مقدمه و هدف پژوهش: مدرنیسم در چند دهه اخیر شیوه غالب هنر در سطح جهان بوده است که با واکنش زیبایی‌شناسی و فرهنگی نسبت به مدرنیته و مدرنیزاسیون مشخص می‌شود. ویژگی برجسته آنچه در شعر و رمان و چه در نقاشی و هنر سینما، فلسفی اندیشی و اندیشه ورزی عقلانی است. این پژوهش هدف خود را در دو قسمت دنبال کرده است: بخش اول پایه نظری پژوهش است تا به سؤالاتی از این دست پاسخ دهد که مدرنیسم چیست؟ مدرنیسم در ادبیات...

قرآن کریم کتابی پر برکت و هدایت‌آور است که حق‌تعالی بر رسول خدا(ص) نازل نموده تا همگان در آیات‌اش تدبر و اندیشه کنند و اهل خرد به حقایق آن متذکر شوند. یکی از شیوه‌های شگفت‌انگیز و نیکو در جهت انتقال باطن ژرف و عمیق قرآن بهره‌مندی از قصه است. نغزترین ادبیات داستانی، دل‌انگیزترین هنرهای قصه‌نویسی در عرصه‌ای گسترده هم از لحاظ فرم و ساختار و هم از نظر محتوا و معنا در قرآن جلوه نموده است. قابل توجه ...

قرآن کریم کتابی پر برکت و هدایت‌آور است که حق‌تعالی بر رسول خدا(ص) نازل نموده تا همگان در آیات‌اش تدبر و اندیشه کنند و اهل خرد به حقایق آن متذکر شوند. یکی از شیوه‌های شگفت‌انگیز و نیکو در جهت انتقال باطن ژرف و عمیق قرآن بهره‌مندی از قصه است. نغزترین ادبیات داستانی، دل‌انگیزترین هنرهای قصه‌نویسی در عرصه‌ای گسترده هم از لحاظ فرم و ساختار و هم از نظر محتوا و معنا در قرآن جلوه نموده است. قابل توجه ...

نظریه‌‌های جنجالی فیزیک مدرن دگرگونی‌های شگرفی را در ادبیات سدة بیستم پی افکندند. رمان‌نویسان نوآور این دوره، با الهام از مفاهیم مکانیک کوانتومی، دغدغه‌های برامده از زیستن در دنیای مدرن را در قالب نوشتاری غیرخطی، ناهمگون و مبتنی بر تردید بیان می‌کنند. ژرژ پرک، با نگارش شرح حال زندگی خود، با عنوان W یا خاطرة کودکی، نمونة خوبی از الگوبرداری از نظریه‌های کوانتومی را ارائه می‌دهد. این نویسنده در جس...

این مقاله، به بررسی مفهوم مادری مبتنی بر سه رویکرد سنت‌محور، مدرن/ فمنیستی و اسلامی می‌پردازد. هرچند که مفهوم مادری در نگاه اوّلیه، ذهن را به سوی جنس مؤنث که حامل و زایندۀ فرزند است، رهنمون می‌کند، اما واکاوی متون علوم اجتماعی، گستردگی و پیچیدگی‌های این مفهوم را نشان می‌دهد. در رویکرد سنت‌محور، مادری، شاخصۀ هویتی زن است، اما در رویکرد مدرن/ فمنیستی زن و مادری از هم تفکیک شده و با فناوری‌های جدید...

مناسبت ادبیات جامعه شناسی در ارجاع به تجربه مدرنیته دایر مدار مقاله حاضر است تجربه ای که دو سوی دارد مدرنیزاسیون و مدرنیسم به عبارت دیگر فرایند های مکمل اقتصادی و فرهنگی امکان عمل مدرن را فراهم می آورند بنابراین پرسش از نقش ادبیات در تکوین جامعه شناسی ایران با این دیدگاه تئوریک پاسخ داده شده که گزارش نویسندگان بعنوان فراهم آورندگان لایه ذهنی واقعیت تجدید ناگزیر در فرآوری عمل مدرن و متعاقبا در ت...

در سده‌های اخیر و در پی ارتباط ایرانیان با ممالک غربی و تلاش برای مدرنیزه کردن ایران در عرصه‌های مختلف صنعتی، نظامی، آموزشی و فرهنگی و همچنین آشنایی روشن‌فکران ایرانی با اندیشه‌ورزان غربی، اندیشه‌های مدرن در همة‌ عرصه‌های زندگی ما ایرانیان از جمله هنر و ادبیات تأثیر بسیار شگرفی بر جای می‌گذارد. شعر امروز ایران نیز در دورة‌ مشروطه با نوجویی‌های شاعرانی چند، راه خود را به سوی تغییر و تحول آغاز می...

اصطلاح «پست مدرنیسم» اگر چه امروز در ایران از طرف نویسندگان و حتی منتقدان بارها و بارها بکاربرده می شود، اما به علّت عدم آشنایی با خاست گاه ها، اصول و مؤلفه های این نوع ادبی، قائل بودن به چنین جریانی را در ادبیات داستانی ایران همواره با تردید هم راه می سازد. این که چه خصایصی را می توان به عنوان مبنا جهت قیاس مؤلفه ها مدّنظر قرار داد و آیا آن ویژگی ها تنها به جهت اقتباس از شیوه های جهانی صورت یافت...

مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

چنانکه می دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونه های مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف های اصلی این متون می باشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح می کند. ولی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریز...