در آیاتی از قرآن کریم به‌ویژه پس از نسبت دادن مکر به غیر خدا این صفت به خدا نیز نسبت داده شده است و این شبهه را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا خداوند هم مانند انسان‌ها مکر می‌کند و چرا خداوند خود را با صفت خیر الماکرین وصف نموده است؟ نگارندگان در این پژوهش بر آن‌اند تا با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به آیات قرآن و دیدگاه مفسران، تفاوت مکر انسان و مکر الهی و ویژگی‌های مکر الهی را واکاوی نمایند.

سخن گفتن و نوشتن درباره مباحث قرآن، نقش مهمی در فهم معارف قرآنی ایفا می کند. به­دلیل دارا بودن چنین نقشی، تهیه و کاربرد معیارهای مرتبط و مناسب برای بررسی مباحث قرآنی ضروری است. مقاله حاضر، به بررسی و نقد کتاب «تأملی درباره مکر از دیدگاه قرآن و سنت» تألیف خانم شهناز فرهادزاده شوشتری می­پردازد و با رویکردی اصلاحی – انتقادی تنظیم شده است تا نقاط قوت و ضعف آن را تعیین کرده، مشخص شود کتاب حاضر تا چه...

هدف این مقاله جنسیت‌ زدایی از واژۀ «مکر» در روایات مرد سالارانه، از هوشمندی و چاره‌ اندیشی زنان است. اساس کار این پژوهش، کتاب ادبیات مکتب‌خانه‌ای است که هفتاد قصۀ عامیانۀ فارسی زمان قاجار را گردآوری کرده است و بازتاب گفتمان فکری _ فرهنگی این دوره است. از بین این داستان‌ها بیست‌ودو داستان را که به موضوع مکر در آن‌ ها بیشتر پرداخته شده است، انتخاب کرده‌ایم. مسئلۀ مقالۀ حاضر آن است که چرا مکر بیشت...

در آیاتی از قرآن کریم به‌ویژه پس از نسبت دادن مکر به غیر خدا این صفت به خدا نیز نسبت داده شده است و این شبهه را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا خداوند هم مانند انسان‌ها مکر می‌کند و چرا خداوند خود را با صفت خیر الماکرین وصف نموده است؟ نگارندگان در این پژوهش بر آن‌اند تا با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به آیات قرآن و دیدگاه مفسران، تفاوت مکر انسان و مکر الهی و ویژگی‌های مکر الهی را واکاوی نمایند.

مکر الهی از صفات بسیار مهّم  و برجسته درمعرفت حق‌تعالی و نیز یکی از اوصاف درخور و پر اهمیّت در مباحث عرفانی است و اطلاقش بر انسان به عنوان صفتی نفسانی و رذیله به‌شمار می‌آید. از آن‌جایی که شناخت این صفت منجر به اعتلای روحی و اخلاقی و نیز معرفت الهی می‌گردد،  بنا بر این  بسیار مورد توجه عارفان قرار گرفته است. در این پژوهش که با روشی توصیفی تحلیلی تدوین یافته، ضمن بررسی مکر الهی در قرآن و سنّت و نگر...

محققان هدف از نقل قصه و افسانه را سرگرمی می دانند اما علاوه بر سرگرمی شنوندگان هدف آن ها بیان رفتارها و کنش های شخصیت های قصه و افسانه است. رفتارهایی که گاه بر پایه ی مکر و نیرنگ است .در این پایان نامه مکر و حیله در افسانه های صبحی بررسی شده و تعریف هایی مطرح گردیده است. مکر و نیرنگ یکی از آن مضامین دوگانه به شمار می رود که اگرچه اغلب زشت و ناپسند است، گاه مطابق منطق قرآن در برابر ماکرین، رنگ و...

چکیده دامنه ی مکر وسیع تر از خدعه است مکر ممکن است به شیوه ی خدعه و یا شیوه های دیگر انجام گیرد. معنای لغوی و اصطلاحی مکر و خدعه با معنای آن در قرآن و کتاب الکافی تقریبا یکی است. مکر وخدعه از لحاظ فعلی به دو نوع ممدوح و مذموم تقسیم شده است. مکر و خدعه انسان ها اگر با سوء نیت و علیه تعالیم انبیاء باشد مذموم، در غیر این صورت ممدوح است . مکر مذموم انسان ها به انگیزه های متفاوتی مانند ضربه زدن ب...

حماسه­های ملی ایران سرشار از عاشقانه­های کوتاه و بلند است و عشق بدنه­ی اصلی این حماسه­ها را تشکیل می­دهد. عشق­های حماسی با عاشقانه­های محض چون لیلی و مجنون و خسرو وشیرین و ... تفاوت­های اساسی دارند. یکی از موضوعات برجسته و متفاوت در عاشقانه­های حماسی مکر و نیرنگ است که به تناسب موضوع به وفور یافت می­شوند. مکرها به انواع مختلف در این عاشقانه­ها نمود پیدا می­کنند و در اغلب موارد نیز بار معنایی من...

چکیده بخش عمده ای از معارف نورانی اسلام در قالب ادعیه و مناجات های اهل بیت (ع) است که به عنوان میراث گرانبهایی به دست ما رسیده است، خصوصاَ ادعیه ای که به تبیین مبانی اعتقادی و اخلاقی شیعه پرداخته است و در این میان« مناجات الزاهدین» که یکی از مناجات های «خمسه عشر» و از معتبر ترین مناجات های مأثور بوده و عبارتهای آن در کمال صلابت و اتقان است شاهد این ادعا است. این مناجات از جهت محتوا و مضامین د...

حیوانات با ایفای نقش تمثیلی و نمادین جدای از اینکه، موجب غنای محتوا و جذابیّت حکایت‌ها می‌شوند، شاعران و نویسندگان متون نظم و نثر از رویکرد تمثیلی نقش آنها، بیشتر برای تحقق اهداف اخلاقی، تعلیمی، اجتماعی و سیاسی سود می‌جویند. در این حکایت‌ها بیشتر از مصلحت اندیشی، حزم، مکر اندیشی، حرص و طمع، ترک هوی و هوس، تدبیر و عمل در کارها سخن می‌رود. در این مقاله، ملاک انتخاب حکایت‌ها حضور شخصیّت‌های حیوانی ف...