حمیدرضا جعفری
استاد گروه برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران
[ 1 ] - برآورد ارزش اقتصادی آهن، آلومینیوم و مس قابل بازیافت در پسماندهای الکترونیکی (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 تهران)
از مهمترین مسائلی که بالاخص در دو دهۀ اخیر در خصوص توسعۀ صنایع الکترونیکی مطرح شده، پسماندهای حاصل از این صنایع است. این پسماندها به‌رغم داشتن مواد با‌ارزش برای بازیافت دارای مواد فوق‌العاده خطرناکی‌اند که در صورت بازیافت و کنترل‌نشدن موجب آسیب به انسان و محیط‌زیست می‌‌شوند. اهمیت پسماندهای الکترونیکی به علت فلزات سنگین مانند نیکل، کادمیوم، سرب و فلزات با‌ارزش قابل بازیافت مانند طلا، نقره، ...
[ 2 ] - کاربرد سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مکان‌یابی و تحلیل فضایی- مکانی آلودگی و منابع آلایندههای هوا در کلانشهر کرمانشاه
این تحقیق با هدف شناسایی کانون‌های آلودگی هوا، تحلیل فضایی- مکانی میزان آلودگی آلایندههای هوا و بررسی رابطة بین تراکم جمعیت با میزان آلایندههای هوا با استفاده از مدل‌های آماری و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) در کلانشهر کرمانشاه فراهم شده است. به منظور تحلیل داده‌‌ها و تشکیل پایگاه داده‌ای از نرم‌‌افزار Office/Excel و برای تحلیل تطبیقی و گرافیکی از نرم‌‌افزار Arcview در محیط GIS و نرم‌‌افزا...
[ 3 ] - مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در پارک‌های شهری (منطقة مورد مطالعه: منطقة 6 شهرداری تهران)
این مقاله سعی دارد با توجه به اهمیت مسائل بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی در پارک‌های شهری، در قالب مدیریت یکپارچه به دنبال سنجش وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست پارک‌های شهری منطقة 6 تهران، چارچوب سنجش وضعیت این عوامل را در پارک‌های شهری مهیا و زمینۀ ارتقای کیفیت آنها و استفادۀ مثبت در تجارب بعدی را فراهم کند. در این راستا بر اساس نتایج حاصل از انتظارهای شهروندان و خدمات شهرداری در قالب روش برنامه...
[ 4 ] - ارزیابی روند تغییرات تالاب انزلی با استفاده از سنجش از دور و ارائة راه حل مدیریتی
به طور کلی دو رویکرد در مواجهه با تغییرات محیط زیستی وجود دارد. رویکرد اوّل نادیده گرفتن این تغییرات و ادامه وضع موجود است که نتیجه‌ای جز تخریب بیشتر محیط زیست در پی نخواهد داشت. رویکرد دیگر شناسایی این تغییرات از گذشته تا کنون و تدوین برنامة مدیریت محیط زیستی برای کنترل این تغییرات و برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت محیط زیست است. تالاب بین‌المللی انزلی از جمله تالاب‌های حفاظت شده ایران است که عوام...
[ 5 ] - روشی جدید در بهره‌برداری از منابع آب حوزه‌های آبریز مناطق خشک( مطالعة موردی: سد مروست)
با توجه به اینکه در مناطق با اقلیم خشک، آب به عنوان مهمترین عنصر، نقشی حیاتی در شکل‌گیری و بقای سیستم‌های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی دارد، ارائة روشی جدید و بهینه در بهره برداری از منابع آب این مناطق بسیار حائز اهمیت خواهد بود. احداث سد به‌منزلة یکی از روشهای مرسوم، که دارای آثار و پیامدهای محیطزیستی زیادی نیز است برای بهره‌برداری از منابع آب حوزه‌های آبخیز در چند دهة اخیر مورد توجه سیاستمدار...
[ 6 ] - زون‌بندی منطقه حفاظت شده "گنو" با استفاده از GIS
کوهستان گنو، یکی از جالب‌ترین نمونه‌های معرف رشته کوه‌های زاگرس به شمار می‌آید، این کوهستان که در جنوب شرق رشته کوه زاگرس واقع شده از سویی، با اثر تعدیل کننده خود در برخورد با دشت‌های گرم جنوب و از سویی دیگر با موقعیت استثنایی گذرگاهی خود که در مرز تحول دو منطقة رویشی ایرانی ـ تورانی و خلیج ـ سودانی قرار دارد، مجموعه‌ای از کارکردهای اکولوژیک و ارزشهای بی‌نظیر اکوسیستم‌های کوهستانی را به نمایش ...
[ 7 ] - Using boolean and fuzzy logic combined with analytic hierarchy process for hazardous waste landfill site selection: A case study from Hormozgan province, Iran
Hazardous wastes include numerous kinds of discarded chemicals and other wastes generated from industrial, commercial, and institutional activities. These types of waste present immediate or long-term risks to humans, animals, plants, or the environment and therefore require special handling for safe disposal. Landfills that can accept hazardous wastes are excavated or engineered sites where th...
[ 8 ] - An integrated environmental management approach to industrial site selection by genetic algorithm and fuzzy analytic hierarchy process in geographical information system
Environmental planning and management can have positive effects on development of some land uses including industrial areas that have a major effect on economic, social and environmental conditions. Considering the most important problems associated with modeling, the fundamental methods and functions of site-selection laid inside the geographical information system are not accounted for the mu...
[ 9 ] - Land use and land cover spatiotemporal dynamic pattern and predicting changes using integrated CA-Markov model
Analyzing the process of land use and cover changes during long periods of time and predicting the future changes is highly important and useful for the land use managers. In this study, the land use maps in the Ardabil plain in north-west part of Iran for four periods (1989, 1998, 2009 and 2013) are extracted and analyzed through remote sensing technique, using the land-sat satellite images. T...
[ 10 ] - Environmental policy and management of freshwater resources in the Haraz-Ghareh Su Basin in comparison to other Caspian sub basins
Haraz-Ghareh Su is one of the seven sub-basins of the Caspian basin, located on the southern shores of the Caspian Sea, and as such, is in danger of water crisis due to absence of proper systematic policy and strategy. In this study, the pressure factors on the Haraz-Ghareh Su water resources were identified using DPSIR model. Then, the pressure parameters on the freshwater resources in the Cas...
[ 11 ] - Environmental policy and management of freshwater resources in the Haraz-Ghareh Su Basin in comparison to other Caspian sub basins
Haraz-Ghareh Su is one of the seven sub-basins of the Caspian basin, located on the southern shores of the Caspian Sea, and as such, is in danger of water crisis due to absence of proper systematic policy and strategy. In this study, the pressure factors on the Haraz-Ghareh Su water resources were identified using DPSIR model. Then, the pressure parameters on the freshwater resources in the Cas...
[ 12 ] - برآورد ارزش حفاظتی رودخانه لیقوان چای با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط
رودخانه لیقوانچای واقع در استان آذربایجان شرقی به دلیل تنوع در ویژگیهای طبیعی برای استراحت، سرگرمی و فرصتهای تفریحی درقالب گردش، اردو زدن در کنار رودخانه و چشمهها جهت گذراندن اوقات فراغت و لذت از مناظر از مناطق تفریحی و گردشگری مهم استانمیباشد. با توجه به این که کالاها و خدمات محیطزیستی بیشتر جزو کالاهای عمومی با دسترسی آزاد میباشند، به علت عدم آگاهی اکثربازدیدکنندگان از ارزش ...
[ 13 ] - مدلسازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت
تنوعزیستی، بهعنوان یک خدمت اکوسیستمی پشتیبان حیات، بهدلیل تبدیل و تخریب زمین در پاسخ به نیازهای فزاینده انسان به انواع توسعه، در حال کاهش است. اگرچه، پیشبینی چگونگی تغییر بر کیفیت زیستگاه در اثر تغییر در پوشش/ کاربری زمین، یک نیاز ضروری در مواجهه با چنین چالشی است، اما انجام این کار در بسیاری از موارد به دلیل فقدان روشهای متناسب و دادههای مکاندار فضایی، با مشکلاتی مواجه میشود. در این مقاله، ...
[ 14 ] - بررسی کاربرد مدل دسته‌بندی چند معیاره Electre- TRI در تعیین اهمیت آثار محیطزیستی (مطالعه موردی: ارزیابی آثار محیطزیستی طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل)
تعیین میزان اهمیت آثار محیطزیستی یکی از مهمترین دغدغه‌های فرآیند ارزیابی آثار محیطزیستی(1) در طرحها و پروژه‌هاست که بیشتر به ماهیت چند معیاره بودن این مسئله وابستگی دارد. در واقع اهمیت اثر محیطزیستی تنها مبتنی بر شدت آن اثر نیست و لازم است معیارهای دیگری نیز در تعریف اهمیت اثر لحاظ شدند. در این تحقیق برای نخستین بار در فرایند ارزیابی آثار محیطزیستی (EIA) در ایران، امکان‌سنجی کار...
[ 15 ] - ارزیابی روند تغییرات پوشش اراضی منطقه حفاظت شده ارسباران در فاصله زمانی 2002، 2006 و 2008 میلادی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای
کاربری زمین همواره یکی از مهمترین عواملی بوده است که انسان از طریق آن محیط‌زیست خود را تحت تأثیر قرار داده است و از نظر تاریخی مهمترین تغییر کاربری اراضی که انسان انجام داده است، از میان بردن جنگل‌ها و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی و سکونتگاهها بوده است. در این تحقیق، بررسی روند تغییرات پوشش اراضی منطقه حفاظت شده ارسباران با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مربوط به سه دوره زمانی از منطقه مورد مطالع...
[ 16 ] - تلفیق روش WRASTIC با ارزیابی چندمعیاره و مدل فازی به منظور ارزیابی ریسک آلودگی آب‌های سطحی (مطالعه‌ی موردی: استان تهران و بخشی از استان‌های همجوار آن)
امروزه روش جامعی برای ارزیابی و مدلسازی ریسک آلودگی منابع آب سطحی وجود ندارد. روشهای موجود تنها به بررسی منفرد برخی از معیارها میپردازند و روشی بر مبنای GISکه با مدلسازی بتواند وضعیت کلی ریسک در سطح یک حوضه را ارائه دهد وجود ندارد. تنها روش موجود برای این منظور شاخص WRASTICمی‌باشد که با نمره‌دهی به هفت پارامتر فاضلاب انسانی و حیوانی، فعالیت‌های تفریحی و تفرجی، فعالیّتهای کشاورزی، فعالیّتهای...
[ 17 ] - استفاده از خدمات اکولوژیک به عنوان شاخص اکولوژیک در یافتن گردشگری متناسب با سرزمین "مورد مطالعه: پناهگاه تالابی حیات وحش سرخانکل"
در تالاب سرخانکل به منظور کمی سازی و برآورد میزان شدت و اهمیت نسبی ارزش های اکوسیستمی نظر کارشناسان خبره درباره شدت اثر نیرومحرکه ها بر عملکردهای اکوسیستمی جمع آوری و وزن دهی گردیده سپس وزن های به دست آمده حاصل از مقایسه های زوجی با هر یک از ارزش های اکوسیستمی تطبیق داده شد صرف نظر از اینکه هر یک از ضرایب حاصله کدام ارزش یا عملکرد و یا خدمات اکوسیستم را سازگارتر دانسته موید آن است در کدام نوع گ...
[ 18 ] - پهنه‌بندی تاب‌آوری بافت‌های شهری در برابر زلزله با استفاده از منطق فازی و FAHP (مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران)
کشور ایران بدلیل ویژگیهای خاص زمین‌ساختی با خطر زلزله روبه‌رو است و کمتر نقطه‌ای در آن یافت میشود که از آسیب زلزله در امان باشد. شهر تهران بعنوان یک ابرشهر بوده که رشد بی‌رویه توسعه در آن سبب ایجاد بافت‌های غیرهمگن شده و آن را آسیب‌پذیر کرده است. با توجه به احتمال وقوع زلزله در این کلانشهر و ضرورت برنامه‌ریزی، در این پژوهش به پهنه‌بندی تاب‌آوری بافت شهری در مقابل زلزله در منطقه 12 شهرداری ته...
[ 19 ] - کمی‌سازی تغییرات زیستگاهی آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) در پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار با استفاده از متریک‌های اکولوژی سیمای سرزمین
امروزه طبیعت بکر و زیستگاه‌های دور افتاده و دور از تاثیرات بشر، بسیار کمیاب گردیده است. احداث مناطق حفاظت شده تلاش آگاهانه‌ای برای حمایت از آخرین بازمانده تنوع زیستی است که کم و بیش در روند توسعه ناپایدار کنونی ویژگیهای طبیعی خود را حفظ کرده‌اند. ظرفیت دانش اکولوژی سیمای سرزمین برای دنبال کردن فرایندهای اکولوژیکی از درون طیف وسیعی از مقیاس های فضایی- زمانی و توجه به تاثیرات فرهنگی این...
[ 20 ] - The Environmental Strategic Analysis of Oil & Gas Industries in the Kurdistan Region Using PESTLE, SWOT and FDEMATEL
The need for oil and natural gas as a major source of energy is vital. On the one hand, it has affected the political and economic equations at the international, regional and national level. On the other hand, it has had negative effects on sociocultural, legal, and environmental aspects as well as on the physical and mental health of human beings. Therefore, the need to provide an environment...
[ 21 ] - The Environmental Strategic Analysis of Oil & Gas Industries in the Kurdistan Region Using PESTLE, SWOT and FDEMATEL
The need for oil and natural gas as a major source of energy is vital. On the one hand, it has affected the political and economic equations at the international, regional and national level. On the other hand, it has had negative effects on sociocultural, legal, and environmental aspects as well as on the physical and mental health of human beings. Therefore, the need to provide an environment...
[ 22 ] - بررسی تأثیر وضعیت اجتماعی و اقتصادی شهروندان بر مدل متابولیسم شهری با تکیه‌بر رهیافت عدالت محیط‌زیست شهری
هدف این پژوهش بررسی ارتباط میان وضعیت اجتماعی و اقتصادی شهروندان و برخی از متغیرهای متابولیسم شهری با تکیه‌بر عدالت محیطزیستی شهری در تهران است. لذا ارتباط رتبه اقتصادی اجتماعی که خود شاخص ترکیبی متشکل از متغیرهای میانگین قیمت فروش زمین، سرانه زیربنای مسکونی، مالکیت ملکی، ارزش مسکن، درصد کارفرمایان، درصد مدیران، درصد تحصیلات دانشگاهی و درصد بی‌سوادی است با برخی از شاخص‌های جریان متابولیسم شهری...
[ 23 ] - Zoning of Ecological Vulnerability of Kerman Province to Achieve Sustainable Industrial Development Using AHP Technigue
Introduction: Vulnerability of people and places is a complex phenomenon has been created as a result of human and environment interaction during the ages. The concept of vulnerability addresses the probability of being destructed or damaged of a society, structure, service or a geographical area due to a specific danger. Nowadays there is frequent demand for settling industrial infrastructures...
[ 24 ] - Management Strategies For Reduce the Consequences of Flood Hazard with the SWOT Analytical Method (Case Study: Hamedan- Bahar Plain)
Inadequate productivity and over-capacity of land in many watersheds and plains of the country, has increased flooding potential. Therefore, reducing flood damage with the participation of both policymakers and the public as key stakeholders in decision-making, planning, long-term management and foresight in decisions are unavoidable. In the present study, SWOT analytical method was used to ...
نویسندگان همکار