نحوه مواجهه با غرب یکی از مولفه­های اصلی فضای اندیشه­ای ایران است که وقوع انقلاب اسلامی ایران نیز محصول همین دغدغه­مندی می باشد. شریعتی در قالب پارادایم نقد غرب­زدگی سعی داشت تا با خلق معناها و مضامین جدید برگرفته از عناصر سنتی، مذهبی، اسطوره­ای و مدرن به ارائه تصویری از غرب در چارچوب گفتمان­ سیاسی خود بپردازد که دارای جلوه­ای متمایز از قبل باشد. در این مقاله از آموزه­های مطالعات پسااستعماری و ...

تفکر مارکسیستی دربارة فرهنگ، زمینة تحقیق و آموزش بسیاری را در گروه‌های دانشگاهی ادبیات فراهم کرده و نقش مهمی را در توسعة آثار نظری اخیر ایفا نموده است. فمینیسم، تاریخ‌گرایی جدید، ماتریالیسم فرهنگی، نظریة پسااستعماری و نظریة کوییر، همگی اندیشه‌هایی را دربارة محصول فرهنگی به دست می-دهند که از مارکس نشأت گرفته است، و مهم‌تر آنکه هر یک از این نظرات ارتباط خاصی با مطالعات ادبیِ دورة رنسانس دارند. به ...

در این پژوهش سعی بر این است تا چگونگی تقابل هژمونی رسانه‌های غربی و عمل کانترهژمونیک رسانه خبری پرس تی‌وی با طرح پرسش‌هایی چون «چرا سخن می‌گویند؟»، «چه کسانی سخن می‌گویند؟»، «از چه سخن می‌گویند؟» و «چگونه سخن می‌گویند؟» بررسی شود. داده‌ها از نوع کیفی و روش مطالعه تحلیل گفتمان انتقادی و چارچوب مفهومی متشکل از نظریه‌های هژمونی گرامشی، بازنمایی استوارت هال و گفتمان لاکلا و موفه است. یافته‌ها نشان ...

تاریخ‌نگاری یکی از سازوکارهای معنابخشی به هویت‌های فرهنگی معاصر، از طریق حافظه جمعی، روایت، فانتزی (خیالپردازی) و اسطوره است. یکی از حوزه‌هایی که به بازاندیشی انتقادی تاریخ پرداخته و آن‌ را در رابطه با قدرت و نظام‌های سلطه مجدداً صورت‌بندی کرده، نظریه پسااستعماری است. این نوشتار تلاشی برای بازخوانی تاریخ کردستان، جنبه‌های روایی و صورت‌بندی‌های گفتمانی آن، از این منظر انتقادی است. در این جس...

دو مفهوم «دیگری» و «دیگری‌سازی» از مفاهیم پربسامد در پژوهش‌های جدید در ادبیات پسا‌استعماری است. درونمایة اصلی رمانِ «همه چیز فرو‌می‌پاشد»، نوشتۀ چینوا آچبه، آسیب‌شناسیِ علل عدم موفقیتِ مقاومت فرهنگ بومی آفریقایی در برابر فرهنگ غربی است. هر چند بسیاری از منتقدین، در پرتو نظریة نقد پسا‌استعماری تلاش کرده‌اند جنبة ضد-استعماری رمان و نقش غربی‌ها را در اضمحلال جامعة بومیِ آفریقایی برجسته کنند اما مقالة ...

سعی بر آن بوده تا با تعریف و بررسی دقیق ویژگی های فرمی و محتوایی این سبک، چارچوبی منسجم از آن بدست آید و بر این اساس، سه اثر از رضا براهنی مورد بررسی واقع شود. مهمترین پرسش ها: رئالیسم جادویی چیست؟ آیا می توان از روزگار دوزخی آقای ایاز به عنوان یکی از آغازگران نوعی از رئالیسم جادویی ادبیات معاصر ما نام برد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، شباهت و تفاوت رئالیسم جادویی این اثر و دو اثر دیگر براهنی (آواز ...

در فایل اصل مقاله موجود است.

هر تمدن یا فرهنگی در گذرگاه تاریخی خویش خواسته یا ناخواسته نوع نگاه خاص و متمایزی به «غیر» و «دیگری» دارد. این پژوهش، بر آن است تا دوره‌های تاریخی شناخت «دیگری» در غرب و شرق را بررسی و دوره‌بندی نماید. کوشش شده است که بر خلاف تقسیم‌بندی‌های رایج، از نگاه‌های صرفا سیاسی فاصله گرفته و بیشتر از منظر فرهنگی و تمدنی واکاوی شود. هم‌چنین تقسیم‌بندی‌ها نه صرفا‌ً بر حوادث تاریخی، بلکه بر وجود «ویژگی‌های ...

مقالۀ حاضر به ‌بررسی مقولۀ «شرح‌حال‌نویسی» در دخترک امریکایی در عربستان صعودی (2012) اثر جین سسون می‌پردازد. نویسنده با رویکردی پسااستعماری و پساچندفرهنگی و با استفاده از‌ نظریات منتقدانی نظیر ادوارد سعید و سیدونی اسمیت در پی پاسخ به‌ این پرسش بنیادی است که رابطۀ گفتمان فرهنگی- سیاسی حاکم بر‌ جامعۀ امریکایی بعد از یازده سپتامبر با ‌ظهور مجدد شرح‌حال‌نویسی (به‌ عنوان نوع ادبی مدرنیسمی) چیست؟ بدی...

هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی ریشه مشکلات نهاد علم در ایران امروز با رجوع به‎ مقطع تاریخی ورود علم به ایران و تلاش جهت فهم نگرش روشن‌فکران این دوره درباره ‎پدیده جدیدالورود علم با روش تحلیل گفتمان و استفاده از نظریه پسااستعماری است. نتایج به‎دست آمده از این تحقیق نشان می‌‏دهد شیوه مواجهه اولیه با این پدیده و ایدئولوژی روشن‌فکران را به‏ سمتی سوق داد که درباره مبانی علوم جدید و نسبتی که این علوم ...