چکیده «نقد و تحلیل» آثاری که به نحوی با مباحث و سرفصل های دروس دانشگاهی تناظر و تناسب دارند، از مؤثرترین کوشش های علمی دانشگاهی می تواند به شمار آید و از مصادیق بارز اثربخشی نقد ادبی است که برای جامعۀ فعال علمی یک ضرورت محسوب می شود. این «نقد و بررسی ها»، افزون بر آشکارکردن ظرفیت ها، نقاط قوت و کاستی های یک اثر و نشاط فضای علمی را به همراه خواهد داشت. موضوع این نوشتار نقد و تحلیل کتاب پیکرگردان...

روایات و داستان‏های کهن و عامیانه، یکی از مناسب‏ترین بسترها جهت تجلّی و ادامة حیات ایزدان و امشاسپندان و ایزدبانوان به صورت پیکرگردانی‏شده است. با توجه به منبع اصلی منظومة خسرو و شیرین که روایات محلی بوده است، می‏توان بازتاب چهره‎ها و شخصیت‎های اساطیری ایران باستان را در این منظومه یافت. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی/ تطبیقی به بررسی شخصیت‎های منظومة خسرو و شیرین چو...

چکیده «نقد و تحلیل» آثاری که به نحوی با مباحث و سرفصل‌های دروس دانشگاهی تناظر و تناسب دارند، از مؤثرترین کوشش‌های علمی دانشگاهی می‌تواند به‌شمار آید و از مصادیق بارز اثربخشی نقد ادبی است که برای جامعۀ فعال علمی یک ضرورت محسوب می‌شود. این «نقد و بررسی‌ها»، افزون بر آشکارکردن ظرفیت‌ها، نقاط قوت و کاستی‌های یک اثر و نشاط فضای علمی را به‌همراه خواهد داشت. موضوع این نوشتار نقد و تحلیل کتاب پیکرگردان...

در جهان اساطیری دو تمدن کهنسال ایران و هند که به دلیل مشابهت های قومی، فرهنگی و اساطیری شان خویشاوند قلمداد شده اند، موجودات خیر و شری وجود دارند که برخی از آن ها، از قابلیت پیکرگردانی یا دگرریختی برخوردارند. پدیده ی ترکیبی فیل سر هندی با نام گانش که در زمره خدایان حیوانی محبوب هندو جای می گیرد، یکی از این نمونه هاست. از آن جا که چنین موجودی در برخی از متون ایرانی از جمله شاهنامه و نگاره های مر...

مطالعات فرهنگی در حوزه ی فولکلور و فرهنگ عامه از اهمیت فراوانی برخوردار است و به صورت های مختلف انجام می شود. یکی از این صورت ها مطالعه ی اسطوره ای فرهنگ عامه است. در این پژوهش، تجلی نمودهای کهن و گاه اسطوره ای «درخت» در قصه های عامیانه ی مکتوب هرمزگان، مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است اهمیت بازخوانی ادب عامه به عنوان گنجینه-ای سرشار از باورها و نمادهای کهن و اساطیری به طورعام و قصه های عام...

پیکرگردانی یا دگردیسی که عبارت است از تغییرشکل موجودات، یکی از اصلی‌­ترین عوامل دخیل در گسترش حوزه‌­ی تخیلی قصه‌­های عامیانه در سراسر دنیا به شمار می­‌رود. یکی از انواع رایج پیکرگردانی در افسانه‌­ها، تبدیل شدن انسان‌­ها و حیوانات به یکدیگر است. در این پژوهش پیکرگردانی مرد ـ حیوان، در 1987 قصه از مجموعه­‌ی فرهنگ افسانه­‌های مردم ایران اثر علی­ اشرف­درویشیان و رضا خندان (مهابادی) بررسی شده­‌است. ...

با توجه به جایگاه و اهمیت هزار و یک شب در معرفی و شناخت شرق و فرهنگ اساطیری آن، تحلیل این اثر از منظر یکی از برجسته ترین عناصر اسطوره ای با نام پیکرگردانی و با هدف شناخت هرچه بیشتر عوامل موثر در جذابیت اثر مورد پژوهش قرار گرفت. در بررسی هزار و یکشب پس از بکار گیری همزمان 3دیدگاه روان شناختی، اسطوره ای و دینی، از آغازین حکایت آشکار گردید که پیکرگردانی به عنوان یکی از عناصر خلّاق و فراگیتیگ، تأثیر...

عبّاس معروفی(1336) نویسنده ی معاصر، در آثار خود -اعمّ از رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه- توجّه و اهتمام ویژه ای برای اسطوره ها، چه اسطوره های انسانی(فرا ملّی/ازلی ابدی) چه اسطوره های ملّی قائل است. توجّه و اهتمامی آگاهانه-عامدانه تا بدان جا که بنمایه های اصلی برخی آثار وی، بر مبنای یکی از اسطوره ها بنا نهاده شده است. معروفی، در ارتباط با پاره ای از دردهای انسانی، آنچه با سرشت و سرنوشت انسان، در اعصار...

از موتیف‌های رایج افسانه‌ها و داستان‌های کهن، پیکرگردانی (Metamorphosis) یا تغییر شکل ظاهری موجودات با استفاده از نیرویی ماوراءالطبیعی یا جادو است. بسیاری از پیکرگردانی‌ها در داستان‌ها حامل بار معنایی اسطوره‌ای-روان‌شناختی هستند و تبیین آن‌ها مستلزم گوش فرادادن به امواج «ناخودآگاهی جمعی» در ژرفای تاریک-روشنِ افسانه‌ها است. در بررسی حکایت‌های هزار و یک شب با گستره‌ی وسیعی از فرافکنی‌های روان انسا...