌‌‌ای از سکونت خارج از ضوابط و مقررات رایج موسوم‌به اسکان غیر‌‌‌‌رسمی است که همواره به‌مثابۀ یک چالش مدیریت و برنامه‌ریزی شهری مطرح بوده‌است. با مطرح‌شدن توسعۀ پایدار شهری در دهۀ 1980 و لزوم توجه به همۀ ابعاد وجودی شهر (اعم‌از زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی) به‌عنوان پایه‌‌‌‌های توسعۀ پایدار شهری، مطالعات سکونتگاه‌‌‌‌...

امروزه توسعۀ‌ فیزیکی بی‌رویه و ناموزون شهری، آثار و پیامدهای متعددی را برجای گذاشته و شهرها را با مسایل و معضلات خاصی روبرو نموده است. ساخت و سازهای غیرمجاز، همجواری‌های نامناسب در کاربری‌ها، آلودگی‌های زیست محیطی و به هدر رفتن زمین‌های کشاورزی، تخریب اکوسیستم‌های طبیعی و گسترش به سمت پهنه‌های آسیب‌پذیر شهری از نظر مخاطرات محیطی از قبیل دره‌های سیلابی، دامنه‌های ناپایدار، حریم رودخانه‌ها و... ن...

در سال‌های اخیر ایده‌های میراث ژئومورفولوژیک شهری و ژئوتوریسم شهری در بین دانشمندان و متخصصان، اهمیت زیادی یافته است. این در حالی است که مخاطرات انسانی مؤثر بر محیط طبیعی شهرها، موجب آسیب، تخریب و تهدید میراث ژئومورفولوژیکی شهری شده است؛ بنابراین ارزیابی میراث ژئومورفولوژیکی شهری و ارائۀ یک برنامۀ حفاظتی، ضرورتی بنیادی و لازمۀ توسعۀ ژئوتوریسم شهری پایدار بوده و هدف اصلی این تحقیق است. پژوهش حاض...

ساختار طرح‌ریزی توسعۀ شهری در کشور ما دارای بنیان‌های غیر‌منعطف، ناکارآمد و با رویکرد کارکردی هندسه‌گراست که ناکارآمدی نظری و روش‌شناختی پارادایم آن، یعنی برنامه‌ریزی متمرکز، بیش از پیش بر ضعف و ناکارآمدی آن صحه می‌گذارد. در این فرایند، رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی با دگرگونی ساختار برنامه‌ریزی در دو بخش تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، اسلوبی منعطف، مشارکتی و شفاف را در عرصۀ طراحی توسعۀ شهری فراهم کرده ...

توسعه صنایع خصوصا پس از انقلاب صنعتی، موجب پدید آمدن ساختمان‌های صنعتی (کارخانه‌های صنعتی) متعددی در حاشیه شهرها شده است. کارخانه‌های صنعتی که عمدتا به منظور تأمین نیازهای نسل بشر ساخته می‌شود، عوارضی را نیز به همراه دارد و برخلاف این‌که ضرورتا در خارج از شهرها ساخته می‌شود، با این حال گسترش شهری را به شدت  تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مقاله به بررسی اثرات کالبدی ساختمان‌های صنعتی بر گسترش شهری د...

روددره‌های شهری جزیی از پیکرۀ طبیعی شهر و بستر پیوند زندگی شهری با طبیعت است. احداث تأسیسات در حریم و حتی بستر این روددره‌ها، روند طبیعی را در آن‌هادچار اختلال کرده است. در این میان، برنامه‌ریزی این دره‌ها به‌عنوان سبز راه و محل گذران اوقات فراغت و فعالیت‌های گردشگری می‌تواند در بهبود وضعیت زیست‌محیطی این نواحی در کنار ایجاد پتانسیل‌های تفریحی برای ساکنان شهر و گردشگران مؤثر باشد. این پژوهش با ...

زندگی در شرایط مساعد و برخورداری از امکانات زیستی مناسب، از حقوق مسلم انسان می باشد. از ابتدای شکل گیری نخستین تمدنها اجتماعات انسانی زیادی به دلایل متعدد از حداقل حقوق خود محروم بوده اند. وقوع انقلاب صنعتی و به تبع آن افزایش جمعیت شهرها، سبب شد که شهرنشینی به عنوان یک روند غیر قابل بازگشت و انکارناپذیر، همه ابعاد زندگی بشر را تحت الشعاع قرار دهد. به دنبال گسترش جمعیت شهرها در پی مهاجرت از روست...