فروپاشی سیاسی هر حکومت به معنای محو کلیه آثار فرهنگی آن حکومت نیست به خصوص زمانی که حکومت مورد نظر، از بنیان های فرهنگی استواری برخوردار باشد. انقراض سیاسی ساسانیان یک تحول سیاسی -  مذهبی بود که بازتاب فرهنگی این دوره تا قرن ها پس از ساسانیان در تولیدات فرهنگی قلمرو آن  قابل مشاهده است. مطالعه معماری دوره اسلامی به ویژه قرون اولیه آن با اتکاء به این موضوع، دستاوردهای قابل توجهی در پی خواهد داشت...

نقوش تخیلی– ترکیبی در فلات ایران از هزاره پنجم قبل از میلاد به طورگسترده ای و بر روی انواع آثار و اشیا به جامانده به کاررفته اند. مطالعه نقوش تخیلی – ترکیبی از دیدگاه سازمان تشکیل دهنده نقوش و نیز مفاهیم مرتبط با این نقوش مهم ترین موارد مورد بررسی در پژوهش حاضر هستند. این پژوهش ضمن استفاده ازعلم نشانه شناسی مبتنی برروش شمایل شناسی اروین پانوفسکی به مطالعه سازمان تشکیل دهنده نقوش در ساختار ترکیب...

محراب در معماری مسجد نقش و اهمیت حیاتی دارد، از آن جهت که یکی از مهمترین بخش های بنا، نقطه عطف نمازگزار و نشان دهنده قبله مسلمانان است، بنابراین مکان ظهور هنر نمایی هنرمندان مسلمان در طول زمان بوده است. گچبری از جمله هنرهایی است که در عصر ایلخانی به خصوص در محراب های این دوره به اوج شکوفایی رسیده است. محراب گچبری مسجد جامع تبریز که یکی از این نمونه هاست، شاهکاری در تزئینات معماری ایران، در این ...

چکیده : آثار نو یافته ی تمدن جیرفت (حاشیه هلیل¬رود) که موجب شگفتی جهانیان شده استاز جنبه¬های گوناگونی حائز اهمیت است. این آثار از تاریخ بسیار طولانی برخوردار است و مطالعات صورت گرفته بر روی این آثار موجب شده که محققین، تاریخ شکل گیری این آثار را قدیمی¬تر از اولین تمدن جهان یعنی "بین¬النهرین" بدانند و حتی این فرضیه را ارائه دهند که شکل¬گیری اولین تمدن جهان نیز در این منطقه بوده است. در این تحقیق...

اشیا نقش قابل توجهی در زندگی و به تبع آن، تمدن و فرهنگ دارند. انسان همواره کاربر اشیا است و علاوه بر کاربردهایی که از هر شیء انتظار می رود، نقش، فرم و تزیینات آن ها نیز مورد نظر قرار می گیرد و در ادراک و ارتباط انسان و اشیا قابل اهمیت می باشد. هدف اصلی از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر طراحی ظروف خانگی به عنوان زیر مجموعه اشیای مورد استفاده در قرون اولیه تا پنجم هجری ایران است. فرضیه پژوهش با تو...

کاوش های تپه های باستانی نیشابور منجر به کشف حجم عظیمی از آثار اسلامی شد، که نمایانگر غنای فرهنگی این تمدن است. نقوش منقور بر آثار کشف شده در واقع زبان تصویری هستند که می توانند در بر دارنده ی مفاهیم اعتقادی، آداب و رسوم و ترجمان محیط زیست مردمان این منطقه باشند. از آنجائی که اطلاعات کنونی پیرامون این تمدن ناچیز می باشد، این رساله با نام بررسی مفاهیم نمادین نقوش گیاهی در تپه های باستانی نیشابور...

هدف پژوهش حاضر، واکاوی نحوه تداعی معانی و انتقال مفاهیم شیعی در سقانفارهای آمل است. این پژوهش، از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیت و روش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. داده های پژوهش، براساس مطالعات اسنادی، بررسی های میدانی و مصاحبه گردآوری و با روش کیفی تحلیل شده است. به دلیل شباهت های ساختاری، تزیینی و عملکردی، ده نمونه از ۳۰ سقانفار آمل (۳۳% از کل نمونه ها)، برای پژوهش انتخاب شد. نتایج نشان می...

چشم زخم از باورهای قدیمی و رایج در جهان و از جمله جهان اسلام است؛ هرچند امروزه این باور کم رنگ شده، ولی هنوز به عنوان باوری عامیانه برجای مانده است. در این پژوهش رد پای این اعتقاد و اهمیت آن در هنر مردم عامی و دستبافته ها به عنوان محمل این عقیده مورد مطالعه قرار گرفته و سیر استحالۀ آن در نقوش مربوط تا دوران معاصر بررسی می شود. هدف از این تحقیق نشان دادن تأثیر اعتقادات در هنر مردمی به ویژه دستبا...

این پژوهش تحت عنوان بررسی عناصر تصویری-تزئینی در بناهای تاریخی یزد ، عناصر تصویری برج و باروهای یزد – میبد – مهریز را مورد بررسی قرار میدهد. در این رساله علاوه بر معرفی موقعیت مکانی و تاریخچه این قلعه ها ، نقوش و نقشمایه های تصویری-تزئینی در برج و باروها استخراج ، و از لحاظ تصویری ریشه یابی شده است. رد پای این عناصر و نقشمایه های تصویری در سایر هنرها از جمله معماری ، مجسمه سازی ، نقاشی ، صنایع...