به نظر می‌رسد در رابطه اساسی میان توسعه و عدالت، بهترین و دقیق‌ترین دیدگاه، مبتنی بر روایت حضرت امیر(ع) یعنی "فان فی العدل سعه" است. برای فهم آن لازم است نخست، رابطه میان عدالت تکوینی (عدالت تنظیمی) و عدالت تشریعی (عدالت حقوقی) در ابعاد فردی – اجتماعی و حکومتی مورد عنایت قرار گیرد. دوم، براساس قانون نسبیت تکاملی تنظیمات، پویایی رفتار اجتماعی و اقتصادی در چارچوب تعامل این دو نوع از عدالت مورد ...

هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت شاخص‌های عدالت در بنگاه‌های اقتصادی برای ارائه راهبردهای ارتقاء عدالت است. به طور کلی در این مطالعه وجوه عدالت اجتماعی با رویکردهایی که به تبیین موضوع پرداخته اند مانند، برابری، نیاز، انصاف و فردگرایی اقتصادی، مورد بررسی قرار گرفت و همچنین به رویکردهای سیاستگذاری و حوزه‌های آن اعم از حوزه‌های سلامت، آموزش، اقتصاد، امنیت اجتماعی، خدمات رفاهی و مسکن، که مشخصا در زمر...

یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح در توزیع منابع طبیعی در جهت توسعه کشور، مسئله عدالت اقتصادی است؛ زیرا توسعه ‌پایدار اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه عدالت درون‌نسلی و بین نسلی در جامعه جاری شود. در این اثنا با توجه به اینکه تعریف واحدی از عدالت اقتصادی در توزیع منابع طبیعی وجود ندارد و اکثر اندیشه‌وران فقط به یک بُعد از عدالت، یعنی یا عدالت درون‌نسلی یا عدالت بین نسلی پرداخته‌اند و نگاه جامع به...

عدالت اجتماعی از پایه های مهم نظام اسلام در ابعاد گوناگون آن و به خصوص در حوزه اقتصاد است. هدف اندیشمندان از بررسی های ژرف پیرامون مفهوم عدالت تنها شناخت این مفهوم جریان آن در سطح جامعه و در حقیقت اجرای آن است. یک مرحله خطیر و سرنوشت ساز برای اجرای عدالت چگونگی شناخت و معرفی اصولی است که از طریق آن، مفهوم عدالت را در روابط میان مردم و برخورداری آنان از مواهب و رفاه موجود در جامعه را تعین می بخش...

فعالیت‌های علمی در حوزه عدالت‌پژوهی را می‌توان به ساختن بنایی تشبیه نمود که تحقق هر مرحله، مقدمه و امکانی برای ورود به مراحل بعد است. از این رو نگرش‌های گوناگون در موضوعات حوزه عدالت‌پژوهی ناشی از تفاوت دیدگاه‌ها در مراحل قبلی است. دراین میان کاربست روش مناسب، رکن اساسی برای دستیابی به اصول عدالت اقتصادی است. این مقاله با بهره‌گیری از روش تحلیل فلسفی، روش‌های دستیابی به پاسخ مسائل اصلی عدالت ا...

عدالت از مهم‌ترین دغدغه‌ها و در عین حال درک دقیق آن یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم بشری بوده است. هر چند دیدگاه‌های مختلفی در باب عدالت مطرح است؛ اما در این میان دیدگاه فایده‌گرایان به دلیل پر نفوذ و مسلط بودن آن در نحله فکری غالب در علم اقتصاد (و تا حدودی سایر علوم اجتماعی) و جایگاه به نسبت قابل توجه در فلسفه اخلاق اهمیت خاصی دارد. این مقاله ضمن طرح اجمالی دیدگاه فایده‌گرا به بررسی مفهوم عدالت به‌ع...

نظریات توفیق، عدالت‌جویی و رضایت در حوزۀ کارامدی، مهم‌ترین و شایان توجه‌ترین نظریات علمی در راستای تعیین نسبت فیمابین دو اصطلاح «عدالت اقتصادی» و «کارامدی» هستند. رابطۀ عدالت اقتصادی و کارامدی نظام در مطالعات مربوط به مبانی نظری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از میان سه رویکرد بی‌طرفی، تقابل و هماهنگی اغلب بر مبنای رویکرد هماهنگی قابل توصیف است. اما با وجود هماهنگی موجود بین عدالت اقتصادی و کا...

با توجه به اهمیت درک مفهوم عدالت قبل از پرداختن به راهکارها و سیاستهای اجرایی برای برقراری آن، در این مقاله در یک مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای به بررسی مفاهیم ارائه شده برای عدالت اقتصادی، ابعاد و انواع آن‌، مرور مختصر دیدگاههای صاحب‌نظران اسلامی ‌و غربی در این مورد و نیز معیارها و شاخصهای عدالت‌، ابزارها، راهکارها و سیاستهای اجرایی کردن عدالت اقتصادی و همچنین افزایش کارایی و رفاه به عنوان پیا...

بررسی نظر محمدرضا حکیمی، به‌عنوان یک صاحب‌نظر در حوزۀ عدالت اقتصادی اسلام، دربارۀ امکان‌سنجی تحقق عدالت، موضوع این پژوهش است. عدالت اقتصادی ازنظرحکیمی، اصلی اساسی در نظام‌سازی و عنصری درخشان در منظومۀ تفکر اجتماعی است. در این پژوهش با روش کتابخانه‌ای و توصیفی، نظر و متدولوژی وی که تکیه بر متن‌محوری نسبت به قرآن و حدیث است، مورد تجزیه‌وتحلیل قرارمی‌گیرد. ایشان با متن‌محوری وسیع نسبت به قرآن و سن...

برای پاسخ به این پرسش که «چه نظریه‏ای از عدالت بیش تر مد نظر برنامه‏ریزان شهری در ایران بوده است و این نظریه در گذر زمان چه تغییراتی یافته است؟» در این مطالعه نخست نمونه‏هایی از کاربرد مفهوم عدالت در آثار برنامه‏ریزان شهری ایرانی و سپس سه طرح نمونة جامع شهری بازخوانی شد. یافته‏ها نشان می‏دهد بیش ترِ برنامه‏ریزان شهری ایران در دو تعریف «عدالت به مثابة برابری یک سان» و «عدالت به مثابة تأمین حداقل‏...