از جمله مفاهیم پُرمناقشه در علوم انسانی مفهوم «تمدن» است که در مورد آن کمتر توافقی میان اندیشمندان می‌توان یافت؛ چه در تعریف و چه در جهت‌گیری. ادبیات بسیاری در مورد «تمدن» تولید شده و هریک از زاویه‌ای خاص بدان پرداخته‌اند. برخی رو به گذشته دارند و تمدن را امری تاریخی می‌بینند. برخی حال را می‌نگرند و تمدن را همچون پروژه می‌انگارند. برخی چشم به آینده دارند و به فرجام تمدن می‌اندیشند؛ در این میان ع...

در این مقاله می‌کوشیم تا تفسیر هیدگر از مفهوم «خودبنیادی» و «متافیزیک تجدد» در اثرش «مفهوم تجربة هگل» بر اساس یکی از مواجهه‌‌های او با اثر سترگ و تاریخ‌ساز هگل یعنی پدیدارشناسی روح بیان شود. بدین منظور، نقد هیدگر به هگل در پرسش از مطلق، مفهوم خودبنیادی، و حضور یا ظهور مجدد مطلق، غایت و فرجام فلسفة او به عنوان متافیزیک تجدد و نقش مفهوم تفاوت وجودشناختی در تفکر او را بررسی خواهیم کرد. درنهایت نتی...

چکیده: گفتمان پست مدرنیسم به مثابه یکی از مهم ترین گفتمان های معاصر است که در بسیاری از مراکز علمی ـ آکادمیک و نیز در محافل نقد ادبی و هنری در نقد سنت و مدرنیسم، علاوه بر آن حتی در حوزه هنری به ویژه درنقد مدرنیسم منشأ دگرگونی ها، انگیزش ها، حرکت ها و رویکردهای تازه ای شده است. نظریه و نقد پست مدرن در قالب رویکرد روش شناسیک بدیع و بی نظیری ارائه می شود که از آن به شالوده شکنی یاد می-شود. رویکر...

ژای فرانسوا لیوتار در دهۀ ۱۹۷۰ کتاب وضعیت پست‌مدرن: گزارشی دربارۀ دانش را، به‌سفارش شورای دانشگاه‌های حکومت ایالتی کبک، نگاشت. وی به‌دنبال اثبات این ادعا بود که شرایط و موقعیت جوامع دست‌خوش تغییر شده‌اند و دانش و اطلاعاتْ تحت‌سلطۀ تکنولوژی به‌طور عام و کامپیوترها به‌طور خاص قرار گرفته است. پایان عصر صنعتی و تولید‌های انبوه به‌‌هم‌راه این تغییر وضعیت دانش را لیوتار عصر پست‌مدرن ‌می‌نامد ...

هدف: هدف از نگارش مقالة حاضر، ارائة کلان‌روایتی تاریخی از مرتضی مطهری و تبیین جایگاه آن در مشروعیت‌بخشی نسبت به گفتمان سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی بود. روش: در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، کلان‌روایت تاریخ‌نگارانة مطهری، واکاوی و نقش آن در مشروعیت‌بخشی سیاسی و تأثیر تئوریک بر بنیانهای نظری انقلاب اسلامی بررسی شد. یافته‌ها: نظام تاریخ‌نگارانة مطهری که برآمده از جهان‌بینی دینی و برداشت شیعی...

تحولاتی که معماری غرب در زمینه انواع بنا، نماهای بیرونی و درونی، تزئینات و پرداخت، فضاهای عمومی و خصوصی، مصالح، و... از دوران باستان تا پایان قرن بیستم به خود دیده است، بیانگر نقش بی‌بدیل سیاست و اندیشه‌های سیاسی در این تغییرات و پویایی‌ها است. بر این مبنا می‌توان تأثیرهای سیاست را در سطوح گوناگون، ازجمله در استفاده ابزاری صاحبان قدرت سیاسی، اقتصادی، و مذهبی از معماری به‌منظور بیان و نمایش قدرت...

اجتماع­گرایی از مهم­ترین مکاتب فکری در اندیشه سیاسی معاصراست که از حیث فلسفی دارای ریشه­های متفاوتی است.به گونه­ای که برخی محققان، اجتماع­گرایان را«نوارسطویی» و عده­ای نیز آنان را «نوهگلی» می­دانند.اما این مقاله تحلیل و تفسیر زمینه­های معرفت­شناختی فلسفه ­اجتماع­گرایی بر مبنای اندیشه ویتگنشتاین متاخر را مورد بررسی قرار داده است.ویتگنشتاین در «پژوهشهای­فلسفی»،با نوعی چرخش معرفت­شناختی،ن...

قصه در تاریخ فرهنگ بشری به مثابة وجودی حاضر و غایب است و تقریباً همة ادیان و کیش‌های توحیدی و غیرتوحیدی در کتاب‌های مقدس خویش از آن برای ابلاغ پیام و آموزه‌های خود بهره جسته‌اند تا آن‌جا که می‌توان قرآن کریم، معجزة جاویدان دین اسلام را، «قصه‌گویی» اعصار خواند. قرآن به دلیل تنوع مخاطبان از قالب قصه به ویژه قصه‌های پیامبران برای تقویت باورهای دینی و الگوسازی و معرفی اسوه و آشنایی مسلمانان با سنت‌ه...

پیش از دهۀ هفتاد، جهان تئوری فیلم در اختیار تئوری های فیلم تجویزی، جهان شمول گرا، و دگماتیستی بود. این تئوری ها خود مبتنی بر کلان روایت های مارکسیستی و لیبرال بودند. از سال 1970 م به این سو، تئوری فیلم وارد دوران بحران فزایندۀ اعتبار شد؛ یعنی از یک سو، تئوری های گذشتۀ فیلم اعتبار خود را از دست دادند و از سوی دیگر، فرایندی از تولید و بازتولید تئوری های خرد فیلم، با دامنۀ اثر کم و طول عمر کوتاه م...

     اندیشه پست مدرن، محصول قرن بیستم است که با نگاه منتقدانه با هدف به چالش کشیدن بسیاری از اندیشه های پیشین بوجود آمد. در واقع پست مدرنیسم، نوعی وضعیت بی اعتقادی و ناباوری به فراروایت هاست. باتوجه به پیشرفت های علمی و فنی در سطح جهان، تحول عظیمی در رشد صنعتی، اقتصادی و نظامی صورت گرفته که منجر به رقابت شدید بازیگران بین المللی برای دست یابی به منابع اولیه و تولید ثروت گردیده است. در پهنه این ...