شاه نامه فردوسی به عنوان مدرکی مستند، دال بر وطن دوستی و عظمت و قدمت تاریخی ایرانیان، هنوز هم نه تنها برای ما ایرانیان، که برای همه جهانیان که در عرصه ادبیات جهان، نکته هایی نغز و رازها و رمزهایی هیجان انگیز دارد که از ره گذر تحلیل های بایسته، شایسته است گشوده آید. یکی از این مسائل، گستره جغرافیایی است که در شاه نامه از آن سخن بمیان آمده است. در این باب، پژوهش گران شاه نامه پیوسته خواهان پاسخ گ...

شاه‌نامة فردوسی به عنوان مدرکی مستند، دال بر وطن‌دوستی و عظمت و قدمت تاریخی ایرانیان، هنوز هم نه تنها برای ما ایرانیان، که برای همه جهانیان که در عرصة ادبیات جهان، نکته‌هایی نغز و رازها و رمزهایی هیجان‌انگیز دارد که از ره‌گذر تحلیل‌های بایسته، شایسته است گشوده آید. یکی از این مسائل، گسترة جغرافیایی است که در شاه‌نامه از آن سخن بمیان آمده است. در این باب، پژوهش‌گران شاه‌نامه پیوسته خواهان پاسخ‌...

البرز یکی از نام های پدید آورنده ی جهان هستی است که بر روی رشته کوه عظیمی در شمال ایران گذاشته شده است . همواره این رشته کوه عظیم محل وقوع حوادث عظیم و بی نظیری بوده است که پاره ای از آن ها در نامه ی پهلوانی ایران زمین یعنی شاهنامه ذکر شده است و برخی از آن ها به دست فراموشی سپرده شده اند رویدادها و وقایع اتفاق افتاده در کوههای البرز به صورت انتزاعی دست مایه ی بنده برای سرودن این قطعه بوده است .

کاوس یکی از پادشاهان به نام از سلسل? پادشاهیِ تاریخی - اسطوره ای کیانیان است که ویژگی های شخصیّتی وی در متون اوستایی، نوشته های پهلوی و شاهنام? فردوسی بیان شده است. چهره ای که از این شخصیّت در این متون، به ویژه شاهنامه، ترسیم شده پادشاهی متزلزل است که با اعمال نابخردان? خود همواره مشکلاتی را برای پهلوانان و مردمان ایران ایجاد می کند. نکت? مهم اسطور? کاوس در گذر از متون اوستایی به پهلوی و سپس شاهنا...

رشته کوههای البرز از خاور تا شمال باختری ایران مارپیچ وار دارای تغییرات زیادی در روند ساختاری شکل گرفته می باشد.رخدادهای دو فاز کوهزایی سیمرین و آلپی سبب تغییرات زیادی در حوضه رسوبی وپیچیدگی فراوان ساختاری این بخش شده است. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل ساختارهای شکل گرفته در بخش خاوری البرز مرکزی از شمال باختر دامغان (حنوب تویه) تا جنوب ساری(گسل شمال البرز) بوده است. بررسی ها نشان می دهد که در...

  سیمرغ یکی از پرندگان اساطیری است که در متون دینی زرتشتیان و سپس در حماسه‌های ایرانی حضور دارد. در میان متون حماسی، سیمرغ در شاهنامه کارکردی فعالتر و پررنگتر دارد و اساساً پرداخت بیشتری دربارة آن صورت گرفته است. در مقالة حاضر سعی بر آن شده است که به بازتاب ویژگی‎های اساطیری سیمرغ در شاهنامة فردوسی پرداخته شود. این مهم نیز با مطالعه در متون دینی زرتشتی، مانند اوستا، وندیداد، گزیده‌های زادسپرم و...

چکیده شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی پرمایه ترین دفتر شعر فارسی و سند هویت و فرهنگ ایرانیان است. فرزانه توس در اثر ارجمند خویش تاریخ ایران را از آغاز تا پایان دوره ساسانیان به نظم کشیده است. داستان های اساطیری بخش اعظمی از شاهنامه را تشکیل می دهند. فردوسی در این قصه ها، اندیشه ها و اعمال مردم باستان را به تصویر می کشد. در کنار انسان ها موجوداتی غیر واقعی چون دیو و سیمرغ وجود دارند. علاوه بر این...

باد که یکی از عناصر چهارگانه می باشد، و از قدیم الایام مورد ستایش و پرستش بوده است، در اوستا با دو نام، وایو و واته خوانده می شود. وایو بیشتر جنبه معنوی این عنصر و واته جنبه مادی آنرا به نمایش می گذارد. وایو زمانی از مقتدرترین ایزدان شرق ایران بوده است. خدایی قاهر که فضای میان دو قلمرو روشنایی و تاریکی را در اختیار داشته است او به ستایندگان پیروزی می بخشد، در عین حال چهره ای شوم دارد، چرا که مر...

یشت نوزدهم اوستا ، زامیاد یشت ، که به کیان یشت نیز شهرت دارد مهم‎ترین سند در پژوهش‎های قوم شناسی و مقوله‎« بنیاد جغرافیایی تاریخ ایران » محسوب می‎شود . براساس این یشت آغاز شهریاری کیانیان ( کیقباد ، کیکاووس ، کیخسرو ، کی‎لهراسب ، کی‎گشتاسب ) و حکومت موفق آنان با کنار رودخانه‎هایی که به هیرمند منتهی می‎شود و دریاچه‎ی کیانسیه (‎هامون ) را در سیستان تشکیل می‎دهند ، پیوند دارد .       قراین دیگری ن...

شاهنامه فردوسی، اثر ماندگار ایرانی و اصیلی است که آیین ها و فرهنگ ایران کهن را در خود نگاه داشته است. هر کدام از آن آیین ها قابل بررسی است. یکی از این آیین ها، آیین سوگند خوردن است که امروزه نیز از آن استفاده می شود و در جای جای شاهنامه به آن پرداخته شده است. بنابراین در این مقاله سوگند و باورهای کهن مرتبط با آن و بازتاب آن در شاهنامۀ فردوسی و نیز ارتباط اساطیری آن با دو عنصر آب و آتش بررسی می ...