انطباق فضاهای زیستی با اصول توسعه پایدار شهری؛ نمونه موردی: محله شهرآرای تهران

در شرایطی که بشریت روز به روز از معیارهای یک زندگی حقیقی برای انسان واقعی فاصله می گیرد، نیاز به یک فرآیند ارزش گذاری مجدد بر عوامل هدایت کننده زندگی به شدت احساس می شود. بدین منظور اندیشمندان و صاحب نظران شهرسازی، علوم اجتماعی و ... دیدگاه ها و رویکردهای بسیاری را مطرح کرده اند. در این میان رویکرد توسعه پایدار با تکیه بر اصل مشارکت ساکنان هر فضای زیستی در کلیه امور مربوط به محل زندگی، به برقراری نوعی عدالت همه جانبه در میان نسل های امروز و آینده می پردازد. عمده ترین مباحث توسعه پایدار شهری به دلیل حاد بودن مسایل و بحران های زیست محیطی در مقیاس محلی، در محله ها مطرح می شوند. از سوی دیگر با تغییرات گسترده ای که در دنیای امروز در زمینه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیطی پدید آمده است، رویکرد برنامه ریزی راهبردی (استراتژیک) به عنوان یکی از شیوه های موثر برنامه ریزی شهری در هدایت فضاهای زیستی به سمت محیطی ایده آل و پایدار مطرح گردیده است. در پژوهش حاضر تلاش گردیده است که از این دو رویکرد در هماهنگی و تلفیق با یکدیگر به گونه ای موثر و کارا بهره گرفته شود؛ بدین منظور پس از بیان شرح مختصری از مفاهیم و تعاریف اولیه - در ارتباط با توسعه پایدار شهری، زندگی مدرن در شهرهای امروزی، برنامه ریزی راهبردی و تجربیات جهانی- به ارائه برنامه راهبردی با هدف انطباق محله شهرآرای تهران – به عنوان نمونه موردی- با اصول توسعه پایدار شهری پرداخته می شود. برای تحقق این امر، پس از تدوین معیارهای پایداری در قالب سه زمینه کلی اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیطی، پایداری محله شهرآرای تهران با توجه به این معیارها و شاخص ها سنجیده می شود. به نظر می رسد که این محله از نظر انطباق با این معیارها در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته است. لذا در ادامه مراحل برنامه ریزی راهبردی به صورت مختصر شرح داده شده و در محله شهرآرای تهران تا مرحله اجرایی شدن راهبردها (استراتژی ها) به کار گرفته می-شود.