حسین ارزانی

استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

[ 1 ] - کیفیت علوفه پنج گونه مهم مرتعی در مراحل مختلف رشد در مراتع زاغه لرستان

تعیین کیفیت علوفه که به عنوان توانایی علف‌های مرتعی در فراهم کردن سطح مطلوب عملکرد دام تعریف می‌شود، یکی از نیازهای اساسی در مدیریت صحیح مراتع محسوب می‌گردد. در تحقیق حاضر، کیفیت علوفه پنج گونه مرتعی Astragalus remotijugus، Hordeumbulbosum ، Onobrychis melanotricha، Phlomis persicaوPicris sterigosaکه از گونه‌های مهم مورد چرای گوسفند نژاد لری لرستان در مراتع زاغه لرستان می‌باشند، در سه مرحله رشد...

[ 2 ] - پایش تغییرات پوشش گیاهی مراتع در فصل رویش با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و ارتباط آن با عوامل اقلیمی مطالعه موردی: استان البرز

نحوه پراکنش و میزان تغییرات پوشش گیاهی مراتع در طی زمان، نشان‌دهنده مسیر توالی اکوسیستم به سوی قهقرا یا اوج است. یکی از مهمترین عوامل موثر در این تغییرات عوامل اقلیمی است. با توجه به بحران تغییرات اقلیمی که نظام بین الملل از دهه 1990 با آن مواجه شده لازم است اثر این تغییرات بر روی پوشش گیاهی مراتع مورد بررسی قرار گیرد. برای بررسی این تغییرات روش‌های مختلفی از جمله مطالعات میدانی وآماربرداری‌های...

[ 3 ] - اثر بهره برداری‌های چرایی بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک مناطق استپی (مطالعه موردی: مراتع استپی ساوه)

شیوه‌های نادرست و نامناسب بهره برداری از مراتع به ویژه در چنددهه اخیر موجب بروز لطمات شدیدی به عرصه‌های منابع طبیعی شده است. به همین منظور به مطالعه اثرات سیستم‌ها و شدتهای مختلف چرایی بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک پرداخته شد. ابتدا با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک تصادفی پارامترهای درصد پوشش تاجی، تراکم، ارتفاع گونه‌ها اندازه‌گیری گردید. برای بررسی تغییرات پارامترهای خاک در هر منطقه 15 پ...

[ 4 ] - بررسی اثر قرق بلند مدت بر خاک اکوسیستم مرتعی با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز ( (LFA مطالعه موردی : مراتع سارال استان کردستان

قرق مراتع در واقع یکی از روش‌های مدیریتی واحیای پوشش گیاهی در مرتع‌داری و آبخیزداری است. در این تحقیق از روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم‌انداز طبیعی (LFA) که توسطTongway و Hindly (2004) ارائه گردید، برای پی بردن به وضعیت شاخص‌های عملکردی خاک در منطقه‌ی قرق‌شده در مقایسه با مناطق قرق نشده استفاده گردید. سپس با استفاده از پلات‌های تصادفی بعنوان یک روش کنترلی، درصد پوشش گیاهی خالص، سنگ و سنگریزه و ل...

[ 5 ] - بررسی قابلیت داده‌های سنجنده های TM و ETM+ در برآورد پوشش گیاهی مراتع مناطق خشک - مطالعه موردی استان مرکزی

ارزیابی مراتع به مفهوم بررسی مستمر این اراضی با توجه به تغییرات دائمی، اهمیت اکولوژیک و جایگاه خاص اقتصادی که به خود اختصاص دادهاند، اهمیت ویژهای دارد. وسعت زیاد مراتع و محدودیت امکانات جهت مطالعه و ارزیابی منظم مراتع، کاربرد فناوریهای نوین را ضروری میسازد. این تحقیق به منظور بررسی امکان برآورد پوشش گیاهی مراتع با استفاده از اطلاعات رقومی تصاویر ماهوارهای، شکل گرفت. جهت ارزیابی قابلیت تصاوی...

[ 6 ] - تعیین شایستگی منابع آب برای چرای شتر با استفاده از GIS

شناخت و استفاده صحیح از منابع آب، به ویژه در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک بسیار مهم است. کمبود آب و یا زیادی آن در مرتع به استفاده غیر صحیح از این منبع با ارزش منجر خواهد شد. در این تحقیق به منظور مطالعه شایستگی منابع آبی، سه مدل کیفیت، کمیت و فاصله از منابع آبی مورد بررسی قرار گرفتند که اجزای مدل اصلی را تشکیل می‌دادند. این تحقیق با استفاده از روش (1990) FAO، در محیط سیستمهای اطلاعات جغرافیایی...

[ 7 ] - ارزیابی پتانسیل رویشگاه با استفاده از خصوصیات سطحی خاک

در این تحقیق به منظور تشخیص کارکرد سیستم خاک، شکل زمین و اثرات آن در رشد گیاهان مرتعی و ارتباط بین خصوصیات خاک و شکل زمین از دانش کارشناسی و تجزیه‌های آماری استفاده گردید. برای انجام این تحقیق از اطلاعات خاک و پوشش گیاهی موجود از مطالعات منطقه البرز مرکزی استفاده شد. منظقه مورد مطالعه با استفاده از لایه پوشش گیاهی (در بردارنده سه تیپ گیاهی اصلی) و نقشه توپوگرافی1:50000 به کمک سیستم نرم افزاری ...

[ 8 ] - تأثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مراتع در منطقه استپی اخترآباد ساوه

تأثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مرتع برای چهار گونه غالب مورد تعلیف‌دام (Artemisia sieberi, Salsola rigida, Noaea mucronata, Stipa barbata) در طی یک دوره 8 ساله(سال1377 تا سال1384) در منطقه استپی استان مرکزی( مرتع نعمتی, اخترآباد شهرستان ساوه) مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای مهم اقلیمی که در این بررسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی فصل رویش، بارندگی فصل رویش...

[ 9 ] - بررسی تغییرات فصلی ذخایر کربوهیدراتهای محلول در سه گونه گرامینه چندساله و مرغوب مراتع منطقه پلور

مراتع به عنوان یکی از مهمترین و وسیعترین اکوسیستم‌های طبیعی کشور است که در دهه‌های اخیر به علت عوامل متعدد از جمله چرای بی موقع و بیش از حدظرفیت، وضعیت آنها دچار سیر نزولی شده است. مدیریت چرا در مراتع برپایه تعیین زمان و شدت چرا به ویژه در مراتع ییلاقی، یکی از راهبرد‌های بخش اجرایی کشور در مدیریت مراتع می‌باشد. آگاهی از وضعیت فیزیولوژیکی و فنولوژیکی گونه‌های مرتعی برای رسیدن به هدف فوق اهمیت به...

[ 10 ] - بررسی‌تغییرات شاخص‌های سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع در اثر شدت چرا و شخم مرتع (مطالعه موردی: اورازان طالقان)

فعالیتهای مدیریتی نظیر شخم مرتع و شدت چرا تاثیر زیادی بر مرتع می‌گذارند. برای بهره برداری پایدار مرتع این تغییرات بایستی شناخته شود. شاخص های سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع به محقق کمک می‌کند تا در مورد اثرات فعالیتهای مدیریتی قضاوت نماید. از این رو برای بررسی تاثیر این فعالیتها بر روی مراتع مناطق نیمه خشک یک تیپ گیاهی در منطقه طالقان انتخاب شده و 5 تیمار مدیریتی شامل3 شدت چرایی (سنگین، متوسط ...

[ 11 ] - پایش پوشش گـیاهی و تولید مراتع استپی استان قم طی یک دوره شش ساله

مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک وخدمات دیگری که به جامعه می‌دهند. اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می‏سازد، بر همین اساس پایش پوشش و تولید مراتع استپی استان قم طی سالهای1378 تا 1383 انجام گردید. در ابتدا با استفاده از منابع در دسترس، رویشگاههای عمده استان تعیین و بعد در هر رویشگاه یک منطقه معرف جهت آمار برداری انت...

[ 12 ] - بررسی تغییرات پوشش گیاهی در قرق کوهرنگ

عدم رعایت تعادل دام و مرتع و بهره‌برداری بیش از حد در بسیاری از مراتع ایران، موجب تخریب این منابع شده و صدمات جبران‌ناپذیری به پوشش گیاهی و خاک وارد نموده‌است. قرق به‌عنوان یکی از روشهای اصلاح مرتع در بهبود وضعیت این مراتع مؤثر می‌باشد. در این بررسی تأثیر قرق 24 ساله در تغییرات پوشش گیاهی مراتع منطقه کوهرنگ مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی‌ها در دو سال 1382 و 1383 انجام شده و از مؤلفه‌های گیاهی در ...

[ 13 ] - تبیین الگو جهت تهیه نقشه تولید علوفه قابل مصرف دام در مناطق استپی و نیمه بیابانی با استفاده از طیف سنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی

داده‌های ماهواره‌ای به‌دلیل وسعت پوشش و توالی زمان‌های برداشت، ابزار مناسبی برای مطالعه عوامل دینامیک و تغییرپذیر پدیده‌های سطح زمین می‌باشند. تبیین الگو جهت چگونگی بکارگیری و پردازش اطلاعات ماهواره‌ای در راستای دسترسی به روشی برای ایجاد نقشه تولید علوفه درمراتع مناطق خشک مورد هدف تحقیق حاضر بوده است. در این طرح از داده‌های لندستETM +1 مربوط به 17 اردیبهشت ماه سال1381 استفاده گردید. این مطالعه ...

[ 14 ] - تعیین اندازه واحد دامی و نیاز روزانه گوسفند نژاد دالاق در مراتع آق قلا

تعیین نیاز دام و ارزیابی کیفیت علوفه زمرة کارهای اساسی در محاسبه ظرفیت چرایی مرتع محسوب می‌گردند. نیاز غذایی دام با توجه به نوع، وزن، سن، مرحله زندگی و نوع و میزان تولید دام، متغیر است. با توجه به اینکه 27 نژاد گوسفند با اندازه جثه مختلف در مراتع کشور چرا می‌کنند نمی‌توان یک وزن مساوی برای واحد دامی‌کشور در نظر گرفت. بنابراین با توجه به وزن زنده و احتیاجات انرژی هر نژاد گوسفندی، می‌بایست وزن وا...

[ 15 ] - بررسی آثار تغییرات بارندگی و سطح ایستابی آب زیرزمینی بر پوشش، تراکم و تولید گونه اشنان در منطقه چاه افضل اردکان یزد

بررسی تغییرات پوشش گیاهی و شناخت نحوه تبعیت این تغییرات از شرایط رطوبتی و بارندگی حاکم بر مرتع از مهمترین عواملی است که درتعیین سیستم برنامه ریزی صحیح جهت بهره برداری و مدیریت هر مرتع وحفظ پوشش گیاهی آن مؤثر است. دراین راستا در پایگاه مطالعاتی واقع در حواشی کویرچاه افضل اردکان، دربارة تیپ گیاهی اشنان (Seidlitzia rosmarinus) تحقیقاتی صورت گرفت. این گیاه نسبت به شوری بردبار بوده و در مناطقی با سط...

[ 16 ] - بررسی اثر مدیریت بر تغییرات ویژگی‌های سلامت مرتع و شاخص‌های تعیین کننده آن

مراتع اکوسیستمی پویا می‌باشند و در پی وقوع آشفتگی‌ها دچار تغییر می‌شوند و چنانچه از آستانه سلامت مرتع عبور نمایند دچار تخریب می‌گردند. با تعیین ویژگی‌های سلامت مرتع می‌توان درباره تاثیر فعالیت‌های مدیریتی قضاوت نمود. در این مطالعه با هدف تعیین سه ویژگی اکوسیستم‌های مرتعی (پایداری خاک و رویشگاه، توابع هیدرولوژیک، سلامت موجودات زنده) از١٧ شاخص اکولوژیک، شامل شیار، الگوی جریان آب، تراس و ستون فرس...