نام پژوهشگر: رحیم حیدری

پژوهشی بر ملاحظات اقلیم شناسی دربرنامه ریزی صنعت توریسم (با تاکید بر گردشگری روستایی شمال استان آذربایجان غربی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  عاطفه حسینی صدر   رحیم حیدری

امروزه صنعت توریسم فراتر از یک صنعت به مثابه یک پدیده پویای جهانی و اجتماعی در آمده است. در چهار دهه گذشته صنعت گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها بوده است و به این لحاظ کشورها تلاش می کنند سهم بیشتری از جمعیت گردشگر را به خود اختصاص دهند. با توجه به اهمیت عوامل اقلیمی در برنامه ریزی گردشگری و به علت تواناییهای بالقوه و طبیعت پاک و دست نخورده مناطق روستایی شمال استان آذربایجان غربی، این منطقه یکی از نمونه های قابل توجه در زمینه صنعت گردشگری می¬باشد. در این مطالعه برای بررسی کلیماتوریسم مناطق روستایی شمال استان آذربایجان غربی اطلاعات اقلیمی در قالب فایلهای رقومی از سازمان هواشناسی تهیه گردید. متغیرهای مورد استفاده عبارتند از: متغیرهای هواشناسی(شامل دما، رطوبت، میزان ابرناکی آسمان و...)؛ متغیرهای فردی(شامل وزن، قد، سن و جنسیت)؛ متغیرهای موقعیتی(طول وعرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا)؛ دسته دیگری از اطلاعات از جمله میزان پوشش لباس(بر حسب کلو) و نیز میزان انرژی فعالیت¬های انسانی (بر حسب وات). اطلاعات مذکور در قالب شاخص¬های آسایشی میانگین نظرسنجی پیش¬بینی شده(pmv)، دمای معادل فیزیولوژیک(pet) و شاخص دمای موثر استاندارد(set) در ایستگاههای سینوپتیک موجود در منطقه مورد مطالعه، بررسی و زمان آسایش اقلیمی مشخص شد. نهایتا برای اطمینان بیشتر در برنامه¬ریزی و مدیریت توریسم در منطقه، پدیده¬های اقلیمی مخاطره¬آمیز برای گردشگران(مثل وقوع تگرگ، صاعقه و تندر، گرد و غبار و...) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که زمان آسایش آب و هوایی گردشگران برحسب نوع شاخص و موقعیت ایستگاه مورد مطالعه متفاوت بوده و از ماه اردیبهشت تا مهر متفاوت می¬باشد. همچنین پدیده¬های اقلیمی خطرآفرین، محدودیت چندانی را برای گردشگران ایجاد نمی¬کنند.

بررسی و پهنه بندی پتانسیل های ژئوتوریستی استان آذربایجان شرقی و نقش آن در توسعه پایدار ناحیه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  فریبا ایاسه   معصومه رجبی

صنعت توریسم که امروزه اولین صنعت از نظر منبع درآمد دنیا محسوب می شود، رشد بسیار شتابانی در سال های اخیر داشته و توانسته جایگاه خود را به بالاترین حد ارتقاء دهد.بنا بر آمار بانک جهانی، در سال 2000 تعداد گردشگران در سرتاسر جهان بالغ بر 701 میلیون نفر بوده و از این جریان گردشگری مبلغی حدود 475 میلیارد دلار به طور مستقیم وارد چرخه اقتصادی جهان شده است واین میزان را در سال های 2010 تا 2020 به ترتیب 1550 و 2000 میلیارد دلار برآورد کرده اند.در حالی که درآمد جهانی حاصل از توریسم همه ساله بالغ بر میلیاردها دلار است، ایران که از زمره پراستعدادترین کشور ها در این زمینه به شمار می رود و جاذبه های طبیعی، تاریخ و فرهنگی آن زبانزد خاص و عام است، از این سفره ی گسترده بهره ی چندانی نبرده است. امروزه در بسیاری از مناطق جهان، زیبایی های طبیعی و جذابیت های آن، علت اصلی و اولیه برای جذب توریست و توسعه ی صنعت توریسم بوده است. این شاخه از توریسم که گردشگری طبیعت گرا نام گرفته است، بر جاذبه های طبیعی و محیطی و پناه بردن به آغوش طبیعت و لذت بردن از جاذبه های طبیعی تاکید دارد. لذا با عنایت به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر می کوشد تا با استفاده از مدل هایی از جمله، مدلswot ، svm، ep، به بررسی ژئوتوریسم استان بپردازد و با استفاده از فناوری gis به پهنه بندی پتانسیل های گردشگری طبیت گرا در استان مورد نظر اقدام نماید.

ارزیابی عوامل موثر در تقاضا برای گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده جغرافیا 1389
  نیر بقال آذردوست   رحیم حیدری

امروزه گردشگری فراتر از یک صنعت، به پدیده ای اجتماعی ـ اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است. آذربایجان و بویژه شهر تبریز با ویژگیهای خاص، جاذبه های توریستی فراوانی را برای توریستها عرضه می نماید. ولی متأسفانه در تبریز جاذبه های منحصر به فردی چون مسجد کبود، ارک علیشاه، بازار، ربع رشیدی و غیره در نقشه گردشگری جایگاه خود را نیافته اند. نتایج بخش بندی این تحقیق نشان می دهد که بیشتر گردشگران به همراه خانواده خود با اتومبیل شخصی و درآمد ماهیانه بیش از 700000 تومان مسافرت می کنند. بیشتر آنها در گروه سنی 40-21 سال قرار دارند و از طریق دوستان و آشنایان با شهر تبریز آشنا شده و مدت اقامتشان 3 الی 4 روز می باشد. بیشتر به منظور تفریح و دیدن جاذبه های فرهنگی ـ تاریخی به این منطقه سفر می کنند. تصویر ذهنی گردشگران از تبریز بعد از مسافرت به این شهر بهتر شده و تمایل به مسافرت مجدد بیشتر می شود. وضعیت گردشگری و آب و هوایی تبریز از نظر گردشگران خوب ارزیابی شده است. مهمترین مشکل گردشگران مربوط به عدم دسترسی راهها و خیابانها، اطلاع رسانی و تبلیغات ضعیف، کمبود امکانات رفاهی، ترافیک سنگین در شهر، ناصاف بودن آسفالت خیابانها، تأخیرات مربوط به پرواز هواپیماها، عدم وجود تابلوهای دقیق و مناسب راهنمای مسیرها و خیابانها می باشد. همچنین از نتایج و تجزیه و تحلیلهای بدست آمده چنان برمی آید که بازار گردشگری تبریز عمدتاً متأثر از عامل فصلی و توزیع تعطیلات مربوطه بوده و بین میزان رضایت از امکانات موجود گردشگری در تبریز و میزان تمایل به مسافرت مجدد گردشگران رابطه وجود دارد. بنابراین لازم است جهت افزایش تقاضا برای گردشگری شهری با تبلیغات مثبت و جذاب، ایجاد بانک اطلاعاتی درباره جاذبه های گردشگری آن شهر و استان در ابعاد مختلف فرهنگی، تاریخی، زیارتی، درمانی، ورزشی و هنری جو مناسب و مساعدی بوجود آورد. استفاده از رسانه های عمومی به منظور آموزش مردم در زمینه نحوه برخورد مناسب با گردشگران، توجه به افزایش کیفیت خدمات گردشگری، برنامه ریزی درست در جهت افزایش مراکز اقامتی مناسب و مجهز با قیمت مناسب، افزایش راهنمایان گردشگری در نقاط جذاب شهری، افزایش امکانات و تسهیلات حمل و نقل و گسترش شبکه های ارتباطی، افزایش و جذب امکانات مالی برای توسعه و تجهیز تأسیسات مورد نیاز صنعت گردشگری تبریز، حفظ، ترمیم و مرمت بافت تاریخی شهر در اطراف آن امری ضروری به نظر می رسد. تجدید نظر در تعطیلات سالانه کشوری، برنامه ریزی برای روزها، هفته ها و برگزاری جشنواره ها و مراسمات خاص، توجه خاص به روستای کندوان و ایجاد امکانات گردشگری در آن به تقاضای گردشگری شهر تبریز کمک شایانی می کند.

تحلیلی بر مفهوم تصویر ذهنی در توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی ( کلان شهر تبریز )
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - سبزوار - دانشکده جغرافیا 1389
  یاسر شمس اله زاده   یعقوب زنگنه

چکیده صنعت گردشگری در طی دهه های اخیر با نرخ رشدی شتابان در سطح جهانی گسترش یافته و منبع در آمد قابل ملاحظه ای برای بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بوده است ؛ اما کشور ما با وجود قابلیتهای در خور توجه در رابطه با جاذبه های گردشگری، سهم ناچیزی از این کسب و کار جهانی به خود اختصاص داده است .بدون شک یکی از گام های اساسی در توسعه ی این صنعت در کشور,مطالعه و پژوهش در مورد عوامل موثر برای موفقیت یک مقصد در جذب گردشگر است. در چند دهه ی اخیر یکی از موضوعات مهمی که در مطالعات مربوط به گردشگری مورد توجه محققان قرار گرفته است، تصویر (وجهه استنباط شده) گردشگران از یک مقصد گردشگری بوده است. این مفهوم که مجموعه باورها , عقاید و نظرات یک فرد نسبت به یک مقصد گردشگری در قبل و بعد از سفر را شامل می شود, بعنوان عامل مهمی در تصمیم بسیاری از گردشگران در سفر به آن مقصد محسوب می گردد. نتایج اکثر این پژوهش ها حاکی از تأثیر تصویر ذهنی گردشگر از یک مقصد در تصمیم به سفر، رفتار در حین سفر و قصد انجام سفرهای مجدد به آن مقصد است. علی رغم اهمیت این مفهوم در توسعه ی صنعت گردشگری، موضوع تصویر در مطالعات مربوط به گردشگری در ایران، به جز موارد معدود، آن هم در رابطه با گردشگران خارجی مورد بررسی قرار نگرفته است.هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل تصویر گردشگران داخلی از شهر تبریز در قبل و بعد از سفر به این شهر می باشد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شده است و سپس با استفاده از روش های آماری و به کمک نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته استَ. نتایج این تحقیق نشان می دهد سفر به شهر تبریز باعث تغییر مثبتی در تصویر گردشگران از این شهر شده است. هم چنین همبستگی مثبتی بین وجهه ی استنباط شده ی گردشگران بعد از سفر و میزان تمایل آن ها به سفر مجدد به این شهر وجود داشته است. نکته ی حایز اهمیت در رابطه با منابع کسب اطلاع گردشگران از مقصد، نقش عمده ی روش های سنتی (دوستان و آشنایان) در کسب اطلاع گردشگران در قبل از سفر به این شهر بوده است.

تحلیل آسیبپذیری مساکن شهری در برابر خطر زلزله مطالعه موردی:مساکن منطقه 8 تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  فاطمه رنج آزمای مایل   محمدرضا پورمحمدی

نام خانوادگی: رنج آزمای مایل نام: فاطمه کلید واژه ها: زلزله، آسیب پذیری شهری، شاخص های آسیب پذیری، برنامه ریزی شهری، تحلیل آسیب پذیری چکیده : فاکتور زلزله یکی از عواملی است که در برنامه ریزی شهری ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است، البته با توجه به شرایط بحرانی کشورمان و آسیب پذیری بالقوه ایران در برابر زلزله یکی از اساسی ترین عوامل تخریبی طبیعی باید به حساب آید.در واقع زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی به خودی خود نتایج نامطلوبی در پی ندارد آنچه از این پدیده یک فاجعه می سازد عدم پیشگیری از تأثیر آن و عدم آمادگی جهت مقابله با عواقب آن است. غالباً تحقیقات به عمل آمده در رابطه با کاهش خسارات ناشی از زلزله حول محور روشهای ساخت و ساز واحدهای ساختمانی جهت افزایش مقاومت بنا در برابر زلزله بوده است. لیکن در این تحقیق اعتقاد بر این است که با کاربرد روش های برنامه ریزی شهری بویژه کاربری زمین می توان از آسیب پذیری مناطق شهری در برابر خطرات زلزله کاست.در تحقیق حاضر به بررسی عوامل موثر در آسیب پذیری شهری و میزان آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله وبررسی راه های کاهش آسیب پذیری منطقه 8 ( محور تاریخی ـ فرهنگی) شهر تبریز پرداخته شده است. برای آغاز بررسی و دستیابی به روش های کاهش آسیب پذیری محدوده مورد مطالعه نسبت به تشکیل پایگاه اطلاعاتی مورد نیاز در محیط نرم افزاری arc gis اقدام و سپس برای تحلیل میزان آسیب پذیری متغیرهایی انتخاب و بدواً به تفکیک هر متغیر و نهایتاً با توجه به شرایط محدوده مورد مطالعه با اختصاص ضرایبی به هر متغیر (ترکیب عوامل ) مدلی جهت تحلیل ارائه گردیده است.در ادامه با توجه به تحلیل های انجام شده راه های کاهش آسیب پذیری بررسی و نتایج بررسی ها به صورت گزارش ارائه شده است.این تحقیق خواستار نشان دادن رابطه بین فاکتورها و عواملی مانند، همجواری و سازگاری کاربری ها و شدت و تراکم توسعه و فضاهای باز و دسترسی-های فراهم شده و مساحت قطعات تفکیکی و تراکم جمعیت و کیفیت ابنیه و تعداد طبقات و نزدیکی به گسل و میزان آسیب پذیری در برابر زلزله در مناطق توسعه یافته می باشد. در نهایت تجزیه و تحلیل ها می توان گفت که وسعت و کاربری های محدوده های دارای آسیب پذیری زیاد و قابل توجه از محدوده های دارای آسیب پذیری کم و متوسط بیشتر بوده و در کل بیانگر آسیب پذیری بالای محدوده با توجه به کلیه عوامل در برابر زلزله می باشند. بطوریکه حدود 54 درصد وسعت محدوده و حدود 60 درصد کاربری ها در ناحیه دارای آسیب پذیری زیاد و قابل توجه قرار گرفته اند.

تحلیلی بر نقش و اهمیت رویکرد استراتژی توسعه شهری (cds)، در فرایند برنامه ریزی شهری با تاکید بر طرح های جامع، مطالعه موردی: کلان شهر رشت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1390
  سیده خدیجه رضاطبع ازگمی   میر ستار صدر موسوی

چکیده مرکز راهبرد شهری بانک جهانی در گزارش سال 2009 خود چنین عنوان کرده است که با گذشت 37 سال از فعالیت این بانک و صرف 37 میلیارد دلار برای بهبود شرایط سکونتی شهرهای کشورهای در حال توسعه، هنوز هم بیش از یک میلیارد نفر از ساکنان شهرهای دنیا، به عنوان حاشیه نشین در سکونتگاه های غیر رسمی ساکن هستند. این بانک معتقد است که دلیل فقدان اثرات مثبت منابع مالی مصروف شده را باید در ناکارآمدی نگرش ها، پارادایم ها و رویکردهای برنامه ریزی و مدیریت شهری این کشورها کنکاش کرد. این مقوله از طرف سایر سازمان های بین المللی به ویژه مرکز unhabitat نیز بسیار مورد تاکید قرار گرفته و معتقدند که رویکردهای برنامه ریزی و مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه، به اصلاحات عمده و اساسی نیاز دارد. در واقع شکل گیری «سازمان ائتلاف شهرها» در سال 1999 بر پایه برنامه «استراتژی توسعه شهری» (cds) از سوی بانک جهانی و مرکز سکونتگاه های انسانی سازمان ملل متحد (unchs) در واکنش به شرایط مذکور بوده است. رویکرد cds به عنوان نسخه ای جدید برای شهرهای جهان سومی تجویز شده و اکنون با گذشت یک دهه از پیدایش آن، در بیش از 300 شهر جهان در حال توسعه تهیه و اجرا شده و نتایج چشمگیری نیز داشته است. در اسناد رسمی cdsکه از طرف سازمان «ائتلاف شهرها» در سال 2004 منتشر شده است؛ مهم ترین اهداف کلان تاسیس این سازمان بسط برنامه ریزی مشارکتی، توسعه پایدار شهری، بهبود شرایط سکونتی و کاهش فقر شهری عنوان شده است. پژوهش حاضر ضمن معرفی و بررسی ابعاد، مولفه ها و ویژگی های رویکرد cds، به تحلیل و ارزیابی روند برنامه ریزی و مدیریت شهری در ایران و کلان شهر رشت می پردازد. رساله حاضر برای مطالعه و بررسی رویکردها و روندهای مدیریت و برنامه ریزی شهری در ایران، به مهم ترین محورهای آن یعنی طرح های جامع و رویکردهای مدیریت شهری پرداخته و از آن جایی که کاربری مسکونی و مساکن برای شهروندان به مثابه مهم ترین کاربری محسوب می گردد، لذا به موازات بررسی این کاربری به ارزیابی سیاست های تامین مسکن نیز پرداخته است. بی تردید گروه های کم درآمد شهری در برنامه های شهری به ویژه تامین مسکن، به بیشترین توجه و بررسی نیاز دارند چرا که گروه های مذکور، معمولا در حوزه های مختلف شهری با چالش های بسیاری مواجه اند. از این رو، تحقیق حاضر به بررسی و ارزیابی سیاست اجاره به شرط تملیک، به مثابه یکی از سیاست های تامین مسکن گروه های کم درآمد شهری در ایران پرداخته است، محققان بسیاری معتقدند مسکن و مولفه های مربوط بدان می تواند شاخص و معیار مناسب و کاراممدی برای ارزیابی ادبیات برنامه ریزی شهری محسوب گردد. جامعه آماری این بخش از تحقیق شامل900 خانوارهای است که در مساکن استیجاری به شرط تملیک کلان شهر رشت ساکن بوده و نیزحجم جامعه نمونه بر پایه فرمول کوکران (cochran) شامل 300 خانوار می باشند. بر مبنای تجزیه و تحلیل داده های آماری بدست آمده، سیاست اجاره به شرط تملیک، از دستیابی به بخش عمده ای از اهداف خود بازمانده است، چرا که نتایج این تحقیق بیانگر آن است که ساکنان اصلی این مساکن گروه های غیر هدف و اغلب با درآمدهای بالاتر بودند؛ هر چند این گروه ها معمولا با مکانیسم های مختلف دولتی نظیر تسهیلات تعاونی های مسکن، یارانه های دولتی و اعتبارات بانکی صاحب مسکن می شوند. از سوی دیگر، یکی از مهم ترین چالش های برنامه ریزی و مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران را باید در دیدگاه ها و نحوه نگرش مدیران و برنامه ریزیان شهری نسبت به ادبیات برنامه ریزی شهری جستجو نمود، چرا که تسلط پارادایم و و رویکرد برنامه ریزی شهری سنتی و نیز مدیریت شهری تکنوکراتیک از مهم ترین نگرش های مسلط به ادبیات برنامه ریزی شهری در ایران محسوب می شوند. این بخش از تحقیق شامل بررسی، تحلیل و اطلاعات و داده هایی است که بر مبنای آنها زمینه و میزان تسلط رویکرد برنامه ریزی شهری سنتی و نیز پارادایم فن سالاری (تکنوکراتیک) در فرایند مدیریت شهری ایران مورد لرزیابی قرار گرفته است. جامعه آماری این بخش از تحقیق نیز شامل مطالعه میدانی عبارت است از 220 نفر از برنامه ریزان و مدیران شهری می شوند که در فرایند تصمیم گیری، سیاست گذاری، مدیریت و برنامه ریزی شهری کلان شهر رشت حضور داشته و موثرند. بر این اساس، فقدان برنامه ریزی مشارکتی، عدم انعطاف پذیری طرح های شهری از جمله طرح های جامع، رواج نگرش های فنی – اجرایی به فرایند برنامه یزی شهری و نیز ناکارآمدی سیاست های شهری از جمله تامین مسکن – خاصه گروه های کم درآمد- به مثابه مهم ترین تبعات منفی ناشی از تسلط نگرش تکنوکراسی در سطوح مختلف مدیریت شهری و نیز برنامه ریزی شهری سنتی «طرح جامع محور» محسوب می شوند. تحقیق حاضر ضمن مطالعه و ارزیابی روند مذکور در ایران و حوزه مطالعه موردی خود کلان شهر رشت، به معرفی رویکرد cdsبه مثابه رهیافتی جدید، در افزایش کارآمدی سیاست ها و طرح های شهری و نیز نقش آن در بهبود شرایط مختلف گروه های کم درآمد شهری می پردازد. ارایه پیشنهادات راهبردی و برنامه های اجرایی در حوزه های مختلف شهری در جهت افزایش کارآمدی طرح و سیاست های شهری از جمله طرح جامع و تامین مسکن، آخرین بخش های رساله حاضر را شامل می شوند.

ارزیابی کاربری اراضی در طرح های جامع با رویکرد توسعه پایدار شهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  ملیحه میرزابکی   رسول قربانی

در طول چند دهه اخیر، در واکنش به ناکامی گسترده الگوی طرحهای جامع سنتی و مطرح شدن دیدگاهها و اهداف جدید در زمینه محیط زیست، عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی شهری و نظایر اینها، اهداف"برنامه ریزی کاربری زمین" ارتقاء کیفی پیدا کرده و در راستای" توسعه پایدار" قرار گرفته است. اما از مجموعه مطالعات انجام شده در مورد ارزیابی نتایج عملکرد طرحهای شهری در ایران، چنین بر می آید که در پیشنهادهای طرح های کالبدی شهری به ابعاد مختلف توسعه پایدار توجه کافی مبذول نشده و این امر منجر به بروز مشکلات و ناپایداری کالبدی در شهرها شده است. از این رو با توجه به اثرگذاری طرح های شهری بر شهر و شهروندان و ناکامی در حل مشکلات فزاینده زندگی شهری، لزوم تغییر در چارچوب نظری و فرایند طرح های کنونی به ویژه با در نظر گرفتن اهداف توسعه پایدار شهری اجتناب ناپذیر بوده و استفاده از شاخصهای توسعه پایدار در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی می تواند معیاری مناسب در جهت حل مشکلات و نارساییهای آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی- فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعه پایدار شهری باشد. بدین منظور این پژوهش با هدف ارزیابی پیشنهادات طرح جامع شهر مراغه در زمینه کاربری اراضی شهری با رویکرد توسعه پایدار صورت گرفته و در آن تلاش شده است تا با بکارگیری یک روش ارزیابی و معیارهای متناسب با آن، پیشنهادات طرح مذکور را مورد سنجش قرار دهد. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل سلسله مراتبی(ahp) بوده است که با انتخاب معیارهای زیست محیطی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی و زیرمعیارهای مرتبط با آنها، پیشنهادات طرح را در زمینه کاربری اراضی شهری در طرح جامع شهر مراغه مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد که طرح بیشترین میزان توجه به پایداری کاربری اراضی را در کاربری حمل و نقل و انبارداری و کمترین میزان توجه را به کاربری ورزشی معطوف داشته است. با استفاده از روش ارائه شده در این پژوهش می توان امتیاز کاربری های طرح ها را از نظر توجه به هرکدام از شاخصها و زیرشاخص های توسعه پایدار محاسبه کرد و بدین ترتیب می توان نقاط قوت و ضعف طرح ها را در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سنجید. همچنین با استفاده از روش ارائه شده، می توان به مقایسه دو یا چند طرح نسبت به یکدیگر اقدام نمود تا بتوان از میان طرح های پیشنهادی، طرحی را که بیشترین تطابق با اهداف توسعه پایدار شهری را دارد، انتخاب کرد.

تحلیل و ارزیابی مبلمان شهری ابهر با تاکید بر ورودیهای شهر، مطالعه موردی : مسیرهای منتهی به میادین حر و انقلاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  رویا گنجی   رحیم حیدری

یکی از موضوعاتی که در اکثر طراحی های معاصر رواج دارد، عدم توجه به مفهوم ورودی در طرح فضاهاست. نحوه ورود به هر فضا، یا به عبارتی ورودی هر فضا، همواره در ذهن افراد جایگاه ویژه ای دارد. ورودی هر فضا، اولین مکانی است با حضور در آن خصوصیات کلی فضا و ویژگی های فضا کشف میشود. با طراحی مناسب یک ورودی برای یک فضا (شهر) آن فضا برای ساکنانش هویت می یابد، تقویت میشود، نشانه گذاری شده و زنده تر نمایان میگردد. شهر ابهر نیز با توجه به هویت تاریخی و فرهنگی خود و با توجه به اینکه دومین شهر استان بعد از زنجان میباشد و دارای مراکز صنعتی و تولیدی مهمی در سطح منطقه میباشد، بنابراین توجه به ورودیهای شهر و مبلمانها و تجهیزات شهر، اهمیت ویژه ای برای معرفی هویت شهر دارد. در این تحقیق سعی بر آن بوده است تا با ارائه راهکارهایی مانند طراحی تندیسها و نمادهایی که نشان از ماهیت این شهر دارد، ورودی های شهر به نماد شهر و نشان دهنده اولین ویژگیهای شهر تبدیل گردد. نوع روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شهر ابهر میباشد و ورودی اصلی شهر به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. بعد از بررسی ورودی های شهر ابهر و آنالیز نتایج حاصل با استفاده از روش spss و آزمون t معلوم میگردد، متاسفانه ورودی های شهر فاقد نمادهایی است که معرف و بیانگر هویت شهر باشند. در بدو ورود به شهر هیچگونه تندیسی که نشان دهنده تاریخ، فرهنگ و صنعت این شهر باشد به چشم بازدید کننده نمی آید وبازدید کننده هیچگونه ذهنیتی راجع به شهر در لحظه ورود ندارد و ورودی ها صرفا منفذی برای ارتباط درون و برون شهر میباشد. استفاده از المانهای دارای هویت فرهنگی و تاریخی در کنار المانهای ارزشی میتواند هویت واقعی شهر را به بیننده نشان دهد.

تحلیلی بر بخش بندی بازار توریسم شهری کلانشهر تبریز با استفاده از روش swot
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  بهنام باغبانی   رحیم حیدری

با توجه به اهمیت روزافزون صنعت گردشگری و لزوم پژوهش های تخصصی در این مورد پژوهش حاضر تحلیلی است بر مزایا و معایب بخش های مختلف بازار گردشگران شهر تبریز از نکته نظر استراتژیک است.مجموعه بازار تبریز نه تنها به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری شهر تبریز، بلکه به مثابه بزرگترین بازار سرپوشیده جهان و یکی ازشاهکارهای معماری ایرانی نیز محسوب می شود. ازاینرو شناخت ویژگی های گردشگرانی که از آن دیدن می کنند ، برای توسعه و بازاریابی توریسم شهری تبریز، بسیار اهمیت دارد. بر این اساس مهم ترین اهداف پژوهش حاضر عبارتند از شناخت ویژگیها و خصوصیات مسافرین شهر تبریز بالاخص بازدید کنندگان از سایت بازار بزرگ تبریز، تعیین بخش های مختلف بازار بازدیدکنندگان آن و ساخت نیمرخ برای هر بخش و در نهایت گزینش بهترین بخش بازار برای سرمایه گذاری با ارزیابی عوامل استراتژیک. در این راستا بازدیدکنندگان بازار تاریخی تبریز به عنوان نمونه موردی انتخاب شده اند. ابتدا با استفاده از روشهای میدانی این بازار به بخشهای مجزا و مشخص تقسیم بندی گردیده است تعداد این بخشها چهار بوده و به ترتیب حجم شامل ارزان پسندها، سنتی ها، زیبا پسندها و کنشگران می باشد. سپس با استفاده از عوامل استراتژیک مزایا و معایب هر بخش تحلیل گردیده و بخش کنشگران با توجه به قدرت فعلی بخش و چشم انداز مثبت آینده به عنوان بازار هدف انتخاب شده است ودر نهایت آزمون فرضیات اعم ازاستفاده از تحلیل عوامل استراتژیک داخلی و خارجی که شیوه مناسبی جهت انتخاب بازار هدف گردشگری می باشد وبخش بندی بر اساس منافع مورد انتظار مشتری با استفاده از عوامل رفتاری مورد تایید قرار گرفته و پیشنهاداتی از قبیل اینکه توسعه بازارهای هدف و طرحهای بازاریابی در کنار طرحهای کالبدی باید باشد و همچنین بخش بندی بازار و فرایند مکمل آن به عنوان اساس برنامه های بازاریابی و توسعه توریست پذیرفته شود و نقش اساسی بخش بندی بازار در توسعه کالبدی و استفاده از تجربیات سایر کشورها به نحو احسن در راستای موضوع تحقیق ارائه گردیده است .

بررسی و تحلیل الگوهای دسترسی گردشگران به جاذبه های شهری نمونه موردی:تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - پژوهشکده جغرافیا و علوم زیستی 1392
  رعنا آقاجانی   بهمن

چکیده مدیریت شهری منسجم و یکپارچه نیازمند برنامه ریزی تمامی مکانیسم های شهری در راستای نیل به پایداری در شهرهای امروزی می باشد. در دهه های اخیر با رشد صنعت گردشگری و عجین شدن آن با زندگی شهری، برنامه ریزی و مدیریت گردشگری شهری از اهم مسایل شهرهای کنونی بالاخص شهرهای گردشگرپذیر می باشد. نوع پراکنش فضایی جاذبه ها و الگوی رفتاری گردشگران در انتخاب اولویت سفرهای درون شهری از مباحث پیچیده در این زمینه به شمار می رود که این امر در شهرهای تاریخی بدلیل فشردگی و ارزشمندی بافت دارای اهمیتی دوچندان می باشد.کلانشهر تبریز بدلیل دارا بودن جاذبه های فراوان تاریخی و فرهنگی مصداق بارز این امر به شمار می رود. تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل رفتار گردشگران در دسترسی و اولویت بندی جاذبه های درون شهری تبریز با استفاده از gis می پردازد. روش تحقیق، میدانی و توصیفی تحلیلی بوده و داده های اولیه به صورت پیمایشی از طریق پرسشنامه تهیه و به پایگاه داده در gis تبدیل گردیده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که الگوی رفتاری گردشگران در شهر تبریز بهینه نمی باشد. در تحقیق حاضر سعی شده است با استفاده از علاقمندی گردشگران و توابع و مدل های gis بهینه ترین مسیرها و سطوح گردشگری در شهر تبریز پیشنهاد گردد.

تحلیلی بر ساماندهی فضاهای ورودی شهرها – مطالعه موردی: شهر بستان آباد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1393
  محمد صادق امین زاده   رحیم حیدری

ورودی های شهرها در شهرهای سنتی به عنوان بخش مهمی از سازمان فضایی شهر محسوب می گشت وبه نوعی بیان کننده خصوصیات و ویژگیهای آن شهرها بودندومبادی ورودی شهرها از کیفیت فضایی خاصی برخوردار بودند، از آنجایی که ورودیهای شهر جز عناصر اصلی تشکیل دهنده یک شهر محسوب می شد در زیر مجموعه تشکیل دهنده خود ،عناصر وجزءهای را دارا بودند که نیازهای مسافرین و ساکنین در آن محل را تامین می کردند . ولی در عصر معاصر در شهرهای کشورمان این کارکرد و عملکرد از این عنصر مهم شهر سلب گردیده و مبادی ورودی شهرها تبدیل به مکانی جهت ورود سریع خوردروهای عبوری شده که هیچ ارتباطی با شهر میزبان نمی تواند برقرار بکنند و اراضی مجاور این ورودیها به علت عدم وجود برنامه به کاربریهای مزاحم وناسازگار تبدیل شده اند که بی نظمی و اغتشاش در این فضاهای مهم شهری را تشدید می نمایند. این تحقیق ورودی های شهربستان آباد را مورد بررسی قرار داده است بی نظمی و بی هویتی فضا و آشفتگی های کالبدی و بصری در این ورودی ها به طور محسوسی قابل مشاهده است؛ در این پژوهش روشهای تحقیق مختلفی از قبیل توصیفی - تحلیلی استفاده شده است و با بهره گیری از روشهای مختلف برنامه ریزی مانند تحلیل سوات (swot)این ورودیها را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهد. نتایج بدست آمده از این تحقیق عبارتند از شناسایی نقاط قوت ، ضعف، فرصتها و تهدیدهای در مولفه های مختلف اقلیمی وجغرافیایی-اقتصادی و اجتماعی-سیاسی واداری وارتباطی که بر گرفته از مطالعات بخش شناخت تحقیق می باشند؛همچنین از نتایج دیگر این پژوهش می توان به دستیابی به الگوی مطالعه ورودیهای شهرهای کوچک ومتوسط اشاره نمود، یافته های این تحقیق در نهایت با توجه به ویژگیهای شهر بستان آباد و تحلیل های بدست آمده، منجر به ارائه طرح ها و راهکارهای مناسب جهت ساماندهی مجدد و ارتقا خوانایی وهویت ورودیهای این شهر شده است. در گذشته نه چندان دور که حد ومرز شهرها توسط دروازه ها مشخص می شد ،مبادی ورودی شهرها از کیفیت فضایی خاصی برخوردار بودند،و ورودیهای شهر جز عناصر اصلی تشکیل دهنده یک شهر محسوب می شدند.ولی امروزه با گسترش بی رویه شهر در سمت ورودی شهرها،این مبادی ورودی تبدیل به مکانی جهت سریع خوردروهای عبوری شده است و اراضی مجاور این ورودیها به علت عدم وجود برنامه به کاربریهای مزاحم وناسازگار تبدیل شده اند که بی نظمی و اغتشاش در این فضاهای مهم شهری را تشدید می نمایند. این تحقیق ورودیهای شهربستان آباد را مورد بررسی قرار داده که بی نظمی و بی هویتی فضا و آشفتگی های کالبدی وبصری در این ورودیها به طور محسوسی قابل مشاهده است ؛در این پژوهش روشهای تحقیق مختلفی از قبیل توصیفی-تحلیلی وتبینی استفاده شده است و با بهره گیری از روشهای مختلف برنامه ریزی این ورودیها را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهد. در نهایت با توجه به ویژگیهای شهربستان آباد و تحلیل های بدست آمده ،طرحها و راهکارهای مناسب جهت ساماندهی مجدد و ارتقا خوانایی وهویت ورودیهای این شهر ارائه شده است.

تحلیلی بر چالش های حمل و نقل شهری با تاکید بر مفهوم آرام سازی ترافیک شهری، مطالعه موردی: محدوده آبرسان تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1393
  نوید پیرمحمدی   رحیم حیدری

کلید واژه : حمل ونقل شهری،آرام سازی ترافیک، محدوده آبرسان، کلانشهر تبریز چکیده: آرام سازی ترافیک محلات یکی از روشهایی است که در آن با استفاده از روشهای گوناگون برنامه ریزی شهری و برنامه ریزی حمل ونقل شهری می توان آرامش وامنیت رابه محلات شهری بازگرداند.در آرام سازی ترافیک محلات تمهیداتی اندیشیده می شود که در آن فقط ساکنین خود محلات انگیزه سفر به داخل محلات را پیدا می کنند وترافیک عبوری به نحوی از داخل محلات عبور نمی کند وداخل محلات محل پارکینگ خودروهای خیابانهای اصلی نمی شود.محدوده مورد مطالعه و بررسی محله آبرسان شهر تبریز می باشد، که به جهت هجوم بیش از اندازه خودرو به داخل محله،این محدوده جهت بررسی ومطالعه انتخاب گردیده است.روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – تحلیلی واکتشافی می باشد که به فراخور هر فصل وموضوع مورد استفاد قرار می گیرد.از مدل تحلیل سلسه مراتبی ahp در تحلیل و شناسایی عوامل و فاکتورهای تاثیرگذار در آرام سازی ترافیک محدوده مورد مطالعه محله آبرسان شهر تبریز استفاده شده است.از نتایج این تحقیق می توان به این اشاره نمود:عدم رعایت سلسله مراتب سازمان فضایی و همچنین عدم توجه به نحوه توزیع و پراکنش کاربریهای شهری در شهرها و بویژه کلانشهر تبریز موجب بوجود آمدن ناآرامی در داخل محلات شهری شده و ناخواسته ترافیک عبوری را به مرکز این محلات می کشاند. در این تحقیق،محله آبرسان با استفاده از راهکارهای رایج در برنامه ریزی شهری و حمل ونقل،مورد آرام سازی قرار می گیرد.

تحلیلی بر مکانیابی شهرکهای صنعتی کلان شهر تبریز، مطالعه موردی: شهرک صنعتی شهید سلیمی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  زهرا خرمی پور چوکامی   رحیم حیدری

با توجه به اینکه توزیع منطقی و متوازن فعالیتهای اقتصادی و اهداف توسعه منطقه ای از بعد استقرار واحدهای صنعتی که رشد اقتصادی را به همراه خواهد داشت. یکی از مهمترین مسائل در روند مکان یابی، حداکثر کردن کارایی در فرایند توسعه ملی و منطقه ای است. پس از ارزیابی فاکتورهای موثر امکان وزن دهی هر یک از آنها در مسیر مکان یابی را فراهم می سازد. در انتها وزن عوامل فوق الذکر نظیر عوامل اجتماعی مانند بومی شناسی، ساختار آموزشی و اشتغال، عوامل اقتصادی مانند هزینه ها، مجاورت ا دیگر صنایع و دسترسی به بازار و.... مورد ارزیابی دقیق قرار می¬گیرد.

تحلیلی بر نقش و جایگاه روشنایی معابر شهری در برنامه ریزی شهری؛ مطالعه موردی: کوی ولیعصر و محله عباسی کلان شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1393
  حسن شقاقی   رحیم حیدری

این پژوهش باهدف بررسی تأثیر کیفیت روشنایی معابر بر میزان احتمال وقوع تصادف و کیفیت زندگی شهروندان مناطق ولیعصر و عباسی انجام شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه است که بر اساس نمونه گیری اتفاقی، اطلاعات 50 نفر از شهروندان این مناطق جمع آوری و با رهیافت مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. روایی پرسشنامه توسط اساتید بررسی و تأیید گردید و برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید (0/82 ، 0/63 و 0/60). نتایج تحقیق بیانگر آن است که کیفیت روشنایی معابر به شدت بر روی احتمال وقوع تصادف و کیفیت زندگی شهروندان تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر، جهت کاهش احتمال وقوع تصادف در اوقات شبانه و افزایش کیفیت زندگی شهروندان باید کیفیت روشنایی معابر بهبود یابد. جهت بهبود کیفیت روشنایی معابر باید ویژگی های «یکنواختی روشنایی»، «فراگیری خدمات روشنایی»، «توزیع فرکانس مطلوب»، «درخشندگی چراغها که منجر به خیرگی می شود»، «سایه های مزاحم»، «مقدار نور کافی» و «نورپردازی مناسب» در منطقه تعدیل یابد.

تحلیلی بر طرح های توسعه میان افزا در فرایند برنامه ریزی شهری مطالعه موردی: منطقه 4 کلانشهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1394
  حسین نوین   رحیم حیدری

ضرورت طرح یک راه حل مناسب، جهت مقابله با گسترش بی رویه شهرها از یک طرف، و تغییر نگرش نحوه مداخله در بافت های شهری، سبب تکامل یافتن چارچوب نظری این نوع نحوه مداخله در بافت های شهری، با هدف استفاده هر چه بهتر از زمین های زیرتوسعه شهری و حفظ هر چه بیشتر زمین واجد ارزش گردیده است. از دهه هفتاد به بعد همزمان با مطرح شدن و قوت گرفتن مفاهیم تازه ای چون توانمندسازی، باززنده سازی، رویکرد توسعه میان افزا، نواحی شهری فرسوده و ناکارامد نیز مطرح شده است. هدف این تحقیق استفاده از رویکرد توسعه میان افزا به منظور توسعه آتی منطقه 4 تبریز و بررسی و ارائه پتانسیل های آن می باشد که از چندین شاخص از جمله نرخ فضای باز، کیفیت ابنیه، دسترسی و نفوذناپذیری، فشردگی و ریزدانگی و ... مورد استفاده قرار گرفته است. محدوده مورد مطالعه در این پژوهش منطقه 4 تبریز می باشد. روش تحقیق تحلیلی – توصیفی است. در این پایاننامه هر یک از شاخص های توسعه میان افزا ارزیابی شده و نقشه های مختلف برای هر یک از شاخص ها تهیه شده است و در ادامه با استفاده از روش anp و نرم افزارهای super decision و arcgis اقدام به تلفیق نقشه شده تا سرانجام نقشه بهینه برای توسعه میان افزا به دست بیاید. نتایج تحقیق نشان می دهد که در پهنه های قابلیت توسعه و بدون احتساب پهنه محدودیت برای توسعه، 33.45 درصد از مساحت منطقه با قابلیت توسعه خیلی زیاد، 30.92 درصد با قابلیت توسعه زیاد می باشد، 19.29 درصد با قابلیت توسعه متوسط، 16.37 درصد با قابلیت توسعه کم و 29.94 درصد با آسیب پذیری خیلی کم مواجه می باشد. همچنین 911 هکتار از مساحت منطقه که اغلب اختصاص به باغات و اراضی کشاورزی و کاربری های فرهنگی و تاریخی دارند جزء محدودیت توسعه به شمار می آیند.

بررسی و تحلیل نقش جاذبه های اکوتوریستی در توسعه پایدار ناحیه ای (مطالعه موردی: جاذبه های اکوتوریستی همدان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1387
  عیسی سراقی   رسول قربانی

چکیده ندارد.

ساماندهی محله های شهری در محورهای تاریخی و فرهنگی شهرهای ایران (نمونه موردی: محور تاریخی و فرهنگی بافت شیراز - محله سنگ سیاه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  محمد آستین چیده   رسول قربانی

چکیده ندارد.