به گواه بسیاری از شاخص‌ها ایران به ‌شدت با بحران آب مواجه است و کشور وارد مرحله جدیدی از شرایط اقلیمی شده که دیگر نمی‌توان با تصورات و روش‌های گذشته به مواجهه با مسئله بدخیم1 آب پرداخت. حل بحران آب نیازمند پذیرش و سازگاری با شرایط جدید منابع آبی است. البته این مقاله میان کم‌آبی به عنوان یک پدیده اقلیمی و بحران آب تفاوت قائل می‌باشد و بحران را نتیجه ناکارآمدی نظام حکمرانی آب در مواجهه با کم‌آبی ...

آب از مهمترین عوامل تولید در کشاورزی ایران است. میزان بارندگی در کشور به نحوی است که در بیشتر نواحی بدون توسل به آبیاری، فعالیت کشاورزی امکان پذیر نمی باشد. در حال حاضر، کمبود آب از معضلات اصلی روستاهای کشور در بخش شرب و کشاورزی است. یکی از حلقه های اصلی گمشده در مدیریت آب کشور، حکمرانی پایدار آب می باشد. حکمرانی آب به نظام هایی اطلاق می شود که در تصمیم گیری درباره توسعه و مدیریت منابع آب دخیل ...

در مدیریت منابع آب یکی از رویکردهای مهم ِ مشارکتی حکمرانی محلی آب است. به همین جهت پایش اجتماعی روابط ذی نفعان محلی برای برنامه ریزی و مدیریت منابع و دستیابی به حکمرانی خوب آب در سطح محلی الزامی است. بر این اساس، به تحلیل شبکة اجتماعی، به منزلة یک رویکرد، در تحلیل روابط ذی نفعان محلی به منظورِ مدیریت پایدار منابع آب توجه شده است. هدف از این پژوهش پایش اجتماعی شبکة ذی نفعان محلی با استفاده از تحلی...

سیاست‌گذاران در حوضه منابع آب در کشور بیشتر به‌دنبال حل مسئله آب از طریق مسائل فنی-مهندسی، انتقال آب، سد­سازی و پروژه‌های سازه‌ای بوده‌­اند. این در حالی است که مشکل اصلی منابع آب در کشور، وجود حکمرانی بد و نامطلوب و سامانه مدیریتی ناکارآمد است. ترتیبات نهادی نامناسب، مدیریت از­ هم ­گسسته، عدم شفافیت و عدم مشارکت ذی‌نفعان در مدیریت، از جمله ویژگی‌های سامانه حکمرانی فعلی منابع آب در کشور است. هدف...

با توجه به تغییرات اکولوژیکی موجود مانند وقایع حدی و تغییر اقلیم، مشخصه سازگاری ساختار حکمرانی منابع آب بسیار اهمیت دارد و لذا مهم‌ترین ویژگی سازگاری یعنی ظرفیت یادگیری اجتماعی در کانون توجه قرار می‌گیرد. باز این رو نیاز به ارزیابی ساختار حکمرانی از منظر یادگیری اجتماعی وجود دارد. مشکلات مرتبط با منابع آب ایران و تداوم آن‌ها نشان از ضعف ساختار نهادی موجود در بهبود شرایط دارد. در این مقاله از اب...

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر معضلات موجود در بخش آب حاصل استفاده از روش‌های توسعه ناپایدار ناشی از فقدان آگاهی و آموزش عمومی است. امروزه محققین دریافته‌اند که سیستم‌های اجتماعی و سازوکارهایی که بر چرخه آب تأثیر دارند، فراتر از مدیریت آب بوده و موضوع بحران آب باید در چارچوب نهادها و سیستم‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد که به این سیستم‌ها، حکمرانی آب اطلاق می‌گردد. هدف از این تحقیق تعیین معیار...

با عنایت به ناپایداری‌های ایجاد شده در زمینه هدایت منابع آب، لزوم نگرش پیوسته در طی دو دهه گذشته به وضوح ایجاد شده است. همچنین حکمرانی شایسته و پایدار منابع آب به‌عنوان مکملی بر مدیریت به هم پیوسته مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق ارائه مدل مفهومی حکمرانی پایدار در مدیریت منابع آب با تأکید بر آموزش و ظرفیت‌سازی می‌باشد. در این تحقیق با مرور دیدگاه‌های مختلف بی...

«آینده مطلوب در حوزه سیاستگذاری آب چه می‌تواند باشد؟» هدف این مقاله یافتن پاسخی برای این پرسش است. در این مقاله با استفاده از چارچوب آینده‌پژوهی انتقادی عنایت‌الله و تلفیق آن با نظریه گذار گیلز در پنج گام یعنی نگاشت، چشمداشت، مسیرهای بلندمدت تاریخی، تعمیق آینده و تدوین سناریو نشان داده می‌شود که می‌توان دیدگاه همه جانبه‌ای به مسئله حکمرانی آب داشت و سناریوهای آینده‌های ممکن برای حکمرانی آب را ب...

در حال حاضر، سازگاری نهادی برای مقابله با کمبود آب به مراتب کندتر از تغییرات رویه‌های مدیریت منابع آب کشور بوده است. به تبع آن، ساختار حکمرانی بخش آب در مواجهه با چالش‌های پیش رو، به صورت نا کارامد عمل نموده است. بدین ترتیب، شکاف نهادی حاکم بر بخش آب منجر به بروز مشکلاتی شده است، که از آن‌ها به عنوان “بحران حکمرانی آب” نام برده می‌شود. در مطالعه‌ی حاضر، با استفاده از چارچوب تحلیل توسعه‌ی نهادی ...