روایت‌شناسی به عنوان یکی از شاخه‌های نقد ادبی و به‌ویژه نقد ساختارگرا، علمی است جدید که به بررسی عناصر ساختاری روایت می‌پردازد. در این عرصه، نظریه‌پردازان بسیاری ظهور کردند که هر یک به ارائة الگویی خاص جهت تحلیل متون روایی پرداختند. از جملة این نظریه‌پردازان، ژرار ژنت منتقد ساختارگرای فرانسوی است. نظریة وی بر تمایز بین سه سطح روایت؛ یعنی داستان، روایت و روایتگری استوار است. ژنت روابط میان این س...

چکیدهروایت‌شناسی و به‌ویژه مقولۀ زمان در روایت از دانش‌های جدید نقد ادبی و روایی در چند دهة اخیر است. ژرار ژنت فرانسوی موفّق‌ترین نظریه‌پرداز زمان روایی است که نظریۀ خویش را در سه قالب «نظم، تداوم و بسامد» مطرح کرده‌‌است. هم‌چنین ژولیوا کریستوا نیز بر این عقیده است که می‌توان زمان داستان‌های روایی را با تحلیل زمان روایی و زمان متن مورد بحث به دو گونه زمانمندی یادواره‌ای و خطی تقسیم کرد. در واقع ...

امیرحسن چهل تن با مجموعه داستان های کوتاه صیغه در سال 1355 ها.ش حضور خود را در عرصه داستان-نویسی ایران اعلام کرد. او در سال های پایانی دوره ای که به «دوره رشد و شکوفایی ادبیات داستانی نوین ایران (از کودتای 28 مرداد 1332 تا انقلاب 1357)» معروف است، به این عرصه وارد شد و آثار بسیاری در نوع رمان و داستان کوتاه تألیف کرد. این پژوهش به تحلیل ساختاری داستان های کوتاه او با تأکید بر نظریه ژرار ژنت، نظ...

بر اساس نظریه­ ی بینامتنیت، هیچ متنی به خودی خود و در انزوا شکل نمی ­گیرد و نمی ­توان آن را بدون ارتباط با متون دیگر، درک و دریافت نمود. در واقع بر اساس این دیدگاه، تمام دانش ­ها به صورت زنجیروار وابسته به متون قبل از خود هستند. علاوه بر متون نوشتاری، نوعی ارتباط بینامتنی در نقاشی و به ­ویژه در دوره ­ی کلاسیک وجود دارد که در طول تاریخ هنر به تناوب در آثار بسیاری از هنرمندان به گونه ­ایی واضح و ...

از دیدگاه ساختارگرایی، مطالعه نظام¬مند ساختار و فرم آثار ادبی منجر به کشف شیوه¬های تولید معنا در متون ادبی می¬شود؛ از این منظر برای تحلیل و بررسی نظام¬های حاکم بر متون ادبی، در درجه اول باید به مطالعه و تحلیل صورت این متون پرداخت. در نقد ساختارگرایانه، برای سنجش و ارزیابی هر اثر، متن آن دقیقاً تجزیه می¬شود و همه عناصر تشکیل¬دهنده آن اعم از پیکره داستان مانند شخصیت، زاویه ¬دید، پیرنگ، فضا و ... ت...

قالیچه‌های جانمازی، مجموعه ی گسترده و پر اهمیتی از قالی‌های ایرانی هستند که در دوره‌ی صفوی تولید شد و مورد توجه جامعه قرار گرفت. از آنجا که قالیچه های جانمازی در برهه ای از تاریخ به طور جدی مورد توجه و تکثیر قرار گرفتند، و نیز با عنایت به اینکه اجزا و نقشمایه های به کار گرفته شده در این قالی ها پیشتر در سایر قالی های ایرانی نیز موجود بوده، ضروری است تا با نگاهی تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد. هنگا...

مسأله ای که دنیای ادبیات معاصر فرانسه در حوزه ی اتوفیکسیون با آن مواجه است، ریشه در دو مورد دارد: از سویی منتقدان در ارائه ی تعریف واحدی از این مفهوم به نقطه ی اشتراک نمی رسند و از دیگر سو در آثار نویسندگان فعال در این زمینه هم مشابهت و یکسانی به چشم نمی خورد. به عنوان مثال، در حالی که سرژ دوبروسکی (serge doubrovsky) بر لزوم پرداختن به واقعیت در اثر تأکید می کند، نویسندگان دیگری همچون ونسان کول...

ارتباط بین متون مختلف و نقش متون دیگر در تکوین معنا در یک متن موضوعی است که همواره به انحاء مختلف مورد توجه بوده است. در عصر حاضر، به دلیل ظهور گفتمان های گوناگون و نظریه های معرفت شناسی متنوع و به دنبال آن آفرینش مکاتب دقیق علمی، نظریات مربوط به ارتباط بین متون با استفاده از مباحث جدید از قبیل نظریات نوین زبان شناختی، اجتماعی، فلسفی، روان شناختی و غیره تحول عظیمی یافت. بینامتنیت نظریه ای است ک...

مفهوم «مرزشکنیِ روایی» را نخستین بار ژرار ژنت (1972) در این دو وجه لاینفک معرفی کرده است: وجهی مبتنی بر «صورت» پاره روایت های مرزشکن و مشخصاً ممیزه های کلامیِ داستان از فراداستان و فروداستان؛ و وجه دیگر مبتنی بر «کارکرد» دوگانة پاره روایت های مرزشکن در پرداخت داستان از راه داستان پریشی. با این که سال ها از معرفیِ مهم ترین مؤلفه های مفهوم «مرزشکنی» در دیدگاه های نوآورانة ژنت می گذرد، ولی این مفهوم، ...