احمد علیجانپور
دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه گروه آموزشی جنگلداری
[ 1 ] - مدل سازی آثار کاربری اراضی روی پارامترهای کیفیت آب با روش های رگرسیونی چند متغیره OLS و GWRدر حوزه های آبخیز استان فارس
در این تحقیق، مدل‌سازی اثرات انواع کاربری اراضی بر روی 13 پارامتر کیفیت آب اندازه گیری شده در 42 ایستگاه هیدرومتری مربوط به تعدادی از حوزه‌های آبخیز واقع در استان فارس، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، از روشهای رگرسیونی چند متغیره خطی OLS و GWR برای تعیین روابط بین متغیرهای وابسته (پارامتر کیفیت آب) و متغیرهای مستقل (درصد کاربری اراضی) استفاده شد. پارامترهای کیفیت آب شامل کلسیم، کلر، هدای...
[ 2 ] - بازسازی تصویر معیوب ماهواره لندست با روش رگرسیون خطی وزنی و ارزیابی صحت نقشه پوشش اراضی (بررسی موردی: منطقۀ خوی)
تصحیحکنندۀ خط اسکن (SLC) سنجندۀ ETM+ ماهوارۀ لندست 7 در تاریخ 31 می 2003 دچار نقص فنی شد که در نتیجۀ آن حدود 22 درصد از پیکسلهای هر تصویر کامل، معیوب هستند. روشهای متعددی بهمنظور بازسازی تصاویر معیوب لندست 7 در سطح دنیا ارائه شده است. در این پژوهش، روش رگرسیون خطی وزنی (WLR) در بازسازی تصویر معیوب 18 ژوئن 2011 منطقۀ خوی در فصل رشد گیاهان مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر معیارهای خطا (RMSE کمت...
[ 3 ] - مکانیابی احداث پارک جنگلی با رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره در منطقة دره شهدای ارومیه
در این پژوهش از فرآیند تحلیل شبکه‌ای بهمنظور تعیین اهمیت معیارها و شاخصهای تأثیرگذار بر مکانیابی و انتخاب منطقة مناسب برای توسعه پارک جنگلی استفاده شد. برای رسیدن به این هدف، معیارهای کمی مشخص شد و برای وزندهی معیارهای کیفی نیز از روش مقایسات زوجی استفاده شد. با توجه به شاخصهای الزامی برای توسعه پارک جنگلی، شش ناحیه به‌عنوان گزینه‌های مدل تصمیم‌گیری انتخاب شدند. در نهایت برای انتخاب مکان ...
[ 4 ] - تأثیر فاصله کاشت بر ویژگیهای کمی و کیفی درختان صنوبر تبریزی (Populus nigra L.)
در این پژوهش، تأثیر فاصله کاشت بر ویژگیهای کمی و کیفی سه توده دست کاشت صنوبر تبریزی در سه فاصله کاشت 1×5/1، نامنظم ×5/1 و 1×3 متر در پردیس نازلو دانشگاه ارومیه بررسی شد. برای این کار، در هر توده، یک قطعه 2500 مترمربعی انتخاب و قطر برابرسینه و ارتفاع درختان، اندازهگیری شد و مشخصههای کیفی آنها در پنج گروه سالم، تاج شکستگی، تنه شکستگی، خمیدگی تنه و خشکشدگی بررسی شد. برای محاسبه ضرایب شکل طبی...
[ 5 ] - شاخص های راهبردی مؤثر بر توسعه اکوتوریسم جامعه محور در جنگل های ارسباران
امروزه صنعت گردشگری نقش مهمی در اقتصاد جهانی دارد. در بین انواع مختلف گردشگری، توسعه اکوتوریسم جامعهمحور راهبردی مناسب بهمنظور حفظ منابع طبیعی و ارزشهای فرهنگی است. این توسعه از طریق توانمندسازی جامعه محلی امکانپذیر است و موجب پایداری فرهنگی، اجتماعی و محیطزیستی میشود. در پژوهش حاضر، بهمنظور رتبهبندی شاخصهای راهبردی مؤثر بر توسعه اکوتوریسم جامعهمحور در منطقه ارسباران از رویکرد تصمیمگ...
[ 6 ] - ارزیابی کمی تولید میوه زغال اخته (Cornus mas L.) در جنگل های ارسباران
این پژوهش بهمنظور تعیین اندازه تولید میوه زغالاخته و بررسی ارتباط بین مشخصات رویشی پایههای زغالاخته و مقدار میوه تولیدشده هر پایه برای سه سال متوالی (1391، 1392 و 1393) انجام شد. به این منظور تودههای جنگلی مشرف به روستای کلاله به مساحت 50 هکتار (رویشگاه زغالاخته) انتخاب شد. برای تعیین مقدار میوه تولیدشده در واحد سطح ابتدا تعداد درختان زغالاخته در واحد سطح با 15 خطنمونه با طول متغیر به...
[ 7 ] - بررسی اجتماع بین گونه های بلوط در ارتباط با عوامل فیزیوگرافی در جنگل های زاگرس (بررسی موردی: جنگل های سردشت، ربط)
پژوهش حاضر به بررسی اجتماع بین سه گونه بلوط دارمازو (Quercus infectoria Oliv)، ویول (Quercus libani Oliv) و برودار (Quercus brantii Lindl) در ارتباط با ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهتهای جغرافیایی پرداخته است. منطقه مورد بررسی جنگلهای بلوط شهرستان سردشت (منطقه ربط) به مساحت تقریبی 25000 هکتار است. روش آماربرداری ترانسکت خطی با طول ثابت 50 متر و فواصل 200 متر انتخاب شد. محاسبه اجتماع بین گونهه...
[ 8 ] - بررسی کمی و کیفی و مقدار خطرآفرینی درختان چنار شهر ارومیه
درختان از مهمترین عناصر سازنده پوشش‌های سبز شهری به شمار می‌آیند. با توجه به عبور و مرور روزانه افراد در پیاده‌روها و وسایل نقلیه در خیابان‌های شهر، هرگونه عیب و نقصی در این درختان ممکن است به بروز خطرهای مالی و جانی منجر شود. برای این منظور ویژگیهای کمی و کیفی و مقدار خطرآفرینی درختان چنار خیابان شهید بهشتی ارومیه با استفاده از روش ترانسکت با نقطه شروع تصادفی و با شدت آماربرداری 20 درصد جمع...
[ 9 ] - بررسی شاخص های تغذیه ای پروانه جوانه خوار بلوط (.Tortrix viridana L) در دو حالت تغذیه ای گروهی و انفرادی
پروانه جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L.) یکی از مهمترین آفات جنگلهای زاگرس است که با تغذیه از برگ و جوانه های گونه های مختلف درختان بلوط، سالانه خسارت زیادی را به این جنگل ها وارد می کند. با فرض اینکه لارو این حشره در زندگی گروهی (اجتماعی) و انفرادی عکس العمل های متفاوتی نسبت به تغذیۀ برگ دو گونه بلوط دارمازو (Quercus infectoria) و بلوط ویول (Q. libani) از خود نشان می دهد، در این ...
[ 10 ] - تاثیر جهت دامنه و خاک بر خصوصیات کمی و کیفی گونه ممرز (Carpinus Betulus L.) در جنگلهای ارسباران
ممرز یکی از گونه‌های غالب جنگلهای ارسباران بوده و بیشترین درصد آمیختگی تودههای جنگلی در این منطقه رویشی مربوط به این گونه است. هدف از این مطالعه شناخت ویژگیهای کمی و کیفی ممرز در جهات جغرافیایی مختلف و شناخت ویژگیهای خاک رویشگاه آن است. در این بررسی در دامنه‌های شمالی 15 قطعه نمونه و درسایر جهات 10 قطعه نمونه دایرهای شکل 3 آری به صورت تصادفی برداشت شد. در هر قطعه نمونه کلیه درختان با قطر ب...
[ 11 ] - بررسی نیازهای رویشگاهی و خصوصیات کمی تودههای طبیعی زالزالک زرد در استان آذربایجان‌غربی
جنس زالزالک به‌عنوان یک گونۀ چوبی چندمنظوره در جنگلهای زاگرس شمالی واقع در جنوب استان آذربایجان‌غربی، از نظر تولید میوه برای ساکنان محلی بسیار پراهمیت است. هدف این پژوهش، تعیین خصوصیات کمی، ویژگیهای فیزیوگرافی و خاک تودههای زالزالک زرد است. در بررسی حاضر هشت رویشگاه زالزالک در استان آذربایجان‌غربی انتخاب و در هر رویشگاه 5-3 قطعه نمونۀ دایرهای به مساحت 10 آر و در مجموع 33 قطعه نمونه به ...
[ 12 ] - تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات فتوسنتزی دانهال‌های گردو (Juglans regia L.)
محدودیت در تبادلات گازی یکی از عوامل کاهش رشد گیاهان در شرایط کم‌آبی و تنش خشکی است. در این پژوهش اثر تنش خشکی بر برخی خصوصیات تبادلات گازی 36 دانهال دوسالۀ گردوی ایرانی (Juglans regia L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تکرار و چهار تیمار بررسی شد. در شرایط تنش خشکی، تیمارهای آبیاری 100 (شاهد)، 75، 50 و 25 درصد پتانسیل آب با توجه به نیاز آبی گردو در ظرفیت زراعی اعمال شدند. اندازهگیری مشخصههای ...
[ 13 ] - تکامل ژنتیکی خاک‌های جنگلی ارسباران در امتداد یک نیمرخ ارتفاعی زیر حوضه کلیبرچای سفلی
خاک محیطی پویا است لذا بسیاری از تصمیمگیریهای محیطی مرتبط با خاک تحت تأثیر تکامل آن قرار میگیرد. با توجه به ضرورت بررسی تشکیل و تکامل خاک، مطالعه حاضر در امتداد یک نیمرخ ارتفاعی از زیرحوضه کلیبرچای سفلی در جنگلهای ارسباران در قالب بررسیهای مرفولوژیکی، میکرومرفولوژیکی، تجزیههای فیزیکی و شیمیایی، ردهبندی خاک و محاسبه شاخص تکامل خاک هاردن بر روی 8 خاکرخ شاهد انجام شد. نتایج بیانگر حضور چها...
[ 14 ] - ارزیابی کمّی و اثرهای اقتصادی برداشت سماق بر درآمد خانوارهای روستایی شهرستان هوراند، آذربایجان شرقی
سماق(Rhus coriaria L.) از گونه‌های شاخص چندمنظوره در منطقة ارسباران و به‌ویژه در شهرستان هوراند است که سالانه مقادیر زیادی میوه از پایههای آن به روشهای سنتی استحصال میشود. این پژوهش با هدف تعیین مقدار کمّی تولید میوة سماق و بررسی اهمیت آن در اقتصاد خانوارهای روستای آقبراز شهرستان هوراند در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. جمع آوری داده در دو بخش شامل آماربرداری کمّی از میوه با روش خطنمون...
[ 15 ] - ارزیابی سطح دانش محیط زیستی دانشجویان دانشگاه ارومیه
این پژوهش با هدف بررسی سطح سواد محیط زیستی دانشجویان دانشگاه ارومیه با حجم نمونه 466 نفر از دانشجویان دانشکدههای منابع طبیعی، علوم، فنی و مهندسی، کشاورزی و اقتصاد انجام شد. پرسشنامه مورد استفاده در دو بخش سؤالات عمومی محیط زیستی و سؤالات منطقهای محیط زیستی و در قالب طیف پنجتایی لیکرت تنظیم شد. روایی پرسشنامه به تأیید خبرگان موضوع رسید و بهمنظور بررسی پایایی پرسشنامهها ضریب آلفای کرونباخ مح...
[ 16 ] - ارتباط خصوصیات رویشگاهی با مقدار تولید ثعلب (Orchis palustris Jacq.) در چمنزارهای ترگور ارومیه
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.240.94.2.1575.1607 بررسی ویژگیهای رویشگاهی گیاهان دارویی و برآورد مقدار تولید آنها از ملزومات اساسی بهمنظور طراحی سند چشم‌انداز بهره‌برداری از محصولات فرعی است. گونه ثعلب (Orchis palustris Jacq.) یکی از گونه‌های دارویی مهم و با ارزش اقتصادی بالا است که در چمنزارهای منطقه ترگور ارومیه پراکنش چشمگیری دارد. از این‌رو، از بی...
[ 17 ] - بررسی بلوغ مدیریت دانش در ادارۀ کل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت دانش در ادارۀ کل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی و بهصورت پیمایشی، توصیفی-تحلیلی و با استفاده از نمونهگیری تصادفی انجام شد. 74 پرسشنامه بر اساس مدل سازمان بهرهوری آسیایی یا APO (که روایی آن با استفاده از پژوهشهای دیگر به اثبات رسیده بود) و طیف پنج طبقهای لیکرت تهیه و برای سنجش پایایی آن از آزمون Reliability Analysis و آمارۀ آلفای کرونباخ استفاده...
[ 18 ] - بررسی فلور، شکل زیستی و کورولوژی گونه های گیاهی رویشگاه توس منطقه ی مارمیشو، استان آذربایجان غربی
منطقه مارمیشو واقع در 70 کیلومتری شمال‌غربی شهرستان ارومیه از رویشگاه‌های مهم توس در ایران محسوب شده و از تنوع گیاهی منحصر به‌‌فردی برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی فلور، شکلهای زیستی و کورولوژی گونه‌های چوبی و علفی رویشگاه توس منطقه می‌باشد. ۳۰ قطعه نمونه به روش نمونه‌برداری منظم‌تصادفی با ابعاد شبکه ۱۰۰*۲۰۰ متر در منطقه مورد -مطالعه پیاده شد. در هر نقطه، قطعات نمونه ۴۰۰ مترمربعی برای جمع...
[ 19 ] - ارزیابی کارایی روشهای بدون قاب در برآورد ساختار مکانی تودههای بلوط اوری (Quercus macranthera) در جنگلهای ارسباران
این پژوهش برای بررسی روشهای نمونه‌برداری بدون قاب در برآورد ساختار و الگوی پراکنش مکانی رویشگاه‌های بلوط سیاه (macranthera Quercus) انجام شد. نمونه‌برداری زمینی به روش فاصله‌ای به‌عنوان یکی از روشهای نمونه‌برداری بدون قاب در نه قطعه‌نمونه به مساحت یک هکتار و 81 نقطه به روش منظم تصادفی انجام شد. تراکم، سطح رویه زمینی، تاجپوشش درختان و شاخصهای الگوی پراکنش مکانی محاسبه شدند...
[ 20 ] - بررسی برخی از مشخصات ساختاری تودههای جنگلی کرانرودی ارس
جنگلهای کرانرودی از نظر ترکیب جوامع گیاهی، خاک، توپوگرافی و ویژگیهای هیدرولوژیکی از مناطق همجوار خود متمایزند. هدف از این پژوهش بررسی برخی از مشخصات ساختاری تودههای جنگلی کرانرودی ارس در محدوده شهرستان پارس‌آباد مغان است. در این بررسی 20 خطنمونه با طول متغیر عمود بر محور اصلی رودخانه ارس به فواصل 200 متر پیاده شد. در هر خطنمونه، نوع گونه، فاصله درختان از یکدیگر، قطر برابرسینه درختان، ق...
[ 21 ] - اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی گیاهی در ریزازدیادی آردوج (Juniperus foetidissima)
این پژوهش با هدف بهینهسازی تکثیر درون شیشه آردوج تحت تیمارهای مختلف پرآوری و ریشه-زایی انجام شد. نمونههای گیاهی مورد نیاز از شاخههای یک‌ساله سالم و جوان پایههای این‌گونه از جنگلهای ارسباران جمعآوری شدند. این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا و دادهها با استفاده از آزمون تجزیه واریانس دوطرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای باززایی مستقیم از تیمار تنظیمکنن...
[ 22 ] - ارزیابی تنوع مورفولوژیکی جمعیت های سماق (Rhus coriaria ) در ارتباط با متغیرهای محیطی با استفاده از تحلیل همبستگی کانونی
این پژوهش با هدف بررسی تنوع مورفولوژیکی و تجزیه همبستگی کانونی بین چهار متغیر محیطی (ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب دامنه، عرض جغرافیایی، طول جغرافیایی) و 10 صفت (قطر یقه، تعداد جست، قطر برابر سینه، ارتفاع پایه اصلی، قطر بزرگ تاج، قطر کوچک تاج، طول برگ، عرض برگ، طول برگچه و عرض برگچه) در سماق (Rhus coriaria L.) انجام شد. اطلاعات نمونهها از پنج موقعیت جغرافیایی با ویژگیهای منحصر بهفرد ...
نویسندگان همکار