ساخت آزمون توانایی فضایی و بررسی کارایی آن در پیش بینی پیشرفت تحصیلی

پژوهش حاضر دو هدف اصلی را که عبارتست از ساخت آزمون توانایی فضایی مداد و کاغذی با استفاده از نظریه های جدید و کلاسیک روانسنجی برای سنجش دو عامل تجسم فضایی و جهت یابی فضایی، و نیز پیش بینی پیشرفت تحصیلی با استفاده از توانایی فضایی را دنبال کرد. روش تحقیق از نوع توصیفی و همبستگی بود. جامعه مورد پژوهش شامل کلیه دانش آموزان «دختر» پایه های اول، و دوم نظری شهر زنجان بود که در دبیرستان های نواحی دوگانه آموزشی این شهر، در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بودند. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای، و حجم نمونه مورد بررسی 258 نفر بود. برای ساخت آزمون مورد نظر، ابتدا یک فرم 41 سوالی طراحی شد و پس از اجرای آزمایشی، تعداد آیتم ها به 20 عدد کاهش یافت. پس از اجرای فرم ثانویه بر روی نمونه مورد نظر، تحلیل عاملی تاییدی وجود دو عامل را تایید نمود. تحلیل های کلاسیک و irt انجام گرفته نشان داد که پس از حذف سوالات 5، 8، 13و 19، عامل اول آزمون با مدل دو پارامتری و عامل دوم با مدل سه پارامتری برازش نشان می دهد. اعتبار آزمون با کودر-ریچاردسون20، 0.63 ، و روایی ملاکی با آزمون تجسم فضایی مینه سوتا 0.59، و معنا دار بود. حداکثر آگاهی دهندگی آزمون نیز تعیین گردید. رگرسیون انجام شده نشان داد نمره ی معدل دانش آموزان را می توان از روی نمره ی توانایی فضایی آنها پیش بینی کرد.