چکیده: سیّد محمد سحاب اصفهانی، از شاعرانِ باذوقِ عصر قاجار و از ستایشگران فتحعلی شاه است. او قریحه ی سخن-سرایی را از پدرش هاتف اصفهانی به ارث برده، که وی نیز از شاعران برجسته ی دوره ی بازگشتِ ادبی است؛ دوره ای که در آن گروهی از شاعران، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود رویگردان شدند و به منظور احیای زبان و شعر پارسی، که به زعم آنان و بسیاری از سخنوران- به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار...

چکیده شیوه ی شاعری فرخی سیستانی با توجه به خصوصیاتی همچون سهل و ممتنع بودن و نیز تغزلات بی نظیر، همواره مورد توجه بسیاری از شاعران بوده است. از جمله این شاعران، سروش اصفهانی شاعر قرن سیزدهم و از شعرای معروف دوره ی بازگشت ادبی است. شاعران این دوره، به شیوه ی شاعران گذشته اقتفا کرده و شیوه ی شاعری و سبک ایشان را زنده کردند. سروش در این راه بسیار موفق بود و اشعاری نغز و شیوا بویژه تغزلاتی شیرین ...

فرهنگ هر ملّتی از عناصر گوناگونی فراهم می آید، یکی از مهم ترین ارکان سازنده فرهنگ، شعر و ادب است که از اساطیر، مذهب، حوادث اجتماعی و تاریخی هر ملّت سرچشمه می گیرد و یکی از منابع شناخت تاریخ تمدّن ملل در قرون مختلف می باشد. آشنایی دقیق و انتقادی با تحوّل و تطوّر شعر در طول تاریخ، گامی مؤثّر در شناخت سرگذشت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای است. با آشنایی با تاریخ ادب و شعر می توان دریافت که آیا جامع...

در دوره بازگشت ادبی، شاعران به پیروی از شیوه شاعران سبک خراسانی و عراقی پرداختند و در این میان، غزلسرایان دوره بازگشت، پیروی از غزلهای سعدی و حافظ را مد نظر قرار دادند و غزلهای نظیره وار خویش را به وجود آوردند. در غزلهای مزبور «مطلع» از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا غالب شاعران دوره بازگشت با توجه به بیت اول غزلهای سعدی و حافظ که در عین حال تعیین کننده قافیه و ردیف و وزن غزل نظیره وار بود به...

قصیده نخستین نوع شعری است که به تقلید از ادبیات عربی وارد ادبیات فارسی شده است. شاعران قصیده سرای پارسی زبان، قصیده را به تقلید از شاعران عرب مانند ابونواس، ابوتمام و متنبی می سرودند. قالب قصیده به مرور زمان و با تغییرات بسیار، مراحل کمال را پیمود. قصاید فارسی در ابتدا مبتنی بر وحدت موضوع بودند، اما به تدریج و با از رونق افتادن قصیده در دوره های صفوی و تیموری و رواج غزل، این وحدت موضوع در قصیده...

دوره بازگشت یکی از ادوار تاریخ ادبیات ایران است که از نیمه دوم قرن دوازدهم هـ.ق. تا اوایل قرن چهاردهم هـ.ق. را دربرمی گیرد. در این دروه که صد و پنجاه سال به طول انجامید شاعران از سبک هندی روی برتافتند و به شیوه شاعران سبک خراسانی و عراقی روی آوردند. شعر بازگشت را از دیدگاه تاریخی به دو دوره تقسیم کرده اند. در دوره اول شاعران بیشتر به سبک سخنوران قرنهای 6 تا 8 و در دوره دوم به سبک سخنوران قرنها...

موضوع تحقیق در این پایان نامه شرح و توضیح تلمیحات و تمثیلات و اعلام در دیوان نشاط اصفهانی است. در اشعار نشاط ـ شاعر دوره ی بازگشت ادبی ـ آیات و احادیث و امثال و اشارات تاریخی جایگاه ویژه ای دارد که از گستره ی فرهنگ اسلامی و ادبیات غنی فارسی سرچشمه می گیرد. در این پژوهش هر جا تلمیحات به آیه یا روایت یا داستان تاریخی اشاره داشته، متن عربی و داستان و روایت به طور کامل ذکر شده و سپس به توضیح تلمی...

شعر و ادب فارسی ، از آغازه های سده سوم هجری با کوشش های نخستین شاعران و سخنوران فارسی پا می گیرد. در همین روزگاران زبان عربی نیز که زبان قرآن و اسلام بود گسترشی چنان فراگیر و ریشه دار یافته بود که کتابها به این زبان نوشته می شد، درس ها به این زبان آموخته و گفته می شد و وعظ ها به این زبان صورت می گرفت. از سوی دیگر بسیاری از شاعران پارسی زبان آن روزگار ، زبان عربی را در مدرسه آموخته و با فرهنگ و ...