ایجاد هیبریدهای جدید رز با استفاده از تلاقی ارقام مختلف و تکنیک نجات جنین

چکیده مساله اصلی در بیشتر برنامه های به نژادی رز بذوری است که جوانه نمی زنند و یا جوانه زنی بسیار کمی دارند. پژوهش حاضر با سه هدف: 1) بهینه سازی روش نجات جنین در رز، 2) شناسایی ارقام مناسب جهت استفاده به عنوان والد و 3) بررسی سطح پلوئیدی نتاج حاصل از تلاقی ها با استفاده از دستگاه فلو سیتومتری انجام گرفت. جهت بررسی میزان جوانه زنی بذور طبیعی گونه rosa orientalis سه روش جوانه زنی بذر بکار گرفته شد. برای کشت بذور در مخلوط کوکوپیت: پرلیت هیچگونه جوانه زنی مشاهده نشد. در تیمارهای اسید سولفوریک بیشترین درصد جوانه زنی (8/6%) در غلظت 40 درصد به مدت 10 دقیقه، به دست آمد. در روش نجات جنین آزمایش های مختلفی (بررسی اثر غلظت-های مختلف ساکارز، تعیین بهترین ترکیب هورمونی ba و ga3 در محیط کشت، اثر پوسته بذر، تعیین زمان برداشت بذر و بلوغ جنین) برای بذور طبیعی گونه orientalis . r، بذور هیبریدهای حاصل از تلاقی ‹golden celebration› ´ r damascena و بذور حاصل از تلاقی ‹tess of the durbervilles› ´ ‹charlotte› بررسی شد. بیشترین درصد جوانه زنی جنین (3/93%) در محیط کشت حاوی 5/2 میلی گرم در لیتر هورمونba و یک میلی گرم در لیتر هورمون ga3 برای جنین های حاصل از تلاقی ‹tess of the durbervilles› ´ ‹charlotte› به دست آمد. در آزمایش های مربوط به بهینه سازی روش نجات جنین اثر ایجاد برش های متفاوت روی پوسته بذر بر درصد جوانه زنی جنین بررسی شد و بیشترین درصد جوانه زنی (100%) برای کشت جنین بدون پریکارپ و تستا به دست آمد. جهت تعیین بهترین زمان مناسب برداشت بذر و بلوغ جنین، بذور هیبرید حاصل از تلاقی ‹tess of the durbervilles› ´ ‹golden celebration› در زمان های مختلف پس از انجام گرده افشانی برداشت شد، حداکثر زنده مانی و جوانه زنی جنین (3/93%) مربوط به بذوری بود که 8 هفته پس از گرده افشانی برداشت شده بودند. برای شناسایی ارقام مناسب والدی 7 تلاقی (دو طرفه بین ارقام تجاری ) و 10 تلاقی (بین ارقام تجاری و گونه های وحشی) انجام و ارقام مناسب به عنوان والدین مادری و گرده دهنده معرفی شدند. در بررسی اثر ژنوتیپ والد گرده دهنده بر روی درصد جوانه زنی جنین، 3 والد گرده دهنده مختلف در تلاقی با یک والد مادری مشترک و در بررسی اثر ژنوتیپ والد مادری 3 والد مادری مختلف در تلاقی با یک والد گرده دهنده مشترک مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد ژنوتیپ و سطح پلوئیدی والدین در درصد جوانه زنی جنین اثر مستقیم داشت. مشاهدات مرفولوژیکی، تفاوت در رنگ و فرم گل نتاج با والدین برای هیبریدهایی که گلدهی کرده بودند، را نشان داد. سطح پلوئیدی والدین و نتاج به وسیله فلوسیتومتری تعیین و مشخص شد. در بعضی موارد سطوح پلوئیدی نتاج متفاوت از والدین بود. تعیین سطح پلوئیدی نتاج برای برنامه های آتی به نژادی از اهمیت ویژه برخوردار است. واژه های کلیدی: بذر، پریکارپ، رز، فلوسیتومتری و نجات جنین