تکنیک خوشه‌بندی از مهم‌ترین تکنیک‌های داده‌کاوی و شاخه‌ای از تحلیل آماری چند متغیره بوده و روشی برای گروه‌بندی داده‌های مشابه در خوشه‌های یکسان است. با بزرگ‌تر شدن بانک‌های داده‌ای، تلاش محققان برای یافتن روش‌های خوشه‌بندی کارا و مؤثر متمرکز شده است تا از این راه بتوانند زمینه تصمیم‌گیری سریع و منطبق با واقعیت را فراهم آورند. بدین منظور، در این مقاله تکنیک خوشه‌بندی بهبود‌یافته سیستم کلونی مورچ...

تعیین محل یک صنعت از نظر اقتصادی، نقش مهمی در میزان سرمایه گذاری اولیه به هنگام تاسیس صنایع و قیمت تمام شده کالا یا خدمت ارایه شده هنگام بهره برداری طرح دارد. احداث یک یا چند واحد صنعتی در مکان های بهینه و در بهترین وضعیت ممکن، نه تنها گردش مواد و خدمات به مشتریان را بهبود می بخشد، بلکه صنعت را در یک وضعیت مطلوب قرار می دهد. تصمیمات مرتبط با انتخاب و فراگیری ویژگی های مکان یابی یک مرکز، می توان...

مسائل مربوط به طراحی بهینه احیای آبهای زیرزمینی بسیار پیچیده، غیرخطی و از نظر محاسباتی پر هزینه هستند. روش های فراکاوشی مختلفی برای طراحی بهینه این مسائل مورد استفاده قرار گرفته که نتایج مناسبی را به همراه داشته است، اما اکثر آنها از نظر زمان اجرای محاسبات بسیار پرهزینه بوده اند. در این تحقیق برای اولین بار از الگوریتم جامعه مورچگان برای حل مسائل تصفیه آلودگی آبهای زیرزمینی استفاده شده است و کا...

امروزه نیروگاه­های برق آبی از مهم­ترین منابع تولید انرژی برق بشمار می­روند. در میان اجزای تشکیل دهنده تاسیسات برق آبی، پنستاک از جایگاه ویژه­ای برخوردار است. پنستاک لوله­ای است فشار قوی که جریان آب را از مخزن سد یا از هر بار آبی بالا به سمت توربین­های نیروگاه هدایت می­کند. اهمیت پنستاک بدلیل هزینه­ی بالای ساخت، نصب و نگهداری آن می­باشد به طوری که درصد قابل توجهی از هزینه­های ساخت نیروگاه به این...

مساله فروشنده دوره گرد یکی از معروفترین مسائل بهینه سازی ترکیبی است که با توجه به ویژگی های خاص آن، در سال های اخیر نیز بستر مناسبی برای اعتبار سنجی الگوریتم های مختلف ابتکاری، فرا ابتکاری و دقیق بوده است. کاربردهای متعدد این مساله از لحاظ نظری و عملیاتی نیز باعث توجه ویژه محققان به آن شده است. الگوریتم فرا ابتکاری بهینه سازی توسط کلونی مورچگان در زمره روش های فرا ابتکاری موفقی است که در سال ها...

یکی از مسائل اساسی در هر سازمان، تخصیص فضای ساختمان‌ها و دفاتر موجود به گروه‌های کاری و کارمندان است. در مسئله‌ی تخصیص فضای ادارات و سازمان‌ها، فضای موجود باید به گونه‌ای به گروه‌های کاری و کارمندان تخصیص داده‌شود که اهداف خاصی را برآورد و تخصیص بهینه صورت پذیرد. اگر این مسئله به خوبی مدلسازی شود، مزایایی چون افزایش همکاری بین کارمندان، استفاده‌ی بهینه از فضا و کاهش هزینه‌ها را در پی خواهد داشت...

این مقاله یک روش رقابت استعماری اصلاح‌شده را برای حل مسأله فروشنده دوره‌گرد ارائه می کند که در تابع جذب بین کشورهای استعمارگر و استعمار شده و هم چنین انقلاب کشورهای مستعمره، با حالت معمولی خود تفاوت دارد. به علاوه برای افزایش کارایی الگوریتم از روش بهبود دهنده ی سه‌گانه استفاده می‌شود. الگوریتم جدید روی 19 مثال استاندارد مسأله فروشنده دوره‌گرد از کتابخانه TSPLIBمورد آزمایش و با الگوریتم‌های رقا...

امروزه استفاده از الگوریتم‎های فراابتکاری برای حل مسائل سخت بهینه‎سازی از اهمیّت خاصّی برخوردار شده است. الگوریتم فراابتکاری کلونی مورچگان یکی از موفّق‎ترین روشهای مطرح شده در این زمینه در سالهای اخیر می‎باشد. این الگوریتم در سال 1991 توسّط دوریگو و همکارانش مطرح شد و تاکنون برای حلّ دسته بزرگی از مسائل ترکیباتی سخت مورد استفاده قرار گرفته است. در این پایان‎نامه در ابتدا بیان خواهد شد که چگونه مورچگ...

یکی از مسائل اساسی در هر سازمان، تخصیص فضای ساختمان ها و دفاتر موجود به گروه های کاری و کارمندان است. در مسئله ی تخصیص فضای ادارات و سازمان ها، فضای موجود باید به گونه ای به گروه های کاری و کارمندان تخصیص داده شود که اهداف خاصی را برآورد و تخصیص بهینه صورت پذیرد. اگر این مسئله به خوبی مدلسازی شود، مزایایی چون افزایش همکاری بین کارمندان، استفاده ی بهینه از فضا و کاهش هزینه ها را در پی خواهد داشت...

تعیین عمق و هندسه سنگ بسترهای مدفون در حوضه­های رسوبی از اهداف راهبردی بسیاری از پروژه­های اکتشافی به‌ویژه آب­های زیرزمینی و ذخایر هیدروکربوری است. تحقیق پیشِ رو با هدف مدل­سازی دو­بعدی ضخامت رسوبات یک حوضه رسوبی با استفاده از وارون­سازی داده­های گرانی­سنجی انجام شده است. در این پژوهش، طراحی و اجرای الگوریتم کلونی مورچگان به‌عنوان ابزاری توانمند برای مدل­سازی غیر­خطی دو­بعدی داده­های گرانی در دو...