جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یکی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه ی جامعه و ادبیات می پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف کرد و آن ها را برای نظریه پردازی درباره ی آن ترغیب نمود. جورج لوکاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه پردازانی است که با ارائه ی نظریه ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسزا...

جورج لوکاچ منتقد و نظریه پرداز بزرگ نقد مارکسیستی با تاکید بر فرم و شکل اثر ادبی در مقابل محتوای آن، مارکسیسم عامیانه را که بیش از هر چیز به محتوای اثر توجه می کرد، مورد انتقاد قرار داد و از سوی دیگر با تاکید بر بر اینکه هنر باید از زندگی برخاسته و محتوای انسانی داشته باشد، فرمالیسم را رد کرد. از جملات کلیدی اوست که: «هنر از زندگی بر می خیزد و خلاقانه آن را باز می کند.» دخالت ذهن خلاق نویسنده د...

نقد جامعه شناختی ادبیات، یکی از شیوه های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است می پردازند. آنچه در نقد جامعه شناختی ادبیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکلهای مختلف آن است. تاریخچة شکل گیری نقد جامعه شناختی ادبیات به صورت روشمند و علمی به آغاز ق...

بدون شک اوضاع سیاسی و اجتماعی و شیوه زندگی مردم و آداب و رسوم آ ن ها، بر آثار ادبی تأثیر مستقیمی دارد. داستان های جلال آل احمد، آیینه تمام نمای جامعه عصر اوست زیرا وی به داستان نویسی به عنوان یک ابزار می نگریست نه هدف. او سعی دارد در آثارش به بیان مشکلات و رنج های جامعه بپردازد و از این طریق خواستار جامعه آرمانی خویش است. گذشته از این در غالب داستان های آل احمد، می توان تاریخ معاصر را مشاهده کر...

اندیشه ی بررسی اثر ادبی بر مبنای کارکرد اجتماعی آن مهم ترین عنصر تشکیل دهنده ی نقد جامعه شناختی است. این رویکرد نقدی که ابعاد مختلف رابطه ی ادبیات و جامعه را مورد کنکاش قرار می دهد، رویکرد جدیدی است که اصول اولیه-ی آن به همت نظریه پردازانی از جمله فیکو، مادام دو استال، ایپولیت تن و کارل مارکس در قرون اخیر شکل گرفته و در قرن بیستم به وسیله ی منتقدان بزرگی چون جورج لوکاچ و لوسین گلدمن به تکامل رس...

جامعه¬شناسی ادبیات از رویکردهای نوین نقد ادبی است. در این رویکرد به ارتباط جامعه و ادبیات در بستر تاریخی، اجتماعی، و اقتصادی توجّه می¬شود. نقد مارکسیستی یکی از شاخه¬های مهم جامعه¬شناسی ادبیات است که جورج لوکاچ (1885م- 1971م) برجسته¬ترین منتقد مارکسیست با پرداختن به رئالیسم، آن را وارد مسیر تازه¬ای کرد. وقتی نویسنده در رمان به موضوع رشد خودآگاهی طبقه کارگر و مبارزات و اعتراضات آن¬ها در جامعه می¬پ...

با ظهور رنسانس، رمان به علت برخورداری از قابلیت نشان دادن واقعیت­های زندگی، جای حماسه را می­گیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمان‌های رئالیستی را به عنوان اصلی­ترین شکل اثر ادبی هم‌خوان با جامعه بورژوایی مطرح می­کند. با پیوستن به مکتب مارکسیسم، دیدگاه­های فمینیستی در آثارش نمود پیدا می­کند. در ایران نیز رمان «چراغ­ها را من خاموش می­کنم»، اثر زویا پیرزاد یکی از رمان­ها...

جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یکی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه‌ی جامعه و ادبیات می‌پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف‌کرد و آن‌ها را برای نظریه‌پردازی درباره‌ی آن ترغیب ‌نمود. جورج لوکاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه‌پردازانی است که با ارائه‌ی نظریه‌ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسز...

یکی از مهمترین حوزه‌هایی که موضوعات مربوط به تاریخ اجتماعی در آن تجلی یافته، رمان تاریخی است. در واقع «رمان تاریخی» یکی از مهمترین حلقه‌های پیونددهنده تاریخ و ادبیات است. اما آنچه بیش از همه این پیوند را نمایان میسازد پرداختن رمان تاریخی به موضوعات تاریخیِ کمتر سیاسی و بیشتر اجتماعی است. یعنی موضوعاتی از قبیل زندگی روزانه مردم عادی، زنان، طبقات روستایی و دهقانان، فلکلور، موسیقی و ... است. از سوی...

با ظهور رنسانس و انقلاب صنعتی در اروپا، رمان به سبب برخورداری از قابلیت نشان­دادن واقعیت­های زندگی، جای حماسه را می­گیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمان­های رئالیستی را به‌عنوان اصلی‌ترین شکل اثر ادبی همخوان با جامعه بورژوایی مطرح می­کند. پس از او پیرو و همفکرش، لوسین گلدمن نیز هر اثر سازگار با رئالیسم را اثری ارزشمند می­داند، بنابراین با توجه به دیدگاه­های این دو مارکسیست، در رمان­ها...