بررسی عوامل موثر بر هویت یابی فرهنگی و ابعاد آن در میان دانش آموزان دبیرستانی و هنرستانی شهر شیراز با تاًکید بر میزان استفاده از فضای مجازی اینترنت

این تحقیق در پی پاسخ به میزان هویت یابی فرهنگی و ابعاد آن در میان دانش آموزان جوان و عوامل تأثیر گذار بر آن با تأکید بر میزان استفاده از فضای مجازی اینترنت است. در این راستا نظریه های مختلف هویت در دو رویکرد مدرن و پسا مدرن بررسی شد.در چارچوب نظری پژوهش در بخش متغیر وابسته، از نظریات جنکینر و گیدنز استفاده شده است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرسشنامه در چهار ناحیه آموزش و پرورش شهر شیراز و با یک نمونه 426 نفری شامل 231 دختر و 195 پسر اجرا شده است. با توجه به یافته های تحقیق دریافتیم که میزان هویت یابی فرهنگی (سنتی و مدرن) بیش از نیمی از دانش آموزان مورد بررسی در حد متوسط است. بنابراین، دانش آموزان جوان تواًمان نگاهی رو به گذشته و نگاهی رو به آینده دارند و به عبارت دیگر پایی در هویت فرهنگی سنتی و پایی در هویت فرهنگی مدرن دارند در نتیجه در یک حالت بینابین و برزخی به سر می برند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که شش متغیر مستقل «انتخاب گروه مرجع بزرگان دین، پذیرش ارزشهای معنوی، نیاز شناختی در فضای مجازی اینترنت، انتخاب گروه مرجع روحانیون، مطالعه روزنامه ها و تماشای کانال های تلویزیون ایران» به میزان (62/=r) با متغیر وابسته هویت یابی فرهنگی همبستگی دارند. ضریب تعیین حاصله، نیز بیانگر آن است که 38 درصد از تغییرات موجود در هویت یابی فرهنگی، تابع متغیرهای مستقل مزبور است. بررسی متغیرهای مستقل «پذیرش ارزش های معنوی، انتخاب گروه مرجع بزرگان دین، انتخاب گروه مرجع روحانیون، تماشای کانال های تلویزیون ایران و مطالعه روزنامه ها» به میزان (66/=r) با هویت فرهنگی سنتی همبستگی دارند. ضریب تعیین حاصله، نیز بیانگر آن است که 43 درصد از تغییرات موجود در هویت فرهنگی سنتی، تابع متغیرهای مستقل مزبور است. بررسی متغیرهای مستقل نشان می دهد که پنج متغیر «انگیزه استفاده و خشنودی در فضای مجازی اینترنت، نیاز فراغتی در فضای مجازی اینترنت، مکان دسترسی به فضای مجازی اینترنت، طول مدت استفاده از فضای مجازی اینترنت و هنر پیشه های خارجی» به میزان (51/=r) با هویت فرهنگی مدرن همبستگی دارند. ضریب تعیین حاصله، نیز بیانگر آن است که 26 درصد از تغییرات موجود در هویت فرهنگی مدرن، تابع متغیرهای مستقل مزبور است. در نتیجه می توان گفت این دانش آموزان جوان از همه منابع با درجات مختلف تاًثیر می پذیرند.