نام پژوهشگر: غلامرضا لطیفی

بررسی تاثیر عملکرد مدیریت شهری بر سرمایه اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  علی محمد متولیان   نادر سالارزاده

یکی از مسائل مهم در عرصه مدیریت شهری، نحوه ارزیابی شهروندان از عملکرد مدیریت شهری، اعتماد به این نهاد و مشارکت با آن است. در این میان، نحوه عملکرد مدیریت شهری، خود می تواند عامل مهمی برای میزان اعتماد شهروندان به مدیریت شهری و مشارکت با آن باشد. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر نوع برداشت شهروندان مناطق 1 و 19 شهر تهران از نحوه عملکرد مدیریت شهری بر میزان سرمایه اجتماعی آنان صورت گرفت با توجه به نتایج بدست آمده، چند فرضیه رد و چند فرضیه تأیید شد که در این میان، ارتباط پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن و ارزیابی افراد از نحوه عملکرد شهرداری با متغیر وابسته، یعنی میزان سرمایه اجتماعی افراد، تأیید و ارتباط متغیرهای تحصیلات و وضعیت تأهل با میزان سرمایه اجتماعی رد شد. همچنین مشخص شد که ارزیابی افراد از نحوه عملکرد مدیریت شهری، بیشتر از دیگر متغیرهای مستقل بر میزان سرمایه اجتماعی موثر بوده است. افزون بر این و بر اساس رگرسیون چندمتغیره مشخص گردید که 27/3 درصد از کل تغییرات متغیر سرمایه اجتماعی توانسته توسط متغیرهای سن، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و ارزیابی افراد از نحوه عملکرد مدیریت شهری تبیین شود و بقیه این میزان به متغیرهای دیگر باز می گردد که در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار نگرفته است. در پایان و با توجه به ارتباط تنگاتنگی که بین نحوه ارزیابی شهروندان از عملکرد مدیریت شهری با میزان سرمایه اجتماعی افراد وجود دارد، پیشنهاداتی برای بهره مندی هرچه بهتر از سرمایه اجتماعی و راه های موثر بر آن مطرح شد.

انطباق مفهومی نظریه های توسعه و نظریه های مشارکت؛ با تأکید بر نظریه های توسعه منطقه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  فاطمه وکیل   پرویز پیران

پرسش اصلی این تحقیق آن است که مشارکت و عناصر و مولفه های آن از چه ابعادی و تا چه میزان در نظریه های توسعه حضور دارند. به منظور پاسخگویی به این مسأله، رسیدن به اهداف ضمنی زیر را مدنظر قرار داده ایم: - بررسی جایگاه نظریه در علم و به ویژه علوم اجتماعی و ضرورت بررسی و اصلاح در سطح نظریه - مطالعه پارادایم هریک از مکاتب و نظریه های اصلی توسعه و مشارکت - تعریف شاخص هایی برای سنجش سطح مشارکت پذیری، با کمک نظریه ها و مباحث مطرح در حوزه مشارکت - ارائه مفاهیم اصلی هر نظریه به نحوی که معرف عناصر و فضای کلی حاکم بر هر نظریه باشد - اعتبارسنجی شاخص های مشارکت - دریافت نظر تعداد معینی از محققین درباره سطح و نوع مشارکت پذیریِ نظریات توسعه و درنهایت پاسخگویی و تحلیل پرسش اصلی تحقیق از دو جهت می توان پرسش اصلی تحقیق را –با دستیابی به اهداف فوق و طی همین مراحل- شایسته مطالعه دانست. اول آنکه این موضوع حتی اگر، تا عرصه عمل نیز فاصله داشته باشد، در ساحت نظر می تواند به روشن ترشدنِ ابعاد ضرورت ویا عدم ضرورت ارتباط میان توسعه و مشارکت و حتی میزان توجه به مشارکت در سطح نظریه های توسعه بپردازد. و دیگر آنکه خواه و ناخواه عرصه نظر و عمل دریکدیگر ریشه دارند واگر بنا باشد تبیین و پیش بینی ای که مبنای هر برنامه ریزیِ کلانی قرار می گیرد، قابل اعتماد باشد و راهگشا، نیاز است که محققین و متخصصین نسبت به فضا و چارچوبی که برای تحلیل انتخاب می کنند، آگاه باشند. به عبارت دیگر اگر قرارگرفتن در مسیر توسعه هدف است، انتخاب این که توسعه چیست و در چه فضایی و با چه ابزاری حاصل می شود، ضروری می نماید.

بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی جانبازان شهرستان دزفــول ( مطالعــه ی موردی جانبازان 69-50 درصــد )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  امیر فرخ وندی   غلامرضا لطیفی

امروزه کیفیت زندگی به دلیل غفلت از جنبه های کیفی زندگی انسان، بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به گونه ای که این واژه به مفهومی فراگیر در علوم انسانی تبدیل گشته است. هدف از تحقیق حاضر سنجش سطح کیفیت زندگی جانبازان 69-50 درصد شهرستان دزفول و تعیین عوامل موثر بر آن می باشد که در چارچوب نظری آن از نظر افرادزیر استفاده کرده ایم: زان (تاثیر ویژگی های فردی بر کیفیت زندگی)، دبلیو باسک و آر سولز باچر، دیوب (تاثیر اوقات فراغت بر کیفیت زندگی)، براون، ولف کنگ زاف، هورنکوئیست، فرانس (تاثیر درآمد بر کیفیت زندگی)، دیوب (برای بررسی تاثیر رضایت از خدمات ارایه شده توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران بر کیفیت زندگی جانبازان 69-50 درصد شهرستان دزفول). از نظریه ی سازمان جهانی بهداشت و بوسیله ی پرسشنامه ای که ارایه داده است نیز برای سنجش سطح کیفیت زندگی استفاده شده است. این تحقیق با روش پیمایش صورت گرفته و از پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت مورد مطالعه در آن جانبازان 69-50 درصد شهرستان دزفول می باشند که 177 نفر بوده و به صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفته اند. به کمک این پژوهش مشخص شد که اکثر جانبازان 69-50 درصد شهرستان دزفول از نظر کیفیت زندگی در سطح متوسطی قرار دارند و همچنین مشخص شد که متغیرهای میزان تحصیلات، اوقات فراغت، میزان درآمد و رضایت از خدمات ارایه شده توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران به جانبازان 69-50 درصد، بر روی کیفیت زندگی این گروه تاثیر گذار است.

بررسی رابطه پایگاه اجتماعی - اقتصادی و چگونگی گذران اوقات فراغت در بین دانشجویان(جوان 29-18 سال) دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  مجتبی تیبا   غلامرضا لطیفی

چکیده امروزه با امکانات زیادی که به وسیله اوقات فراغت به وجود می آید نقش کار در زندگی جای خود را به اوقات فراغت می دهد و اوقات فراغت به پدیده اصلی زندگی انسان تبدیل شده است. بی گمان عوامل گوناگونی بر اوقات فراغت تاثیر می گذارند. هدف این تحقیق شناسایی رابطه پایگاه اجتماعی – اقتصادی دانشجویان بر چگونگی گذران اوقات فراغت در بین آنان می باشد زیرا با شناخت نوع فراغت می توان برنامه ریزی منظم و منطقی در جهت بارورتر نمودن اوقات فراغت و دور کردن افراد جامعه از آسیب های اجتماعی دست یافت. اصلی ترین مسئله این تحقیق شناسایی چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان از حیث جسمانی ، عملی ، اجتماعی ، فکری و هنری بودن و رابطه ی آن با پایگاه اجتماعی – اقتصادی دانشجویان می باشد. از جمله نظریاتی که در این رابطه در چارچوب نظری این تحقیق استفاده شده است ، می توان به نظریه مارکس ، وبر ، بوردیو ، دومازیه اشاره کرد. نوع تحقیق ،توصیفی، روش انجام این تحقیق ، میدانی و روش گردآوری دادها پرسشنامه ای است. جمعیت آماری این پژوهش ،دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه می باشد که بوسیله نمونه گیری طبقه ای 345 نفر به عنوان حجم نمونه از سه مقطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری انتخاب شده اند.پردازش اطلاعات نیز به وسیله نرم افزار spss و با آماره پیرسون انجام شده است. نتایج حاصل از پردازش به شرح زیر است فرضیه اصلی : بین پایگاه اجتماعی – اقتصادی و انواع فراغت با توجه به سطح معنی داری 0.004 رابطه وجود دارد بدین صورت که هرچه پایگاه اجتماعی –اقتصادی دانشجویان بالاتر باشد از مقدار انواع فراغت آنها کاسته می شود. فرضیه دوم : بین پایگاه اجتماعی و انواع فراغت با توجه به سطح معنی داری 0.003 رابطه وجود دارد. بدین صورت که هرچه پایگاه اجتماعی دانشجویان بالاتر باشد از مقدار انواع فراغت آنها کاسته می شود. فرضیه سوم : رابطه بین پایگاه اقتصادی و انواع فراغت با توجه به سطح معنی داری 0.000 تایید می شود بدین صورت که هرچه پایگاه اقتصادی دانشجویان بالاتر باشد از مقدار انواع فراغت آنها کاسته می شود. واژگان کلیدی : پایگاه اجتماعی – اقتصادی ، پایگاه اجتماعی ، پایگاه اقتصادی ، اوقات فراغت

بررسی میزان رضایت دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه علامه طباطبایی از برنامه های فرهنگی دانشگاه و عوامل مرتبط با آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  ذبیح‎اله بیات احمدی   عزت اله سام آرام

در بین اقشار جامعه دانشجویان طیفی از جامعه هستند که آگاهانه در تلاش برای ساختن جامعه و خودسازی خود می باشند. بنابراین با تحقیق و تفحص در چگونگی زندگی و تحصیل آنان ارزشمند بوده و برای تعلیم و تربیت صحیح دانشجویان که آینده سازان این مرزو بوم می باشند ضرورت دارد. هدف از این تحقیق چگونگی اوقات فراغت و نحوه پر کردن آن در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبایی و نشان دادن جایگاه فرهنگی در این اوقات می باشد و بنابراین این سئوال در ذهن متبادر می شود که دانشجویان اوقات فراغت خود را چگونه می گذرانند و فرهنگ یکی از عوامل اصلی در خوابگاه و در شیوه زندگی آنان چه جایگاهی دارد. در این بررسی به عواملی همچون میزان تحصیلات پدر ، قومیت، رشته تحصیلی، توزیع سنی، توزیع جنسی، پاسخگویان، مقطع تحصیلی، توزیع بر حسب خوابگاه بومی و غیربومی بودن آنان و میزان ساعات فراغت با پرداختن به عوامل فرهنگی بوده است. این تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده است و واحد تحلیل در این تحقیق نیز "فرد" می باشد و تعداد کل دانشجویان خوابگاهی دانشگاه در سال موردنظر (86-87) 3900 نفر می باشند. نمونه آماری این تحقیق 353 نفر می باشد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران که روش متداول در محاسبه جمعیت نمونه 350 نفر تعیین شد. اما به خاطر ریزش نمونه و پرسشنامه های ناقص به 380 نفر افزایش یافت برای انتخاب خوابگاه های نمونه از روش احتمال متناسب با حجم خوشه استفاده خواهیم کرد و از روش تصادفی ساده دانشجویان انتخاب خواهند شد. روش تحلیل داده ها از نرم افزار spss 11.5 تجزیه و تحلیل استفاده گردید. نتایج بدست آمده از تحلیل مسیر رگرسیون نشان دهنده این است که متغیرهای ارضاء نیازهای فرهنگی و شناختی، ایمنی و مشارکت (احترام) که از نظریه های مایزلو استخراج شده بود تماما در تبیین متغیر وابسته نقش بارزی داشتند و در این احساس احترام (مشارکت) بالاترین تاثیر را داشته و بعد از این متغیر ارضاء نیازهای فرهنگی-شناختی در مرتبه دوم قرار گرفته است.

شناخت عوامل موثر بر نگرش جوانان بیکار منطقه 3 شهر تبریز به مشاغل دولتی و خصوصی- یدی و غیریدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  زهرا ساعی نیک   غلامرضا لطیفی

سئوال اصلی در تحقیق حاضر، شناخت نگرش جوانان به مشاغل خصوصی- دولتی و یدی-غیریدی و عوامل موثر بر آن می باشد. مبنای نظریه این تحقیق، نظریه های تکوین نگرش می باشد. جامعه آماری تحقیق، جوانان بیکار منطقه 3 شهر تبریز است. شیوه نمونه گیری ترکیبی، از طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 125 نفر بدست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد که نگرش نسبت به مشاغل دولتی مثبت تر از خصوصی و نسبت به یدی بیشتر از غیریدی است. از بین متغیرهای مستقل موثر بر نگرش به مشاغل دولتی، عوامل درونی و بیرونی، مدت زمان تجربه کاری و ویژگیهای مشاغل دولتی هریک به طور جداگانه بر این نوع نگرش موثرند. متغیرهای جنس، رشته تحصیلی و طرق کسب مهارتها به طور دوتایی و سه تایی می توانند حدود21درصد از تغییرات نگرش به مشاغل یدی و12درصد تغییرات مشاغل غیریدی را تبیین کنند. میزان آگاهی در مورد مشاغل دولتی، نظر دیگران مهم در مورد مشاغل غیریدی خصوصی، عوامل درونی، مدت زمان تجربه کاری و ویژگیهای مشاغل دولتی هریک به طور جداگانه بر نگرش به مشاغل خصوصی موثرند. مفاهیم کلیدی: نگرش، شغل، جوانان، خصوصی، دولتی، یدی و غیریدی.

بررسی عوامل موثر بر میزان رضایت مندی بیمه شدگان تأمین اجتماعی استان گیلان از دریافت کارنامه سوابق بیمه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  غلامرضا نیاکانی   نادر سالار زاده

سوال اصلی در تحقیق حاضر، بررسی عوامل موثر بر میزان رضایت مندی بیمه شدگان تأمین اجتماعی استان گیلان از دریافت کارنامه سوابق بیمه ای می باشد. مبنای نظری این تحقیق، نظریه های مشتری مداری بوده است. جامعه آماری تحقیق، مجموع بیمه شد گان سازمان تأمین اجتماعی استان گیلان که کارنامه سوابق بیمه ای را دریافت نموده اند، می باشد. شیوه نمونه گیری خوشه ای است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 383 نفر بدست آمد که برای بالا بودن درجه اطمینان و اعتماد نتایج حاصله، حجم نمونه، 400 نفر انتخاب گردید. از دو روش، اسنادی و پیمایشی، در تحقیق استفاده شد. از بین متغیرهای مستقل موثر بر میزان رضایت مندی از دریافت کارنامه سوابق بیمه ای، کیفیت مشخصات کارنامه، نحوه ارسال آن، نحوه برخورد کارکنان، سیر اداری و تسهیلات فراهم شده بر میزان این رضایت موثرند.

بررسی تاثیر سلامت اجتماعی بر میزان کیفیت زندگی کارکنان بانک ملی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1388
  امین موحدی   غلامرضا لطیفی

هدف : هدف این پژوهش بررسی تاثیر سلامت اجتماعی بر کیفیت زندگی کارکنان بانک ملی شهر تهران در سال 1388 می باشد. روش بررسی:این مطالعه از نوع همبستگی است که بر روی 330 نفر از کارمندان بانک ملی شهر تهران که 270 نفرشان مرد و 60 نفر زن بوده اند و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند صورت گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش شامل دو پرسشنامه کیفیت زندگی و سنجش سلامت اجتماعی و یک چک لیست اطلاعات دموگرافیک کارکنان بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، و آزمون های آماری 2chi و یو مان ویتنی استفاده شده است. یافته ها: بین سلامت اجتماعی و میزان کیفیت زندگی کارکنان رابطه مثبتی وجود دارد و بین سن کارمندان و سنوات خدمت آنها با کیفیت زندگی ارتباط معناداری وجود داشته است همچنین در بررسی رابطه بین ابعاد سلامت اجتماعی و کیفیت زندگی از 5 زیر مقیاس سلامت اجتماعی فقط بین دو زیر مقیاس انسجام اجتماعی و شکوفایی اجتماعی با کیفیت زندگی ارتباط معناداری وجود داشته است . نتیجه گیری: وجود ارتباط مثبت بین سلامت اجتماعی و بعد روانی کیفیت زندگی حاکی از اهمیت مسائل روحی و روانی و احساس رضایت مندی در بالا بردن سطح سلامت اجتماعی می باشد بطوریکه که با افزایش فرهمندی و احساس رضایت خاطر در بین افراد جامعه ، آنها از سلامت اجتماعی بالاتری برخوردار خواهند بود.وجود ارتباط معنادار بین انسجام اجتماعی و کیفیت زندگی نشانگر تاثیر مستقیم تعلق خاطر به جامعه بر روی کیفیت زندگی جسمی و روانی افراد است بطوریکه میتوان امیدوار بود با افزایش حمایت های اجتماعی و ایجاد عوامل تعلق آور و سهیم کردن افراد در سود و زیان های اجتماعی، کیفیت زندگی و به تبع آن رضایت مندی فردی افزایش یابد. عدم ارتباط بین سطح تحصیلات ، جنسیت و رسته ی شغلی با میزان کیفیت زندگی می تواند تا حدی بیانگر کم اهمیت بودن این عوامل در مقایسه با سن و سنوات خدمت که توام با تجربه و کسب مهارت های بیشتر در محیط کاری است ، باشد.

بررسی رابطه بین اخلاق کار و کیفیت زندگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  معصومه زارع   عزت الله سام آرام

پژوهش حاضر به بررسی تعامل بین اخلاق کار و کیفیت زندگی کارکنان دانشکده های علوم انسانی دانشگاه تهران می پردازد، به لحاظ نوع روش تحقیق،این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی می باشد. برای رسیدن به اهداف تحقیق از دو روش اسنادی و میدانی (پیمایشی) استفاده شد.در تدوین چارچوب نظری از نظریات روانشناسان اجتماعی و جامعه شناسان استفاده شد و مجموعه این نظریه های به ما بیان می کنند که کیفیت زندگی دارای ابعاد متفاوتی می‏باشد. به همین خاطر اخلاق کار و کیفیت زندگی اجتماعی هم به جنبه های ذهنی و عینی ارتباط پیدا می کند. از این رو در تحقیق حاضر جهت سنجش اخلاق کار، از چهار متغیر" علاقه به کار، جدیت و پشتکار، روابط سالم و انسانی روح جمعی و پشتکار" استفاده شد، برای سنجش میزان کیفیت زندگی اجتماعی از چهار شاخص (احساس بهزیستی، احساس رضایت از زندگی در اجتماع، استانداردهای شهروندی و منزلت نقشی ) استفاده شد. جامعه‏آماری این پژوهش شامل کارکنان دانشکده های علوم انسانی دانشگاه تهران است که در مجموع که تعداد آنها 542 نفربوده و از میان آن‏ها بر اساس فرمول کوکران تعداد 225 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نتایج حاصل نمایانگر آن است که 13درصد از پاسخگویان از اخلاق کاری نسبتاً پایینی برخوردارند و در مقابل 24درصد اخلاق کاری بالایی دارند و در این میان 63 درصد در حد متوسطی از اخلاق کاری برخوردار هستند.اما در مورد کیفیت زندگی نتایج نشان می دهد که 24 درصد از پاسخگویان از کیفیت زندگی نسبتاً پایینی برخوردارند و در مقابل 15درصد کیفیت بالایی در زندگی دارند و در این میان 61 درصد کیفیت زندگیشان در حد متوسطی است. اما نتایج حاصل از آزمون پیرسون که در سطح 0.01معناداری است (05/0= sig) نشان می -دهد که رابطه معنادار بین دو متغیر میزان اخلاق کار و کیفیت زندگی آنها وجود دارد و همچنین شدت رابطه برابر 0.58 می باشد که در حد متوسطی و بصورت مستقیم است که در مجموع می توان گفت که با بالا رفتن اخلاق کار، کیفیت زندگی نیز بالا خواهد رفت. البته با بالا رفتن کیفیت زندگی اخلاق کار نیز بالا خواهد رفت و این رابطه بصورت دوسویه است.

ارزیابی عملکرد شهرهای جدید منطقه ی تهران، مطالعه موردی شهر جدید اندیشه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  فاطمه انتظاری   غلامرضا لطیفی

بر اساس نتایج تحقیق، شهر جدید اندیشه به هدف پیش بینی شده در طرح جامع در رابطه با جذب جمعیت رسیده است اما در رابطه با جذب جمعیت کلانشهر تهران ،50 درصد از خانوارهای ساکن درشهر، سرریز جمعیت شهر تهران بوده اند و نیمی دیگر از سایر مناطق به این شهر آمده اند. شهر جدید اندیشه تنها پاسخگوی شرایط خوابگاهی شاغلان شهر تهران بوده و بیش از 50 درصد سرپرستان خانوار در شهر تهران مشغول به کارند.در رابطه با هدف ارائه ی مسکن ارزانتر ، تنها 4/23 درصد از از خانوارهای شهر به دلیل خرید مسکن ارزانتر در این شهر ساکن شده اند و دلیل اکثر خانوارها برای سکونت در این شهر امکانات زیستی بهتر بوده است. نحوه ی تملک مسکن خانوارها در این شهر و مقایسه ی آن با نحوه ی تملک مسکن در محل قبلی سکونت آنها نیز نشان دهنده ی ان است که تفاوت چندانی در نحوه ی تملک مسکن شخصی در شهر جدید اندیشه نسبت به به مکان قبلی سکونت وجود ندارد.، خدمات شهری در این شهر چندان در سطح بالا و مناسبی قرار ندارد و اکثر ساکنین این خدمات را در سطح قابل قبول می دانند.

بررسی اثرات یارانه (مسقیم و غیر مستقیم ) بر رفاه اجتماعی خانوارهای روستایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  حکیمه بابامحمدی اسدآبادی   غلامرضا لطیفی

یارانه از ابزارهای اساسی مداخله دولت و از سیاستهای حمایتی مهمی محسوب می شود که به شکل مستقیم و غیر مستقیم توسط دولت و از طریق دستگاههای اجرایی مختلف برای حمایت افراد به اجرا در می آید. منطق حاکم بر پرداخت یارانه کمک و دستگیری از خانوارهای محروم و بی بضاعت، کمک به توسعه زیربناهای بخشهای تولیدی، فراهم نمودن دسترسی آسان به تسهیلات و خدمات و بازار... است تا از این طریق به بهبود جایگاه آنها در سیر حیات یاری رساند. با این وجود فقدان امکانات و خدمات، وجود اقشار آسیب پذیر و محروم در جامعه روستایی، روستاها را مستعد این نموده است تا دولتمردان و سیاستگذاران توجه بارزی به این قشر داشته باشند و سیاستهای حمایتی را در مورد آنها به اجرا در آورند. در حدود8 درصد کل بودجه مختصص به یارانه ها است که با اهداف مختلفی پرداخت می شود. با این وجود با این حجم بالای یارانه اعطایی، با رویکرد قابلیتی سن که مورد تحلیل و بررسی قرار می دهیم و به این نتیجه می رسیم که یارانه های غیر مستقیم به توزیع مجدد درآمد در میان روستاییان به خصوص اقشار آسیب پذیر این بخش موفق نبوده است. و و هنوز بالای 20درصد خانوارهای روستایی در فقر روزگار سپری می کنند که این خود نشان آن است که یارانه غیرمستقیم کالاهای اساسی نتوانسته است روستانشیان را در تهیه موادغذایی و داشتن سرپناه توانمند سازد. و نکته ای دیگر این است که یارانه اعطای در دیگر سطوح نیز باعث افزایش سطح مصرف خانوارها شده است. این پژوهش با مطالعات اسنادی و با توجه به مفهوم رفاه اجتماعی آمارتیاسن، متغیر یارانه بر رفاه اجتماعی خانوارهای بخش روستایی مورد بررسی قرار داد. یافته های تحقیق حاکی از این امر است که با توجه به رویکرد قابلیتی سن، اعطای یارانه غیرمستقیم در جهت افزایش سطح توانمندی روستاییان موفق نبوده است و این امر در مورد یارانه مستقیم اگر به طور هدفمند اجرا شود می تواند موفق باشد به شرط اینکه متغیر زمان، مکان، نوع محصول و یا خدمت در نظر گرفته شده، مورد توجه قرار گیرد.

تبیین مسئله ترافیک بر اساس ارتباطات بین سازمانی: ارائه الگویی در ارتباطات بین سازمانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1390
  رضا عبدالرحمانی   غلامرضا لطیفی

با توجه به شواهد مختلفی که در رساله نیز آمده، نابسامانی ترافیک از جمله مهم ترین مشکلات مردم تهران، و یکی از اصلی ترین دغدغه های مسئولان و سیاست گذاران کشور می باشد، بنابراین تحقیق حاضر تلاش کرده با بررسی علل پیدایی آن، الگویی برای کاهش وضعیت موجود ارائه دهد. این تحقیق با تاکید بر این که نابسامانی ترافیک محصول عوامل گوناگون فردی، اجتماعی و غیر اجتماعی است، یکی از علل آن، یعنی ارتباطات بین سازمانی را بررسی کرده است. هدف اصلی پژوهشگر آن است که با بررسی ارتباطات بین سازمانی سازمان های عهده دار اداره ترافیک شهر تهران (شورای عالی هماهنگی ترافیک کشور)؛ یکی از علل نابسامانی ترافیک را (ناکارآمدی ارتباطات میان اعضای این شورا) بررسی کند. بنابراین بررسی کمیت و کیفیت ارتباطات بین سازمانی اعضای شورای عالی هماهنگی ترافیک بر اساساً عناصر ارتباطی نظیر سبک ارتباطی، کانال های ارتباطی، محتوا و ساختار ارتباطی برای یافتن علل ناکارآمدی ارتباطات بین سازمانی ضروری است. چارچوب نظری این رساله در بررسی تعیین کنندگی ارتباطات بین سازمانی شورای عالی ترافیک و نابسامانی های آن در شهر تهران، «ارتباطات شبکه ای» است. روش این تحقیق به لحاظ سطح تحلیل؛ در سطح میانی (سازمان)، و به لحاظ نوع ارتباط؛ از نوع ارتباطات بین سازمانی رسمی است. روش تحلیل اطلاعات، تحلیل محتوای برخی مکاتبات یا نامه های اداری، قوانین و مقررات، اساس نامه ها، آئین نامه ها سازمان های عضو شورای عالی ترافیک و نیز مصوبات هفتاد و نه گانه و ابلاغیه ها شورای عالی ترافیک از ابتدای تاسیس تا اوایل سال 1388می باشد. جامعه آماری این رساله، سازمان های عهده دار اداره ترافیک شهر تهران و نمونه آماری آن، اعضای هفت گانه شورای عالی ترافیک است. روش گردآوری اطلاعات، طراحی چک لیستی با توجه به دو هدف اساسی رساله است، یعنی: «معرفی عوامل مسئله ای در ارتباطات بین سازمانی سازمان های عهده دار اداره ترافیک شهر تهران» و «ارائه الگویی برای به سامان تر کردن ارتباطات بین سازمانی سازمان های ترافیکی شهر تهران». برخی از مهم ترین یافته های تحقیق به قرار ذیل است: - بررسی محتوای مکتوبات نشان می دهد که ساختار ارتباطات بین سازمانی اعضای شورای عالی ترافیک نامعلوم است و هیچ قانون مدون و مکتوبی در این خصوص که ارتباطات میان اعضا چگونه باشد، چه سازمانی با چه سازمانی ارتباط داشته باشد و شکل ارتباط آنان چگونه باید باشد، وجود ندارد. - مهم ترین کانال های ارتباطی ارسال و دریافت پیام ها در میان اعضای شورا، کانال های سنتی مانند نامه نگاری و مکتوبات، گفت و گو و ارتباط تلفنی است. سازمان های عضو برای ایجاد ارتباط، تبادل پیام ها و اطلاع رسانی به یکدیگر، کمتر به فکر استفاده از تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی مانند اینترنت و فضای مجازی بوده اند. بررسی نامه ها و صورت جلسات نشان می دهد که راهنمایی و رانندگی ناجا بیشترین تمایل را برای استفاده از سایر کانال های ارتباطی غیر سنتی از خود نشان داده است. - سبک ارتباطی بین سازمان های عضو شورا تقریباً سبکی یک طرفه و خطی است، در حالی که ارتباطات کارآمد، ارتباطی دوسویه و متقابل است. وجود چنین ارتباطی در شورا در بروز اختلال در ارتباطات و از سوی دیگر گسترش نابسامانی ترافیکی در شهر تهران، و ناکارآمد شدن آن موثر بوده است. -شکل ارتباطات میان سازمان های عضو شورا بیشتر تمایل به عمودی، وظیفه مدار و رسمی دارد. یافته های حاصل از صورت جلسات، نامه ها و آئین نامه ها نشان داد که راهنمایی و رانندگی ناجا بیشترین گرایش به مشارکت و ارتباط از نوع افقی و عمودی باهم و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کم ترین گرایش به مشارکت را از خود نشان داده است. - الگوی موثر و کارآمد ارتباطات بین سازمانی از دیدگاه این رساله آن الگویی است که تاکید خود را بر ارتباطات دوسویه و متقابل میان اعضای شورا معطوف کرده، به طور هم زمان از ارتباطات رسمی و غیر رسمی استفاده کرده، به تمامی انواع کانال های ارتباطی برای تبادل پیام و اطلاعات توجه نماید. این ارتباطات منوط به بررسی مقدماتی (پیش خورد) در خصوص اجرای طرح ها و سپس تهیه فیدبک از آن است. الگوی فوق همچنین باید در سه مرحله اساسی، یعنی پیش از ایجاد ارتباط، حین ایجاد ارتباط و بعد از ایجاد ارتباط تقسیم شده در هر مرحله به مواردی توجه کند که در مدل نهایی رساله آمده است. عدم توجه به موارد گفته شده در مدل به ناکارآمدی آن خواهد انجامید.

بررسی عوامل مرتبط با میزان کار آفرینی در بین معلمان منطقه آموزش وپرورش پاکدشت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  اعظم اشتیاقی جو   جعفر هزارجریبی

کارآفرینی مفهومی است که همراه باخلفت بشر وجود داشته است به تعبیری دیگر کارآفرینی ،کانون و مرکز ثقل کار و تلاش و پیشرفت بشر در عصر مدرنیته تلقی می شود به زبان ساده کارآفرینی همان فرایند تاسیس یا توسعه کسب و کار برمبنای یک فکر و ایده نو است مهمترین بستر کارآفرینی ونو آوری در بین دانش آموزان و معلمان است معلمان ما درصورتی که خلاق و نوآور باشند می توانند دانش آموزانی خلاق و نو آوری به بار آورند . از دیدگاه آموزشی ، معلمان کارآفرین کسانی هستند که می توانند یک سری ابزارها وروش های جدید را برای یادگیری مفاهیم جدید به دانش آموزان انتقال دهند . معلم کارآفرین کسی است که بتو اند در کلاس درس راه های برقراری ارتباط موثر و مفید با دانش آموزان ، تقویت حس خویشتن باوری ، اعتمادبه نفس و خود پنداری مثبت را کشف کرده و با ایجاد محیطی آرام وصمیمی و خالی از تنش راه های کسب انگیزه و موفقیت در دانش آموزان را با کمترین امکانات آموزشی و در هر محیطی پرورش دهد و آنها راهدایت کند. بنابراین معلمان کارآفرین دارای ویژگی های شخصیتی مثل اعتماد به نفس بالا، خلاقیت ونوآوری، ریسک پذیری بالا و تصمیم گیری وبرنامه ریزی مفید هستند . پس با وجود چنین عوامل اجرایی و آموزشی متفکر وخلاق می توان به مدارسی سالم و پویا دستر سی پیدا کرد . مدارسی که موجبات شکوفایی استعداد ها و قابلیت ها را فراهم می کند ومحیط موثری برای تحقق اهداف آموزشی است .

بررسی عوامل موثر بر میزان فاصله گذاری موالید؛ مطالعه موردی زنان (49-15) ساله حداقل دارای یک فرزند شهر اهر در سال 1389
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  لعیا امانی   محسن ابراهیم پور

هدف اصلی پژوهش ،بررسی عوامل موثر بر میزان فاصله گذاری موالید در بین زنان (49-15) ساله دارای حداقل یک فرزند شهر اهر می باشد. داده های مورد نیاز در این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از پخش پرسشنامه ساختمند در بین 200 نفر از زنان (49-15) ساله دارای حداقل یک فرزند تحت پوشش مراکز بهداشت شهر اهر، که در جریان اردیبهشت ماه سال 1390 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند، جمع آوری شده است. بر اساس یافته های تحقیق، متغیرهای سن مادر هنگام تولد فرزنداول، مدت شیردهی، سقط جنین، تحصیلات زوجین و استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری با فاصله گذاری بین تولد فرزند اول و دوم، رابطه معنی داری داشتند اما فرضیه های مربوط به رابطه نگرش به هزینه ها و فواید ناشی از داشتن فرزند، میزان درآمد خانواده ، نوع اشتغال پاسخگویان و جنسیّت فرزند اول با فاصله گذاری بین تولد فرزند اول و دوم تایید نشدند. رابطه متغیرهای مدت شیردهی و استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری با میزان فاصله گذاری بین تولد فرزند دوم و سوم معنی دار بودند. اما فرضیه های مربوط به رابطه نگرش به هزینه ها و فواید ناشی از داشتن فرزند، میزان درآمد خانواده، نوع اشتغال پاسخگویان، جنسیّت فرزند دوم، سن مادر هنگام تولد فرزند دوم، تحصیلات زوجین و سقط جنین با میزان فاصله گذاری بین تولد فرزند دوم و سوم تایید نشدند. بررسی رگرسیون چند متغیره حاکی از این است که تنها دو متغیر مدت شیردهی به فرزند اول و میزان تحصیلات پاسخگویان، در معادله رگرسیون پیش بینی فاصله گذاری بین فرزند اول و دوم باقی مانده اند و حدود 23 درصد از کل تغییرات متغیر وابسته توسط مدل تبیین شده است. دو متغیر مدت شیردهی به فرزند دوم و استفاده پاسخگویان از وسایل پیشگیری از بارداری، در معادله رگرسیون پیش بینی فاصله گذاری بین فرزند دوم و سوم باقی مانده اند و حدود 43 درصد از کل تغییرات متغیر وابسته توسط مدل تبیین شده است. نکته قابل تامل در یافته های چند متغیره این است که متغیر مدت شیردهی به فرزند قبلی، مهم ترین عامل موثر در فاصله گذاری فرزندان می باشد، لذا تشویق مادران به استفاده کامل از شیر مادر برای تغذیه نوزادان، تاثیری چندجانبه خواهد داشت. از سویی، شیر مادر بر سلامت فرزندان تاثیر بارز دارد و از سوی دیگر، با تنظیم فاصله-گذاری و عدم تولد زود هنگام فرزندان، فرصت کافی برای مراقبت از آنها را فراهم خواهد ساخت.

بررسی تاثیر منطقه ویژه اقتصادی سافچگان بر توسعه اجتماعی شهر سلفچگان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  محمدعلی قایم پور   غلامرضا لطیفی

ایجاد مناطق آزاد تجاری ، مناطق ویژه اقتصادی و در کل مناطق پردازش صادرات یکی از اهداف برنامه ریزی های منطقه ای و ملی می باشد که به منظور افزایش و توسعه صادرات ، ایجاد اشتغال ، جذب سرمایه گذاری داخل و انتقال تکنولوژی و افزایش درآمد عمومی و سایر موارد انجام می پذیرند. اجرای چنین برنامه هائی و مناطقی همواره مستلزم پیامدهائی در بعد اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی نیز می باشند. بر این اساس در این پژوهش به دنبال بررسی تأثیر ایجاد منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان بر توسعه اجتماعی شهر سلفچگان بودیم . وفرضیه ها به منظوربررسی تاثیر منطقه مزبور بر متغییر هائی نظیر:همبستگی اجتماعی ،اعتماد اجتماعی، بهبود رفاه اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی مردم شهر سلفچگان ارائه شدند. جامعه آماری در این پژوهش ، کلیه خانوارهای ساکن و مقیم شهر سلفچگان ( 211 ) خانوار بودند. که بر اساس فرمول های مربوطه 86خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. داده های این پژوهش مبتنی بر تحقیق توصیفی ـ پیمایشی، جمع آوری واز ابزار پرسش نامه و مصاحبه بدین مظور استفاده شده است. و ضمن لحاظ اعتبار پژوهش ، روائی پرسش نامه براساس آلفای کرو نباخ 85% بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل دادها نخست ، با کمک نرم افزار spss و آمار توصیفی نسبت به توزیع جداول فراوانی و تحلیل آنان پرداخته ایم و سپس براساس آمار استنباطی ، نتایج بدست آمده مورد سنجش قرار گرفتند . نتایج کلی بدست آمده به شرح زیر است.( نتایج تفصیلی و جزئی تر در فصل چهارم و پنجم به صورت مبسوط بیان شدند) . ـ وجود منطقه ویژه اقتصادی باعث کاهش جزئی همبستگی اجتماعی در بین مردم شهر سلفچگان شده است. ـ وجود منطقه ویژه اقتصادی باعث کاهش جزئی اعتماد اجتماعی در بین مردم شهر سلفچگان شده است. ـ وجود منطقه ویژه اقتصادی باعث بهبود رفاه اجتماعی مردم شهر سلفچگان شده است. -وجود منطقه ویژه اقتصادی با عث بهبودکیفیت زندگی مردم شهرسلفچگان شده است.

اثرات سیاست های تشویقی دولت بر تمایل به مهاجرت معکوس بین کارمندان دفاترستادی وزارت جهاد کشاورزی تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1390
  هدایت عیدی تراکمه   محمود مشفق

تحقیق حاضر بر اساس اطلاعات مآخوذ از پیمایش «کارمندان وزارت جهاد کشاورزی شهر تهران با هدف بررسی تاثیر سیاست های تشویقی دولت در تمایل به مهاجرت معکوس دربین کارمندان وزارت جهاد کشاورزی» تدوین و تنظیم شده است. با استفاده از روش تحقیق پیمایش و تکنیک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه کارمندان شاغل در وزارت جهاد کشاورزی تشکیل می دهند. نمونه آماری تحقیق 319 نفر کارمند است که بر اساس قواعد تعیین حجم نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شده اند. برای تحلیل اطلاعات از آزمون معناداری دی سامرز و کرامر و همچنین ضرایب همبستگی اسپیرمن و کای اسکوار استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان کل پاسخگویان به ترتیب2/79 درصد، 082/0 درصد و 5/75 درصد اظهار نموده اند که مشوق های پیشنهادی دولت از جمله؛ مشوق های اقتصادی، اجتماعی و اداری و سازمانی تمایل کم و خیلی کم در آنها برای مهاجرت معکوس ایجاد نموده است. 1/71 درصد از پاسخگویان موانع اصلی عدم اثر بخشی دولت را در زمینه خروج کارمندان از تهران را تحقق نیافتن و عملی نشدن وعده های پیشنهادی دولت ارزیابی نموده اند. 8/39 درصد از کل پاسخگویان گفته اند که تحت هیچ شرایطی از تهران مهاجرت نمی کنند. درحالی که 6/36 درصد گفته اند که در صورت ارائه امکانات در شهرستان ها همانند سطح امکانات موجود در تهران، مهاجرت می نمایند. همچنین نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق نشان می دهد که در این تحقیق بین مشوق های اقتصادی، اجتماعی، اداری و سازمانی دولت با تمایل به مهاجرت معکوس در بین کارمندان از لحاظ آماری رابطه معناداری وجود دارد واین فرضیات مورد تایید قرار گرفتند ( 000/0sig=) و دارای همبستگی ضعیف می باشد. یعنی میزان اثر بخشی مشوق های دولت در تمایل به مهاجرت معکوس در بین کارمندان پایین بوده است.

بررسی برنامه های رفاه و تامین اجتماعی از منظر کارشناسان برنامه ریزی رفاه و تامین اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  بهادر عسکری   سعید وصالی

این پایان نامه به صورت کیفی از تکنیک مصاحبه و روش نظریه مبنایی استفاده نموده است موضوع ان بررسی برنامه های رفاه و تامین اجتماعی از منظر کارشناسان رفاه و تامین اجتماعی می باشدوبه بررسی مدل های برنامه ریزی و این که مدل برنامه ریزی در ایران به کدام مدل سوسیال دمکراسی، لیبرال ، محافظه کار و اسلامی شباهت دارد، پرداخته است و در پایان به این نتیجه رسیدیم که مدل برنامه ریزی در ایران به سوسیال دمکراسی شباهت بیشتری دارد ولی لزوما مصداق هیچ کدام از مدل های فوق نمی باشد.در مصاحبه خود با 15نفر از کارشناسانی که صاحبنظرند و دراجراویا تهیه برنامه نقش داشته اند مصاحبه کردیم و مصاحبه راکدکذاری و به مدل پارادایمی رسیدیم با تحلیل ان، موضوع محوری شناسایی و به زمینه علل پیامد و راهکارهها پرداختیم .پدیده محوری ما عدم انسجام در سیاستگذاری ها و پیامد ان توسعه نیافتگی رفاه اجتماعی است .راهکارهها، بومی سازی، توانمند سازی و الگوبرداری از کشورهای موفق مطرح شده اند.

بررسی رابطه ی هویت جمعی با احساس امنیت اجتماعی دربین دانشجویان دانشکده های علوم اجتماعی و ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  فرهاد ترکاشوند   غلامرضا لطیفی

چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه ی هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی در بین دانشجویان دانشکده های علوم اجتماعی و ارتباطات و داشکده ی ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی صورت گرفته است. احساس امنیت اجتماعی به عنوان متغیر وابسته در چهار بعد امنیت جانی، امنیت مالی، امنیت فکری و امنیت جمعی مورد سنجش قرار گرفته است. هویت جمعی به عنوان متغیر مستقل در سه بعد هویت قومی، هویت ملی و هویت جهان وطنی سنجیده شده است. در پژوهش حاضر روش تحقیق، روش پیمایش می باشد. جامعه آماری شامل کل دانشجویان دانشکده های علوم اجتماعی و ارتباطات و دانشکده ی ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی می باشد. روش نمونه گیری، سهمیه ای بر اساس جنس بوده و حجم نمونه384نفر می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شده است. در این پژوهش همبستگی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته بررسی شده است. عمده ترین نتیجه تحقیق عبارت است از اینکه بین هویت جمعی (مرکب از سه بعد هویت قومی، هویت ملی، هویت جهان وطنی) و احساس امنیت اجتماعی رابطه ی معناداری مشاهده نشده است. از میان ابعاد هویت جمعی، بین هویت ملی و احساس امنیت اجتماعی همبستگی مثبت و معناداری مشاهده شده است. همچنین بین هویت جهان وطنی و احساس امنیت اجتماعی همبستگی معکوس و معناداری مشاهده شده است، اما بین هویت قومی و احساس امنیت اجتماعی رابطه معناد اری مشاهده نشده است. واژگان کلیدی: احساس امنیت اجتماعی، هویت جمعی، هویت قومی، هویت ملی، هویت جهان وطنی

ارزیابی میزان موفقیت شهرهای جدید در توسعه منفصل مادرشهر تهران(نمونه موردی شهر جدید پرند)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  مریم خانی   غلامرضا کاظمیان

موضوع این پژوهش «ارزیابی میزان موفقیت شهرهای جدید در توسعه منفصل مادر شهر تهران (نمونه موردی شهر جدید پرند)» است. برای انجام ارزیابی این پژوهش تصمیم گرفتیم شهر جدید پرند را به عنوان نمونه انتخاب کرده واین شهر را در دو بخش شهری (درونی) و منطقه ای (بیرونی) مورد ارزیابی قرار دهیم. سپس به مطالعه تاریخی سیر ایجاد شهرهای جدید و بررسی نظریه های مختلف از جمله نظریه شهر خطی "سوریای مانا"، شهرصنعتی "گارنیه "، شهرک های اقماری "پاتریک گدس" باغ شهر های هووارد و... پرداختیم و شرایط لازم برای شکل گیری و موفقیت شهر جدید را مورد بررسی قرار دادیم. تجربه کشورهای انگلستان، فرانسه، آمریکا، کره جنوبی و چند کشور دیگر در زمینه شهرهای جدید نیز مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به بررسی مطالعات انجام شده در داخل و خارج کشور با موضوعات مختلف در زمینه شهرهای جدید پرداختیم و در چارچوب بررسی های انجام شده بیشترین تاکید این تحقیقات بر موضوع ضعف جذب جمعیت و ضعف امکانات زیربنایی شهرهای جدید بود. در بخش روش شناسی برای ارزیابی شهر جدید پرند، یک سوال اصلی و سه سوال فرعی طرح و به مدد روش پژوهش موردی بر اساس تکنیک های جمع آوری داده های اسنادی، آرشیوی و مطالعه میدانی به سوالات این پژوهش پاسخ گفتیم. برای تحلیل یافته های بدست آمده نیز از روش دوره های زمانی استفاده شده است.دربخش ارزیابی شهری( درونی) وضعیت شهرجدید پرند در بخش های جمعیتی، اقتصادی و کالبدی در دو وضعیت پیشنهادی در طرح توسعه و عمران و وضع موجود مورد مطالعه قرار گرفت. در بخش منطقه ای (بیرونی) وضعیت شهر جدید پرند نسبت به استان تهران و شهر تهران در بخش های جمعیتی، اقتصادی، کالبدی و حمل و نقل درفاصله زمانی سال های 1378 (آغاز فعالیت شهر جدید پرند)تا 1390 بررسی شد. مطالعات انجام شده بر روی نمونه موردی شهر جدید پرند، عدم موفقیت شهرهای جدید اطراف تهران را در بعد شهری (درونی) و همچنین عدم موفقیت در بعد منطقه ای (بیرونی) آنها یعنی ایجاد توسعه منفصل برای مادر شهر تهران را تایید کرد. پرسش اصلی این تحقیق این بود که آیا شهرجدید پرندبه توسعه منفصل کلان شهر تهران کمک کرده است؟ پرسش های فرعی نیز شامل سه پرسش ذیل می شود: 1-چه عواملی برعملکرد شهرجدید پرند برای توسعه منفصل کلان شهر تهران کمک کرده است ؟ 2- عوامل وویژگی های درونی شهرجدیدپرند چه تاثیری برعملکرد آن داشته است؟ 3-عوامل بیرونی یا منطقه ای چه تاثیری برعملکردشهرجدیدپرند می تواند داشته باشد؟

امکان سنجی جهانی شدن منطقه شهری تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  فائزه رضایی   غلامرضا لطیفی

در سال های پایانی قرن بیستم با پدیده ی جدیدی درباره ی کلان شهرها مواجه ایم، که عبارت است از ظهور شهرهای جهانی و جهانی شدن کلان شهرها. شهرهای جهانی برخلاف کلان شهرها بیش از آنکه با سطح ملی در ارتباط باشند به سطوح جهانی مرتبط هستند و به عنوان مراکز تصمیم گیری، اداره و کنترل اقتصاد جهانی و گلوگاه اقتصاد سرمایه داری سازمان یافته و فراملیتی عمل می کنند.با توجه به اهمیت این شهرها و مناطق در جهان کنونی بر آن شدیم از طریق شناسایی ویژگی ها و شاخص های موجود در کلان شهرهای جهانی به تبیینی از جایگاه تهران به لحاظ این شاخص ها دست یابیم. جهت انجام این بررسی، نظریات مطرح شده پیرامون شهرها و شهر – منطقه های جهانی را مورد بررسی قرار داده و از طریق این نظریات مهم ترین شاخص هایی که این مناطق دارا هستند را شناسایی نمودیم. در ادامه با توجه به مدل تحلیلی استخراج شده از مبانی نظری دو پرسشنامه طراحی شد که سوالات پرسشنامه ها از طریق خبرگان و کارشناسان حوزه برنامه ریزی منطقه ای، جغرافیا و شهرسازی پاسخ داده شد. در نهایت پاسخ های پرسشنامه اول با استفاده از آمار توصیفی و از طریق نرم افزار spss و پرسشنامه ی دوم با استفاده از روش ahp و از طریق نرم افزارexport choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج بررسی های به عمل آمده منطقه شهری تهران به لحاظ شاخص های جهانی شدن در وضعیت خوبی قرار ندارد و شاخص هایی را نیز که در آنها تهران رتبه ی خوبی را کسب کرده است، متأسفانه در گروه شاخص های منفی است که شهرهای جهانی با آنها روبرو هستند، از جمله ی این شاخص ها می توان به دو قطبی شدن و افزایش نابرابری ها در نظام اسکان، ظهور اشکال جدید نظام سکونتگاهی به شکل مرکز- حاشیه اشاره کرد. در واقع کلان شهر تهران بدون دستیابی به سازوکارهای یک کلان شهر جهانی، شاخص های منفی موجود در شهرهای جهانی را دارا می باشد. لازم به ذکر است با توجه به برخی ویژگی ها و نقاط قوتی که در منطقه شهری تهران وجود دارد علی رغم آنکه این منطقه در حال حاضر با جایگاه یک شهر – منطقه ی جهانی فاصله ی زیادی دارد، اما می توان با برنامه ریزی های منسجم و انجام یکسری اقدامات از قبیل: سطح بندی مراحل جهانی شدن تهران، تقویت همکاری های بین المللی و پیوستن به مجامع جهانی و بهره گیری از تجارب کلان شهرهای جهانی موفق، تقویت سیاست های بازاریابی شهری، استقبال از برگزاری رویدادها ی بین المللی (نمایشگاه ها، همایش ها و مسابقات جهانی) و... در راستای کاهش فاصله ی عینی و ذهنی جهانیان نسبت به تهران قدم برداشته و در جهت جهانی شدن تهران اقدامات موثری انجام داد. کلمات کلیدی: جهانی شدن، شهر جهانی، شهر- منطقه های جهانی، منطقه شهری تهران

ملاحظات پدافندغیرعامل در ساماندهی فضایی شهرستان بروجرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  علیرضا گودرزی   غلامرضا لطیفی

پدافندغیرعامل به عنوان مجموعه تمهیدات کاهش دهنده آسیب پذیری در برابر مخاطرات محیطی گوناگون، به کاهش آسیب پذیری مراکز مهم ، حساس و شریان های حیاتی هر منطقه توجه ویژه دارد. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان آسیب پذیری مراکز مهم، حساس و عناصر اصلی شریان های حیاتی شهرستان بروجرد در برابر تهدیدات نظامی و تهدید زلزله می باشد در این راستا ابتدا با بررسی دیدگاهها و نظریات پدافند غیرعامل و حوزه های مرتبط با آن، چون دیدگاه های آسیب پذیری ، نظریه مکان یابی رفتاری و نظریه واردن، ابعاد و زوایای موضوع تشریح شد. سپس پرسشنامه دلفی به 20 نفر از کارشناسان حوزه پدافند غیرعامل داده و نتایج حاصل از نظرات آنها با روش ahp مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با تلفیق آن با اطلاعات مربوط به مراکز مهم و حساس و عناصر اصلی شریان های حیاتی، آسیب پذیری این مراکز مشخص شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که برخی از اجزای مراکز مهم ، حساس و عناصر شریان های حیاتی شهرستان بروجرد به دلیل عدم رعایت ملاحظات پدافند غیرعامل چون آمایش دفاعی، استتار، اختفاء، پوشش و مکان یابی نامناسب و قرار گیری بر روی پهنه های خطر زلزله در برابر تهدیدات نظامی و تهدید زلزله بسیار آسیب پذیر بوده و نیازمند ساماندهی مناسب به منظور کاهش آسیب پذیری در برابر این تهدیدات می باشند.

بررسی مولفه های رفاه اجتماعی در بین مددجویان سازمان بهزیستی شهرستان یزد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  شیما خورشیدی   سید علیرضا افشانی

در این تحقیق از روش پیمایش استفاده شد. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است جامعه آماری این پژوهش را کلیه مددجویان سازمان بهزیستی شهرستان یزد در سال 1390 تشکیل دادند که پس از جایگزینی جامعه آماری در فرمول کوکران حجم نمونه ای برابر با 276 نفر بدست آمد. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع نمونه گیری تصادفی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تی، اسپیرمن و تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که وضعیت رفاهی خانواده های مردسرپرست از وضعیت خانواده های زن سرپرست بهتر است. خانواده هایی که به دلیل طلاق بی سرپرست شده اند نسبت به سایر گروه ها از وضعیت رفاهی بهتری برخوردارند. رابطه متغیرهای وضعیت سرپرست خانوار، میزان تحصیلات، سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی با وضعیت رفاهی مثبت و معنی دار و رابطه متغیرهای بعد خانوار، تعداد سال های تحت پوشش و نگرش به عدالت با وضعیت رفاهی معنی دار نبود.

تبیین جایگاه سفرهای استانی هیأت دولت در نظام برنامه ریزی کشور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  محمد حسین کاظمی اندریان   غلامرضا لطیفی

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش و جایگاه سفرهای استانی هیأت دولت در نظام برنامه ریزی کشور است. این تحقیق، از نوع کاربردی بوده و به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده است. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از منابع کتابخانه ای، انجام مصاحبه با صاحب نظران و مشاهدات مستقیم بهره گرفته شده است. با هدف بررسی بستر شکل گیری سفرهای استانی، ابتدا رویدادهای نظام برنامه ریزی کشور از زمان شکل گیری تا ابتدای دولت نهم مورد کنکاش قرار گرفته و سپس به منظور تبیین «چرایی» سفرهای استانی، چالش های ساختاری این نظام در 8 عنوان: تمرکز گرایی و برنامه ریزی از بالا به پایین، شناخت سطحی از جامعه ایران، تداخل اختیارات و وظایف میان دستگاههای اجرایی و نهادهای برنامه ریزی، حاکمیت دیدگاه بودجه محور بر نظام برنامه ریزی، ضعف مشارکت بخش خصوصی، دیوان سالاری ناکارآمد، بخشی نگری و جزئی نگری، تاثیرات سیاسی بر نظام برنامه ریزی، شناسایی شده و به تفصیل مورد بحث قرار گرفت. در گام بعدی، با بررسی رویدادهای نظام برنامه ریزی از ابتدای دولت نهم تاکنون و دیدگاههای دولت جدید در حوزه برنامه ریزی، همچنین بررسی فرایند انجام سفرهای استانی، به «چگونگی» سفرهای استانی پرداخته شد. در نهایت نیز به منظور تبیین جایگاه این پدیده نوظهور در نظام برنامه ریزی، دو نظریه برنامه ریزی استراتژیک و دمکراسی مشارکتی به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل های انجام شده نشان داد که چارچوب کلی سفرهای استانی هیأت دولت از الگوی «شاتل استراتژی» پیروی می کند. بدین صورت که فرایند این سفرها از سطح استراتژیک نظام برنامه ریزی(نهاد ریاست جمهوری) آغاز گردیده و پس از گذر سطوح عملیاتی(وزارتخانه ها و دستگاههای اجرایی) و تاکتیکی(استانداری ها)، تا عمق سطح تکنیکی(مدیران خرد، گروههای منتخب محلی، اقشار مختلف مردم) این نظام نفوذ کرده و پس از دریافت بازخوردهای آن به سطح استراتژیک بازمی گردد. در شاتل استراتژی سفرهای استانی؛ «پیشرفت همه جانبه و یکپارچه کشور بر پایه توزیع عادلانه منابع و امکانات» به عنوان استراتژی استراتژیکی، «تمرکز زدایی و کوتاه سازی روند اداری تصمیم گیری و تسهیل و تسریع انجام امور در وزارتخانه ها و سازمان های ملی» به عنوان استراتژی عملیاتی، «ارتقای توانمندی ها و تقویت استان ها در امور برنامه ریزی، مدیریت و نظارت» به عنوان استراتژی تاکتیکی، «بهره گیری از نظرات و مشارکت مدیران تخصصی، نخبگان و اقشار مختلف محلی در راستای غنی سازی تصمیم در تدوین و اجرای مصوبات» به عنوان استراتژی تکنیکی سفرهای استانی، اتخاذ شده است.

بررسی فرآیند شهرسازی ایران بین دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی نمونه موردی: شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  ایمان قلندریان گلخطمی   غلامرضا لطیفی

در این پژوهش برآنیم اتفاقات و تغییرات تاثیرگذار بر نظام شهرسازی و شهرهای کشور را بررسی و مطالعه نماییم. دوره مورد بررسی فاصله انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی ایران می باشد. مطالعات به طور کلی در سه دوره زمانی قاجاریه(پس از ناصرالدین شاه)، پهلوی اول و پهلوی دوم صورت گرفته است. با توجه متفاوت بودن رویکردها در دوره پهلوی دوم، این قسمت نیز به سه دوره مشخصِ از 1320 تا کودتا، از کودتا تا انقلاب سفید، و از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی ایران تقسیم شده است. پس از ارائه کلیات تحقیق در فصل اول، به ارائه مبانی نظری و مطالعه نمونه موردی در بخش دوم می پردازیم. روش ما در این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تفکر حاکم بر کشور، توسعه و پیشرفت را مانند کالایی قابل صدور تلقی می کند و از طریق اشاعه نمودهای کالبدی به دنبال تسری توسعه در کشور می باشد. الگویی که برای جامعه ای مولد شکل گرفته مورد استفاده کشوری سنتی قرار می گیرد. شهر در این دوران به پیروی از استانداردهای نوگرایی برنامه ریزی می شود. بوجود آمدن ساختار برنامه ریزی و تهیه برنامه های عمرانی و تهیه طرح جامع و ساخت شهرک های سکونتی نمونه ای از آن می باشند. اما با توجه به اینکه به بسترها و زمینه ها توجهی نمی شود مسائل و مشکلات حادتر می شوند.

بررسی تطبیقی نقش فضای شهری در حیات اجتماعی شهروندان (مطالعه های موردی: میدان انقلاب تا چهارراه ولی عصر و میدان تجریش تا میدان قدس)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  حسین خانی   غلامرضا لطیفی

شهر گستره و بستری است که زندگی در آن جریان دارد و انسان به عنوان شکل دهنده این گستره، موثر بر آن و تاثیر پذیر از آن می باشد. فضای شهری به عنوان بخشی مهم از این گستره، نقش موثری در چگونگی کیفیت این گستره می تواند داشته باشد. فضا با تمامی عناصر، نشانه ها، کارکردها و فعالیت هایی که در درون خود دارد می تواند تاثیری مهم در کنش اجتماعی انسان درون خود داشته باشد. هر فضای شهری با توجه به ماهیت و ویژگی های کیفی خود می تواند در نوع ارتباط انسان و یا به معنایی شهروند تاثر گذار باشد.در پژوهش حاضر آنچه به دنبال آن بوده ایم بیان تاثیری است که این فضا می تواند در حیات اجتماعی و تعاملات اجتماعی انسان ها و یا به بیانی دیگر شهروندان ایفا کند. از این رو آنچه به نظر مهم می باشد از یک سو شناخت درست فضا و از سوی دیگر نوع انتظار از فضا و همچنین شناخت نیازهای شهروندانی است که وارد این فضا می شوند. به نظر می رسد که فضای شهری با توجه به کارکردها، فعالیت ها، جاذبه ها، کیفیت ها و القائات خود می تواند بر کنش های ارتباطی و روابط اجتماعی میان کاربران فضا و شهروندان دارای اثر باشد. کنش ها و برخوردهای اجتماعی که در فضای شهری وجود دارند می توانند تا حدود زیادی تحت تاثیر شاخصه های فضای شهری و برگرفته از شرایط و ویژگی های مختلف فضای شهری باشند. اینکه فضای شهری پذیرای چه نوع فعالیت هایی است و چه نوع عملکردهایی را در درون خود دارد، می تواند دعوت کننده قشرهای خاص و یا عموم مردم باشد. فضای شهری با توجه به ویژگی های کالبدی و بصری خود و همچنین عناصر فعال درون خود می تواند تا حدود زیادی القا کننده نوع فعالیت هایی باشد که شهروندان و کاربران فضا می توانند در پی آن باشند. از همین رو به نظر می رسد که با مطالعه ویژگی های مختلف فضای شهری و تاثیرات آنها، بتوان نقشی که فضای شهری می تواند در خلق تعاملات انسانی داشته باشد را تاحدودی مورد کنکاش و مطالعه قرار داده و در جهت نیل به اهداف عالی در ارتباط با فضای شهری و تعاملات اجتماعی و همچنین ارتباط و پیوندی قوی تر و پر معناتر در جامعه شهری تهران گام برداشت. بر همین اساس با توجه به ماهیت موضوع از دو روش کمی و کیفی در انجام تحقیق استفاده شد. از یکسو با انجام پرسشنامه از کاربران فضا، نیازها و کلیات مورد نظر آنها در رابطه با فضای شهری استخراج شد همچنین از سوی دیگر با انجام مصاحبه های لازم از جامعه متخصصین و کارشناسان این عرصه، آنچه که در رابطه با مسائل کیفی فضای شهری مورد نظر بود استخراج گردید. در این پژوهش آنچه که به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد فضای شهری بوده و آنچه که به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است تعاملات و حیات اجتماعی بوده است.به منظور غنا و قوام بیشتر تحقیق بنا بر این شد که دو محدوده از شهر تهران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته تا بتوان فضا را دقیق تر و کامل تر مطالعه کرده و تعمیم ها با درستی بیشتری صورت پذیرند. با توجه به نتایج بدست آمده در انتهای پژوهش، تا حدود زیادی مشخص شد که کارکردها، عملکردها و کیفیات فضای شهری می توانند نقش فراوانی در حضور شهروندان و ایجاد تعاملات اجتماعی داشته باشند به طوری که با ارتقای کیفیت و مطلوبیت فضای شهری، این حضور و تعاملات تقویت شده و گسترش می یابند.

تصویرهای شهر در فیلم های سینمایی ایرانی و تحول آن (1390- 1309)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  حامد گوهری پور   حسین پرویز اجلالی

به نظر می رسد از زمانی که شهر و شهرنشینی شکل گرفت، نقد نسبت به وضعیت آن و تلاش برای بهبود شرایط زندگی در آن نیز وجود داشته است. بزرگترین عالمان و فیلسوفان تاریخ در آثارشان توجه ویژه ای به مقول? شهر و شهرنشینی داشته و غالباً در مقام ناقد آن و معرفی آرمان شهر مورد نظر خود برآمده اند. هنرمندان نیز همواره پا به پای سایر اقشار دغدغه مند جامعه، به تفکر دربار? زندگی در شهرها پرداخته و در بسیاری از موارد، زوایای متفاوت آن را در آثار خود انعکاس داده اند. سینما نیز از ابتدای پیدایش تاکنون، همواره با شهر پیوند داشته است. شهرهای مهم اروپایی و امریکایی، هم به عنوان بستر و زمین? سینما و صنعت فیلم سازی، و هم بعضاً به عنوان موضوع داستان ها، دارای رابطه ای ناگسستنی با سینما بوده اند. بررسی تاریخ سینما نشان می دهد، بسیاری از هنرمندان این عرصه نیز به مانند بسیاری از متفکران و عالمان اجتماعی، سعی در نقد شهر و شهرنشینی، و چاره جویی برای حل مسائل آن داشته اند. سینما در ایران هم از ابتدای ورود آن تا امروز، همواره با شهر پیوند خورده و «شهر» را به عنوان بستر اصلی رشد خود شناخته است. در این میان، مطالعات میان-رشته ای بین این دو حوزه، و تحلیل دربار? تصویر شهر در فیلم های سینمایی کم تر به چشم می خورد. تحلیل ساختگرایان? تصویر شهر در فیلم های سینمایی ایرانی در این پژوهش نشان می دهد، سینما در قریب به اتفاق دوره ها تصویرگر معضلات، گرفتاری ها، تیره روزی ها و به طور کلی ابعاد منفی زندگی شهری بوده است. شهر فریب، شهر عصیانگری ها، شهر نابودگر، شهر سراب، شهر وحشت، شهر تضادهای طبقاتی، شهر حسرت و ... تنها بیان مختصری از تصویرهایی است که از شهر در سینمای ایران بازتاب داشته است. تصویرهایی که بازتاب نگاه طیف وسیعی از جامع? شهرنشین نسبت به شهر بوده، و شهرسازان تاکنون از آن غفلت کرده اند.

بررسی وضعیت خوشه مبل در تهران و ارزیابی تأثیر آن بر رشد جنوب غربی تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  مرضیه پیروی   غلامرضا لطیفی

بیش از یک دهه است که توسعه صنعتی مبتنی بر خوشه ها بعنوان یک استراتژی نوین مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران در کشورهای صنعتی و در حال رشد و توسعه می باشد. سازمانهای بین المللی همچون unido نیز طرح های متعددی را در زمینه ایجاد خوشه های صنعتی و یا توسعه خوشه های صنعتی در کشورهای مختلف اجرا کرده اند. در دنیا بخش قابل ملاحظه ای از فعالیت های اقتصادی توسط صنایع کوچک و متوسط انجام می شود. این صنایع در ایران به دلیل فقدان استراتژی های توسعه مبتنی بر ساختارهای صنعتی موجود نتوانسته اند سهم قابل توجهی در تولید ناخالص ملی و ایجاد ارزش افزوده داشته باشند. صنعت مبلمان از بنگاههای کوچک و متوسط تشکیل شده است که درآمدزا، اشتغال زا و باارزش افزوده بالا هستند. در این پژوهش خوشه صنعتی مبل مورد ارزیابی قرار گرفته که به دلیل گستردگی این خوشه، بازار مبل یافت آباد مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این پژوهش شاخص های توسعه با توجه به نظریات مختلف تدوین گردیده و سپس در قالب پرسشنامه توزیع گردید و در نهایت پاسخ های پرسشنامه با استفاده از آمار توصیفی و از طریق نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.با توجه به بررسی های به عمل آمده خوشه مبل در منطقه مورد بررسی موجبات توسعه اقتصادی، بهبود فضای شهری، تحرک اجتماعی، توسعه اجتماعی، کاهش آلودگی های صوتی و فضایی، زیبا سازی منطقه و افزایش قیمت های زمین منطقه مورد بررسی را فراهم کرده است.

بررسی نقش فضای شهری در شکل گیری حیات اجتماعی مطالعه موردی: خیابان انقلاب تهران حد فاصل میدان انقلاب و میدان فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - پژوهشکده علوم اجتماعی 1391
  زینب بهرامی اصل   غلامرضا لطیفی

فضاهای عمومی شهری یا فضاهای جمعی شهری بستر شکل گیری حیات مدنی در شهر بوده که مناسبات چهره به چهره، تظاهرات سیاسی، جشن ها و اعیاد در آن برگزار می شود و از پس این تعاملات، بخشی از میراث تاریخی و فرهنگی جامعه و انتقال ارزش های مشترک جامعه شکل می گیرد. "فضاهای جمعی بستر مشترکی است که مردم فعالیت های کارکردی و مراسمی را که پیوند دهنده اعضای جامعه است، درآن انجام می دهند، چه روزمرگی های معمولی باشد و چه جشنواره های دوره ای. فضاهای جمعی جایی است که حیات اجتماعی در آن جریان دارد و به دلیل یک واقعه تاریخی و اجتماعی یا برنامه از پیش تعریف نشده در خاطره جمعی مردم جای دارد. این فضاها مکان هایی هستند که بیشترین برخوردها و کنش میان افراد در آنها به وقوع می پیوندد و شامل تمام بخشهایی از شهرند که مردم به آنها دسترسی فیزیکی و بصری دارند. دو مفهوم فرم (کالبد) و عملکرد محتوا مهمترین عوامل شکل دهنده به فضاهای عمومی بوده که نوع ترکیب این دو مفهوم به شکل گیری ماهیت متفاوتی از فضا منجر می شود. یک خیابان شهری، باید پاسخگوی رابطه متقابل انسان با خیابان به عنوان یک فضای شهری باشد؛ که این خود ناشی از شناخت نیازها، فعالیت و بیان درستی ازالگوهای رفتارهای انسان دارد. ارتباط انسان با فضای خیابان، بصورت فعالیت ها و تعاملات اجتماعی خواسته و عرصه بروز حرکت های مدنی بعنوان فعالیت های ناخواسـته، بیان روشنی از معنای فضای خیابان به عنـوان یک فضای عمومی در بستر شهر میباشد. از اینرو در این تحقیق با استفاده از روش تحقیق ترکیبی به بررسی خیابان انقلاب به عنوان یک فضای شهری که عرصه حضور بسیاری از فعالیت ها و همچنین یادآور خاطراتی مشترک در ذهن همه ما است پرداخته شده است. خیابان انقلاب در دو بعد فضای شهری و زندگی اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته و رابطه بین این دو بعد بررسی می شود. برای نتیجه گیری از روش نشانه شناسی نقشه استفاده شده است و رابطه بین فضای شهری و حیات اجتماعی توسط نمودار و نقشه های گرافیکی بیان شده است.

بررسی و سازماندهی جداره شهری نمونه مطالعاتی: خیابان ولی عصر (حدفاصل میدان ولی عصر-چهارراه ولی عصر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  مهرنوش روزبهانی   غلامرضا لطیفی

از ساختمانها گرفته تا تابلوهای صنفی و تبلیغاتی و آنچه سیمای موقت شهر را میسازد، فضایی فراهم می آید که ناخودآگاه در ذهن شهروندان نقش بسته و خاطره بصریشان از شهر را تشکیل میدهد. این تحقیق باعنوان بررسی و سازماندهی جداره شهری، سعی بر آن دارد با شناخت مفهوم جداره و مطالع? ادبیات مربوطه و تجربیات گذشته و نیز مولفه های موثر در طراحی نما شهری، معیارها و قواعد تأثیر گذار بر بهبود جداره شهری را شناسایی کند، تا با بررسی آنها و شناخت نقاط ضعف و قوت در محدود? مورد مطالعه به ارائه راهکارهایی در جهت بهبود آن دست یابد. ماهیت این پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی و تحلیلی و گردآوری مطالب از طریق مطالعات اسنادی، میدانی و مشاهده مستقیم بوده است. همچنین به منظور ارزیابی جداره خیابان ولی عصر، محدود? میدان ولی عصر تا چهارراه ولی عصر، مولفه های مورد نظر به دو دسته عناصر کالبدی نما و اصول طراحی جداره تقسیم شدند. بنابراین نیاز به شناسایی سبک معماری و عناصر اصلی نما برای انجام تحقیق و پژوهش در نماهای جداره خیابان بود، پس از ترسیم جداره ها، بررسی و تحلیل نمای ساختمانها صورت گرفت. از آنجاکه یک مجموعه، از اجزاء گوناگونی تشکیل میشود، هرچه اجزاء از هماهنگی بیشتری با یکدیگر برخوردار باشند، مجموعه هماهنگ تر می گردد و هر چه اجزاء مستقل از یکدیگر عمل کنند، مجموعه به مجموعه ای نامتجانس شبیه خواهد شد و کلیت موردنظر از یک واحد همگون فاصله بیشتری میگیرد. برای ایجاد بدن? شهری بعنوان یک مجموعه، حداقل باید میان نماها شباهت وجود داشته باشد و هر نما بصورت یک عنصر کاملا مجزا از جداره درک نگردد.

بررسی امکان سنجی محلات پایدار شهری (نمونه: محله نازی آباد تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی 1391
  سپیده مخلصیان   محمود جمعه پور

در دهه های اخیر به دنبال مشکلات روز افزون ایجاد شده برای شهرها خصوصا کلانشهرها بعد از انقلاب صنعتی، تفکر بازگشت به نقش مراکز شهری و بازسازی محله های شهری که به توسعه پایدار شهری منجر می شود، در برنامه ریزی ها و طرح های شهری شکل گرفت. محله نازی آباد تهران از جمله محلات قدیمی تهران است که تا حدودی توانسته هویت محلی خود را حفظ کرده و پتانسیل قوی به منظور تبدیل به محله ای پایدار را داراست. به منظور رسیدن به هدف مذکور، سوال اساسی پژوهش مطرح شد: - آیا محله نازی آباد از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محله ای پایدار محسوب می شود؟ رساله حاضر بعد از پرداختن به مبانی نظری و توصیف محله مورد مطالعه با بهره گیری از مطالعات پیمایشی تهیه و تدوین گردید. محله نازی آباد به عنوان محله موردی پژوهش انتخاب شد و با استفاده از روش نمونه گیری 381 نفر از ساکنین به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردیدند. روش تحقیق در پژوهش حاضر با توجه به اهداف و ماهیت موضوع " امکان سنجی محلات پایدار شهری" و در ارتباط با سوالات تحقیق، روش توصیفی – اکتشافی است. برای گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر از دو روش مطالعات اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر افراد ساکن در محله نازی آباد می باشند و نمونه ها با روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین ساکنین انتخاب شدند. بر اساس بررسی های صورت گرفته ، میزان پایداری محله نازی آباد از لحاظ اجتماعی و زیست محیطی متوسط رو به پایین و از نظر اقتصادی متوسط است. بنابراین میزان موفقیت با این نظر که محله نازی آباد از نظر شاخص توسعه، محله ای پایدار محسوب می شود در حد متوسط رو به پایین است. واژگان کلیدی: توسعه پایدار، پایداری، محله پایدار، محله نازی آباد

بررسی نقش شهرهای میانی در توسعه منطقه ای( نمونه موردی استان تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  گلناز فرشادپور   محمد شیخی

توزیع فضایی نامتعادل جمعیت، مهاجرت های بی رویه به سمت کلانشهرها و عدم تعادل در توزیع امکانات و فرصت های اقتصادی در سطح مناطق منجر به تمرکز روی ایده شهرهای میانی به عنوان یکی از رویکردهای موثر برنامه ریزی منطقه ای شده است. شهرهایی که می توانند در نظام شهری با توانایی جذب جمعیت و فعالیت از تمرکز جلوگیری نمایند و به تعادل در سطح منطقه کمک نمایند. هدف این تحقیق، بررسی و شناخت قابلیت ها، ویژگی ها و نقش شهرهای میانی استان تهران در توسعه ی فضایی و جایگاه آنها در نظام سلسله مراتب شهری و منطقه ای این استان است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تبیینی انجام شده است. برای تحقق هدف با استفاده از مدل های جمعیتی مانند ضریب آنتروپی، توان جمعیتی شهرهای میانی و با استفاده از مدلهای اقتصادی مانند ضریب مکانی و مدل تغییر سهم، توان اقتصادی این شهرها مورد بررسی قرار گرفت. مدل نقطه جدایی نیز به منظور بررسی تغییر حوزه نفوذ شهرهای میانی استان طی دو دهه ی اخیر مورد استفاده قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد بیشتر شهرهای میانی استان تهران که تعدادی از آنها شهرهای خودرو می باشند و در سالهای اخیر نرخ های رشد بسیار بالایی را تجربه نموده اند، با جاذبه ی جمعیتی نسبتاً بالا و جذب مهاجر در سالهای اخیر تا حدی در حرکت به سوی تعادل منطقه ای موثر بوده اند. همچنین این شهرها در بخش های صنعت و خدمات می توانند تا حدودی جوابگوی نیازهای شغلی جمعیت در سطح منطقه باشند و از مهاجرت به قصد اشتغال به سوی شهر اول منطقه بکاهند. نتایج مقایسه حوزه ی نفوذ شهرهای میانی استان تهران و شهر تهران نشان داد که از حوزه نفوذ شهر تهران طی دو دهه ی اخیرکاسته شده و به حوزه نفوذ شهرهای میانی افزوده شده است. اگرچه شهرهای میانی استان با پذیرش بخشی از جریان جمعیت و مهاجرت به کلان شهر تهران باعث کاهش سرریزهای جمعیتی این شهر در سال های اخیر شده اند، اما هنوز مسیر بسیار طولانی در راه ایجاد تعادل و توسعه در سطح استان دارند. در این زمینه نیاز به توجه به این شهرها و تجهیز آنها به خدمات رفاهی به منظور بالا بردن جاذبه ی جمعیتی و واگذاری بخشی از نقش های خدماتی و اداری به آنها در تقسیم کار منطقه ای وجود دارد و این می تواند از تمرکز فعالیت ها در تهران بکاهد.

شناسایی الگوی آسیب پذیری سکونتگاههای شهری در برابر زلزله( منطقه جاجرود)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1389
  فهیمه سیداحمدی ممقانی   غلامرضا لطیفی

گستره جفرافیایی ایران از نظر احتمال وقوع حوادث طبیعی به ویژه زلزله، از آسیب پذیرترین بخش های کره زمین است که هر ساله وقوع این حوادث موجب خسارت های جانی و مالی فراوانی می شود. وقوع بلایای طبیعی بیشتر موارد تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی میگذارد و تلفات سنگینی بر ساکنان آنها وارد ساخته است منطقه جاجرود(سعیدآباد،خسروآباد) یکی از آسیب پذیرترین مناطق در برابر زلزله به شمار می آید که در ده کیلومتری شرق تهران واقع شده و منطقه حکیمیه که در شرق تهران واقع شده است و این دو در این رساله مطالعه شد و هدف اصلی یافتن الگوی مناسب آسیب پذیری در منطقه جاجرود و حکیمیه بود و فرضیه اصلی بیانگرتأثیر متقابل بین شبکه های کالبدی، اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی می باشد و این رساله علاوه بر فرضیه اصلی، سه فرضیه فرعی را شامل می شد:1)شبکه اجتماعی بر شبکه کالبدی تأثیر می گذارد.2)شبکه اقتصادی بر شبکه کالبدی تأثیر می گذارد. 3) شبکه فرهنگی بر شبکه کالبدی تأثیر می گذارد. ازآنجا که بحث آسیب پذیری در فضای شهری مطرح بود چهارچوب نظری در دو بعددر نظر گرفته شد، که پایه های نظری نیز در دو بعد از این چهارچوب انتخاب شد آسیب پذیری فضایی و اجتماعی – فضای شهری.که از این پایه های نظری فرضیه ها استخراج شد و این فرضیه ها با استفاده از روش پیمایشی از طریق آزمون خی دو و مصاحبه و تولید نقشه های gisآزمون شدو دو منطقه مورد مطالعه به روش مقایسه ای آزمون شد و سپس فرضیه ها با سه نفر از کارشناسان در میان گذاشته شد. در نتیجه سه فرضیه فرعی با استفاده از آزمون خی دو تأیید شد و بدنبال آن فرضیه اصلی نیز قابل تأیید شدو می توان گفت بین شبکه کالبدی ،شبکه اقتصادی،شبکه اجتماعی و شبکه فرهنگی در منطقه جاجرود و حکیمیه تأثیر متقابل وجود دارد و اختلال در کارکرد هر کدام از این شبکه ها در کل سیستم اختلال ایجاد می شود و سپس کارشناسان نیز در تأیید این سه فرضیه نظر مثبتی ارائه دادند به جز در خصوص فرضیه اول و دوم که یکی از کارشناسان تأیید این دو فرضیه را در صورتی قطعی دانست که از شاخص های متناسب در خصوص سنجش آنها استفاده شود. و سپس پیشنهاداتی در خصوص تراکم جمعیت و شبکه اجتماعی و شبکه فرهنگی و شبکه کالبدی و شبکه اقتصادی مطرح شد.

بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری وعملکرد کاری
پایان نامه 0 1391
  لیلا صفری   حسین یحیی زاده

کیفیت زندگی کاری یکی از خاستگاه های مهم توسعه سازمانی است( ). توجهی که امروزه به کیفیت زندگی کاری می شود بازتاب اهمیتی است که همگان برای آن قائلند. بسیاری از کارکنان از کار خود ناراضی بوده و در پی کار معنادارتری می باشند. توسعه سازمانی ترکیب تعامل یافته ای از علم و هنر است که هم زمینه تخصصی عملکرد اجتماعی و هم قلمرویی است بررسی و کاوش علمی را تشکیل می دهد به منظور بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد کاری، پژوهش کار بردی از نوع توصیفی، پیمایشی در بین کارکنان بیمارستان فیاض بخش انجام شد. دراین پژوهش با استفاده از مدل نظری والتون و آچیو کیفیت زندگی کاری و عملکرد کاری مورد بررسی قرار گرفت. روش این تحقیق در بخش نظری کتابخانه ای و اسنادی و در بخش عملی پیمایشی است و حجم نمونه شامل 150 نفر از کارکنان بیمارستان فیاض بخش تهران می باشد که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری عبارت از دو پرسشنامه ی کیفیت زندگی کاری بر اساس مدل والتون با 27 سوال پنچ گزینه ای در 8 مولفه (پرداخت منصفانه و کافی، محیط کار ایمن و بهداشتی، تأمین فرصت رشد و امنیت اجتماعی مداوم، وابستگی اجتماعی زندگی کاری و فضای کلی زندگی، یکپارگی و انسجام اجتماعی در سازمان، قانون گرایی در سازمان و توسعه ی قابلیت های انسانی) و پرسشنامه ی عملکرد کاری بر اساس مدل آچپو با 36 سوال پنچ گزینه ای، در هفت مولفه (توانایی، وضوح، کمک، انگیزه، ارزیابی، اعتبار و محیط). در این زمینه، ضریب پایایی پرسشنامه کیفیت زندگی کاری 87% و پرسشنامه عملکرد کاری 90% بر آورد شد که در سطح آالفای 70/0% معنادار می باشد. روش تجزیه و تحلیل داده ها در گروه آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین، نمودارهای میله ای و در حوزه ی آمار استنباطی، ضریب همبستگی خی دو، ضریب همبستگی پیرسون، و ضریب رگرسیون چندمتغیره بود. در نهایت نتایج حاصل از این تحقیق نشان داده که: بین کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان بیمارستان رابطه معنادار وجود دارد. همچنین بین هریک از ابعاد کیفیت زندگی و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه وجود دارد. بین پرداخت منصفانه و کافی و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین محیط کار ایمن و بهداشتی و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین تأمین فرصت رشد و امنیت مداوم و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین وابستگی اجتماعی زندگی کاری و عملکرد کاری کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین فضای کلی زندگی و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین یکپارچگی و انسجام اجتماعی در سازمان و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین قانون گرائی در سازمان و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. بین توسعه قابلیت انسانی و عملکرد کارکنان بیمارستان فیاض بخش رابطه معناداری وجود دارد. کلید واژه ها: کیفیت زندگی، کیفیت زندگی کاری، عملکرد کاری، مدل والتون، مدل آچیو

بررسی و ارائه ی مدل توسعه ی کاربری اراضی در منطقه ی لواسانات با توجّه به خطرات طبیعی(سیل، زلزله و زمین لغزش) بر اساسداده های سنجش از دور در سیستم اطلاعات جغرافیای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  تورش سروی   محمد آریامنش

این پایان نامه با هدف نشان دادن وضعیت استقرار کاربری های مسکونی(شامل مناطق شهری و روستایی) در منطقه لواسانات با توجه به خطرات طبیعی(زلزله، سیل و زمین لغزش) و ارائه مدل توسعه ی پیشنهادی از کاربری اراضی در این زمینه به انجام رسیده است. برای دست یابی به این هدف با استفاده از مطالعه ی اسناد و مدارک موجود نسبت به جمع آوری اطلاعات توصیفی اقدام شده و با مراجعه به سازمان ها و مراجع ذی ربط اطلاعات مکانی مورد نیاز نیز تهیّه گردید. روش وزن دهی مورد استفاده در این پایان نامه ترکیبی از روش وزن دهی عددی، دانش کارشناسی و همچنین تجربیات مشابه انجام گرفته در این زمینه به ویژه مدل جایکا می باشد. به منظور شناسایی مناطق مستعد زلزله، سیل و زمین لغزش با استفاده از روش مذکور در سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) مناطق مستعد زلزله، سیل و زمین لغزش شناسایی و با تلفیق و وزن دهی مجدد این سه لایه چگونگی استقرار کاربری های مسکونی(شامل مناطق شهری، روستایی) منطقه ی مورد مطالعه نسبت به خطرات طبیعی زلزله، سیل و زمین لغزش نشان داده شد. سپس با در نظر گرفتن پنج معیار دیگر کاربری های سکونت و فعالیّت، کشاورزی و همچنین جنگل و مرتع قابلیت سنجی شده و در نهایت مدل توسعه ی پیشنهادی مناسبی از کاربری اراضی در منطقه ی مورد مطالعه با توجه به خطرات طبیعی زلزله، سیل و زمین لغزش با تاکید بر کاربری سکونت و فعالیّت ارائه گردید. این مدل نشان می دهد که به نسبت کل منطقه پهنه های ناچیزی وجود دارد که هم مستعد سکونت و فعالیّت بوده و هم کم ترین خطر آن ها را تهدید می کند.

بررسی نقش گردشگری شهری در توسعه اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و محیطی شهر بابلسر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  سعید ابراهیم نیا سماکوش   علی خاکساری

در این تحقیق سعی گردیده تا با بررسی تاثیرات توریسم در توسعه شهر بابلسر، استراتژی های مناسب در جهت توسعه این شهر ارائه شده و در نهایت به یک الگوی بهینه جهت توسعه گردشگری دست یابیم. به منظور رسیدن به این اهداف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. لازم به ذکر است که خانوارهای ساکن در شهر بابلسر و مسئولان دستگاه ها و نهادهای مرتبط با امر گردشگری در این شهر جامعه آماری تحقیق پیش رو تشکیل داده اند که به همین جهت 2 نوع پرسشنامه(مردم و مسئولان) برای انجام این تحقیق آماده شد. جهت تحلیل داده های جمع آوری شده، از نرم افزارهای آماری spss and excel استفاده شده که آزمون های آماری(تحلیل عامل و ضریب آلفا کرون باخ) نشان داد که این پژوهش از اعتبار و روائی مناسبی برخوردار است. نتایج حاصل از آزمون فرضایت تحقیق با استفاده از آزمونهای آماری کندال-b و پیرسون نشان می دهد که از دیدگاه مردم از مجموع 34 شاخص مورد بررسی در این تحقیق، تاثیر گردشگری بر 15 شاخص اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیطی-کالبدی مورد تایید قرار گرفته و از دیدگاه مسئولان نیز تاثیر این صنعت بر 20 شاخص از 34 شاخص تایید شده است.همچنین نتایج حاصل از بررسی پرسشنامه ها نشان داده که از دیدگاه مردم و مسئولان مولفه های اقتصادی به ترتیب با 55.55 درصد و 73.73 درصد بیشترین تاثیر را از گردشگری پذیرفته اند. علاوه بر این، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل swot نشان می دهد که در شهر مورد مطالعه تعداد 14 قوت داخلی در برابر 15 نقطه ضعف داخلی و تعداد 10 فرصت خارجی در برابر 13 تهدید خارجی مورد شناسایی و بررسی قرار گرفته است، بدین ترتیب در مجموع تعداد 24 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیتها و 28 ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناهای پیش روی شهر بابلسر، جهت گسترش گردشگری قابل شناسایی است. در یک جمع بندی و تحلیل ساده می توان گفت که آستانه آسیب پذیری این شهر بالا بوده و نیازمند بازنگری و ارائه سیاستهای مناسب در جهت رفع ضعفها و تهدیدها با استفاده از نقاط قوت و فرصتها می باشند.

بررسی جایگاه برنامه ریزی منطقه ای در برنامه های عمران قبل از انقلاب و برنامه های توسعه بعد از انقلاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  سمیه درستکام   غلامرضا لطیفی

نظام برنامه ریزی در ایران در طول تاریخِ 64 ساله ی خود از 1327 تا 1391، همواره دربردارنده ی تمرکز و برنامه ریزی ازبالا به پایین بوده است. بدین ترتیب با افزایش درآمدهای نفتی، مساله ی نظام برنامه ریزی این بوده است که چگونه پول نفت را سرمایه گذاری یا هزینه کنیم؟ در این مسیر با دوگانه ی توسعه ی ملی و توسعه ی منطقه ای مواجه ایم. پرسش بنیادین پژوهش پیش رو، پرسش از نسبت میان برنامه ریزی منطقه ای و برنامه های عمران و توسعه، پیش و پس از انقلاب است که نگارنده با روش تحلیل اسنادی به بررسی آن پرداخته است. دوگانه ی دیگری که در علم برنامه ریزی توسعه منطقه ای مطرح است، تمرکز و عدم تمرکز است. نگارنده معتقد است عدم تمرکز در برنامه های چهارم و پنجم پیش از انقلاب و برنامه های پس از انقلاب به صورت تمرکز زدایی از تهران و چند شهر دیگر و تمرکز بر سایر نواحی فهم شده است. در این تحقیق در جهت تحلیل ارزیابی دوگانه ی مذکور، میان سه سطح تفکیک شده است: سطح نخست ناظر بر مطالعات برنامه، سطح دوم برنامه-ریزی و سطح سوم در ساز و کار اجرایی برنامه است. پایان نامه نتیجه می گیرد تجربه ی تاریخی ایران نشان می دهد الگوی موفق برنامه ریزی، تمرکز در مطالعات به وسیله ی بخش های غیر دولتی، برنامه ریزی به وسیله ی سازمان های منطقه ای فرابخشی و فرا استانی(مناطق بزرگ برنامه) مستقر در مناطق و ایجاد دفاتر نیاز سنجی و هماهنگی در استانداری ها جهت ایجاد هماهنگی میان سازمان های منطقه ای و ساختارهای سیاسی اداری محلی. در این زمینه تجربه ی برنامه ی دوم پیش از انقلاب می تواند الگوی مناسبی برای این منظور به شمار آید البته با حفظ ارتباط میان مناطق. بررسی روندها در تاریخ برنامه ریزی کشور نشان می دهد: زمانبندی برنامه ها از 7 سال به 5 سال، روند فعالیت شرکت های مهندسین مشاور از خارجی به داخلی تغییر یافته است. برنامه های ملی دو بار (1337 و 1353) مورد بازنگری قرار گرفته اند که افزایش درآمد نفت در هر دو بازنگری موثر بوده است. روند فعالیت سازمان های توسعه منطقه ای از عمران ناحیه ای به سوی برنامه ریزی جامع منطقه ای برای مناطق بزرگ در سال های پیش از انقلاب و طرح های مناطق کوچک در سالهای پس از انقلاب تحول یافته است که بیان گر نقش و جایگاه برنامه ریزی منطقه ای در برنامه های ملی است. برنامه های پس از انقلاب بیش از آن که منطقه-ای باشند، بخشی اند و این اصل در خصوص برنامه ی سوم پیش از انقلاب نیز صادق است.

نقش برنامه ریزی ناحیه ای بر رفاه اجتماعی از دیدگاه مردم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  حمید قره باغی   غلامرضا لطیفی

« برنامه ریزی از زمانی به وجود آمد که انسان قدرت فکر کردن برای آینده را کسب نموده است » و در هر زمینه ای جزئی لاینفک زندگی انسان بوده است و « محصولی از اندیشه ، هنر و خرد ورزی انسان به شمار می آید » (حسین زاده دلیر ، مقدمه 1 :1388) . بنابراین می توان گفت برنامه ریزی بیشتر یک وسیله است تا هدف و سوالی که بلافاصله به ذهن متبادر می شود این است که وسیله برای چه هدفی ؟ و مرجع این هدف گذاری چه کسی است ؟ و یکی از پاسخ های بی شماری که می توان به این پرسش داد این است که اساساً هدف بسیاری از مکاتب ، گروه ها و افراد رسیدن به « بهزیستی است » و بهزیستی به معنای زندگی توأم با برخورداری است ، با نگاهی به ادیان می توان دریافت که آن ها نیز همواره به دنبال ترویج مفهوم پر ابهام زندگی خوب و با سعادت – چه در این جهان و چه در جهان دیگر – بودند اما با رشد جهان اجتماعی مفاهیم و واژگان نیز به تناسب آن رشد می کند و بسیاری از ایده ها و ارزش ها و شعارهای مکاتب ، ادیان ، گروه ها و افراد ذیل مفهوم « رفاه » و « رفاه اجتماعی » انباشته امی شود و غالب مرجع تا مین آن نیز از گروه ها به دولت ها منتقل می شود . چرا که « آرزوی تمام حکومت ها در طول تاریخ این بوده که بتواند شکاف طبقاتی را به حداقل رسانده ، فاصله بین فقیر و غنی را کم کرده و با عدالت اجتماعی که از طریق تا مین و رفاه اجتماعی قابل دست یابی است ، هم وظایف و تکالیف مردم داری را انجام داده و هم پایه های حکومت خود را مستحکم و عمر آن را مستدام بدارند » (تین برگر،13:1363). بنابراین برای رسیدن به « رفاه اجتماعی » روش ها و ابزارهای برنامه ریزی گوناگونی وجود دارد که به کارگیری هر یک از این روش ها ، نتایج متفاوتی را به دنبال خواهد داشت، برنامه ریزی ناحیه ای نیز یکی از این روش ها و ابزار ها است و شاید یکی از بهترین مراجع قضاوت در مورد کارایی و ضرورت این ابزار برنامه ریزی همانا مردم اند که غایت و هدف تمام برنامه ریزی هایند.این تحقیق با هدف بررسی نقش برنامه ریزی ناحیه ای بر رفاه اجتماعی از دیدگاه مردم طراحی و اجرا شده است.نمونه آماری این تحقیق شامل385 شهروند شهر زنجان(به عنوان یک ناحیه جامع) بوده است. پرسش اساسی تحقیق این است که نقش برنامه ریزی ناحیه ای بر رفاه اجتماعی چیست و این نقش از سوی مردم چگونه ارزیابی می شود ؟و بر همین مبنا فرضیه های چند گانه تحقیق جهت پاسخ به سوال اساسی فوق مطرح شده است. نکته اساسی در این تحقیق این است که چون برنامه ریزی ناحیه ای منسجمی جهت ارزیابی - در حوزه رفاه اجتماعی در کشور به طور عام و در استان زنجان به طور خاص- صورت نگرفته بنابر این نگرش ها ،خواسته ها و گرایشات عمومی مردم شهر زنجان در حوزه رفاه اجتماعی به عنوان ضرورت ها و دستور کار برنامه ریزان مورد توجه و ارزیابی قرار گرفته است. این تحقیق به روش پیمایشی از طریق تکمیل پرسشنامه توسط پاسخگو به انجام رسیده و داده ها توسط نرم افزار spss پردازش شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که امنیت اجتماعی از جمله مهم ترین خواسته های رفاهی مردم بوده به طوری که ضرورت سرمایه گذاری و تدوین برنامه ریزی ناحیه در این حوزه - با توجه به وجود رابطه مثبت قوی بین رفاه و امنیت اجتماعی - به وضوح روشن است و به باور مردم در مراحل بعدی، ضرورت برنامه ریزی ناحیه در حوزه رفاه اجتماعی به ترتیب مسکن ،تغذیه و در نهایت بهداشت و بحث جمعیت است.

سنجش عوامل فردی موثر بر احتمال مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به سایر نقاط کشور ( با استفاده از داده های دو درصد سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  هادی عیدی   محمود مشفق

این پژوهش با عنوان سنجش عوامل فردی موثر بر احتمال مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به سایر نقاط کشور به انجام رسیده است. هدف اصلی این پژوهش پی بردن به آن دسته از عوامل فردی است که بر احتمال مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به سایر نقاط کشور تاثیر می گذارند. در این تحقیق به نظریه های راونشتاین، اورت لی، آرتور لوئیس، تودارو، شبکه مهاجرتی، فولر، سرمایه انسانی و دیدگاههای مربوط به مهاجرت اشاره شده و از دو نظریه اورت لی و سرمایه انسانی جهت بررسی مطلوب استفاده شده است و هشت متغیر جنسیت، سن، محل تولد، وضعیت سواد، مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی، وضع شغلی و وضع زناشویی از این نظریه ها استخراج شده است. روش تحقیق، تحلیل ثانویه ی داده های خام دو درصد سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان آذربایجان شرقی، سال 1385 می باشد . جهت بررسی تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از رگرسیون لجستیک دو وجهی استفاده شده است. تحلیل داده ها نشان می دهد که سن ، جنس، محل تولد، مدرک تحصیلی و وضع شغلی بر احتمال مهاجرت تاثیر می گذارند.یافته ها نشان می دهد که احتمال مهاجرت مردها 3/1 برابر زن ها می باشد. احتمال مهاجرت افراد در گروه سنی 30-16 بیشتر از سایر گروهها می باشد.و احتمال مهاجرت افراد با مدرک تحصیلی بالا بیشتر از افراد با مدرک تحصیلی پایین است. واژگان کلیدی: احتمال مهاجرت- عوامل فردی- رگرسیون لجستیک

آسیب شناسی مدل اداره امور شهر در ایران (با تاکید بر شهر تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  سارا میکایلی نمینی   غلامرضا لطیفی

نظام برنامه¬ریزی و مدیریت در کشورهای در حال توسعه به خصوص کشور ایران به صورت متمرکز است و هدایت و اجرای برنامه¬ها چه توسعه¬ای و چه اجتماعی از سوی سازمان¬های دولتی و عمومی انجام می¬شود. این در حالی است که امروزه نظام های متمرکز، با مشکلاتی از جمله آسیب های شهری و مطالبات روزافزون مردم روبه رو هستند؛ لذا برای رهایی از این شرایط، تغییر و تحول در نظام مدیریتی شهر از نظامی متمرکز به شیوه¬ای غیر متمرکز نیاز است. این تحول می¬تواند مبتنی بر اصول حکمرانی شهری و مشارکت مردم، نهادهای مدنی و محلی و سازمان¬های دولتی و غیر دولتی باشد؛ زیرا حکومت¬های محلی به دلیل دموکراتیک بودن نقششان، در ارتقای شیوه مشارکت شهروندان سهم به سزایی دارند، و می¬توانند به سمت شیوه ¬های مطلوب مدیریت شهری در صورت روابط متقابل با دولت گام بردارند. در این پژوهش جهت بررسی چالش های موجود بر سر راه مدیریت شهری، ابتدا از طریق مفاهیم مدیریت شهری و مدل های مدیریت شهری، نوع مدل مدیریت شهری در ایران را شناسایی کردیم. سپس با استفاده از الگوی حکمرانی شهری و مولفه های آن به استخراج مولفه های مطابق با شرایط جامعه خود پرداختیم. در ادامه در پاسخ به سوالات تحقیق اقدام به مصاحبه با اساتید و متخصصین در زمینه مدیریت شهری کردیم. و یافته ها را در کلیت شان و در ارتباط با موضوع اصلی( چالش های مدل مدیریت شهری و موانع بر سر راه تحقق الگوی حکمرانی شهری)، با در کنار هم قرار دادن نظرات یکسان و مخالف پاسخ گویان از هم مورد تحلیل قرار دادیم. نتیجه ای که از تمامی مصاحبه ها و بررسی اسناد قانونی در زمینه مدل مدیریت شهری به دست آمد، گویای این مطلب بودند، که برای اجتناب از چالش های موجود بهترین روش این است که در انتخاب اعضاء شورا، فارغ از تعلق سیاسی آنان و جنسیتشان، صرفا به کارنامه اجرایی و نوع تخصص آنان با توجه به نیازهای مدیریتی، اجتماعی و فرهنگی شهر، دقت و تامل شود. با توجه به پتانسیل شهرداری ها وظایف و تصدی های قابل واگذاری به آن ها در دستور کار قرار گیرد. زیرا مشکل عمده در نظام مدیریت شهری امروز تداخل وظایف نهادهای دولتی و محلی می باشد. همچنین در جهت اثربخشی بیشتر شورای شهر به لحاظ وظیفه نظارتی که دارد ضرورت تفکیک رهبری سیاسی از رهبری تخصصی در مدل شورا- مدیر شهر بیش از پیش احساس می شود. نتایج به دست آمده در رابطه با موانع پیش روی تحقق الگوی حکمرانی شهری نیز بیان می دارد که پیش از هر چیزی باید اقدام به تمرکززدایی از قدرت مرکزی به نهادهای محلی با توجه به اصل 44 قانون اساسی در زمینه مدیریت محلی کنیم زیرا با قدرت گرفتن نهادهای محلی و افزایش اختیارات آن ها بالتبع می توانیم شاهد افزایش شفافیت مالی و عملکردی شهرداری با نظارت دقیق شورا باشیم. و ارتباط مطلوب و مستمر با مردم و جلب مشارکت شهروندان، شورای شهر را تنها به سازمانی صرفا اداری تبدیل نخواهد کرد.

تاثیر کالبدی فضاهای شهری بر کیفیت زندگی شهری(مورد مطالعه: شهرک اکباتان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده مدیریت و حسابداری 1392
  رویا مختاری   غلامرضا کاظمیان

این تحقیق با هدف اصلی بررسی تاثیر ویژگی های کالبدی فضای شهری بر کیفیت زندگی انجام شد. منظور از فضای شهری آن دسته از فضاهای عمومی موجود در شهر می باشند که بستر تعاملات اجتماعی هستند و سه شاخص اصلی تعیین این فضاها عمومی بودن فضا، باز بودن آن و برقراری تعاملات اجتماعی در فضا می باشد و ارتقا کیفی این فضاها بیش از سایر انواع فضاها موجب ایجاد شهری سالم، پویا و سرزنده خواهد شد. مولفه های محیط و فضای شهری مشتمل بر فرم، عملکرد و معنی هستند و در این تحقیق تمرکز بر جنبه کالبدی مولفه های محیط است که اجزا آن مشتمل بر راه، لبه، گره، سقف، عناصر مستقر در فضا و ... می باشد. این اجزا دارای ویژگی های کیفی بوده که ادراک این ویژگی ها می توانند تاثیری روانی عاطفی بر فرد داشته باشد. این کیفیات در خود عنصر یا رابطه بین عناصر وجود دارد. از سویی کیفیت زندگی شهری به ارتباط عاطفی احساسی فرد با محیط ساخته شده اطرافش می پردازد و پدیده ای است ذهنی و عینی. در بعد ذهنی شاخص هایی همچون احساس رضایت، شادمانی و امنیت روانی، احساس تعلق مکانی و هویت اجتماعی را در بر می گیرد و در بعد عینی شاخص هایی همچون زیبایی بصری و بهداشت محیط، مسکن، حمل و نقل عمومی و دسترسی پذیری، امنیت و ایمنی محیطی و مشارکت و روابط اجتماعی را شامل می‎شود. شناسایی ویژگی های کالبدی فضا که سبب موفقیت فضا و رضایتمندی شهروندان از آن فضا می شود مورد بحث قرار گرفت. با توجه به رویکردهای متفاوت درباره کیفیت زندگی، سه بعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی به عنوان ابعاد اصلی کیفیت زندگی شهری همراه با مولفه و شاخص های گوناگون از جانب نگارنده معرفی گردید و تاثیر فضای شهری بر هر یک این ابعاد مطالعه شد. در بعد کالبدی کیفیت زندگی شهری به معماری بناها و زیبایی و نظم و خوانایی و ایمنی آن و همچنین مولفه دسترسی ارتباطی و اطلاعاتی و نحوه کاربری زمین و تخصیص آن به فعالیت های مختلف اشاره شد. در بعد اجتماعی کیفیت زندگی به دو مولفه مهم تعاملات اجتماعی افراد و تعلق مکانی آنها به محله سکونت و موضوع امنیت و آسایش در فضای شهری پرداخته شد. در بعد اقتصادی کیفیت زندگی شهری، آنچه که از نظر نگارنده با فضای کالبدی مرتبط تر می بود شامل فرصت های اشتغال در فضای عمومی و نوسان ارزش ملک در اثر تغییرات فضا مورد پرسش قرار گرفت. تعداد 245 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید و با توجه به شاخص های فضای شهری و کیفیت زندگی شهری، مطالعه میدانی و تحلیل های آماری انجام گرفت و بر اساس مدل تحلیلی تحقیق، دیدگاه مردم درباره کیفیت زندگی در شهرک اکباتان با توجه به پدیده ساخت و سازهای پنج سال اخیر مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. تحلیل های استنباطی و توصیفی نشان می دهد: تغییرات بعد اجتماعی زندگی شهری به میزان 8/26% تغییرات بعد کالبدی کیفیت زندگی شهری به میزان 4/24% و تغییرات بعد اقتصادی کیفیت زندگی شهری به میزان 3/22% در بهبود کیفیت زندگی شهری آنها موثر بوده است.عوامل دیگری غیر از بعد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی وجود دارند که می توانند بر کیفیت زندگی شهری ساکنین شهرک اکباتان تاثیرگذار باشند. همچنین بین این ابعاد و نظر پاسخ دهندگان درباره کیفیت زندگی شهری نیز ارتباط مثبت و معنی دار می باشد احداث برخی پروژه های عمرانی مدرن لازمه فضای کلانشهری مدرن می باشد. علیرغم اینکه تبعات منفی خود رادارد و هنر مدیریت شهری و برنامه ریزی شهری در کاستن این تبعات منفی می باشد

مقایسه تطبیقی سرزندگی شهری در محلات مجیدیه جنوبی و سعادت آباد تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  سلیمه گریوانی   غلامرضا لطیفی

برنامه ریزی شهری به دنبال ارتقای کیفیت زندگی ساکنان شهر و ساختن شهری مناسب برای زندگی (سرزندگی) است. راه دستیابی به این مهم از طریق شناخت بهتر موضوع و عوامل موثر بر آن امکان پذیر است. بنابراین این تحقیق به بررسی معیارهایی متناسب با سطح محلی در برنامه ریزی شهری پرداخته، به مقایسه تطبیقی معیارهای سرزندگی در محلات مجیدیه جنوبی و سعادت آباد تهران پرداخته است. مطالعات در ارتباط با سرزندگی شهری در مقیاس های گوناگونی از فضاهای شهری تا شهرها و با رویکردهای متفاوتی انجام شده است؛ گاهی رویکرد به سرزندگی توجه به ابعاد اکولوژیک شهر بوده، گاهی مسائل اقتصادی و کالبدی مورد توجه قرار گرفته و گاهی مسائل کالبدی شهر دلیلی بر کاهش با افزایش سرزندگی شهر قلمداد گردیده است. در تحقیق حاضر، افراد، فعالیت ها، محیط مسکونی و خدمات شهری در کنار امنیت شهری مولفه های موثر بر سرزندگی محله در نظر گرفته شده اند. سوالات تحقیق شامل: • محله سرزنده از چه ویژگی هایی برخوردار است؟ • چه عواملی بر سرزندگی محله موثرند؟ • از میان دو محله مورد مطالعه کدام یک سرزنده تر است؟ بوده است. بنابراین فرضیات تحقیق عبارتند از: • به نظر می رسد بین پویایی اجتماعی (جنب و جوش) و سرزندگی محلات رابطه معناداری وجود دارد. • به نظر می رسد بین دسترسی مطلوب به خدمات محلی و سرزندگی محلات رابطه معناداری وجود دارد. • به نظر می رسد بین کیفیت مطلوب محیط و سرزندگی محله رابطه معناداری وجود دارد. • به نظر می رسد بین امنیت شهری و سرزندگی محلات رابطه معناداری وجود دارد • به نظر می رسد محلات باسابقه تر سرزندگی بیشتری نسبت به محلات کم سابقه تر دارند. این تحقیق با روش پیمایشی و برداشت میدانی به انجام رسیده است. بنابران تعداد 384 پرسشنامه به طور تصادفی در سطح محلات مجیدیه جنوبی و سعادت آباد تهران تکمیل شده، سپس معیارها و زیرمعیارهای مورد نظر تحقیق در قالب فرایند تحلیل سلسله مراتبی توسط اساتید دانشگاه وزن دهی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار آماری spss استفاده شد و تکنیک مورد استفاده برای تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون روابط معنادار متغیرها، روش تحلیل مولفه های اصلی برای شناسایی عوامل موثر بر سرزندگی بوده و فرضیه اصلی تحقیق نیز از طریق آزمون «من ویتنی» مورد آزمون قرار گرفته که بر اساس آن، محلات مورد مطالعه رتبه بندی شدند. براساس یافته های به دست آمده از تحقیق، از بین معیارهای سرزندگی محله، مطلوبیت کیفیت محیط در درجه اول اهمیت است. سپس به ترتیب دسترسی به خدمات محلی و امنیت شهری بیشترین تاثیر را در سرزندگی محله دارند. بررسی آزمون فرضیه اصلی تحقیق نیز نشان می دهد محله سعادت آباد سرزنده تر از مجیدیه جنوبی است که به دلیل مطلوبیت نسبی کیفیت محیط و دسترسی مناسب به خدمات محلی در این محله است. بنابراین در محله سرزنده، فضاهای عمومی ترغیب کننده افراد برای حضور در محیط بوده، ساکنان از بودن در محیط بیرون از خانه احساس رضایت، راحتی و آسایش دارند. محلات نوساز به نحو مطلوبی پذیرای افراد برای حضور در فضاهای عمومی هستند که به دلیل طراحی مناسب و قرارگیری در فواصل مناسب برای دسترسی زمانی و مکانی ساکنان می باشند. این عوامل منجر به سرزندگی بیشتر در محلات نوساز می شود.

اکوتوریسم روستایی و نقش اقتصادی و اجتماعی آن در توسعه منطقه )با مطالعه ی موردی روستاهای شیت و ده بهار شهرستان طارم(
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  علیرضا محرمی   محمود جمعه پور

هدف کلی این پژوهش بررسی اکوتوریسم و اثرات اقتصادی و اجتماعی آن بر توسعه منطقه است.برای رسیدن به این هدف از روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در این پژوهش پس از تهیه کلیات و چهارچوب نظری تحقیق، به منظور کسب اطلاع از منطقه مورد مطالعه و بررسی جایگاه اکوتوریسم و گردشگری در منطقه اقدام به انجام عملیات میدانی شد.در این پژوهش از دو نوع پرسشنامه استفاده شده است.این پرسشنامه ها پس از تکمیل توسط اهالی و مسولان مربوطه به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. مفاهیم: تعریف نظری تعریف نظری،در واقع،صفات اصلی مفهوم را به طور نظری مشخص می کند و قالبی ارائه می دهد که به وسیله آن،حدود و ثغور و یا به عبارتی سطح مفهوم را معین می سازد.این تعریف نظری،مبین برداشت محقق از مفهوم است و بنابراین، راه را برای تعریف عملی یعنی مراجعه به مصادیق آن مفهوم ،هموار می سازد. .(صفری شالی،50:1386). به طور کلی، معمولا برای نوشتن تعریف نظری، از کتاب ها یا منابع اصلی در ارتباط با هر رشته استفاده می کنند. به طوری که تعریف ذکر شده در تعیین معرف ها (گویه ها یا سنجه ها)ی آن مفهموم به ما کمک می کنند.پس ،تعریف نظری باید جامع صفات مفهوم و مانع تداخل صفات دیگر در آن صفات مشخص شده باشد.(همان:51). واژه هایی که در این تحقییق نیاز به تعریف نظری دارند اکوتوریسم،توسعه منطقه ای،توریسم روستایی،توسعه،توسعه اجتماعی و اقتصادی است که در ادامه به تعریف آن ها خواهیم پرداخت: اکوتوریسم: اکوتوریسم: فنل معتقد است اکوتوریسم نوعی گردشگری در طبیعت است که تاثیرات اندکی را بر محیط زیست و منابع طبیعی وارد نموده و در حفظ و بقای گونه ها و زیستگاه های طبیعی سهیم می باشد.( فنل،1385: 63). والاراس و پیرس اکوتوریسم را سفر به مناطق طبیعی تقریبا دست نخورده که به منظور مطالعه و کسب لذت انجام می شود می دانند. .(wallarce & pierce,1996:844) منطقه: عبارت است از محدوده ی جغرافیایی و اجتماعی و اقتصادی که به عنوان واحد سیاسی اداری یا ترکیبی از آنها با هویت مشخص تعیین می گردد.(کلانتری،1387: 27). اکوتوریسم زیر مجموعه ای از مجموعه گسترده توسعه پایدار به حساب می آید . اکوتوریسم علاوه بر این که دربرگیرنده بسیاری از جاذبه های گردشگری روستایی و گردشگری فرهنگی است خود به عنوان اساس گردشگری طبیعت نیز شناخته شده است. مقصد اکوتوریسم در کلیه موارد بایستی همسو و هم جهت با توسعه پایدار باشد.و این بدان معنی است که برنامه ریزی و توسعه زیرساخت ها و فعالیت های متعاقب ان و حتی بازار و بازاریابی اکوتوریسم باید بر اساس معیارهای محیط زیست ،اجتماع ،فرهنگ و اقتصاد پایدار متمرکز گردد.(مبانی برنامه ریزی و توسعه گردشگری روستایی،بمانیان،محمدرضا:ص51). توسعه منطقه ای: مفهوم توسعه طی چند دهه گذشته از انحصار دیدگاه های رشد اقتصادی خارج شده است و دیگر صرفاً هدف توسعه، افزایش توانای های انسانی- اجتماعی برای پاسخگویی به نیازهای انسانی- اجتماعی، ضمن آنکه نیازها پیوسته در پرتو ارزشهای فرهنگی جامعه و بینش های پایداری، جهان پالایش یابند.«توسعه منطقه ای» عبارت از مفهوم گفته شده توسعه برای مردم در محدوده فضایی مورد نظر است(زیاری،13:1383-14). توسعه روستایی: توسعه روستایی شامل فرایند عمیقی از تغییرات در کل جامعه است ،این فرایند روشی برای افزایش فرصت های قابل دسترسی برای فرد و افزایش امکانات بهره برداری از آن هاست.توسعه ی روستایی به نوین سازی جامعه ی روستایی می پردازد و ان را از یک انزوای سنتی به جامعه ای تغییر خواهد داد که با اقتصاد مهمی عجین شده است.بنابراین، هدف توسعه ی روستایی در محدوده ی یک بخش خلاصه نمی شود ، بلکه مواردی چون بهبود و بهره وری، افزایش اشتغال، تامین حداقل قابل قبول غذا،مسکن،آموزش و بهداشت را در بر می گیرد.(ازکیا،1386: 21). توسعه: توسعه در مفهوم کلی خود به معنای ارتقای سطح مادی و معنوی جامعه انسانی و ایجاد شرایط مناسب یک زندگی سالم برای تمامی افراد جامعه است. با توجه به این مفهوم توسعه در بر گیرنده جنبه های اقتصادی ،اجتماعی،سیاسی و فرهنگی است که تغییرات کمی و کیفی را شامل می شود و در عین حال از نظر داخلی و خارجی از مفاهیم نسبی به شمار می رود.(جمعه پور،1389: 52). توسعه اقتصادی:توسعه اقتصادی عبارت از یک سلسله عملیاتی است که بوسیله آن ،درآمد ملی کشور طی دوره طولانی افزایش می یابد .(تقی پور،1364: 4). توسعه اجتماعی:در بین محققان توسعه در مورد توسعه اجتماعی،همانند واژه توسعه اتفاق نظر وجود ندارد.از نظر اتس، توسعه اجتماعی یک حوزه میان رشته ای و میان بخشی تجربی است که در جستجوی رفاه مادی و اجتماعی مردم در همه سطوح جامعه است.او برآوردن نیازهای اساسی را به همراه افزایش سطح آزادی (که با میزان انتخاب هایی که افراد می توانند داشته باشند،اندازه گیری می شود.) برای توسعه اجتماعی و به عبارت کلی تر توسعه ضروری میداند.به اعتقاد جانسون ،توسعه اجتماعی به معنای تقویت سرزندگی جامعه مدنی است.او معتقد است توسعه اجتماعی توانایی شهروندان و منابع خصوصی آنان را تقویت می کند تا در اجرای سیاست ها و تصمیم گیری ها فعالانه و موثر شرکت کنند.(جباری،1382: 45). یافته های این تحقیق نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه از جاذبه های گردشگری و اکوتوریستی خوبی برخوردار است که در صورت معرفی و ساماندهی آن و فراهم آوردن امکانات مورد نیاز و بهبود زیر ساخت ها می تواند به یکی از مناطق توریستی روستایی در سطح کشور و همچنین در جهان تبدیل شود. همچنین نتایج تحلیل swot نشان داد، در بین عوامل موثر داخلی در منطقه در بین نقاط قوت از دیدگاه مسولین و مردم ،مولفه عبور رودخانه قزل اوزن در سطح منطقه در اولویت قرار دارد. در مورد نقاط ضعف داخلی،مسولان بر این عقیده بودند که عدم پوشش گاز سراسری در منطقه و مردم در مورد نقاط ضع داخلی بر این عقیده بودند که مولفه نامناسب و ناکافی بودن تسهیلات و خدمات رفاهیبه عنوان مهمترین نقطه ضعف داخلی هستند. از نظر مسولان مولفه داشتن طبیعت زیبا و بی نظیر مهمترین فرصت بیرونی لحاظ می شود، از نطر مردم مولفه امکان تاسیس جاده ترانزیتی در سطح منطقه به عنوان مهمترین فرصت بیرونی شناخته شد. در بین تهدیدات خارجی از نظر مسولان و مردم نبود مدیریت اگاه به مسایل اکوتوریستی به عنوان مهمترین تهدید خارجی شناخته شد.نتایج نشان می دهد که منطقه طارم استعداد جذب گردشگر را دارد،ضمن اینکه نیازمند بازنگری و ارائه استراتژی های مناسب برای رفع تهدیدها با استفاده از نقاط قوت و مزیت ها می باشد.بدین سبب توسعه اکوتوریسم جهت استفاده از منابع داخلی منطقه جهت رفع مشکلات می تواند کارساز باشد. نتیجه گیری هدف کلی پژوهش حاضر شناسایی اثار اکوتوریسم در توسعه منظقه ای و افزایش اثار مثبت و کاهش اثار منفی ان در دستیابی به توسعه منطقه ای است.با توجه به یافته ها و نتایج حاصله پیشنهادات زیر ارایه می شود: 1.توجه به حفظ و گسترش توانهای محیطی به جهت محوریت این توانمندیها در گردشگری طبیعی یا اکوتوریسم در سطح منطقه در راستای رسیدن به گردشگری پایدار؛ 2. ارائه خدمات گردشگری براساس شناخت کافی از توان اکوسیستم موجود در سطح منطقه 3. شناسایی و حفاظت از گونه‏های نادر گیاهی و جنگلی در سطح محدوده منطقه نمونه؛ 4. مشارکت دادن گردشگران و نظر سنجی و نظرخواهی از آنان در نحوه حفاظت از محیط زیست و عرضه خدمات و پاک سازی فضاهای تفریحی و ترویج بهداشت محیط ؛ 5. شناسایی تمام جاذبه ها و فراورده ها ی گردشگری روستایی و برنامه ریزی برای بهره مندی هدفمند از ان ها در جهت ایجاد اشتغال و افزایش درامد اهالی. 6.افزایش سرمایه گذاری دولتی و خصوصی در منطقه طارم. .7 تاسیس نهادهای مردمی و تعامل با سازمان های مرتبط با امر گردشگری در جهت بر طرف نمودن مشکل مشارکت در زمینه مسائل گردشگری. 8.توسعه برنامه های تبلیغاتی برای معرفی بیشتر جاذبه های طبیعی منطقه از طریق سایت ها و دیگر رسانه ها .9توسعه و ترویج فعالیت های اکوتوریستی در بین گردشگران و مردم منطقه .10زمینه سازی و تشویق مردم به مشارکت جهت توسعه زیرساخت ها ،تسهیلات و ... از طریق حمایت ها و تسهیلات دولتی 11.استفاده از نیروی متخصص و با تجربه به منطور ایجاد تشکل های گردشگری و همچنین اموزش و ترویج گردشگری از طریق نشست ها و جلسات با مردم منطقه. 12.احداث پارکینگ در روستاها 13.ساماندهی دست فروشان هنگام ورود گردشگران در هنگام برگزاری جشن ها. واژگان کلیدی:گردشگری روستایی،اکوتوریسم،طارم،توسعه منطقه ای،توسعه روستایی

آسیب شناسی پارک های علم و فناوری در ایران از دیدگاه کارشناسان.نمونه موردی پارک علم وفناوری فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  علی عسکری مالشیخ   علی اصغر کیا

در پژوهش حاضر به منظور شناخت چالش های موجود و پیش رو به آسیب شناسی پارک علم و فناوری فارس از دیدگاه کارشناسان پرداخته شده است. در این پژوهش از دو روش پیمایشی و اسنادی استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه 100 نفر از کارشناسان شاغل در پارک علم و فناوری فارس بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از بسته نرم افزار کامپیوتری spss ، آزمون فریدمن و روش آلفای کرونباخ برای محاسبه پایایی استفاده شده است. نتایج نشان داده اند که مشکلات و آسیب های مربوط به زیرساخت های سازمانی و ارتباطی؛ مشکلات و آسیب های مربوط به نیروی انسانی؛ مشکلات و آسیب های مربوط به سازوکارهای حمایتی؛ مشکلات و آسیب های مربوط به تجاری سازی و بازاریابی به ترتیب مهمترین مشکلات و آسیب های پارک علم و فناوری فارس بوده است و در بین شاخص های مورد بررسی، بوروکراسی ادرای موجود در ایران؛ عدم دسترسی به شبکه های مخابراتی، ارتباطات بین الملل و ماهواره ای؛ اندک بودن ارتباط منسجم شرکت های مستقر در پارک با دانشگاه و مراکز صنعتی؛ عملکرد پارک علم و فناوری فارس در زمینه جذب، نگهداشت محققان، نخبگان و کارآفرینان؛ ساز و کار پرداخت و بازپرداخت اعتبارات در نظر گرفته شده برای شرکت-های مستقر در پارک؛ نامطلوب بودن بستر شبکه های اطلاع رسانی؛ توسعه نامطلوب زیر ساخت های انرژی-(آب، برق، گاز، تلفن و اینترنت)؛ عدم آشنایی شرکت های مستقر در پارک به امور تجاری سازی و بازاریابی؛ عدم وجود تجربیات کافی برای مدیریت پارک علم و فناوری و مراکز حمایتی؛ عدم اعتقاد و اعتماد کافی دانشگاه و صنعت به توان و تمایل یکدیگر در رفع نیازهای متقابل؛ عدم دسترسی سریع به مراکز صنعتی و تجاری؛ ضعف نظام اطلاع رسانی برای معرفی توانمندی های دانشگاه و صنعت و ارائه نیازمندی های متقابل؛ سطح نامناسب زیربنای واگذار شده به موسسات جهت فعالیت تحقیقاتی؛ ناکافی بودن حمایت های مادی و معنوی در نظر گرفته شده برای شرکت های مستقر در پارک(تسهیلات مالی و اعتباری، تأمین فضای کاری با امکانات اولیه، ارائه خدمات آموزشی و مشاوره ای عمومی و تخصصی، کمک به تجاری سازی محصولات و...)؛ عدم توجه کافی به کسب وکارهای دانش محور؛ عدم کفایت سیاست های مدون و مشخص برای کاربرد فناوری های نوین در برنامه توسعه کشور؛ وجود ساختارهای اداری دست و پا گیر؛ عدم دسترسی سریع به مراکز مرتبط با فعالیت های آموزشی، پژوهشی و فناوری (دانشگاه ها، پژوهشگاه ها، مراکز فناوری)؛ سطح نامناسب زیربنای فضاهای تحقیقاتی (پایلوت ها، کارگاه ها و آزمایشگاه ها)؛ مهیا نبودن زیرساخت های لازم برای توزیع و انتقال محصولات پارک؛ مهیا نبودن زیرساخت های مدون و استاندارد در پارک به ترتیب مهمترین مشکلات و آسیب های پارک علم و فناوری فارس بوده است.

بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی - اسلامی بر پایه اصول نوشهرسازی نمونه موردی: محله حسن آباد اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  ندا صفری   غلامرضا لطیفی

محله درشهراسلامی، سکونتگاه گروههای قومی، نژادی، مذهبی و صاحبان پیشه ها است. در شهرهای بزرگ گاهی هر محله برای خود شهری بود نیمه مستقل با بازارها، مساجد، گرمابه ها و سازمان اداری و حتی اقتصادی مشخص که وابسته به حکومت شهر بود. همکاری و تعاون بین افراد یک محله و حمایت اجتماعی و اقتصادی آنان از همدیگر آنقدر بودکه فقدان قوانین و مقررات برای تأمین امنیت اجتماعی فرد را تا حدودی جبران می کرد. «هم محله ای» بودن هم نوعی ارزش محسوب می شد وگونه ای تعهد برای هریک از افراد محله، برای حمایت از سایرافراد محله خود در برابر دیگران ایجاد می کرد. اکنون این محلات به سبب عدم باززنده سازی کالبد و فعالیت های موجود با مشکلاتی مواجه شده اند.این آسیب ها سبب شده تا محلات کهن این شهرها از جمعیت اصلی خود خالی شده و جمعیت ساکن در آنها به نقاط دیگری از شهر که معمولا بافت های تازه توسعه یافته ی شهری، آن هم با الگوهای مدرن است جابجا شوند. این نقاط سکونتگاهی جدید در بهترین حالت، الگوهای کلاسیک تقسیمات شهری چون واحد همسایگی را مورد توجه قرار داده و بی اعتنا به پیشینه ی بلندمدت محلات ایرانی توسعه یافته اند.این بافت های جدید به سبب عدم برخورداری از مختصات اجتماعی ، اقتصادی، کالبدی و فضایی محله به هیچ وجه دارای ماهیت محله ای نبوده اند.ریشه یابی این مشکلات سبب خواهد شد تا به بازشناسی مفهوم محله دست بزنیم و در نتیجه به این واقعیت دست یابیم که مفهوم و معنای محله در زندگی امروز، دارای ماهیت متفاوتی از گذشته می باشد و این سوالات در پژوهش مطرح می شود که : -کارکردها و ویژگی های محله در شهراسلامی چه بوده و چه شباهت یا تمایزی با اصول شهرسازی معاصر(نوشهرگرایی) دارد؟ - آیا می توان اصول شهرسازی اسلامی را در شهر امروز احیاء نمود؟ -چگونه می توان به محله ای دست یافت که اصول و ویژگی های اسلامی را داشته و متناسب با نیازهای معاصر نیز باشد؟ به همین دلیل بکارگیری اندیشه های مکتب اصفهان به عنوان نماد شهرسازی بومی از یک سو و اصول نوشهرگرایی به عنوان نمادی از نظریه های معاصر از سویی دیگر می تواند در راستای اهداف توسعه ی پایدارهمبستگی محله ای گذشته را به محلات امروزی بازگردانده و درعین حال پاسخگوی نیازهای کنونی ساکنین باشد. پژوهش حاضر به دنبال معاصر سازی و بازآفرینی ارزش های گذشته محلات شهری در پاسخ به عدم کارایی کاربری ها و زیرساختهای توسعه های جدید شهری است تا بتواند به اهداف مورد نظر یعنی احیاء ساختار کالبدی، تقویت هویت فضایی-کالبدی و جذب ساکنین دست یابد .در این راستا مولفه ها و معیارهای حاصله از بررسی و تحلیل پژوهش می تواند ما را در این راه یاری رساند. معیارهایی همچون پیوستگی فضایی، تنوع فضایی و سلسله مراتب از مواردی است که می تواند محله ای با هویت ایرانی- اسلامی به تصویر کشیده و بر پایه نوشهرگرایی مواردی نظیر : سرزندگی، ایمنی،نظارت ناخودآگاه و امنیت نیز در محلات فراهم کند.

فضاهای نابرابر شهری در تهران (مطالعه موردی مناطق 3 و 17)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  مژده باباگلی   غلامرضا لطیفی

محقق در پژوهش حاضر بر آن بوده است که ارتباط میان پایگاه اجتماعی-اقتصادی افراد را با نابرابری فضایی، حصر اجتماعی و جدایی گزینی فضایی بسنجد. در این راستا فرایند جدایی گزینی مورد توجه قرار گرفته است و در مدل نظری سعی شده است چگونگی بازتولید آن به تصویر کشیده شود. برای رسیدن به مدل نظری یاد شده، از نظریات نظریه پردازان مطرحی چون مارکس، وبر، زیمل، لوفور و هاروی بهره گرفته شده است. در روند پژوهش مدل نظری در دو بخش مورد آزمون قرار گرفته است. از یک سو پرسشنامه ای در دو فضای عمومی که به لحاظ کالبدی مشابهت قابل قبولی دارند، (در دو بوستان فرامنطقه ای قیطریه و بهاران) توزیع شد که تمایز در قشربندی این دو بوستان مورد توجه قرار گرفت. همچنین بر اساس سرشماری سال های 1375، 1385 و 1390 شاخص های تجمعی اجتماعی، اقتصادی و مطلوبیت فضای هر یک از مناطق 22 گانه تهران مشخص شد تا روابط آماری بین آن ها تعیین گردد. پس از تحلیل داده های به دست آمده مشخص گردید که قشربندی در فضاهای دو بوستان مورد بررسی قیطریه و بهاران به وضوح متفاوت است. همچنین شاخص های اجتماعی و اقتصادی به طور معناداری با مطلوبیت فضای هر منطقه وابسته است. البته بررسی روند تغییر شاخص های اجتماعی-اقتصادی حاکی از تغییر توزیع این شاخص ها در مناطق مختلف است، به گونه ای که توزان بیشتری بین مناطق ایجاد شده است. گرچه شاخص های مطلوبیت فضا چندان تغییر نکرده است.

بررسی و اصلاح الگوی نظام مدیریت فضایی-منطقه ای در استان مازندران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  مرتضی قائمی پور   غلامرضا لطیفی

ساختار و نظام استقرار سکونتگاه ها در استان مازندران دارای شکل خطی و با مراکز نسبتاً هم مقیاس که به جهت شرایط طبیعی خود و به واسطه استقرار بین دریای مازندران و رشته کوه البرز، شرایط جذابی را برای سکونت و فعالیت فراهم آورده است. کوهستان سهم بسیار بالایی از مساحت استان را به خود اختصاص داده و به سبب شرایط دشوار زندگی در آن، تراکم سکونتگاهها در این پهنه نسبت به جلگه کاهش یافته است. این مناطق سکونتی توسط 7 محور اصلی به یکدیگر و دنیای پیرامون به شکلی خطی مرتبط اند. این ساختار کریدوری سبب بروز پدیده ای با مراکز نسبتاً هم مقیاس در ساختار کنونی است. با نگاهی به نظام مدیریتی در استان مازندران به نظر می رسد نظام مدیریت در این استان نمونه ای از نظام سلسله مراتبی و متمرکز نظام مدیریت کلان ملی است و سهم عمده ای از چالش های پیش روی آن، ریشه در تفرق سیاسی و عدم تطابق نظام مدیریت منطقه ای موجود با ساختار فضایی ویژه مازندران دارد. این تفرق در نظام مدیریت سوالاتی را در حوزه مدیریت منطقه ای در مواجهه با استان مطرح می کند؛ چالش های پیش روی نظام مدیریت منطقه ای در استان مازندران چیست و آیا این نظام با ساختار فضایی استان مازندران همخوانی دارد؟ به منظور کشف پاسخی درخور به سوالات فوق تلاش شد با هدف شناسایی و تاکید بر برقراری ارتباط منطقی مابین نظام مدیریتی و ساختار فضایی ویژه مازندران گام های تحقیق برداشته شود. در این راستا به منظور شناسایی ادبیات رایج مدیریت فضایی- منطقه ای از روش فرضی- قیاسی استفاده شد، که در آن بنیانهای نظری تحقیق تکمیل خواهد شد. پیشینه تجربی نظام مدیریت کلان در کشورهای توسعه یافته و ایران مبانی و چارچوب نظری را تکمیل و سپس با شناسایی نظام مدیریت و ساختار فضایی استان مازندران با استفاده از روش فرضی- استقرایی، این ساختار به وسیله روش تحلیلی استراتژیک محیطی، جمع بندی خواهد شد؛ در خاتمه مشاهده شد که بزرگترین چالش، فقدان ساختار مدیریت منطقه ای با نگرش راهبردی مبتنی بر همکاری است و آن هم ریشه در عدم تطابق نظام مدیریت با ساختار فضایی ویژه استان دارد. در انتها ناظر بر بهبود نظام، پیشنهاداتی به منظور مدیریت فضایی- منطقه ای کارآتردر استان ارائه خواهد شد.

بررسی عوامل موثر بر شکل گیری خیابان های زیست پذیر نمونه موردی: خیابان دکتر آیت از میدان نبوت تا بزرگراه رسالت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  فاطمه مرادی شهمیری   غلامرضا لطیفی

شهرها به مثابه موجودات زنده ای هستند که برای ادامه حیات به سرزندگی و نشاط نیازمندند، سرزندگی فضاهای شهری مبتنی برحضور مردم درشهر است و در این میان خیابان های شهری به دلیل ویژگی های خود درایجاد تعاملات اجتماعی و تحریک اقتصادی نواحی پیرامونی و نیز به عنوان پهنه های چندعملکردی که دامنه گسترده ای از فعالیت ها را دربرمیگرند ازاهمیت ویژه ای برخوردار می باشند، پژوهش حاضر به همین منظور و با هدف اصلی شناخت و بررسی عوامل موثر بر شکل-گیری خیابان های قابل زندگی انجام گرفته است. برای تعریف مفهوم خیابان های قابل زندگی و سرزندگی از نظریات افراد با رویکردهای مختلفی چون جین جیکوبز، دونالد اپلیارد و فرانسیس تیبالدز(با رویکرد اجتماعی)، کریستوفر الکساندر و گوردون کالن(با رویکرد ادراک فضایی و بصری)، سیریل پامیر(با رویکرد اقتصادی) استفاده شده است. همچنین دو نمونه از خیابان های قابل زندگی در دنیا به همراه ویژگی های آنها به عنوان تجارب عملی کشورهای دیگر آورده شده است. خیابان آیت تهران(از میدان هفت حوض تا بزرگراه رسالت) به عنوان نمونه موردی این تحقیق انتخاب شده و معیار های خیابان قابل زندگی برای آن بررسی گردیده اند. روش کار در این تحقیق به اینگونه بوده است که برای بررسی و مطابقت شاخص های خیابان های قابل زندگی با خیابان مورد مطالعه، تعداد 140 پرسشنامه به طور مساوی توسط عابرین پیاده و کاسبان این خیابان پر شده اند، همچنین با 6 نفر از اساتید دانشگاهی و مدیران شهری درباره سرزندگی خیابان ها مصاحبه انجام شده است. پس از تحلیل داده های بدست آمده توسط نرم افزار و انجام آزمون همبستگی پیرسون، نتیجه فرضیات تحقیق این شد که بین تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی یک خیابان و سرزندگی آن رابطه معناداری وجود دارد. یافته ها نشان داد که از نظر عابرین و کاسبان و نیز افراد مصاحبه شونده ابعاد اجتماعی نسبت به دیگر ابعاد مهم تر و موثرتر شناخته شده اند. بدین مفهوم که تقویت عرصه های اجتماعی، سرزندگی یک خیابان را افزایش می-دهد.

بررسی نقش فضای شهری در ارتقای سرمایه اجتماعی (بررسی تطبیقی بازار تجریش و پاساژ گلستان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  سپیده وطنخواه   غلامرضا لطیفی

سرمایه اجتماعی مفهومی است که در دهه های اخیر جایگاه ویژه ای در مطالعات جامعه شناسی پیدا کرده است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و آن گونه که بر می آید اساسی ترین بستر مکانی برای شکل گیری تعاملات اجتماعی و ارتباطات شهروندی عرصه فضاهای عمومی شهری است. فضاهای شهری ظرف فعالیت های شهری و بستری برای تعاملات اجتماعی و زمینه ساز شکل گیری سرمایه اجتماعی به شمار می آیند. این فضاها مردم را به مکث و حضور و برقراری مراودات اجتماعی دعوت می کنند و در آنجا تجربه برخورد با دیگران، حس تعلق به جامعه، دیدارهای چهره به چهره و دیدن و دیده شدن به عنوان یکی از مهمترین نیازهای انسان اتفاق می افتد. این فضاها قادرند بر شکل گیری پیوندها و معاهدات اجتماعی، اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی تاثیر مثبت یا منفی بگذارند. همچنین می توانند حس همیاری، همراهی، تلاش جمعی، آزادی،... و برعکس آن را به مخاطبان خود القاء کنند. این پژوهش نقش فضای شهری را درارتقای سرمایه اجتماعی از طریق بررسی تطبیقی بازار تجریش و پاساژ گلستان بررسی می کند. روش تحقیق مورد استفاده در این پایان نامه روش پیمایشی و جامعه آماری آن شامل کلیه ساکنان مناطق 1و2 شهر تهران است که با کمک نمونه گیری تصادفی ساده، 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات جمع-آوری شده از طریق پرسشنامه با استفاده از نرم افزارsmart-pls تجزیه و تحلیل شده و فرضیات آن مورد آزمون قرار گرفتند. در این پژوهش"دسترسی و بهم پیوستگی"، "آسایش و منظر"، "کاربری و فعالیت" و "اجتماع پذیری" به عنوان متغیرهای مستقل و "ارتقای سرمایه اجتماعی" به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده اند. نتایج تحقیق نشانگر آن است که بین ارتقای سرمایه اجتماعی و مولفه های کیفیت فضای شهری(دسترسی و بهم پیوستگی، آسایش و منظر، کاربری و فعالیت و اجتماع پذیری)، رابطه معناداری وجود دارد. در پایان راهکارهایی برای ارتقای سرمایه اجتماعی با توجه به ارتقای کیفیت فضای شهری ارائه شده است.

"بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر تمایل به مشارکت اجتماعی ساکنین و شاغلین محله زنجان جنوبی تهران، در فرایند نوسازی بافت های فرسوده"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1391
  ادریس رضائی   غلامرضا لطیفی

با توجه به وجود بافت های فرسوده در سطح شهر تهران به ویژه محل? زنجان جنوبی، که مستعد ایجاد تهدیدهای جانی و مالی می باشد و هم اینکه از نظر نما و بافت شهری با دیگر نقاط نوساز و استاندارد هم خوانی ندارد، نیازمند بررسی، شناسایی و برنامه ریزی دقیق و مدون در جهت نوسازی، مقاوم سازی و استاندارد سازی سازه های منطقه از شهر تهران می باشد.در این راستا با توجه به اهمیت این مشارکت و جهت انجام این مهم، شناسایی عوامل موثر بر آن و شناخت بنیانهای فکری- فرهنگی حاکم بر آن به منظور ایجاد مشارکت بیشتر در خور توجه می باشد. یکی از عوامل موثر بر تمایل به مشارکت اجتماعی، بحث سرمایه اجتماعی است که اخیراً به عنوان یک عامل بسیار مهم در راستای توسعه توجه محافل علمی را به خود جلب کرده است.

ارزیابی شاخص های توسعه «منطقه آزاد ارس» با بهره‏گیری از مدل تحلیلی swot
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  حنانه منشی   غلامرضا لطیفی

ایجاد مناطق آزاد تجاری یکی از راهبردهای برنامه ریزی های ملی و منطقه ای است که به منظور افزایش صادرات، جذب سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال، جذب گردشگر، دستیابی به منابع جدید و در یک کلام، هموار کردن مسیرتوسعه ملی- منطقه ای، در سالهای اخیر در کشور ما بسیار مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از این راهبرد به عنوان اهرم توسعه در سالهای اخیر در کشور ما توجه بسیاری را به خود جلب کرده است که به همین علت، امروزه لازم است در مطالعات آکادمیک و مستقل، به ارزیابی میزان موفقیت این مناطق در دستیابی به شاخص های توسعه پرداخت. تحقیق حاضر به روش موردی و با استفاده از تکنیک های مختلفی از جمله مطالعات اکتشافی، مصاحبه با اشخاص مطلع، استفاده از آمار و ارقام، استفاده از نقشه، صحبت با مردم محلی و روزنامه نگاران به جمع آوری اطلاعات پرداخته و در نهایت با استفاده از روش تحلیل کیفی (swot) سعی در ارزیابی شاخص های توسعه «منطقه آزاد ارس» داشته است. در این تحقیق نظر بر این است که اگر چه منطقه آزاد ارس در امر توسعه صادرات، صادرات مجدد و جذب گردشگر اقداماتی انجام داده اما این منطقه هنوز به بسیاری از شاخص های توسعه منطقه ای دست نیافته است؛به ویژهدرزمینه استفاده از نیروهای متخصص و به کارگیری پتانسیل های بالقوه اش با مشکلات بسیاری مواجه است. در تحقیق پیش رو گزارش حاصل از مدل تحلیلی swot، به ارزیابی هر یک از شاخص های توسعه در این منطقه خواهد پرداخت.

ارزیابی وضعیت مسکن مهر و نحوه ی اجرای آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1392
  طاهره اسدی   محمد شیخی

مسکن به عنوان سرپناه از دیرباز مورد توجه بشر بوده است. اهمیت این کالا بدان حد است که در مجموعه سه گانه خوراک،پوشاک ومسکن همواره به عنوان یکی از نیازهای اصلی آن معرفی شده است.مسکن مناسب به فضایی گفته می شود که بتواند زمینه ی لازم برای رشد فردی وجمعی هر فرد را فراهم کند. به نحوی که آنها بتوانند برحسب نیازهای روحی وروانی خود ونوع فعالیت مورد نظر، حریم لازم را بیایند. هدف از این پژوهش بررسی میزان موفقیت مسکن مهر شهرجدید پردیس دراین مقوله می باشد.در این مسیر پس از بررسی دیدگا های مرتبط با تامین مسکن کم درامدها،به تکمیل پرسشنامه از دیدگاه ساکنین مسکن مهر وبررسی مزایا ومعایب طرح از دید آنها می پردازیم ودر نهایت با شناخت مسکن مهر پردیس وبررسی اجتماعی وکالبدی آن سطح رضایت مردم از مسکن مهر وتمایل به ادامه ی آن سنجیده می شود.

میزان و نحوه تاثیر هزینه های مسکن بر دستیابی خانوارهای کم درآمد تهرانی به مسکن (نمونه موردی محله امام زاده حسن منطقه 17 تهران)(در طی سالهای 85-1375)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1386
  فرنگیس قمری   محمد شیخی

چکیده ندارد.

بررسی رابطه بین انتقادپذیری و اثربخشی مدیران در سازمان تامین اجتماعی مشهد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1387
  حسین آقا موسوی   غلامرضا لطیفی

چکیده ندارد.

نحوه سازگاری فقرا با فقر شهری (مطالعه موردی: محله دیزج در همدان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1387
  محمدرضا قاسمی   غلامرضا لطیفی

چکیده ندارد.

بررسی عوامل موثر بر شکل گیری سرمایه اجتماعی در بین جوانان شهر ایلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1387
  کریم کسانی   غلامرضا لطیفی

چکیده ندارد.

بررسی عوامل موثر بر رضامندی بازنشستگان نیروهای مسلح از خدمات رفاهی ارائه شده توسط سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح (مطالعه موردی بازنشستگان اداره مرکز و جنوب تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1387
  فاطمه چاوشی شبستری   غلامرضا لطیفی

چکیده ندارد.

بررسی میزان رضایت از زندگی (در بین متاهلین ازدواجهای دانشجویی و مقایسه با ازدواجهای غیر دانشجویی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1387
  نجم الدین علیزاده   غلامرضا لطیفی

چکیده ندارد.

تبیین رابطه میان آموزش و محرومیت اجتماعی (نمونه موردی اسلامشهر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1387
  مرتضی محمدی برزلیقی   احمد حسینی

چکیده ندارد.

بررسی عوامل موثر بر میزان قانون گرایی در بین کارمندان سازمان تامین اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1387
  الهام وقاری   غلامرضا لطیفی

تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش عوامل موثر بر میزان قانون گرایی کارمندان سازمان تامین اجتماعی تهران بزرگ انجام شد. عوامل فردی شامل جنسیت، سن، وضعیت تأهل، تحصیلات و پست سازمانی و عوامل فرهنگی- اجتماعی نیز شامل نوع نگرش به قانون، سطح مشارکت اجتماعی، نگرش دینی، خاستگاه اجتماعی (محل تولد)، دسترسی سریع به اهداف می باشد. متغیر وابسته که به عنوان مسأله اصلی تحقیق در نظر گرفته شده بود نیز میزان قانون گرایی کارمندان است که با هریک از متغیرهای مستقل ذکر شده در ارتباط گذاشته شده است. در بررسی حاضر از تئوری انتظار فرصت رابرت مرتن، آنومی دورکیم، انتقال فرهنگی ساترلند، کنترل اجتماعی هیرشی و تکوین گرایش کیکولت برای تبیین قانون گرایی کارمندان استفاده شده است. جامعه آماری و حجم نمونه: جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان و کمک کارشناسان شعب 31 گانه سازمان تامین اجتماعی تهران بزرگ که در زمان پژوهش 2844 نفر بودند که 338 نفر از آنان به روش نمونه گیری خوشه ای به طور تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق: تحقیق حاضر از نوع پیمایشی است و گردآوری داده ها به وسیله پرسشنامه انجام شده است. در پرسشنامه تحقیق از طیف لیکرت برای سنجش میزان قانون گرایی استفاده شده است. در این بررسی از تکنیک آماری ضریب آلفای کورنباخ برای تعیین پایایی سوالات استفاده شد که در نتیجه سوالات پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار بودند. در آزمون روابط متغیرها از تحلیل های آماری رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد که عمده ترین نتایج بدست آمده به شرح زیر می باشد. میزان قانون گرایی مردان و زنان و متاهلین و مجردین تفاوت قابل ملاحظه ای با یکدیگر نداشتند. میزان قانون گرایی به متغیرهای نوع نگرش به قانون، نگرش دینی، پست سازمانی و دسترسی سریع به اهداف کارمندان بستگی دارد. به طوری که هرچه نوع نگرش به قانون مثبت تر باشد میزان قانون گرایی بیشتر می شود. نگرش دینی نیز با میزان قانون گرایی رابطه مستقیم دارد یعنی هر چه میزان نگرش دینی افراد بالاتر باشد قانون گرا تر هستند. متغییر دسترسی سریع به اهداف با میزان قانون گرایی رابطه معکوس دارد یعنی هر چه میزان قانون گرایی بالاتر برود توسل به راههای غیر قانونی جهت تسریع و تسهیل در رسیدن به اهداف کاهش می یابد. همچنین مدیران و مسئولین واحدها قانون گرا تر از کارشناسان و کمک کارشناسان می باشند. میزان قانون گرایی کارمندان بر اساس میزان تحصیلات و خاستگاه اجتماعی آنها تفاوت چشمگیری را نشان نداده است. به طور کلی بین ویژگیهای فردی و متغییر وابسته رابطه معنی داری ملاحظه نگردید.