جهانگیر جهانگیری

دانشیار بخش جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز آدرس پستی: استان فارس، شیراز، میدان ارم، دانشگاه شیراز، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، بخش جامعه‌شناسی کدپستی: 7194685115

[ 1 ] - مواجهات فلسفی آدورنو و فوکو با مدرنیته: طراحی مدل‌های درون‏گفتمان

مقالۀ حاضر به کنکاش در آثار تئودور آدورنو و میشل فوکو می‎پردازد تا به مفهوم مدرنیته در اندیشه و آراء آنان دست یازد و بر این امر مُهر تأیید زند که هر یک از آنان در مواجهات خود با مدرنیته، طرحی مخصوص به خویش را درافکنده است. لذا، پس از مشخّص‌نمودن سنّت فلسفی قارّه‌ای به‎عنوان یک ”گفتمان“، و پس از مورد مداقه ‌قراردادن پرسش‌ها و مسائل پژوهش، مفهوم مدرنیته به‌گونه‎ای انفکاکی در نزد آدورنو و فوکو بررسی م...

[ 2 ] - قانون، عدالت و مسئولیت در فلسفۀ ژاک دریدا

آثاری که دربارۀ ژاک دریدا به زبانِ فارسی نگاشته شده یا آثاری که از او یا دربارۀ او به زبانِ فارسی ترجمه شده‌اند، عمدتاً آثاری بوده که بر گرایش های زیبایی شناسانۀ دریدا متمرکز بوده است و از فلسفۀ و اندیشۀ سیاسیِ او غفلت شده است. باید دانست که دریدا دارایِ فلسفه و اندیشۀ سیاسیِ منسجمی است که ضرورتِ پرداختن به آنان به خوبی احساس می شود. در جهانِ انگلیسی زبان نیز، بیش از یک دهه نیست که اندیشۀ سیاسیِ دریدا م...

[ 3 ] - تبیین جامعه‌شناختی رابطۀ امید سیاسی و بی‌تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شیراز)

در مطالعات جامعه‌شناختی اخیر، بی‌تفاوتی اجتماعی از مهم‌ترین مسائل جوامع جدید است و در این پژوهش به بررسی بی‌تفاوتی اجتماعی دانشجویان در ارتباط با امید سیاسی پرداخته می‌شود؛ زیرا این امید یکی از عناصر مهم هر جامعه‌ای به‌شمار می‌رود. در این مطالعه از نظریة انتخاب عقلانی به‌عنوان چهارچوب نظری استفاده شده، روش این پژوهش نیز پیمایش است و با استفاده از ابراز پرسشنامه در میان نمونة 400 نفری از دانشجوی...

[ 4 ] - بررسی عوامل مرتبط با شجاعت اجتماعی ( مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شیراز).

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط بر شجاعت اجتماعی انجام گرفته است. در این مطالعه از نظریه­ ی لاتانه و دارلی در کنار نظریه دورکیم به عنوان چهارچوب نظری استفاده شده است. در این تحقیق از روش پیمایش و ابراز پرسشنامه­ در میان یک نمونه ­ی 400 نفری از دانشجویان دانشگاه شیراز که با روش نمونه ­گیری طبقه­ ای انتخاب شدند، استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که شجاعت اجتماعیِ 40/2 درصد از دانشجو...

[ 6 ] - بررسی عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان مورد مطالعه: زنان 15-40 سال شهر شیراز

  امنیت یکی از اساسی‌ترین نیازهای هر جامعه است. زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه گروه آسیب‌پذیری هستند که امنیت آنها از راه‌های گوناگون در معرض تهدید قرار دارد. احساس امنیت مقوله‌ای فراتر از صرف وجود امنیت در جامعه است که در این تحقیق سعی داریم عوامل مؤثر بر آن را از دیدگاه مکتب کوپنهاگن در میان زنان 15 تا 40 ساله شهر شیراز بررسی کنیم. تکنیک مورد استفاده پیمایش است و داده‌ها از طریق پرسشنامه خ...

[ 7 ] - بررسی رابطه بین شجاعت اجتماعی و فرهنگ سیاسی

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی بین شجاعت اجتماعی و فرهنگ سیاسی در میان دانشجویان دانشگاه شیراز انجام گرفته است. در این مطالعه از نظریه‌ی لاتانه و دارلی و همچنین نظریه‌ی آلموند و وربا به‌عنوان چهارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق به روش تحقیق پیمایش بوده که با ابزار پرسشنامه در میان یک نمونه‌ی 400 نفری از دانشجویان و با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انجام شده است. برای آزمون فرضیات پژوهش از تکنیک‌ه...

[ 8 ] - فرایند برساخت هویت زنان در جریان طلاق: بازاندیشی در تقدس خانواده و قبح طلاق (مطالعه موردی: دانشجویان زن رشته‌های علوم اجتماعی دانشگاه های تهران)

طلاق، به­خصوص در جوامعی چون ایران که همچنان قائل به تقدس نهاد خانواده است، نه صرفاً به‌عنوان قبحی اخلاقی بلکه عامل خسران برای زنان انگاشته می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که این تصور در برخی موارد تنها کلیشه‌ای بی­پایه؛ و لذا نیازمند بازنگری اساسی است. تحولات ساختاری جوامع در گذار از وضعیت سنتی به مدرن، به تغییراتی گسترده در سطح ارزش‌های حاکم بر جامعه می‌انجامد. از جمله مهم­ترین این ...

[ 9 ] - بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با مدارای سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشگاه شیراز)

سرمایه­ی اجتماعی با محوریت اعتماد و شبکه­های اجتماعی و مدارای سیاسی از پیش­شرط­های مهم برای انسجام­بخشی و همبستگی اجتماعی و نیز دموکراسی هستند. هدف در این پژوهش، بررسی رابطه­ی سرمایه­ی اجتماعی با مدارای سیاسی دانشجویان بود. در این مطالعه از نظریه­ی رابرت پاتنام برای طرح گویه­ها یا سنجه­های متغیر سرمایه­ی اجتماعی و از نظریه­ی کینگ برای متغیر مدارای سیاسی استفاده شد. این تحقیق با روش پیمایشی انجا...

[ 10 ] - مطالعه خانواده های شهر شیراز در زمینه عوامل و پیامدهای مدارا

این مقاله به بررسی مدارا، بعنوان به رسمیت شناختن دیگری متفاوت، عوامل و پیامدهای آن در میان خانواده های شهر شیراز می پردازد. به این منظور ابتدا تحقیقات و نظریه های مختلف پیرامون مدارا و عوامل آن مرور شده و سپس 7 فرضیه در زمینه عوامل و 3 فرضیه با محوریت پیامدهای مدارا مورد بررسی قرارگرفت. در مرحله میدانی، تعداد 701 خانواده به روش تصادفی بعنوان نمونه تحقیق انتخاب، و پرسشنامه تحقیق را تکمیل نمودند....

[ 11 ] - بررسی جامعه‌شناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده (مطالعة موردی: زنان متأهل شهر تبریز)

مطالعة حاضر با هدف بررسی جامعه‌شناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده با تمرکز بر زنان متأهل شهر تبریز انجام گرفته است. برای این منظور، از رهیافت پول‌های خاص زلیزر به‌منزلۀ چارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق با تکنیک پیمایشی انجام گرفته و حجم نمونه شامل 400 نفر از زنان متأهل شهر تبریز است. نتایج تحقیق نشان داد که برای 8/61درصد از زنان مطالعه‌شده مفهوم پول خانواده‌محور، 5/31درصد خودمحور/خانوا...

[ 12 ] - بررسی مشارکت اقتصادی زنان روستایی(مطالعه موردی استان فارس)

مشارکت زنان در فعالیتهای اجتماعی یکی از مسائل مهم در دهه های اخیر بوده است.یکی از ابعاد مشارکت زنان در حوزه اقتصاد می باشد.مطالعه حاضر با استفاده از نظریه کالینز که خود مبتنی بر نظریه تضاد در سطح خرد می باشد به بررسی نقش زنان در فعالیتهای اقتصاد روستایی و سهم آنان در این حوزه پرداخته است.در این راستا موانع عملی مشارکت زنان در عرصه های مختلف فعالیت اقتصادی در روستاهای فارس مورد توجه قرار گرفته ا...

[ 13 ] - تعهد به پویاییِ اخلاق تعهد؛ مطالعه جامعه‌شناختی اشعار قیصر امین‌پور

بازنمایی جامعه در ادبیات ایران، پس‌ از انقلاب 57، اشکال جدیدتری به خود گرفت. مسئله «تعهد» که از مفاهیم کلیدی انقلاب اسلامی بود، به‌زودی به شاخصی برای داوری آثار ادبی تبدیل شد، بااین‌وجود حتی تا به امروز اغلب پاسخ‌ها به پرسش‌هایی از قبیل ادبیات در قبال چه چیزی باید تعهد داشته باشد؟ شاعر متعهد کیست؟ و ... چندان شفاف نبوده‌اند. در این پژوهش، برای واکاوی چیستی «تعهد در ادبیات»، اشعار قیصر امین‌پور ...

[ 14 ] - پژوهشی در بنیان‌های فلسفی مفهوم هژمونی: لاکلاو، دریدا و امکانی‌بودن صورت‌بندی‌های گفتمانی

مفهوم «هژمونی» دارای بنیان‌های فلسفی ـ نظری و ساحات معنایی متفاوتی است. این مفهوم را صرفاً و لزوماً نباید به شیوه‌ای ادراک نمود که در راه ادراک آن به شیوه‌هایی دیگر انسداد حاصل آید. در ادراک این مفهوم نباید در مغاک فروبستگیِ متافیزیکی فروغلطید و «یک» شیوۀ ادراک را بر سایر شیوه‌ها غالب دانست. فلذا، پژوهش حاضر درصدد واسازی این گرایش به «امر واحد» است تا بر راه ادراک مفهوم هژمونی به «یکی از شیوه‌های ...