جامعه شناسی ادبیات یک دانش میان رشته ای است و بیان گر ارتباط ادبیّات با عناصر اجتماعی. این رشته در اواخر قرن نوزدهم با بزرگانی چون لوکاچ، گلدمن و... شکل گرفت و با ترجمه های پوینده به ایرانیان معرّفی شد. عمده کار این رشته بررسی متون از منظر جامعه شناسی نوین است. مسئله ی اصلی این تحقیق آن است که آیا می توان رمان کلیدر را تحلیل جامعه شناختی کرد؟ پاسخ به چرایی این تحلیل، هدف نگارنده و چگونگی آن، مراح...

جامعه¬شناسی ادبیات از رویکردهای نوین نقد ادبی است. در این رویکرد به ارتباط جامعه و ادبیات در بستر تاریخی، اجتماعی، و اقتصادی توجّه می¬شود. نقد مارکسیستی یکی از شاخه¬های مهم جامعه¬شناسی ادبیات است که جورج لوکاچ (1885م- 1971م) برجسته¬ترین منتقد مارکسیست با پرداختن به رئالیسم، آن را وارد مسیر تازه¬ای کرد. وقتی نویسنده در رمان به موضوع رشد خودآگاهی طبقه کارگر و مبارزات و اعتراضات آن¬ها در جامعه می¬پ...

عده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قانون اساسی موقت و هم براساس ماده اول قانون اساسی دائم، فدرالیسم را به عنوان شکل حکومتی خود برای دوران پس از سقوط صدام انتخاب کرده است ...

مدیریت و هدایت تغییرات فرهنگی یکی از مسائل مهمی است که همواره جنبه‌ای پروبلماتیک برای اندیشمندان دانش اجتماعی داشته است. علاوه بر اندیشمندان دانش اجتماعی، فعالین و دغدغه‌مندان سیاست‌گذاری فرهنگی در انقلاب اسلامی به مسئله مدل اسلامی راهبری تغییرات اجتماعی به عنوان یک مسئله اساسی نگریسته‌اند. از همین رو، اندیشمندان همواره در پی مدلی در جهت هدایت تغییرات فرهنگی بوده‌اند اما به نظر می‌رسد سیره ائمه...

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی برآمدن گفتارهای سوبژکتیو و فردی (روانشناسی موفقیت، عرفان‌گرایی، انسان اقتصادی) در ایران پساجنگ است. پروبلماتیک پژوهش از سویی چیستی رابطة گفتارهای مزبور با گفتار شهادت در زمان جنگ است و از سویی دیگر فهم چیستی خود این گفتارها و قرابت‌شان با یکدیگر است که چگونه سوژة بهنجار خود را تولید می‌کنند. برای پاسخ به مسئلة مزبور از روش تبارشناسی میشل فوکو استفاده شده است تا نشان ...

در سال 1373 و ذیل دستور کار «بازاری کردن بخش عمومی اقتصاد» در ایران، گونه‌ای تازه‌ از روابط استخدامی «ناپایدار»، موسوم به «استخدام شرکتی»، در بدنه‌ی دولت به رسمیت شناخته می‌شود. طی بیش از دو دهه‌ی اخیر پروبلماتیک «شرکتی‌ها»، که به واسطه‌ی فرایند بدیع تفکیک‌شان از نیروهای کار دیگر فاقد حمایت و هویت حرفه‌ای مشخص بوده‌اند، یکی از مناقشه‌برانگیزترین مسائل حوزه‌ی کار و استخدام در ایران را رقم زده اس...

سبک زندگی منعکس‌کنندۀ ترجیحات افراد است که در عرصه‌های مختلف زندگی همچون اوقات فراغت، آداب سخن گفتن، نوع موسیقی، خرید و ... ظاهر بروز می‌کند. از سویی خرید کردن یکی از نمادهای سبک زندگی جدید به شمار می رود. خرید و پرسه زنی که بر اثر پیوند ناموزون عناصر سنتی و مدرن در زندگی روزمره فرد ایرانی پروبلماتیک شده است ، اکنون نشانه ای است با دلالت های معنایی گوناگون که در عرصه های گوناگون شهری به انحاء گ...

عده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قانون اساسی موقت و هم براساس ماده اول قانون اساسی دائم، فدرالیسم را به عنوان شکل حکومتی خود برای دوران پس از سقوط صدام انتخاب کرده است ...

بدون شک اوضاع سیاسی و اجتماعی و شیوه زندگی مردم و آداب و رسوم آ ن ها، بر آثار ادبی تأثیر مستقیمی دارد. داستان های جلال آل احمد، آیینه تمام نمای جامعه عصر اوست زیرا وی به داستان نویسی به عنوان یک ابزار می نگریست نه هدف. او سعی دارد در آثارش به بیان مشکلات و رنج های جامعه بپردازد و از این طریق خواستار جامعه آرمانی خویش است. گذشته از این در غالب داستان های آل احمد، می توان تاریخ معاصر را مشاهده کر...

افزایش نرخ طلاق، طی دهه های اخیر در ایران نگرانی های مختلفی را نزد مسئولین و محققان در پی داشته است. این مقاله مرور دستاوردهای پژوهش هایی است که طی سه دهه اخیر به علل طلاق در ایران پرداخته اند. با مرور تحقیقات در جستجوی اولیه 140 سند (شامل مقالات و پایان نامه ها) و در سه مرحله غربالگری، 28 مورد انتخاب و بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد که در سطح پروبلماتیکِ «چرایی طلاق»، حدود 55 ردصد سؤالات، ...