دولت در چند دهه اخیر، با هدف تسهیل در امر برنامه ریزی توسعه و امکان کنترل بیشتر بر فضای محلّی - ناحیه­ ای سعی بر کوچک ­سازی فضاها داشته است. در راستای تحقّق چنین هدفی، اجرای راهبرد تقسیمات کشوری در دستور کار دولت قرار داشته است. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل رویکرد دولت در تقسیمات کشوری و اثرات آن در نابرابری و عدم تعادل­ های شهری - ناحیه ­ای در استان خراسان شمالی است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی...

عملکردِ بخشی سازمان‌های متولی امر مدیریت شهری، برنامه ریزی و تقسیمات بودجه‌بندی دقیق و علمی شهری را با مشکلات عدیده‌ای رو به رو ساخته است که با ایجاد حالتی ناپایدار و ناهمگون، هزینه‌های هنگفتی نیز در مجموعه مدیریت شهری به وجود آورده است. بررسی‌های نظری پژوهش حاضر، برای حل این مسأله، نشان از وجود یک اجماع نظر قوی برای گذار از ساختار تصمیم گیری جزیره ای و تفرق1 عملکردی ـ قلمرویی به ساختار مدیریت ی...

شهر به­مثابه بخشی از سلسله­مراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی- جغرافیایی هر کشور بر اساس شاخصه­­های مختلفی مانند نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیم­گیری شکل می‌گیرد. از آنجا که هر عنصر در چارچوب ویژگی‌های عملکردی‌اش قابل تعریف است، لذا براساس نقش‌های مختلفی که در زیرسیستم‌های نظام شهری تعریف می‌شود، می‌توان انواع مختلفی از اجزای تشکیل­دهنده سیستم را شناسای...

از جمله ابزارهای قدرتمند دولت در زمینة الگوی نظام شهری در هر منطقه که با انگیزة تمرکززدایی صورت می‌گیرد، سازمان‌دهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری است که با تأثیرپذیری از عوامل مختلفی شکل می‌گیرد و بر بسیاری از معادلات ساختاری از جمله الگوی توسعه تأثیرگذار است. استان گلستان نیز از این قاعده مستثنا نیست و با داشتن چهارده شهرستان روند شهرنشینی مختلفی را گذرانده است؛ از این‌رو پژوهش در این رابطه امری ض...

      الحاق روستاها به شهرها یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان در دهه‌های اخیر است که تحت تأثیر مجموعه‌ای پیچیده از عوامل همانند نحوه تقسیمات کشوری و بعضاً تصمیمات سیاسی قرار دارد. پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از پارادایم تفسیرگرایی به بررسی الحاق سکونتگاه‌های روستاییِ پیراشهری به شهر مبتنی بر چارچوب تقسیمات کشوری در کلانشهر ارومیه بپردازد. سکونتگاه‌های روستایی پیرامون کلانشهر ارومیه تا ش...

تقسیمات کشوری و سیاسی یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده توسعه اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی یک کشور به حساب می‌آید؛ اما با وجود اهمیت این مؤلفه تصمیم‌گیری در خصوص چگونگی و کم و کیف آن بیشتر کاری است سیاسی و درید قدرت دولت‌ها و نظام‌های سیاسی. هدف این مقاله بررسی و تحلیل نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر متغیرهای علمی و جغرافیایی است. سؤال اصلی مقاله این است که با در نظر گرفتن دو متغیر علمی و...

شهر به­مثابه بخشی از سلسله­مراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی- جغرافیایی هر کشور بر اساس شاخصه­­های مختلفی مانند نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیم­گیری شکل می گیرد. از آنجا که هر عنصر در چارچوب ویژگی های عملکردی اش قابل تعریف است، لذا براساس نقش های مختلفی که در زیرسیستم های نظام شهری تعریف می شود، می توان انواع مختلفی از اجزای تشکیل­دهنده سیستم را شناسای...

دولت در چند دهه اخیر، با هدف تسهیل در امر برنامه ریزی توسعه و امکان کنترل بیشتر بر فضای محلّی - ناحیه­ ای سعی بر کوچک ­سازی فضاها داشته است. در راستای تحقّق چنین هدفی، اجرای راهبرد تقسیمات کشوری در دستور کار دولت قرار داشته است. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل رویکرد دولت در تقسیمات کشوری و اثرات آن در نابرابری و عدم تعادل­ های شهری - ناحیه ­ای در استان خراسان شمالی است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی...

تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان‌دهی فضای سرزمینی است. نظام‌های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت‌های ملت­پایه، به سه دستة متمرکز، فدرال و ناحیه‌ای تقسیم می‌شوند. تمرکززدایی، توسعة متوازن منطقه‌ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری به­شمار می‌روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان­ 1316، مؤلفه‌های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال‌های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم...

توزیع فضایی جمعیت، در کشورهای جهان بخصوص در کشورهای در حال توسعه، عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره برداری از منابع سرزمینی را نشان می دهد.  در ایران نظیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه، شبکه شهری آن در دهه های اخیر به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی-اجتماعی، با آهنگ و شتابی کم و بیش متغیر دچار دگرگونی شده و اشکال مختلفی را عرضه داشته است. تحقیق حاضر، در زمینه شناسایی نظام شهری استان خراسان رض...