امروزه استفاده از منابع نفتی و نیز آلودگی زیست محیطی ناشی از آن رو به افزایش است. مناطق جنوبی کشور، از آن جمله خوزستان، از مهم ترین نواحی نفت خیز بشمار می آیند. با توجه به اینکه آلودگی نفتی به اشکال مختلف، مانند آلودگی آب، هوا و خاک، می تواند بر روی تمام موجودات زنده از جمله گیاهان اثرات نامطلوبی را بر جای بگذارد و گیاهان نیز بسته به میزان حساسیت و مقاومتشان به آلاینده ها پاسخ های دفاعی متفاوتی را نشان می دهند، در تحقیق حاضر با در نظر گرفتن دو ناحیه، یکی به عنوان ناحیه شاهد (پاک) و دیگری ناحیه آلوده (منطقه نفتی)، از یک سو اثرات آلاینده های هوا (برخی اثرات بیوشیمیایی- فیزیولوژیکی) بر روی دو گونه درختی اوکالیپتوس (eucalyptus camaldulensis) و کهور (prosopis juliflora) در ناحیه آلوده نفتی مورد بررسی قرار گرفت و با ناحیه شاهد مقایسه گردید و از سوی دیگر تعیین شاخص مقاومت به آلودگی هوا (apti) برای این دو گیاه انجام شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد با توجه به تغییرات ایجاد شده (بیوشیمیایی و مورفولوژیکی) در نمونه های مورد بررسی می توان گفت که این گیاهان تحت تأثیر تنش آلودگی قرار داشته و هر یک از این دو گونه به طریقی خود را با شرایط تنش زای محیط آلوده سازگار کرده اند و در حقیقت هر یک به طریقی خاص حضور آلاینده ها را تحمل می کنند. همچنین محاسبه apti نشان داد که هر دو گیاه جزء نمونه های حساس به آلودگی می باشند و می توانند به عنوان شناساگر آلودگی هوا مورد استفاده قرار بگیرند. در مرحله آخر به منظور تعیین نقش دو گیاه علفی دم عقربی (scorpiurus muricatus) و گلرنگ وحشی (carthamus oxyacantha) در فرایند گیاه پالایی منطقه، میزان غلظت دو عنصر سرب و نیکل در خاک منطقه نفتی اندازه گیری و میزان این دو عنصر در دو گونه گیاهی مذکور، نیز سنجیده شد. نتایج این سنجش نشاندهنده نقش نسبتاً خوب گیاه دم عقربی در جذب عنصر سرب از خاک آلوده می باشد.

بررسی الگوی رشد میوه و تعیین زمان مناسب برداشت میوه از نظر میزان روغن در نواحی مختلف از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. به منظور مقایسه الگوی رشد و برخی از خصوصیات میوه ارقام دزفولی و کرونیکی و اکوتیپ هایt2 و t7، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه باغبانی دانشگاه چمران اهواز و در سال 88-1387 بر روی درختان هفت ساله انجام شد. طرح آماری مورد استفاده بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. برای ارزیابی رشد میوه، نمونه-برداری هر دو هفته یک بار و بعد از آغاز میوه بندی انجام شد و طول، قطر، حجم، وزن تر و خشک میوه و نسبت گوشت به هسته تعیین گردید. درصد روغن گوشت میوه طی ماه های مرداد تا آبان اندازه گیری شد. در پایان آزمایش منحنی الگوی رشد میوه ارقام و اکوتیپ های مختلف با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد که میوه رقم دزفولی با وزن تر733/4 گرم، حجم 731/4 سانتی متر مکعب و طول 528/2 سانتی متر نسبت به سایرین برتری داشت. درصد روغن گوشت میوه رقم دزفولی در برداشت مهرماه برابر 80/9 بود که نسبت به سایرین بیشترین مقدار بود. رقم کرونیکی کمترین مقدار درصد روغن در گوشت میوه را داشت. همچنین رقم کرونیکی با وزن تر میوه معادل 566/0 گرم و حجم 564/0سانتی متر مکعب کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. نهایتا نتایج نشان داد که رقم دزفولی نسبت به سایر ارقام برتری دارد.

نمو و رسیدگی میوه زیتون ترکیبی از وقایع بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی می باشد که تحت کنترل دقیق ژنتیکی و تحت تاثیر عوامل محیطی رخ می دهد. میزان ترکیبات شیمیایی میوه زیتون تغییرات قابل توجهی در طول رسیدگی نشان می دهد. قندها ترکیبات عمده محلول در بافت های زیتون می باشند و نقش مهمی در فراهم کردن انرژی برای تغییرات متابولیکی ایفا می کنند. اگر چه اجزای قندهای محلول در بافت های زیتون مطالعه شده است، اطلاعات کمی در مورد تاثیرات واریته، نژاد و رسیدگی بر روی تغییرات قندهای محلول وجود دارد. به طوریکه با داشتن دانش بهتری از این فاکتورها امکان پیشرفت های مهم در تکنولوژی، سلامت و کیفیت زیتونهای خوراکی فراهم می شود. این پژوهش در سال های 1390- 1389، بر روی رقم کرونیکی و اکوتیپ های t2 و t7 زیتون مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرار اجرا شد. نمونه ها از اول مرداد ماه تا اواسط مهر ماه، هر 15 روز یک بار برداشت شد. صفات اندازه گیری شده شامل میزان قند کل محلول واجزای آن در برگ و میوه، غلظت رنگیزه های فتوسنتزی و آنتوسیانین و خواص کمّی میوه از جمله وزن میوه و هسته و نسبت گوشت به هسته بود. نتایج نشان داد در طول دوره رسیدگی میزان قند کل برگ در سه رقم در برداشت های مختلف، اختلاف معنی دار با یکدیگر داشتند. بیشترین میزان قند کل برگ در رقم کرونیکی و برداشت دوم و کمترین میزان آن در رقم t7 و برداشت چهارم بدست آمد. در این مدت میزان گلوکز برگ کاهش، در حالیکه قند الکل مانیتول در طی رسیدگی افزایش یافت. میزان قند کل میوه در طی رسیدگی روندی کاهشی نشان داد. قند اصلی میوه در هر سه رقم گلوکز بود که بیشترین مقدار را در طول رسیدگی به خود اختصاص داد. بیشترین میزان مانیتول میوه در شروع رسیدگی مشاهده شد که از میزان آن در دوره رسیدگی کاسته شد. وزن میوه در طی رسیدگی روندی افزایشی داشت و با ثابت ماندن وزن هسته، نسبت گوشت به هسته در طول رسیدگی میوه افزایش یافت. در طول رسیدگی میوه غلظت رنگیزه های کلروفیل و کارتنوئید کاهش و بر میزان آنتوسیانین افزوده شد. بیشترین میزان آنتوسیانین به رقم t7 در برداشت ششم تعلق یافت. میزان آنتوسیانین ارقام مختلف زیتون در طی زمان رسیدگی روندی افزایشی نشان داد.

علفهای هرز با کاهش کمی و کیفی محصولات زراعی تهدیدی جدی برای سیستمهای کشاورزی محسوب می شوند. در حال حاضر استفاده از علفکشهای سنتتیک و سموم شیمیایی موثرترین روش برای مقابله با این گیاهان به شمار میرود. افزایش روز افزون استفاده از این ترکیبات که با توجه به جمعیت رو به رشد کنونی ناگزیر به نظر میرسد، باعث افزایش مقاومت علفهای هرز به علفکشها، آلودگی منابع آبی و ایجاد نگرانی در مورد خطرات احتمالی این ترکیبات برای سلامت بشر گشته است. بنابراین جایگزینی ترکیبات علفکشی که دارای منشا بیولوژیک بوده و اثرات آلودهکنندگی نداشته باشند لازم به نظر می رسد. گیاهان آللوپات با داشتن ویژگیهای مزبور گزینه مناسبی برای این مورد خواهند بود. در همین راستا اثر آللوپاتی تفالههای حاصل از روغنکشی زیتون بر فاکتورهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه گندم مورد بررسی قرار گرفته است. گندم (triticum aestivum l.) گیاهی تک لپه متعلق به خانواده غلات (poaceae) است که اولین محصول زراعی مهم دنیاست. این آزمایش در زمستان 1390 در مزرعه واحد تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در ایستگاه تحقیقاتی شاوور به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل اصلی یا میزان تفاله زیتون در خاک شامل پنج تیمار 0، 1، 3، 5 و 7 درصد تفاله در خاک و عامل فرعی شامل سه رقم تریتیکاله، کرخه و چمران بود. نتایج به دست آمده از سنجش رنگدانههای کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئیدها، نشان داد که مقدار آن ها با افزایش درصد تفاله زیتون در خاک کاهش معنیداری را نشان داد. بررسی فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان پراکسیداز، کاتالاز و آسکورباتپراکسیداز نشان داد که میزان فعالیت کاتالاز و آسکورباتپراکسیداز با افزایش درصد تفاله زیتون در خاک افزایش یافت ولی میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز روندی کاهشی داشت. میزان مالوندیآلدئید نیز با افزایش درصد تفاله زیتون در خاک روندی افزایشی و معنیدار داشت. نتایج به دست آمده از سنجش میزان قندهای محلول و پرولین نشان دهنده تجمع این مواد در بافت گیاه گندم با افزایش میزان تفاله زیتون در خاک بود. بررسی تغییرات وزن خشک ریشه و اندام هوایی و همین طور طول بوته در مرحله گیاهچهای نشان داد که افزایش میزان تفاله زیتون در خاک باعث کاهش این شاخصها میگردد. نتایج این بررسی نشان دهنده اثرات بازدارندگی و ایجاد ممانعت از رشد، تفاله زیتون بر گیاه گندم بود با این توضیح که کمترین غلظت تفاله دارای کمترین اثر بازدارندگی بود و گیاهان تیمار شده در این شرایط الگوی رشدی مشابه گیاهان شاهد داشتند.

شرایط آب و هوایی یکی از عوامل بسیار مهم در تولید محصولات کشاورزی با کیفیت و کمیت بالا می باشد. دمای بالا، تشعشعات شدید نوری و کمبود آب از فاکتورهای محدود کننده رشد و تولید در بخش کشاورزی می باشند. کائولین با خاصیت انعکاسی باعث افزایش تشعشات از سطح برگ و میوه می شود و از افزایش دما و ایجاد تنش های دمایی و رطوبتی جلوگیری و به حفظ شادابی گیاه کمک می کند. هدف از این پژوهش بررسی کاربرد کائولین با سه سطح تیمار 0، 2 و 4 درصد، بر روی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی،کمیت و کیفت روغن زیتون در دو اکوتیپ t7 و t2 بود. این پژوهش از اواخر بهار الی ابتدای پاییز 1391 در اهواز با طرح آزمایشی کرت های خرد شده در زمان و مکان در سه تکرار انجام گردید. پارامترهای فیزیولوژیکی شامل پتانسیل آب گیاه، محتوای نسبی آب برگ و ویژگی های کمی شامل طول و قطر میوه، نسبت وزن تر گوشت به هسته و درصد روغن میوه در ماده خشک و فاکتور کیفی مورد بررسی سنجش اسیدهای چرب روغن میوه بود. محتوای پرولین برگ و میوه و محتوای مالون دی آلدهید برگ نیز مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد زمان بر تمام فاکتورها اثر معنی دار داشت. اکوتیپ t7 بیشترین قطر میوه و درصد روغن و اکوتیپ t2بیشترین میزان پرولین میوه و نسبت گوشت به هسته را داشتند و در سایر فاکتورها تفاوت معنی داری بین این دو اکوتیپ مشاهده نشد. کائولین بر روی برخی فاکتورها از جمله پتانسیل آب گیاه، محتوای نسبی آب برگ، طول و قطر میوه و درصد روغن اثر معنی دار نداشت اما بر دیگر فاکتورها از جمله نسبت گوشت به هسته، پرولین برگ و میوه و مالون دی آلدهید برگ اثر معنی دار داشت بطوریکه شاهد و تیمار 2% بیشترین نسبت گوشت به هسته و تیمار 4% کمترین را دارا بود. بیشترین میزان مالون دی آلدهید و پرولین برگ و میوه در شاهد و کمترین در تیمارهای 2 و 4 درصد کائولین مشاهده شد. در اکوتیپ t7تیمار 2% و در اکوتیپ t2 شاهد بیشترین درصد اسید اولئیک و اسید پالمتیک را داشتند و کمترین درصد مربوط به شاهد در اکوتیپ t7 و تیمار 4% اکوتیپ t2 بود.

تولیدمثل فرآیندی مهم در زندگی جانداران می باشد که با هدف بقای نسل و انتقال صفات ژنتیکی از نسلی به نسل بعد انجام می گیرد. چنانچه اختلالی در روند تولیدمثل ایجاد شود توانایی باروری و در نتیجه بقای نسل و گونه افراد به خطر می افتد. عوامل زیادی در ایجاد ناباروری در افراد نر دخالت دارند که از آن جمله می توان به نقش آلاینده های زیست محیطی همچون فلزات سنگین اشاره نمود. در این میان، مطالعات مختلف نشان داده که سرب از طریق ایجاد استرس اکسیداتیو موجب آسیب بافتی و بروز اختلال در فعالیت تولیدمثلی افراد نر می شود. از این رو، استفاده از گیاهان به علت وجود ترکیبات آنتیاکسیدانی در آن ها با هدف جلوگیری از آسیب های ناشی از تولید رادیکال های آزاد از اهمیت بسیار برخوردار شده است. از جمله گیاهانی که دارای خواص آنتیاکسیدانی شناخته شده می باشد. گیاه کاسنی(cichorium intybus linn.) است. در طب سنتی ایران خواص زیادی برای گیاه کاسنی در نظر گرفته شده که از آن جمله می توان به پتانسیل این گیاه در افزایش توانایی باروری افراد نر اشاره نمود. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات حفاظتی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه کاسنی در برابر سمیت تولیدمثلی ناشی از استات سرب در موش های صحرایی نر بالغ انجام گرفت. برای این منظور، موش های صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به مدت 70 روز مورد تجویز همزمان استات سرب(1/0 درصد) از طریق آب آشامیدنی و مقادیر مختلف(50، 100 و 200 میلی گرم بر گیلوگرم در هر روز) عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی از طریق گاواژ قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان داد که سرب موجب کاهش معنی دار(05/0>p) وزن بیضه، قطر لوله های منی ساز، تعداد اسپرم های اپیدیدیمی، سطح سرمی هورمون تستوسترون و محتوای آنزیم های سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز در بیضه موش های صحرایی نر در معرض می شود. همچنین، افزایش معنی داری (05/0>p) در میزان شاخص مالون دی آلدئید در بیضه موش های صحرایی نر در معرض سرب مشاهده گردید. با این حال، تجویز همزمان عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی در موش های صحرایی در معرض سرب موجب افزایش معنی دار(05/0>p) پارامترهای تولیدمثلی و بهبود وضعیت اکسیداتیو در بافت بیضه موش های صحرایی نر گردید. بنابراین، نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر نشان می دهد که عصاره هیدروالکلی برگ کاسنی پتانسیل جلوگیری از استرس اکسیداتیو ناشی از استات سرب در بافت بیضه را داشته و موجب بهبود پارامترهای تولیدمثلی در موش های صحرایی نر بالغ در معرض استات سرب می گردد.

تحقیق حاضر مطالعه ی اثر آلودگی هوا بر روی خصوصیات آناتومیکی، مورفولوژیکی و برخی فعالیت های بیوشیمیایی برگ دو گونه ی درختی کنار (ziziuph spina –christa) و ناترک (dodonaea viscosa)در اطراف منطقه ی آلوده پالایشگاه نفت آبادان می باشد. نمونه ها از برگ درختان و از سرشاخه های جوان از دو منطقه ی پاک و آلوده در آبان ماه سال1393 برداشت شد. منطقه ی صنعتی پالایشگاه نفت آبادان به عنوان منطقه ی آلوده و بوستان بایندر خرمشهر به عنوان منطقه ی پاک در نظر گرفته شد. فاکتورهای مورفولوژیکی از جمله طول دمبرگ، سطح برگ و وزن خشک و نیز بیوشیمیایی شامل اندازه گیری کلروفیل aو b، کلروفیل کل، غلظت کربوهیدرات های محلول، پرولین، مالون دی آلدئید، اسید آسکوربیک، rwc، ph عصاره ی برگ، پروتئین کل، آنزیم های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز بررسی شد. بعلاوه برش هایی از پهنک و دمبرگ، برگ تهیه نمونه های رشد یافته در منطقه ی پاک و آلوده مقایسه آناتومیکی شد. در نهایت شاخص مقاومت به آلودگی هوا (apti) در گیاهان بطور کمی محاسبه شد. نتایج آماری بدست آمده از اندازه گیری ها با استفاده از نرم افزار20 spss مورد تجزیه ی آماری قرار گرفت. برای مقایسه میانگین های مربوطه از آزمون independent sample test استفاده شد. محاسبه ی معنی دار بودن در سطح p<0.05 انجام شد. مشاهدات انجام شده بر اساس تغییرات مورفولوژیکی، آناتومیکی وبیوشیمیایی نشان داد که گیاهان بررسی شده تحت تاثیر تنش آلودگی قرار داشته و هریک از دو گونه به طرقی خود را با شرایط تنش زای محیط آلوده سازگار کرده اند. همچنین محاسبه ی apti نشان داد که هردو گیاه جز نمونه های حساس به آلودگی می باشند ومی توانند به عنوان شناساگر آلودگی هوا مورد استفاده قرار بگیرند