اساعیل شیدای کرکج

استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

[ 1 ] - بررسی علل عدم قطعیت در روش‌های برآورد کربن آلی ذخیره‌ای خاک‌ها

هدف از این مطالعه بررسی علل عدم قطعیت در روش‌های مختلف برآورد کربن خاک و همچنین ارزیابی روش محاسبه­ای پیشنهادی است که تأثیر وزن مخصوص خاک را در محاسبۀ کربن از بین برده و میزان واقعی کربن خاک را برای خاک‌هایی با وزن مخصوص ظاهری متفاوت بر حسب عمق معادل مشخص می‌کند. بنابراین به منظور آزمون صحت این روش پیشنهادی، میزان کربن در سه نوع شدت‌ چرا در شوره‌زارهای استان گلستان (چرای سبک، چرای متوسط و چرای ...

[ 2 ] - نقش مدیریت چرای دام بر خصوصیات پوشش گیاهی در مراتع ییلاقی چهار باغ استان گلستان

مدیریت چرا یکی از موارد اساسی در مدیریت اکوسیستم­های مرتعی بوده و هدف از آن استفاده بهینه از مناطق تحت چرا به‌منظور دستیابی به بازده مطلوب و حفظ پایداری اکوسیستم­های مرتعی است. برای ارزیابی پاسخ پوشش گیاهی به چرا در مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان در پنج منطقه مختلف چرایی، تراکم گیاهی، درصد تاج پوشش گیاهی و خصوصیات عملکردی اندازه­گیری شد. به‌این‌ترتیب با استفاده از روش آماری و با توجه به اندا...

[ 3 ] - شناخت مهم‌ترین تغییر در مؤلفه‌های کمّی و کیفی پوشش گیاهی بر اثر قرق مراتع دشت کالپوش با استفاده از آنالیز چندمتغیره

با توجه به اهمیت تغییرات پوشش گیاهی و آگاهی از روند تخریب یا بهبود آن در برنامه‏ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره‏برداری از اراضی، این مطالعه به ‏منظور بررسی اثر چرا بر مؤلفه‏های کمّی و کیفی پوشش گیاهی (شامل شکلِ زیستی، فرم رویشی، کلاس خوش‌خوراکی، خانواده‏های گیاهی، و تنوع گونه‏ای) و شناخت مهم‌ترین آن‌ها از لحاظ تغییرپذیری در دو منطقة قرق و چراشده در دشت کالپوش واقع در استان گلستان انجام گرفته است. ب...

[ 4 ] - مدل مناسب توزیع فراوانی تنوع گونه‌ای در سه شدت چرایی متفاوت در مراتع دیزج بطچی آذربایجان غربی

تنوع گونه‏ای یکی از مهم‏ترین مشخصه‏های نشان‏دهندة تغییرات در اکوسیستم‏های مرتعی است که همواره تحت تأثیر اقدامات مدیریتی قرار دارد. بنابراین، پژوهش حاضر به بررسی تغییرات تنوع گونه‏ای و تعیین مدل مناسب توزیع فراوانی تنوع گونه‏ای در سه مکان مرتعی استان آذربایجان غربی می‌پردازد. مکان‏های مورد بررسی، از نظر عوامل محیطی، یکسان و از نظر شدت چرای دام (چرای زیاد، چرای کم، و چرای متوسط) متفاوت‏اند. پس از...

[ 5 ] - Effects of Exclosure on Soil Properties in Winter Rangelands in Golestan Province, Iran

Rangeland degradation is one of the global concerns affecting the pastoralists and those who suffer from its negative environmental consequences. Grazing exclosure has been extensively used among the techniques implemented by the government to protect the fertility of threatened rangelands. The impact of exclosure has been a controversial issue; therefore, it is important to understand its effe...

[ 6 ] - تعیین سهم و شناسایی برخی از اثرات متغیرهای فیزیکی و شیمیایی خاک بر پراکنش گیاهان دارویی زیست بوم البرز مرکزی (مطالعه مورد: منطقه ملرد، سوادکوه)

   امروزه یکی از زمینه­های مهم در حوزه گیاهان دارویی، شناسایی نیازهای اکولوژیکی گونه­های مختلف و عوامل محیطی موثر در استقرار گونه­های گیاهی است. در بین عوامل محیطی مختلف، متغیرهای فیزیکی و شیمیایی خاک دارای نقش بسزایی هستند. از این­رو، هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر عوامل ادافیکی بر پراکنش گیاهان دارویی با بهره­گیری از آنالیز آماری چند متغیره است. نمونه­برداری تاج پوشش 22 گونه گیاهی دارویی در...

[ 7 ] - کاربرد روش‌های محاسباتی مختلف در برآورد میزان کربن ترسیبی خاک (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی چهارباغ، استان گلستان)

این مطالعه با دو هدف مطالعه نقش مدیریت­های مختلف مرتع بر ترسیب کربن و بررسی تفاوت بین نتایج استفاده از رویکردهای مختلف محاسبه­ای در گزارش میزان کربن خاک انجام شده است. رویکردهای مختلف محاسبه و ارائه کربن شامل استفاده از روش برآورد پارامتر غلظت کربن (گرم کربن در کیلوگرم خاک)، کربن توده­ای بر اساس عمق ثابت (تن کربن در هکتار) و پارامتر کربن توده­ای بر اساس عمق معادل (تن کربن در هکتار) است. با این ...

[ 8 ] - بررسی اهمیت اقلیم در تعیین میزان اثرگذاری قرق بر خصوصیات مختلف خاک مراتع

This study investigates the effect enclosure on some soil characteristics in two different climates; include semi-arid climate (Incheh boron region) and Cold climate of semi-humid (Chahar bagh) in Golestan province. In order to do soil sampling by the systematic-random methods, 5 transect were used in each areas and Physical and chemical properties were measure. T-test method was used in order ...

[ 9 ] - بررسی تنوع گونه‌های درختی و درختچه‌ای بیشه‌زارهای گویجه‌بل در شهرستان اهر

آگاهی از وضعیت تنوع زیستی می‌­تواند راهنمایی برای مدیریت بهتر اکوسیستم باشد.­ تنوع گونه‌­ای زیاد با حفاظت بهتر می‌­تواند پایداری اکولوژیکی اکوسیستم را تضمین کند. هدف پژوهش پیش‌رو، شناسایی و بررسی تنوع گونه‌­های درختی و درختچه­‌ای منطقه گویجه‌­بِل شهرستان اهر و ارزیابی اثر عامل‌های فیزیوگرافی بر آن بود. نمونه­‌برداری به‌صورت منظم- تصادفی با شبکه‌ای به ابعاد 200 ×150 متر و با 48 قطعه‌نمونه دایره‌­...

[ 10 ] - انتخاب بهترین مدل پیش‌بینی تغییرات عملکرد بوم‌سازگان در گرادیان چرایی مناطق نیمه‌خشک (مطالعه موردی: دشت گرگان)

مراتع بوم‌سازگان‌های پویا و دینامیکی هستند که به ناهنجاری‌هایی چون نوسانات اقلیمی و عواملی چون الگوهای مدیریتی و چرای دام واکنش نشان می‌دهند. استخراج روند مکانی این تغییرات می‌تواند در برنامه‌ریزی برای مدیریت و احیای چشم‌اندازهای تخریب شده کمک شایانی نماید. در این مطالعه روند تغییرات عملکرد بوم‌سازگان بوته ای تحت تأثیر چرای دام نسبت به آغل مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در گرادیان چرای دام در...

[ 11 ] - بررسی اثر مدیریت چرای دام بر ویژگی‌های عملکردی خاک و ساختاری اکوسیستم مراتع کوهستانی خوی

در پژوهش حاضر، اثر مدیریت چرای دام بر روی ویژگی‌های عملکردی و ساختاری اکوسیستم در مراتع کوهستانی خوی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی این ویژگی‌ها، سه سایت مدیریتی دام با شدت‌های چرایی سبک (مرجع) ، متوسط و سنگین در مراتع دیزج بطچی خوی در استان آذربایجان غربی انتخاب شدند. در هر یک از مناطق مذکور با استفاده از روش تصادفی- سیستماتیک در امتداد ترانسکت 50 متری لکه‌های اکولوژیک از هریک از فرم‌های...

[ 12 ] - بررسی ارتباط مؤثرترین عوامل خاکی و مدیریتی با پراکنش گروه گونه‌های اکولوژیک و محاسبه سهم مشترک آنها (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی چهارباغ، استان گلستان)

در این تحقیق جهت تدابیر صحیح مدیریتی منطبق بر اصول اکولوژیک، رابطه پراکنش گروه گونه‌های اکولوژیک مراتع ییلاقی چهارباغ با عوامل خاکی و مدیریت‌های مختلف چرای دام بررسی شده است. بر اساس نوع مدیریت و بهره‌برداری از مرتع، پنج واحد پوشش گیاهی غالب مرتع شامل مرجع (قرق)، کلید و بحرانی (آغل نیمروزی، مراتع حریم روستا و اطراف آبشخور) در منطقه شناسایی شد. اندازه‌گیری اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل خاکی در نقاط...

[ 14 ] - ویژگی‌های بوم‌شناختی، رویشگاهی و ریخت‌شناختی Ephedra procera C.A.Mey. در مراتع کوهستانی ارومیه

بررسی ویژگی‌های بوم‌شناختی و ریخت‌شناختی گیاهان دارویی برای استفادة چندمنظوره از مراتع، ضروری است؛ بنابراین، ویژگی‌های بوم‌شناختی و ریخت‌شناختی ارمک (Ephedra procera C.A.Mey.) در مراتع کوهستانی ارومیه بررسی شدند. بدین‌منظور، بین رویشگاه‌های معرف، سه رویشگاه انتخاب شدند که ازنظر ویژگی‌های فیزیکی و پوشش گیاهی، نمایندة سطح وسیعی از مناطق پراکنش E. procera هستند؛ سپس از پوشش گیاهی، داخل 30 پلات دو ...

[ 15 ] - قابلیت دستورالعمل طبقه‌بندی شایستگی مرتع برای چرای گوسفند (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی امام‌کندی ارومیه)

تعیین شایستگی مرتع با استفاده از شرایط محدود­کننده روش فائو، به ­لحاظ تعدد عوامل و اینکه در برخی از موارد نیاز به عملیات آزمایشگاهی و تهیه نقشه دارد، زمان­بر بوده و امکان قابلیت کاربرد آن توسط تمامی کارشناسان، وجود ندارد. از اینرو دستورالعمل طبقه­ بندی شایستگی مرتع برای چرای انواع دام در مناطق مختلف آب و هوایی، از طرف دفتر فنی مرتع پیشنهاد شد. بر اساس دستورالعمل پیشنهادی، شایستگی مرتع برای چرای...

[ 16 ] - Effect of Halophyte Patches on Some Soil Properties of a Saline Rangeland Around Urmia Lake, Iran

Plants may induce small-scale heterogeneity in soil nutrients, forming fertile islands. However, this process may depend on plant spices, plant developmental stages and habitat conditions. Vegetation cover in arid and semi-arid regions is mostly in the form of plant patches and bare soil of inter-patch areas, this form of vegetation cover can be useful to study plants impact on soil to get appl...

[ 17 ] - بررسی مدیریت چوپان در پراکنش دام در مرتع و میزان تطابق آن با نقشۀ شایستگی چرای دام

نقش چوپان در نگهداری، مدیریت و پراکنش دام در مراتع، بسیار با اهمیت است. هدایت گله، نقش اساسی در پراکنش چرا و عملکرد مطلوب دام در مرتع دارد. از این­رو ضرورت دارد سیستم شبانی موجود، مورد ارزیابی قرار گیرد و مشخص گردد که دام­ها تا چه حد مطابق معیارها و شاخص­های اکولوژیک، در مکان­های شایسته، چرا داده می­شوند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش چوپان در هدایت گله و پراکنش دام (گوسفند) و تطابق آن با نقشۀ ...

[ 18 ] - ارتباط خصوصیات رویشگاهی با مقدار تولید ثعلب (Orchis palustris Jacq.) در چمنزارهای ترگور ارومیه

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.240.94.2.1575.1607 بررسی ویژگی‌های رویشگاهی گیاهان دارویی و برآورد مقدار تولید آنها از ملزومات اساسی به‌منظور طراحی سند چشم‌انداز بهره‌برداری از محصولات فرعی است. گونه ثعلب (Orchis palustris Jacq.) یکی از گونه‌های دارویی مهم و با ارزش اقتصادی بالا است که در چمنزارهای منطقه ترگور ارومیه پراکنش چشمگیری دارد. از این‌رو، از بی...

[ 19 ] - Fitting of Species Frequency Distribution Models in Woody Societies in Rangelands of Gouradarah, Gechigiran Ahar

     One of the important goals of natural resource management is to conserve plant diversity in the ecosystem so that sites are more productive and more ecologically stable at the various situations. Different diversity indices have been presented to study the species status of natural ecosystems. One of these indicators is the use of empirical distribution models that each of these models ind...

[ 20 ] - شناخت مهمترین عوامل موثر فیزیوگرافی، توپوگرافی و خاکی بر تنوع‌‌گیاهی (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی نمین، اردبیل)

اطلاع از تنوع‌‌گونه‌‌ای گیاهی و ارتباط آن با عوامل‌‌محیطی، از مقدمات ضروری در عملیات احیای مرتع و اولویت حفاظت و حمایت از تنوع‌‌گونه‌‌ای رویشگاه‌‌هاست. بدین‌‌منظور، مراتع کوهستانی نمین، انتخاب و به روش تصادفی سیستماتیک در زیرحوزه‌‌ها، اقدام به برداشت داده‌‌های پوشش‌‌گیاهی شد. با ثبت ویژگی‌‌های فیزیوگرافی و توپوگرافی و اندازه‌‌گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، رابطه بین تنوع گیاهی و خصوصیات زیر...

[ 21 ] - نقش قرق در تغییر پایداری خاکدانه و ساختمان خاک‌های مرتعی استان گلستان

پایداری خاکدانه و ساختمان خاک به عنوان شاخص­های کلیدی سلامت خاک مرتع بوده و از عوامل مؤثر در کنترل فرسایش خاک به ‌شمار می‌روند. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر قرق بر وضعیت پایداری خاکدانه‌ها و ساختمان خاک در چهار منطقه از مراتع استان گلستان شامل چهارباغ، اینچه‌برون، گمیشان و مراوه‌تپه انجام شد. نمونه‌برداری خاک از دو عمق 20-0 و 40-20 سانتی­متر با حفر پروفیل و به روش تصادفی-سیستماتیک و در امتداد ...

[ 22 ] - تعیین مطلوبیت رویشگاه گل‌ ماهور (Verbascum stachydiforme L.) به روش تحلیل عاملی آشیان اکولوژیک (ENFA)

گزارش‌های موجود در خصوص پایش مراتع کشور، بیانگر آن است که تنوع‌‌‌‌ گونه‌‌ای رویشگاه‌‌های مرتعی، رو به کاهش است. برای احیا اکوسیستم‌‌های مذکور، ضرورت دارد که مطلوبیت رویشگاه‌‌ها برای گونه‌‌ها، مورد بررسی قرار گیرد و مهمترین عوامل محیطی موثر در پراکنش آنها، مشخص شود. از این رو مطلوبیت رویشگاه‌‌های کوهستانی ارومیه، برای گونه گل‌‌ماهور (Verbascum stachydiforme) به‌‌عنوان یک گیاه دارویی با ...

[ 23 ] - ارزیابی کارایی شاخص‌های عملکرد چشم‌انداز (LFA) جهت برآورد تنوع گیاهی در مراتع کیاسر مازندران

هدف از این تحقیق، بررسی میزان کارایی روش LFA جهت پیش‌بینی میزان شاخص‎های تنوع گونه‌ای می‌باشد. نمونه‌برداری بر روی 140 لکه گیاهی و با استفاده از 140 پلات یک مترمربعی در طول 14 ترانسکت و به صورت تصادفی- سیستماتیک صورت گرفت. بر طبق دستورالعمل روش LFA، شاخص‌های نهایی نفوذپذیری خاک، چرخه مواد غذایی و پایداری خاک محاسبه شد جهت تعیین تشابه بین شاخص‌های تنوع، پارامتر‌های سطحی خاک و شاخص‌های نهایی از آ...