جهانگیر فقهی
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
[ 1 ] - ارزیابی شاخصهای مدیریت پایدار در منطقه حفاظت‌شده باغ شادی یزد
این پژوهش با هدف ارزیابی و انتخاب شاخصهای مناسب برای زون‌های مختلف منطقه باغ شادی واقع در جنوب استان یزد، که دارای شش زون مختلف میباشد (زون محدودیت‌یافته، حفاظت‌شده، بازسازی، سپر بازدارنده، طبیعت‌گردی و دیگر استفاده‌ها)، انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا از رویکرد بالا به پایین و پرسشنامه با مقیاس لیکرت برای نظرسنجی متخصصان استفاده شد و از 32 نفر نظرخواهی گردید. همچنین با استفاده از روش تحلیل...
[ 2 ] - ارزیابی فرایند پایداری در سطوح محلی براساس رویکرد IUCN مطالعة نمونه: ناحیة عرفی منج در شهرستان لردگان
اجزای بنیادی تشکیل‌دهندۀ واحدهای برنامهریزی در سطوح ملی و بین‌المللی، نواحی محلی است که نخستین پایه‌های تمرکز یا عدم تمرکز پایداری توسعه در آنها شکل می‌گیرد. در این مطالعه، با به‌کارگیری مدل نظاممند و یکپارچۀ ارزیابی پایداری اتحادیۀ بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، وضعیت پایداری ناحیة عرفی منج در گسترۀ جنگلهای شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری سنجیده شد. در این رویکرد، 7 مرحله شام...
[ 3 ] - تعیین شاخصهای اجرایی مناسب برای پایش پایداری کارکردهای جنگلهای شمال ایران (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)
پایش پایداری کارکردهای جنگل، مستلزم تعیین کارکردها و شاخصهای مناسب است و در‌نتیجه برای دستیابی به پایداری جنگل باید مجموعۀ مناسبی از شاخصهای اجرایی برای کمک به تصمیمگیری، تجزیه و تحلیل و ارزیابی پایداری کارکردهای جنگل تعیین شوند. در این مطالعه برای اولین بار مجموعه شاخصهای اجرایی مناسب پایش پایداری کارکردهای جنگل به‌صورت مطالعۀ موردی برای جنگل خیرود واقع در شرق نوشهر تعیین شده است. روش مطا...
[ 4 ] - بررسی الگوهای توسعه در شهر ساری با استفاده از رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین
توسعۀ شهرها یکی از پدیدههای مهم اقتصادی و اجتماعی است که تأثیرات بسیار زیادی بر عملکرد سامانههای اکولوژیکی به جا میگذارد. از‌این‌رو بررسی و تحلیل الگوهای رشد و توسعۀ شهرها با استفاده از فنون سنجش از دور، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و سنجههای سیمای سرزمین نقش مهمی در مدیریت و برنامهریزی شهرها و کاهش تخریب محیط زیست به عهده دارند. پژوهش حاضر نیز در این راستا به بررسی الگوهای رشد و توسعۀ شهر سا...
[ 5 ] - برآورد تغییرات سطح پوشش جنگل در پهنه‌های توپوگرافیک استان مازندران
این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تغییرات سطح پوشش جنگل در پهنه‌های توپوگرافیک استان مازندران به انجام رسید. برای این منظور ابتدا با تلفیق نقشههای کاربری اراضی و پهنه‌های توپوگرافیک استان، توزیع پوشش جنگل در اراضی جلگه‌ای، پایین‌بند، میان‌بند و بالا‌بند بررسی شد. تغییرات پوشش جنگل در پهنه‌های توپوگرافیک استان در یک دورۀ 132 ساله، از زمان شروع فعالیت‌های تخریبی در این جنگلها در سال 1251ش تا سال 13...
[ 6 ] - کاربرد رگرسیون منطقی در شناسایی عوامل اقلیمی مؤثر بر پراکنش جغرافیایی جنگلهای مانگرو (مطالعه نمونه: استان هرمزگان)
در سالهای اخیر جنگلهای مانگرو با ارزش بالای اقتصادی و محیطزیستی به‌دلیل فعالیت‌های انسانی در معرض آسیب قرار گرفتهاند. حفاظت بیرونی یک روش مؤثر در راستای حفاظت این جنگلها محسوب میشود که لازمة انجام آن، شناخت شرایط زیستگاهی حاکم بر این اجتماعات است. این مطالعه با هدف بررسی نقش عوامل اقلیمی بر پراکنش جنگلهای مانگرو و مدل‌سازی از مناطق مستعد توسعة این جنگلها با استفاده از روش رگرسیون منطقی ...
[ 7 ] - تحلیل و سنجش بوم‌شناختی وضعیت مکانی روشنه‌های تجدید حیات در تیپ‌های گوناگون جنگلهای طبیعی راش شمال ایران (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن، جنگل خیرود)
بدون شک استمرار تجدید حیات جنگل یکی از مهمترین جنبه‌های مدیریت پایدار جنگل‌هاست. شناخت و تعیین الگوی توزیع و پراکنش تجدید حیات در تیپ‌های گوناگون جنگل و تحولات آن در مدیریت اکوسیستم‌های طبیعی مؤثر است. بنابراین، با شناخت دقیق تحولات تیپ‌های جنگلی، مدیریت و اجرای درست دخالت‌ها، با تجدید حیات طبیعی در تیپ‌های جنگلی میتوان درنهایت جنگلی با ساختار طبیعی موردنظر تربیت کرد. بدین منظور، بخش گرازبن...
[ 8 ] - تعیین آسیب‌پذیری اکولوژیکی بخش پاتم جنگل خیرود با استفاده از روش عینی آسیب‌پذیری
تخریب جنگلها در دهههای پایانی قرن گذشته افزایش یافته است. بنابراین توسعۀ صحیح فعالیت‌های انسانی در جنگلها نیازمند آن است که محدودیت‌های محیطزیست در فرآیند مدیریت جنگلها مد نظر قرار بگیرد. یکی از اقدامات مناسب در این راستا تعیین آسیب‌پذیری اکولوژیکی است. در تحقیق حاضر، بخش پاتم جنگل خیرود براساس پایداری اکولوژیک با استفاده از روش عینی آسیب‌پذیری طبقهبندی شد. نتایج نشان داد که 26 درصد منطقه...
[ 9 ] - سنجش عناصر اقلیمی مؤثر در توسعۀ آتش‌سوزی جنگلهای زاگرس با به‌کارگیری مدل‌های رگرسیون در جنگلهای زاگرس شهرستان ایذه
آتش‌سوزی هر ساله سبب ازبین‌رفتن بخش وسیعی از پوشش‌های جنگلی و مرتعی در سطح جهان میشود. شهرستان ایذه واقع در شمال شرق استان خوزستان در حوزۀ رویشی جنگلهای زاگرسی ایران از این قاعده مستثنا نیست و تاکنون آتش‌سوزی‌های متعددی در این شهرستان روی داده است. هدف از این تحقیق تعیین مهمترین عناصر اقلیمی مؤثر در وقوع آتش‌سوزی و گسترش اراضی جنگلی آسیب‌دیده از این رخداد، در شهرستان ایذه، با استفاده از مدل...
[ 10 ] - بررسی الگوی پراکنش مکانی درختان و ساختار در راشستان‌های طبیعی شمال ایران (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
راشستان‌ها، در حد ارتفاعی میان‌بند، مهمترین جنگلهای طبیعی و صنعتی رویش‌گاه‌های خزری را تشکیل می‌دهند و منبع مهم تولید چوب و سایر خدمات جنگلی‌اند. یکی از خصوصیات مهم جوامع جنگلی الگوی مکانی درختان است. فرایندهای اکولوژیک در اکوسیستم‌های جنگلی به‌طور مستقیم از الگوی مکانی درختان تأثیر می‌‌پذیرد. هدف از این مطالعه بررسی ساختار و الگوی مکانی درختان در راشستان‌های طبیعی راش است. به این منظور، پارس...
[ 11 ] - بررسی ساختار مکانی گونة ملج (Ulmus glabra Hudson) به منظور مدیریت پایدار آن (مطالعة موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
ملج (Ulmus glabra Hudson) یکی از گونههای با ارزش جنگلهای شمال است که بر اثر دخالت‌های بی‌رویه انسانی و شیوع بیماری مرگ نارون در معرض انقراض قرار گرفته است. به منظور مدیریت صحیح این گونه، به شاخص‌هایی نیاز است که به تشریح ساختار فعلی و تغییرات آن در طول زمان بپردازند. در این تحقیق ضمن معرفی یک دسته از شاخصهای مبتنی بر نزدیکترین همسایه، ساختار مکانی گونه ملج در بخش گرازبن جنگل خیرود بررسی شد. ...
[ 12 ] - بررسی کمی کردن سنجههای سیمای سرزمین در حفاظت از الگوی کاربری اراضی پایدار (مطالعة موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)
امروزه گسترش جوامع انسانی و تسلط بیشتر بر محیط زیست، سبب شده تا تغییرات محیطی سریع‌تر و گسترده‌تر از قبل به وقوع بپیوندد. بنابراین داشتن اطلاعات لازم در مورد این تغییرات برای مدیریت و برقراری نظم طبیعی پایدار اکوسیستم‌ها ضروری است، سنجههای سیمای سرزمین ابزارهای کمی‌ساز وضعیت سیمای سرزمین هستند،که تنوع و گوناگونی آنها موجب کاربرد وسیع آنها در برنامه‌ریزی‌های مرتبط با مطالعات زمین شده است. این س...
[ 13 ] - الگوی پراکنش مکانی و حجم خشکه دارها در راشستان های شمال ایران (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
پژوهش حاضر به مطالعه و کمی نمودن برخی از مهمترین خصوصیات خشکهدارها از جمله الگوی پراکنش مکانی، حجم و مراحل پوسیدگی آنها در یک جنگل راش میپردازد. به این منظور پارسل 319 بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود به مساحت 48 هکتار که تا زمان آماربرداری در آن هیچ گونه عملیات مدیریتی در قالب طرحهای جنگلداری انجام نگرفته به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد و گونه، قطر برابر سینه و ارتفاع خشکهدارهای ...
[ 14 ] - تعیین سطح بهینه قطعه نمونه بهمنظور بررسی شاخصهای ساختار مکانی در جنگلهای راش نوشهر
چکیده: امروزه توصیف کمی ساختار جنگل بهعنوان یکی از مفیدترین ابزارهای کاری در مدیریت نوین جنگل در نظر گرفته میشود. هدف از انجام این تحقیق بررسی سطح بهینه قطعه نمونه بهمنظور برآورد صحیح و مؤثر شاخصهای ساختاری در توده‌های راش میباشد. به این منظور، پارسلی به مساحت 48 هکتار در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود بهعنوان منطقۀ مورد مطالعه در نظر گرفته شد و گونه و قطر برابرسینۀ تمام پایه‌های د...
[ 15 ] - ارزیابی توان تفرجی جهت طرح‌ریزی تفرجگاه جنگلی در کمربند سبز شمال تهران
پارکهای جنگلی اطراف تهران با تلاش فراوان در سنوات گذشته احداث شده و میتوان آثار مثبت و ارزنده آنها را در جامعه شهری و پر‌جمعیت امروزی به‌خوبی درک نمود. منطقه مورد مطالعه در دامنههای البرز جنوبی در حریم شهر تهران در قسمت شمال شهر واقع است که شامل 12 زیر‌حوزه آبخیز، از زیر‌حوزه‌های حوزه آبخیز مرکزی است و در واقع قسمتی از کمربند سبز شهر تهران است. به‌طورکلی در این تحقیق ابتدا به شناسایی منابع ...
[ 16 ] - طراحی و مهندسی تفرجگاه جنگلی براساس راهکار خدمات تفصیلی در پارکها و مناطق حفاظت شده
اهمیت پوشش گیاهی و نقش آن در ساختار اکولوژیکی و محیطزیست شهری برکسی پوشیده نیست. پارکهای جنگلی دستکاشت نیزبهعنوان بخشی از جنگل شهری میتوانند علاوه بر تأمین فواید یک جنگل، دارای فواید اجتماعی یک پارک شهری هم باشند و بدینترتیببرای برآوردن نیازهای مختلف تفرجکنندگان بهکار روند. در این مطالعه سطحی معادل 22هکتار جهت طراحی در زون تفرج متمرکز در نظرگرفته شد. سیاست کلی این تحقیق حفظ، ت...
[ 17 ] - سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری محیطزیستی ) :(EDSSsبررسی مفاهیم، تحولات و چالشها از گذشته تا کنون
تلاشهای بسیاری در جهت توسعه فنآوری لازم برای آگاهی سازمانهای مدیریت و سیاستگذاری محیطزیست و کمک به آنها در یافتنراهحل مسایل پیچیده صورت پذیرفته است و در نهایت به معرفی سیستم پشتیبان تصمیمگیری محیطزیستی ختم شده است. هدف اینمقاله بررسی مفاهیم، مطالعات، طراحی سیستم و چالشهای پیشروی سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری محیطزیستی از گذشته تا کنوناست. سیستم پشتیبان تصمیمگیری به طرق مختلفی تعر...
[ 18 ] - ارزیابی تخریب تا پایداری اکوسیستم جنگل شهری (مطالعه موردی: سوزنی برگان پارک جنگلی سرخهحصار)
با توجه به وجود عوامل متفاوت و پیچیدگی اثرگذاری آنها بر سلامتی و پایداری جنگلهای شهری، این تحقیق تلاش کرده است که باتفکیک مشخصههای اثرگذار در یک اکوسیستم و تقسیمبندی اکوسیستم جنگلی دستکاشت سرخهحصار به واحدهای همگن از لحاظعوامل طبیعی (شیب، جهت، ارتفاع، عمق خاک) و عوامل انسانی (میزان آبیاری و شدت تفرج)، اثر آنها بر پایداری اکوسیستم را موردبررسی قرار دهد. کیفیت سوزنی برگان پارک ک...
[ 19 ] - بررسی الگوی مکانی پارکها در بیستودو منطقه تهران توسط سنجههای سیمای سرزمین
اهمیت فضایسبز در محیط شهری بهویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، تا آن حد است که بهعنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامعمطرح و در عین حال معیاری برای ارتقای کیفیت زندگی محسوب میشود. از اینرو، توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر از اهمیت ویژهایبرخوردار است. در پژوهش حاضر، سعی شده است تا با مطالعه نحوه ترکیب و توزیع مکانی انواع پارکها که از جمله مهمترین فضاهای سبزشهری محسوب میشوند، بح...
[ 20 ] - انتخاب گونه در طرحهای جنگلکاری براساس ارزیابی توان اکولوژیک در کمربند سبز شمال تهران
ایجاد فضاهای فعال و زنده شهری در کنار شهرها، امری اجتنابناپذیر میباشد. آمایش سرزمین در مکانیابی عرصههای مناسب برایتوسعه جنگل و فضای سبز براساس ویژگی اکولوژیکی آنها به ما کمک میکند. انتخاب گونههای درختی در سطح شهر از وظایف مهمکارشناسان فضای سبز و جنگلداری شهری میباشد و در اینمیان انتخاب گونههای گیاهی مناسب از اساسیترین بخشهای یک طرحفضای سبز موفق است. منطقه مورد مطالعه در دامنهه...
[ 21 ] - اثر معیارهای مکانی بر ایجاد پتانسیل خطر آتش‌سوزی در جنگلهای زاگرس
هرساله سطح زیادی از پوشش گیاهی موجود برروی زمین طعمه آتش سوزی میشود. عامل های زیادی در عرصه های مختلف منابع طبیعی منطقه را برای ایجاد و گسترش آتش سوزی ها مستعد می کنند. این عامل ها علاوه بر اینکه ماهیت متفاوتی دارند، میزان تأثیرشان نیز از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. پژوهش پیش رو با دو هدف تعیین میزان تأثیر معیارهای مکانی مختلف بر وقوع آتش سوزی و تعیین مناطق دارای پتانسیل خطر...
[ 22 ] - بررسی کاربرد روش نمونه‌برداری k-nn در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل کارزان ایلام)
برای تداوم نقش به‌سزای جنگلهای زاگرس در حفاظت آب، خاک و حیات وحش باید راهکارهای مناسب برای ارزیابی شرایط موجود و برنامهریزی این جنگلها ارائه نمود. این مطالعه در مناطق جنگلی اطراف شهرستان ایلام (منطقه کارزان) در یک محدوده جنگلی با منشأ دانه و شاخه‌زاد به مساحت 86 هکتار اجرا شد. ابتدا در منطقه مورد پژوهش آماربرداری صددرصد انجام شد. سپس مختصات جغرافیایی (طول و عرض) هر درخت روی زمین و مشخصههای ...
[ 23 ] - بررسی مفهوم کنترل در طرحهای جنگلداری جنگل های هیرکانی (مطالعه موردی: جنگل خیرود)
در حال حاضر در جنگلهای شمال دو کارکرد تولید چوب و حفاظت جنگل از اهمیت زیادی برخوردارند. با توجه به گذر زمان نیاز است تا مفاهیمی مانند فرایند برنامهریزی، اجرا و کنترل در طرحهای جنگلداری به‌شکلی نوین بیان شوند. بنابراین در این تحقیق با بکارگیری برنامهریزی هدفمند پروژه (object-oriented planning) و ابزار اجرایی آن، به رویکرد چارچوب منطقی (Logical Framework Approach) در طرحهای جنگلداری جنگلهای...
[ 24 ] - ارزیابی توان زیست‌محیطی متناسب با رویکرد طبیعت‌گردی (اکوتوریسم) در جنگلهای زاگرس (مطالعه موردی: سامان عرفی چم‌حاجی جنگل کاکارضا، لرستان)
قبل از هر استفاده‌ای از یک منبع، آگاهی از قابلیت و توان آن ضروریست تا سیاستگزاری و برنامهریزی براساس توان منبع و به‌صورت پایدار انجام شود. ارزیابی توان زیست‌محیطی، فرایندی برای تنظیم رابطه انسان با طبیعت و رفع تعارض بین کاربریهای ممکن برای رسیدن به توسعه پایدار و درخور تلقی میگردد. در این بررسی ارزیابی توان اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی سامان عرفی چم‌حاجی از جنگل کاکارضا واقع در استان لرستان بر...
[ 25 ] - کاربرد عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای در نماسازی تغییرات پوشش جنگل در زاگرس (مطالعه موردی: جنگلهای منطقه کاکارضای استان لرستان)
نماسازی یکی از مناسبترین روشهای ارائه اطلاعات مربوط به محیطهای طبیعی بهشمار میرود. در این مطالعه با استفاده از عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای، تغییرات پوشش جنگلی در بخشی از جنگلهای زاگرس به مساحت 741 هکتار نماسازی گردیده است. بدین منظور در عکسهای هوایی مربوط به سال 1376 تصحیحات هندسی و تصحیح جابه‌جایی ناشی از پستی و بلندی انجام شد. عکسهای هوایی مربوط به سالهای 1334 و 1348 با استفاده از روش...
[ 26 ] - بررسی تغییرات پوشش درختی استان گلستان به روش طبقهبندی شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از دادههای سنجنده TM و ETM+ ماهواره لندست
این تحقیق با هدف بررسی میزان تغییرات پوشش درختی در سالهای 1987 (1366) و 2001 (1380) به‌صورت مطالعه موردی در استان گلستان با مساحت 74/20437 کیلومتر مربع به‌کمک تصاویر سنجنده TMوETM+ انجام شد. برای این کار با توجه به اطلاعات و تجربه قبلی از انواع کاربری و پوشش سرزمین در این محدوده و مطالعه چشمی تصویر رنگ مجازی، پوشش درختی منطقه شناسایی شد و بر روی تصویر رنگ مجازی تعیین گردید. سپس با استفاده از 6...
[ 27 ] - برآورد سرانه فضای سبز با استفاده از تصاویر IKONOS
لزوم برنامهریزی موفق و کارا در امر جنگلداری و فضای سبز شهری علاوه بر صرف بودجه و در اختیارگیری منابع مالی، شناخت وضعیت موجود و توان منطقه مورد برنامهریزی از لحاظ نوع نیازمندی و تواناییهای بالقوه آن در زمینه پوشش گیاهی میباشد. در این مطالعه از توانایی تصاویر ماهواره ایکونوس و عکسهای هوایی برای کسب اطلاع از وضعیت سطح پوشش سبز در منطقه شهری و محاسبه سرانه فضای سبز در منطقهای واقع در شمال غرب ...
[ 28 ] - بررسی تولید و هزینه تیمبرجک C450 در دو جهت چوبکشی مخالف در سیستم بهرهبرداری ترکیبی (مطالعه موردی: جنگل آموزشی پژوهشی خیرودکنار نوشهر)
مدیران عملیات بهرهبرداری به دلیل افزایش سریع هزینههای تجهیزات، استهلاک زود هنگام آنها و تغییر روشهای بهرهبرداری از درختان بزرگ به سمت بهرهبرداری درختان کوچکتر، با کاهش سودآوری مواجه هستند. ساده‌ترین راه حل این مشکل، بهبود عملیات بهرهبرداری است که با استفاده از فن مطالعه کار میتوان به اطلاعات مورد نیاز در این زمینه دست یافت. هدف این تحقیق ارائه مدل پیش‌بینی زمان چوبکشی و برآورد تولید و هز...
[ 29 ] - برآورد سطح تاج پوشش جنگل در عکسهای هوایی با استفاده از شاخص سایه در زاگرس
در جنگلهای زاگرس مشخصه تاج پوشش به عنوان معیار مهمی برای مطالعه و بررسی تغییرات و پایش جنگل محسوب میگردد. با توجه به ساختار این جنگلها که اغلب شاخه زاد بوده و قادر به تولید چوب صنعتی نمی باشد، حجم سرپا و سطح مقطع در ارتفاع برابر سینه شاخصهای مناسبی از توده برای مطالعه و پژوهش نیستند. استفاده از عکسهای هوایی در جنگلهای زاگرس با توجه به گستردگی آنها و به دلیل هزینه کم و سرعت عمل زیاد (در مقایس...
[ 30 ] - تعیین مساحت و شکل مناسب قطعه نمونه در برآورد تاج پوشش با استفاده از شبیه سازی جنگل در زاگرس
جنگلهای زاگرس در حفاظت از آب و خاک منطقه غرب کشور تاثیر به سزایی دارند. به دلیل اهمیت این جنگلها تهیه و تنظیم یک برنامه منسجم و کامل مدیریتی ضروری به نظر می رسد. اطلاعات کمی و کیفی مورد نیاز برای این منظور را میتوان از طریق آماربرداری تامین نمود. پوشش گیاهی این جنگلها قادر به تولید چوب صنعتی نمی‌باشد. بنابراین حجم سرپا عامل مناسبی برای بررسی و اندازه‌گیری نیست. بنابراین مشخصه تاج پوشش در هکتار...
[ 31 ] - ارزیابی مناطق تهران از منظر شاخصهای ساختاری جنگلهای شهری
این پژوهش با توجه به اهمیت موضوع تفاوتهای منطقهای در برنامههای راهبردی کشور و همچنین تأثیر مستقیم جنگلهای شهری در توسعۀ پایدار شهرها، به شناسایی تفاوتهای منطقهای از منظر شاخصهای جنگلداری شهری در تهران پرداخته است. بر این اساس، شش شاخص شناسایی و دادههای متناظر با آنها از شهرداری تهران و سازمان پارکها و فضای سبز تهران، برای نه منطقه از شهر تهران گردآوری شد. بهمنظور وزندهی شاخصها برای ...
[ 32 ] - کارایی روش بکموند در ارزیابی شبکۀ جادۀ جنگلی در روش چوبکشی زمینی با اسکیدرهای چرخ لاستیکی (مطالعۀ موردی: سری نمخانه، جنگل خیرود)
جاده‌سازی از پرهزینه‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها در مدیریت طرحهای جنگلداری است و بر هزینههای بخشهای مختلف مدیریتی جنگل تأثیر بسزایی دارد. در نتیجه باید قبل از ساخت شبکۀ جادۀ جنگلی، ارزیابی فنی و اقتصادی دقیقی در مورد گزینه‌های مختلف طراحی‌شده برای انتخاب بهترین گزینۀ شبکۀ جاده صورت گیرد. روش بکموند در رابطه با قابلیت‌های خروج چوب وسایل کشندۀ زمینی (اسکیدر چرخ لاستیکی) یکی از روشهای رایج در ایرا...
[ 33 ] - تحلیل رویشگاه چندل از طریق تطبیق ویژگی‌های محیطی جنگلهای مانگرو در سواحل دریای عمان
توده‌های جنگلی چندل (Rhizophora mucronata) از جمله اجتماعات گیاهی منحصربه‌فرد مانگرو در کرانه‌های ساحلی جنوب کشور است که در رویشگاه سیریک به‌همراه اجتماعات درختان حرا (Avicennia marina) تنها تودۀ آمیخته مانگرو را در کشور پدید آورده است. به‌رغم حضور دیرینۀ اجتماعات چندل در میان مانگروهای کشور، تاکنون بررسی‌های اندکی در مورد شرایط رویشگاهی آن صورت گرفته و این در حالی است که شناخت این شرایط و مقای...
[ 34 ] - برآورد میزان تولید و هزینههای بهرهبرداری در شرکت شفارود گیلان
از مقدمات رسیدن به مدیریت پایدار جنگل در جنگلهای شمال ایران، تجزیه‌و‌تحلیل‌های هزینه-درآمدی بهمنظور کمک به حفظ کیفیت توده‌های جنگلی در عملیات بهرهبرداری است. این بررسی با هدف محاسبۀ هزینه‌ها و درآمدهای به‌دست‌آمده از بهرهبرداری فعلی (ارزش خالص فعلی) انجام گرفت. این مطالعه در سه پارسل مجاور هم در سری دو حوضۀ آبخیز چفرود شاندرمن انجام گرفت که تحت مدیریت شرکت دولتی شفارود گیلان است. مطالعۀ کار...
[ 35 ] - بررسی ساختار عمودی و اجتماعات مکانی گونة راش با استفاده از تابع O-ring در جنگل خیرود نوشهر
هدف از مطالعه حاضر، بررسی الگوی مکانی و اجتماعات مکانی گونه راش در طبقات ارتفاعی در توده های دست نخورده راش میباشد. بدین منظور منطقه ای به مساحت 25 هکتار با تیپ راش در بخش گرازبن جنگل خیرود انتخاب گردید و کلیه پایه های راش با قطر برابر سینه بیشتر از 5/7 سانتی متر اندازه گیری شدند و قطر برابر سینه و موقعیت مکانی آنها ثبت شد. با استفاده از رابطه قطر و ارتفاع گونه راش در بخش گرازبن، ارتفاع درختان ...
[ 36 ] - آماربرداری درختان حاشیه معابر با استفاده از تصاویر ماهوارهای برگرفته از Google Earth و اندازه گیری زمینی (منطقه مورد مطالعه: شهرستان ساری)
یکی از مهمترین اطلاعات موردنیاز در جنگلداری شهری، آگاهی از مساحت فضاهای سبز شهری است. امروزه درکشورهای مختلف دنیا از روشهای مختلفی به منظور نیل به این هدف استفاده میگردد.متاسفانه در ایران مطالعاتی که در زمینه جنگلداری شهری صورت گرفته است محدود میباشد و همین امر باعث میشود، نتوان مدیریت صحیحی برای این منابع اعمال کرد. به‌همین منظور در این تحقیق، از روشهای نمونه برداری تصادفی منظم و تصاویر ماهوار...
[ 37 ] - اولویتبندی درجة وضعیت شاخص های تخریب در رویشگاه های جنگلی کشور
یکی از روشهای مدیریت و کنترل پایداری منابع جنگلی شناخت انواع صدمات و تخریبهایی است که شرایط کمی و کیفی مناطق جنگلی ایران را به خطر میاندازد. در این مطالعه، با نگاهی یکپارچه، شاخصهای مختلف تخریب در عرصههای جنگلی ایران با بررسی منابع کتابخانهای شناسایی شد و پس از آن استادان دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران درجة وضعیت و اولویت این شاخصها را در شش رویشگاه جنگلی هیرکانی، ارسباران، زاگرس، ای...
[ 38 ] - شبیه‌سازی جنگل به منظور مطالعه آمار جنگل (مطالعه موردی بخش گرازبن جنگل خیرود)
از میان مهمترین ابزار مدیریت منابع، باید از سیستم اطلاعات جغرافیایی و نقش آن در شبیه‌سازی جنگل نام برد که در تهیه طرح جنگلداری، بهرهبرداری پایدار از جنگل و برنامهریزی آینده بر اساس آمار به دست آمده از جنگل، کاربرد فراوان دارد. هدف این پژوهش، شبیه سازی مکانی درختان در جنگل میباشد تا بتوان با در دست داشتن نمونه‌ای از یک جنگل ناهمسال روشهای مختلف آماری و انواع فعالیت‌های مدیریتی را پیش از اجرا...
[ 39 ] - بررسی ساختار پوشش/کاربری حوزه آبخیز سفیدرود با استفاده از سنجه های بوم شناسی سیمای سرزمین
زمینه و هدف: آگاهی از انواع پوشش سطح زمین و فعالیت‌های انسانی در بخشهای مختلف و یا به عبارتی نوع کاربری زمین به عنوان دادههای پایه برنامهریزی از اهمیت ویژهای برخوردار است، به طوری که برای استفاده بهینه از منابع طبیعی در روند توسعه پایدار نیاز به شناسایی منابع اکولوژیک در کوتاهترین زمان و کمترین هزینه ممکن احساس میشود. هدف این مطالعه بررسی ساختار پوشش/کاربری اراضی حوزه آبخیز سفیدرود با اس...
[ 40 ] - تعیین معیارهای موثر بر وقوع آتش‌سوزی جنگل با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: استان گلستان)
در پیشگیری از آتش‌سوزی‌ها و کاهش اثرات آنها، مدیریت آتش‌سوزی جنگل نقش بسیار بزرگی دارد. این تحقیق با هدف تعیین معیارهای موثر بر وقوع آتش سوزی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و شبکه عصبی مصنوعی در عرصههای منابع طبیعی چهار شهرستان از استان گلستان انجام شد. جهت تعیین میزان تاثیر هر پارامتر در رخداد آتش‌سوزی تعداد 37 نمونه از مناطق آتش‌سوزی و 37 نمونه از سایر مناطق به‌صورت تصادفی انتخاب شد ت...
[ 41 ] - آشکارسازی تغییرات پوشش/کاربری منطقه طالقان با استفاده از سنجش از دور
دادههای سنجش از دور چند طیفی منبع اطلاعات مهمی برای تشخیص تغییرات سطحی می‌باشند، به طوری که امروزه تصاویر سنجش از دور قادر به ارائه جدیدترین اطلاعات در جهت مطالعه پوشش زمین و کاربریهای اراضی هستند؛ لذا هدف این پژوهش آشکارسازی تغییرات پوشش/کاربری منطقه طالقان در فاصله زمانی 1366 تا 138...
[ 42 ] - پهنه‌بندی اقلیمی آسایش گردشگری جنگل در استان چهارمحال و بختیاری (مطالعه موردی: سامان عرفی منج)
شرایط اقلیمی از دیدگاه برنامهریزی گردشگری بسیار اهمیت دارد. گردشگران در جستجوی اقلیم مطلوب یا اقلیم آسایش هستند که در آن افراد احساس نارضایتی و عدم آسایش اقلیمی ندارند. مناسبترین زمان برای تفرج به لحاظ شرایط اقلیمی، زمانی است که شاخصهای اقلیمی در حد آسایش و رضایت خاطر انسان باشند. در این پژوهش با توجه به اینکه اطلاعات اقلیمی مقصد گردشگری بسیار اهمیت دارد، به گزینش مکان‌های مناسب از نظر شرایط...
[ 43 ] - بررسی ساختار تیپ‌های مختلف جنگلی با استفاده از شاخص های نزدیکترین همسایه(مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
To implement correct management of forest ecosystems, enough information in relation to the structures of tree species is necessary. In this study, the structures of trees species in Fagus, Fagus-Carpinus, Carpinus-Fagus and Carpinus-Quercus types were investigated and compared in Hyrcanian forest. The data used in this study was collected from 239 plots with an area of 1000 m2 in Gorazbon dist...
[ 44 ] - شبیه‌سازی رواناب و بار رسوب جنگل بهره‌برداری‌شده (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز ذیلکی‌رود)
در این پژوهش، تأثیر بهرهبرداری و جاده‌سازی جنگل بر تولید رواناب سطحی و بار رسوب حوزۀ ذیلکی‌رود بررسی شد. از مدل SWAT،SWAT-CUP و الگوریتم SUFI-2 در شبیه‌سازی رواناب و بار رسوب و بهینه‌سازی پارامترهای این مدل و تعیین حساسیت پارامترهای مدل در حوزۀ آبخیز ذیلکی‌رود استفاده شد. مقادیر تابع هدف ضرایب NS و برای مرحلۀ واسنجی رواناب به‌ترتیب 72/0 و 88/0و برای مرحلۀ اعتبارسنجی آن 83/0 و 89/0 و این ضرایب...
[ 45 ] - تعیین توان اکولوژیک کاربریها بر پایه واحدهای عکس‌العمل هیدرولوژیکی و ارزیابی آسیب‌پذیری جهت بهرهبرداری پایدار حوزه آبخیز جنگلی (مطالعه موردی: حوزۀ آبخیز ذیلکی‌رود گیلان)
این مطالعه با هدف ارائه مدل توان اکولوژیکی ویژه چند عامله بر پایة عوامل اکولوژیک واحدهای عکس‌العمل هیدرولوژیکی جهت تعیین توان اکولوژیک کاربریهای مختلف در حوزة آبخیز جنگلداری 23 ذیلکی‌رود گیلان انجام شد. ابتدا با ArcSWAT تعداد 608 واحد عکس‌العمل هیدرولوژیکی در قالب 39197 پلی گون مستقل از هم در حوزه ذیلکی‌رود بدست آمد. سپس با سنجش واحدهای عکس‌العمل هیدرولوژیکی با مدل‌های ویژه توان اکولوژیک، با...
[ 46 ] - Analysis of Changes of Land use/Cover by using SWOT Matrix for Compling Solution for Land Use Sustainable Management of land use in Taleghan, Iran
Substantial population growth and urbanization arbitrarily banning the exploitation of natural resources and environmental factors adversely impacts the environment and resources necessary for nutrition and healthy life styles. The secret to success and survival of ecosystems depends on a stable, continuous monitoring of the environment. The SWOT model has been developedto consider all int...
[ 47 ] - Effect of environmental factors on distribution of ecological groups in Paliurus spina- christi Mill. site (Case study: Marzan Abad, Chalous, Iran)
The Paliurus spina- christi species grow naturally in three different vegetation regions of Iran (Northern forests, Arsbaran and Zagros forests). But so far no research has been carried out on the sites of this species. Therefore, present study was conducted to investigate the effect of environmental factors on distribution of ecological groups in Paliurus spina- christi site in the Northern fo...
[ 48 ] - اثر خصوصیات خاک و توپوگرافی بر پراکنش تیپ‌های گیاهی در جنگلهای ارسباران
این پژوهش با هدف بررسی اثر عوامل محیطی بر تیپ‌های گیاهی در جنگلهای ارسباران انجام شده است. برای درنظر گرفتن شرایط مختلف، نمونه‌برداری‌ها بر اساس واحدهای شکل زمین انجام شد و اندازه قطعاتنمونه مربعیشکل به روش حداقل سطح، 400 مترمربع تعیین شد. با توجه به واحدهای شکل زمین منطقه موردبررسی تعداد 27 قطعه‌نمونه برداشت شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار PC-ORD و به کمک آنالیز خوشه‌ای پوشش گیاهی م...
[ 49 ] - ارزیابی توان اکولوژیک کاربری جنگلکاری با استفاده از روش جنگل تصادفی (حوزه آبخیز کن، تهران)
حوزه آبخیز کن در استان تهران، برای ارزیابی توان اکولوژیک کاربری جنگلکاری مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس با توجه به شرایط منطقه و اهداف جنگلکاری، گونههای مناسب انتخاب شدند. سپس سرشت و خواهشهای اکولوژیکی گونههای منتخب بررسی و شاخصهای تأثیرگذار در روند ارزیابی مشخص شدند. بعد از پردازش، طبقهبندی و ادغام لایههای مکانی در GIS با استفاده از نتایج روش سیستمی، الگوریتم جنگل تصادفی آموزش داده شد...
[ 50 ] - تحلیل احتمال وقوع تغییر کاربری اراضی در دامنههای جنوبی البرز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کن در استان تهران)
حوزه‌‌های آبخیز مشرف به شمال شهر تهران که در دامنههای جنوبی البرز مرکزی قرار دارند، در دهههای اخیر در معرض تغییر کاربری و استفاده‌‌های غیراصولی بوده‌‌اند، بنابراین آگاهی از تغییر و تحولات کاربریها و تهیه نقشههای احتمال تغییرات مکانی کاربری اراضی بهمنظور چاره‌‌اندیشی برای مقابله با این پدیده، ضروری به‌نظر می‌‌رسد. در پژوهش پیش‌‌رو با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، نقشههای کاربری ...
نویسندگان همکار