برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی و تولید مثلی گاومیش های بومی ایران

در این تحقیق از یک مدل رگرسیون تصادفی جهت آنالیز رکوردهای روزآزمون تولید شیر و درصد چربی شیر، شامل هر دو ضرایب رگرسیون ثابت و تصادفی به منظور برآورد مولفه های (کو)واریانس اولین دوره شیردهی گاومیش های ایران به روشreml استفاده شد. داده ها در برگیرنده 9278 و 8050 رکورد، بترتیب رکوردهای روزآزمون تولید شیر و درصد چربی شیر متعلق به سال های زایش 1369 تا 1388 بودند. توابع چند جمله ای لژاندر با درجات برآزش 3 و 6 برای رکوردهای روزآزمون تولید شیر و 4و4 برای رکوردهای روزآزمون درصد چربی شیر، بترتیب برای مدل سازی اثرات ژنتیکی افزایشی و محیطی دائمی به کار گرفته شد. دامنه وراثت پذیری تخمین زده شده برای تولید شیر از 10/0 تا 37/0 و برای درصد چربی شیر از 02/0 تا 09/0 بدست آمد. دامنه همبستگی ژنتیکی افزایشی و محیطی دائمی بترتیب از 09/0- تا 00/1 و 73/0- تا 86/0برای رکوردهای روزآزمون تولید شیر و از 14/0- تا 00/1 و 28/0- تا 00/1 برای رکوردهای روزآزمون درصد چربی شیر برآورد گردید. همبستگی ژنتیکی بالا بین روزهای مجاور شیردهی نشان داد که انتخاب بر پایه یکی از روزهای شیردهی می تواند موجب افزایش تولید در روز شیردهی مجاور خود شود. همچنین رکوردهای کل تولید شیر،تولید چربی شیر، سن زایش و فاصله زایش مربوط به سه شیرواری اول برای برآورد وراثت پذیری، همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی با استفاده از مدل حیوانی چند صفته مورد استفاده قرار گرفت. بیشترین وراثت پذیری مربوط به کل تولید شیر در شیرواری دوم (32/0) و کمترین آن مربوط به سن زایش در شیرواری دوم (08/0) محاسبه شد. وراثت پذیری تولید شیر در جامعه مورد مطالعه متوسط رو به بالا بود که نشان دهنده این است که انتخاب می تواند ابزار مناسبی در تغییر میانگین تولید شیر در جمعیت باشد. همبستگی ژنتیکی مثبت و بالای صفات تولید شیر و چربی شیر نشان می دهد که انتخاب گاومیش های با تولید شیر بیشتر سبب افزایش تولید چربی شیر می شود. همبستگی ژنتیکی مثبت و متوسط بین تولید شیر و سن زایش در شیرواری اول بیانگر آن است که انتخاب بر مبنای تولید شیر باعث افزایش سن زایش می شود. با توجه به همبستگی ژنتیکی مثبت و کوچک بین سن زایش و فاصله زایش در شیرواری دوم می توان نتیجه گرفت که انتخاب بر مبنای سن زایش تاثیر چندانی بر روی فاصله زایش ندارد. بنابراین هر یک از صفات مذکور باید مستقل از همدیگر در یک برنامه انتخاب مورد توجه قرار گیرند. کلید واژه ها: گاومیش بومی، وراثت پذیری، همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی، مدل تابعیت تصادفی، مدل حیوانی چند صفته.