امروز توجه به اقتصاد اسلامی، به ‌‌عنوان یک رویکرد و قرائت خاص در علم اقتصاد، فزونی یافته و اقتصاد‌دانان اسلامی با تأکید بر این رویکرد به نظریه‌پردازی در حیطه مسائل اقتصادی می‌پردازند. نتایج این رویکرد می‌تواند نقش برجسته‌ای در نوع سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشورهای مسلمان داشته باشد. مرور ادبیات اقتصادی اخیر، به‌ویژه شاخه‌هایی مانند اقتصاد نهادگرایی نشان می‌دهد ادبیات اقتصادی امروز بر تأثیرپذیری ا...

هزینه مبادله، هزینه‌ای که در تابع تولید کسب و کارها در نظر گرفته نمی‌شود اما عملا موفقیت یا شکست‌های بازار را رقم می‌زند. بررسی گزارش‌های مختلف بین‌المللی (مانند گزارش فضای کسب و کار، رقابت‌پذیری و دیدبان جهانی کارآفرینی) و همچنین شواهد و وضع موجود گردشگری حاکی از بالا بودن هزینه مبادله و وضعیت نامناسب فضای کسب و کار است. بر این اساس تبیین نهادگرایانه عوامل موثر بر هزینه مبادله بازار و کسب و کا...

درباره ملاک اسلامیت علم اقتصاد، دو رویکرد اساسی وجود دارد. رویکرد نخست، بر آن است که اقتصاد اسلامی معرفتی است که تمام هویت دانشی خود را از منابع معتبر شناخت از نظر اسلام کسب می‌کند. رویکرد دوم بر آن است که اسلام به عنوان یک نظامی از ارزش‌ها، باورها، هنجارها، آداب، سنن و انباشت تجربه‌ زیست مسلمانی با ساختن بوم، فرهنگ و جامعه اسلامی‌، ماهیت موض...

برداشت ناپایدار از منابع آب زیرزمینی به‌طور گسترده‌ای باعث تبعات روز افزون اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی در کشور شده است. به‌طور ویژه از زمان تصویب «قانون حفظ و حراست منابع آب‌های زیرزمینی کشور» در سال 1345 تاکنون، سیاست‌ها و قوانین متعددی در زمینه حراست از منابع آب زیرزمینی تصویب شده و وارد فرآیند اجرایی شده است با این وجود هر ساله شاهد افت شدیدتر سطح ایستابی و افزایش دشت‌های ممنوعه هستیم. بناب...

چکیده برنامۀ هسته‌ای ایران، یکی از موضوع­های مهم در رابطۀ آمریکا و ایران پس از انقلاب اسلامی است. رویکردهای مختلف آمریکا در قبال این پرونده نقش مهمی در فراز و فرود آن داشته است. دو رویکرد «یک‌جانبه‌گرایی» و «چندجانبه‌گرایی» از جمله مهم‌ترین آن‌هاست. در دورۀ جرج دبلیو بوش، آمریکا با پی‌گیری سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه، هژمون شدن را دنبال می‌کرد. در سال‌های آخر بوش، سیاستِ این دول...

نظریه سینمای دولتی ایران بیانگر نحوه مواجهه دولت جمهوری اسلامی با رسانه سینماست؛ رسانه‌ای که رهبران انقلاب از همان ابتدا با تأکید بر اهمیت آن، «تغییر فرم» آن را در حکومت اسلامی وعده دادند و خواستار نظارت و دخالت دولت در آن شدند. با تأسیس «بنیاد سینمایی فارابی» در سال 1362، این خواسته محقق و از آن تاریخ، سینمایی که دولت خواهان تولید و توزیع آن بود، با اعمال سیاست‌های سینمایی فارابی و هدایت و حما...

عدم­توجّه به مقیاس مکانی مورد استفاده در درک فرآیندهای زیست‌محیطی منجر به اخذ تصمیمات نادرست و ناکارآمدی قوانین و مقررّاتِ وضع­شده و در نهایت سوء مصرف نهادی در این بخش می­شود. یکی از نقاط عزیمت چنین سوء مصرفی، اتّصاف ویژگی‌های مکانی و وابستگی درونی مفاهیم محیط­زیستی با مقیاس است. این پژوهش با تمرکز بر تحلیل محتوای کیفی و رهیافت نهادگرایی و استفاده از منطق نسبت­ها و محمول­ها اقدام به بررسی درک ق...

آب از اهمیت ویژهای در منطقه آسیای مرکزی برخوردار است. کشورهای این منطقه به دلیل واقع شدن این منطقه، در نواحی خشک و نیمه خشک مناطق کشاورزی جهان قرار دارند. تنش بر سر آب، آسیای مرکزی را فراگرفته و کشورها را از حرکت به سوی همکاری با یکدیگر باز می دارد. این کشورها به دنبال تضمین مسائل مرتبط با آب هستند. دغدغه های توسعه اقتصادی، نیاز به کنترل تنش های قومی، شورش اجتماعی و نیاز به مدیریت آسیب های زیست...

در سال‌های اخیر شرکت‌های با فناوری سطح بالا و محصولاتشان، نقش‌های بیشتر و مهمتری در توسعه اقتصاد کشورهای مختلف داشته‌اند و به همین دلیل صنایع با فناوری سطح بالا از جایگاه ویژه‎ای برخوردار شده است. تحقیـق حاضـر در چارچوب نهادگرایی، به بررسی تاثیر عوامل و مولفه‎های نهادهای غیر رسمی ‎(فرهنگ) سرمایه‎گذاری بر توان تامین مالی این صنایع و افزایش سرمایه‎گذاری (از عوامل اصلی) در روند توسعه صنایع با فناو...

هدف این مقاله، تأکید بر این واقعیت است که کانون اصلی و وجه مشترک تحقق اهداف توسعۀ انسانی، توسعة پایدار، ایجاد عدالت اجتماعی و افزایش توان رقابت و مقاومت اقتصاد ملی، ارتقای بنیۀ تولید ملی است. برای تحقق این هدف، به روش توصیفی- تحلیلی و با مبناقرار‌دادن دستگاه نظری نهادگرایی، وجوه روش‌شناختی و تجربی این مسئله برجسته می‌‌شود. به این منظور، با محوریت ایدۀ صنعتی‌‌شدن به‌مثابۀ کانون اصلی ارتقای بنیۀ ...