علی جهانی
استادیار، گروه محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکدۀ محیطزیست
[ 1 ] - ارزیابی اثرات اکولوژیک تفرج بر کیفیت خاک و پوشش گیاهی در مناطق تحت‌حفاظت (مطالعة موردی: پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو)
این تحقیق با استفاده از رهیافت تجزیهوتحلیل سیستمی به ارزیابی اثرات تفرج بر روی برخی از خصوصیات فیزیکی خاک (وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل و رطوبت وزنی خاک) و وضعیت پوشش گیاهی (میزان تراکم، تنوع و فراوانی) در پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو پرداخته است. به منظور رسیدن به اهداف مورد نظر ابتدا با استفاده از روش روی همگذاری، نقشة واحدهای محیطزیستی منطقه به دست آمد و پس از شناسایی یگانهای اکولوژی...
[ 2 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر رضایتمندی گردشگران عمومی و مناطق گردشگری محور کرج-چالوس
اﻣﺮوزه ﮔﺮاﻳﺶ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴتﻫﺎی ﺗﻔﺮﺟﻲ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ و ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ رﺷﺪ ﻋﻈﻴﻤﻲ در ﺧﺼﻮص ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ وﺟﻮد دارد. یکی از جنبههای مهم که شاید بتوان آن را مهمترین عامل در شکلگیری و موفقیت یا عدمموفقیت گردشگری در هر منطقهای دانست، توجه به خصوصیات، ویژگیها و تقاضای گردشگران و نیازهای تفریحی و تفرجی مناطق است. هدف این تحقیق، ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر رضایتمندی گردشگران منطقۀ جادهچال...
[ 3 ] - مدل سازی کیفیت زیباشناختی منظر در فضای سبز شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
ارزیابی‌های کیفیت منظر عمدتا اشاره به نقش کلیدی عناصر طبیعی و مصنوعی منظر در ایجاد رضایتمندی و درک زیبایی از منظر دارند. هدف از این مقاله مدل‌سازی ارزیابی کیفیت زیباشناختی منظر با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی به منظور کشف روابط حاکم در ساختار منظر و ارتباط عناصر منظر با کیفیت زیباشناختی آن است. جهت انجام پژوهش حاضر چهار بوستان (جمشیدیه، نهج البلاغه، قیطریه، آب و آتش) با تنوع بالا در کیفیت منظر ...
[ 4 ] - تاثیر پوشش گیاهی در انتخاب زیستگاه شوکا در منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل
برای رسیدن به مدیریت صحیح و منطقی علفخواران داشتن درک قابل اعتماد از روابط میان آنها با پوشش گیاهی به ویژه جایی که جمعیت آنها در حال کاهش باشد حیاتی است. از اینرو در بررسی تلاش گردیده تا با هدف شناسایی وضعیت زیستگاه گونه شوکا (Capreolus capreolus ) گامی در جهت حفاظت آن برداشته شود. به همین منظور درطی سال1392-1391 و در سه فصل مختلف نشانه‌های حضور و عدم حضور گونه مذکور بر روی مسیرهای ترانسکت خطی ...
[ 5 ] - مدل سازی ریسک سقوط درختان چنار خطرآفرین در فضای سبز شهری
Trees in urban areas have survived in a wide variety of conditions and constrains, whether developing in natural or manmade habitats. Due to environmental constrains and stresses, urban trees rarely achieve their biological potentials. Indeed, some of trees, in small groups, could excel in terms of age, biomass structure and dimensions in urban areas. In definition, tree hazard includes entirel...
[ 6 ] - رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین (منطقة مورد مطالعه: پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی)
ازهمگسیختگی سیمای سرزمین بر اثر ساختن جادهها، رشد زیربناهای شهری و دیگر کاربریهای انسانی به‌وجود میآید که در مناطق حفاظتشده باعث ازبین‌رفتن زیستگاهها میشود و بر حیات وحش از جمله گونههای مهم تأثیر زیادی میگذارد. این امر سبب شده است پایش و مدیریت مناطق حفاظتشده از طریق علم اکولوژی سیمای سرزمین و کمی‌کردن ازهمگسیختگی به امری مفید و کمک‌کننده بدل شود. هدف این تحقیق کمی‌کردن ازهمگسیختگی...
[ 7 ] - مدل‌سازی ارزیابی کیفیت زیباشناختی منظر جنگل با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
سابقه و هدف: با توجه به کاهش روزافزون قابلیت برداشت چوب از جنگلهای هیرکانی نیاز به برنامهریزی برای استفاده از سایر قابلیت‌های اکوسیستمهای جنگلی همچون اکوتوریسم بیشتر از گذشته احساس میشود. برنامهریزی اکوتوریسم نیاز به اطلاعات کافی درباره جذابیت‌های اکولوژیکی، ساختار و عناصر منظر طبیعی دارد. از طرفی ارزیابی صحیح از وضعیت مناظر مختلف در یک منطقه مستلزم داشتن اطلاعات کافی در مورد معیارهای تاث...
[ 8 ] - ارزیابی توان اکولوژیکی در مناطق شکار ممنوع جهت ارتقاء به سطوح حفاظتی بالاتر با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع الوند)
از پیامد‌های افزایش جمعیت انسان، افزایش مصرف منابع و کاهش تنوع‌زیستی است. روند فزاینده نرخ انقراض موجب شد انسان به منظور استفاده از ارزش‌های سودمند و ذاتی گونهها اقدام به حفاظت از آنها نماید که نتیجه این کار شکلگیری مناطق حفاظت شده بود. پژوهش مذکور با هدف زون‌بندی منطقه شکار ممنوع الوند به منظور دستیابی به الگوی بهینه حفاظت و توسعه به روش ارزیابی چند معیاره با استفاده از روش تلفیق لایه‌های ا...
[ 9 ] - ارزیابی آثار سدسازی بر تغییرات کاربری اراضی زیر حوضه‌های غرب- جنوب و دریاچه ارومیه با تصویرهای ماهواره‌ای
در این تحقیق آثار سدسازی بر تغییرات کاربری اراضی و سطح آب دریاچه ارومیه در یک دوره 40 ساله بررسی شد. بدین منظور، داده‌های رقومی از ماهواره لندست با سنجنده‌های MSS، TM و OLI برای سال‌های 1354، 1368، 1385 و 1393 تهیه شد و در مجموع 38 تصویر ماهواره‌ای برای تجزیه و تحلیل و طبقه‌بندی به کار برده شد. طبقات مورد نظر که شامل کشاورزی آبی، آب، مرتع، انسان‌ساخت، نمک‌زار و بدون پوشش گیاهی بودند با توجه به ...
[ 10 ] - ارزیابی آثار محیطزیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده کرکس با استفاده از مدل تخریب
از مناطقی که نیاز به پایش مداوم دارند، مناطق حفاظت شده هستند. جهت ارزیابی آثار توسعه در منطقه حفاظت شده کرکس از مدل تخریب محیطزیست استفاده شد. اجرای مدل تخریب در مناطق حفاظت شده، مناطق آسیب‌پذیر، مقاوم در برابر فعالیتهای انسانی، میزان تخریب ناشی از اجرای فعالیت‌ها در گذشته و امکان توسعه در آینده را به صورت کمی نشان می‌دهد. در این پژوهش، نخستین بار واحدهای هیدرولوژیک به عنوان واحد نشانزد انت...
[ 11 ] - سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری محیطزیستی ) :(EDSSsبررسی مفاهیم، تحولات و چالشها از گذشته تا کنون
تلاشهای بسیاری در جهت توسعه فنآوری لازم برای آگاهی سازمانهای مدیریت و سیاستگذاری محیطزیست و کمک به آنها در یافتنراهحل مسایل پیچیده صورت پذیرفته است و در نهایت به معرفی سیستم پشتیبان تصمیمگیری محیطزیستی ختم شده است. هدف اینمقاله بررسی مفاهیم، مطالعات، طراحی سیستم و چالشهای پیشروی سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری محیطزیستی از گذشته تا کنوناست. سیستم پشتیبان تصمیمگیری به طرق مختلفی تعر...
[ 12 ] - مدل‌سازی آشفتگی انبوهی جنگل در ارزیابی محیطی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
ارزیابی اثرات محیط زیستی به‌عنوان یک ابزار اساسی برای مدیریت محیط زیستی و توسعه پایدار شناخته شده است، اما زمانی‌که به مقادیر کمی برای تصمیمگیری نیاز است، ارزیابی اثرات دچار مشکل میشود و نیاز به مدل‌سازی آشکار است. هدف از پژوهش پیش‌رو طراحی و پیاده‌سازی یک سامانه مبنی بر شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از اجزای اکوسیستم، فعالیتهای طرح جنگلداری و میزان آشفتگی تراکم تاج‌پوشش اکوسیستم جنگلی (انبوهی...
[ 13 ] - تعیین معادله ضریب‌شکل تنه مناسب برای صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Marsh) در ایستگاه تحقیقات البرز کرج
صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides Marsh) ازنظر رشد و تولید چوب در واحد سطح نسبت به گونههای دیگر از وضعیت بهتری برخوردار است، ازاین‌رو میتواند به‌عنوان یکی از گونههای مهم در زراعت چوب، با هدف تولید و تأمین چوب موردنیاز صنایع کشور مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق بهمنظور تعیین ضریب‌شکل حقیقی، تعداد 40 اصله درخت انتخاب شد و متغیرهای طول تا دقت سانتی‌متر، قطر در محل نصف ارتفاع کل درخت (ارت...
[ 14 ] - برآورد حجم توده دست‌کاشت صنوبر (Popolus deltoides Marsh) به روش هوبر و اسمالیان در شفارود گیلان
با توجه به اینکه گسترش صنوبرکاری یک راه‌کار عملی در تولید و تأمین چوب انبوه برای خودکفایی کشور است، برآورد دقیق حجم با هدف افزایش دقت در تعیین ارزش اقتصادی محصول نهایی، ضروریست. منطقه مورد بررسی بخشی از صنوبرکاری‌های شرکت جنگل شفارود واقع در غرب گیلان است که به‌ترتیب در حوزه جنگلداری رضوانشهر، صومعه‌سرا و شفت قرار دارد. در این بررسی، تعداد 370 اصله درخت صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides) در طبق...
[ 15 ] - بررسی فاکتورهای مؤثر رویشگاهی بر فراوانی قارچهای ماکروسکوپی چوب‌زی و تحلیل حساسیت با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: جنگل خیرود نوشهر)
یکی از مزایای شبکه عصبی مصنوعی قابلیت کاربرد آن در مدیریت و برنامهریزی اکوسیستمهای طبیعی است. با توجه به اینکه جنگلهای شمال ایران دارای تنوع رویشگاهی بالایی هستند و برای مدیریت آنها نیاز به شناخت اکوسیستم این جنگلها داریم، بررسی این موضوع که استفاده از شبکه عصبی مصنوعی تا چه حدی در کلاسهبندی حضور و فراوانی قارچهای ماکروسکوپی جنگلها مؤثر است، از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین برای کسب ...
[ 16 ] - بررسی تأثیر عمق کاشت و تراکم کاشت بر رویش ارتفاعی، قطر یقه و درصد زنده‌مانی گونه زرد تاغ ((Haloxylon persicum
تولید نهال گیاهان بومی و غیربومی در نهالستان یکی از مواد اولیه برای جنگلکاری در مناطق خشک بشمار میرود. یکی از عوامل مؤثر و تأثیرگذار بر روی تولید نهال در نهالستان تراکم بذر و عمق کاشت میباشد که در این ارتباط مطالعات وسیعی صورت گرفته است، بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا تأثیر این دو عامل را بر فاکتورهای رویشی گونه زردتاغ بررسی نماییم. تاغکاریهای حسینآباد استان قم با مساحت 3180 هکتا...
[ 17 ] - برآورد ظرفیت برد گردشگری در مناطق تحت‌حفاظت (مطالعه موردی: پارک‌ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو)
هر منطقه پتانسیل محدودی در جذب گردشگر دارد، که این محدودیت‌ها را بیشتر با مفهوم ظرفیت برد تعیین میکنند. داده‌های لازم برای برآورد ظرفیت برد گردشگری در پارک‌ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو، از طریق مطالعه میدانی، پرسش‌نامه، آمار آب و هوایی ایستگاه هواشناسی نجف‌آباد و نیز نظر کارشناسان جمع‌آوری شد. پس از شناسایی پهنه‌های تفرجی از شاخص‌های ظرفیت برد در قالب پرسش‌نامه استفاده شد. اطلاعات محیطی، ا...
[ 18 ] - ارزیابی اثرات محیطزیستی اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده
اکوتوریسم یک واقعیت انکارناپذیر از زندگی مدرن به شمار میآید، که میتواند آثار مثبت و منفی زیادی بر روی محیطزیست برجای بگذارد. امروزه پارک‌‌ها و مناطق حفاظتشده، کانونی برای اجرای فعالیتهای تفرجی محسوب می‌‌شوند و با وجود محدودیتی که درون ساختار تفرج و گردشگری اعمال میشود، اما بیشتر شبکه راه‌‌ها، گذرگاه‌‌ها، جادهها، نگهبانی‌‌ها، اردوگاه‌‌ها و سایر تسهیلات هر یک دارای اثراتی هستند. اک...
[ 19 ] - کمی‌سازی از هم‌گسیختگی زیستگاه حیات وحش با استفاده از رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: پارک ملی لار و منطقه حفاظت شده ورجین)
مدیریت مناطق با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین مدیریت جامع‌تری را سبب میشود و با استفاده از آن می‌توان بسیاری از ارزش‌های مناطق را حفظ نمود. یکپارچگی و ارتباط داشتن زیستگاهها در مناطق حفاظت شده برای دوام جمعیت‌های گیاهی و جانوری مهم است، بررسی یکپارچگی مناطق حفاظت شده میتواند برای ارتباط دادن لکه‌های محدود شده و کمک برای مقابله با تأثیرات از هم‌گسیختگی مفید واقع شود. بدین منظور این تحقی...
[ 20 ] - مدل سازی مطلوبیت زیستگاه کل و بز (Capra aegagrus) در پارک ملی قمیشلو با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
مدلهای پراکنش گونهای رابطه بین توزیع گونهها و عوامل محیطی را ارزیابی میکنند و درک بهتری از مدیریت و سیاستهای آینده ارائه میدهند. یکی از این ابزارهای مدل سازی، شبکه عصبی مصنوعی میباشد که امروزه به ابزار مهمی برای تصمیم گیری تبدیل شده است. بر اساس اعلام اتحادیه جهانی حفاظت از حیات وحش و منابع طبیعی از میان گونههای مهره داران در ایران، کل و بز جزء طبقه گونههای آسیب پذیر می...
[ 21 ] - پیش‌بینی تغییرات کاربری زمین برای سال 2030 با استفاده از سنجش از دور و تصاویر چندزمانۀ لندست (مطالعۀ موردی: شهر مشهد)
با پیش‌بینی تغییرات کاربری می‌توان میزان گسترش و تخریب منابع را مشخص کرد و خط‌مشی‌های آینده را به مسیر مناسبی سوق داد. هدف این مطالعه، مدل‌سازی روند تغییرات کاربری زمین شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهوارۀ لندست مربوط به سال‌های 1989، 2008 و 2014 میباشد. در ابتدا براساس روش هیبرید (ترکیب طبقه‌بندی نظارت‌نشده و نظارت‌شده)، کاربریهای سرزمین در 6 کلاس طبقه‌بندی شد. سپس با استفاده از زنجیره مارک...
[ 22 ] - کمی سازی از هم‌گسیختگی سیمای سرزمین به عنوان شاخصی برای ارزیابی زیستگاه حیات وحش (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جاجرود)
یکپارچگی و ارتباط داشتن زیستگاهها در مناطق حفاظت شده برای دوام جمعیت‌های گیاهی و جانوری مهم است. بررسی یکپارچگی مناطق حفاظت شده میتواند برای ارتباط دادن لکه‌های محدود شده و کمک برای مقابله با تأثیرات از هم‌گسیختگی مفید واقع شود. هدف از این تحقیق کمی نمودن از هم‌گسیختگی سیمای سرزمین بهمنظور بررسی زیستگاه گونههای مهم منطقه حفاظت شده جاجرود است. برای رسیدن به این هدف پس از تهیه نقشه کا...
[ 23 ] - پهنه بندی مخاطرات تنوع زیستی در منطقه حفاظت شده البرزمرکزی بخش جنوبی (تحت مدیریت استان البرز) با استفاده از تکنیک DANP
حفاظت از تنوع زیستی مستلزم شناسایی مخاطرات اثرگذار بر آن است.3مطالعه حاضر با هدف، شنـاسـایـی معیـارها و پهنه بندی مخاطرات تنوع زیستی با استفاده از روش های تلفیقی تصمیم گیری چندمعیاره (DANP(ANP-DEMATEL در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی بخش جنوبی که تحت مدیریت اداره کل محیط زیست البرز است، به انجام رسید...
[ 24 ] - مدل پیش‌بینی رضایتمندی شهروندان از بوستان‌های شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
یکی از مهمترین عناصر شهرها، بوستان‌ها و فضاهای سبز شهری هستند. نوع طراحی و عملکرد بوستان‌های شهری باید در راستای ضروریات زندگی شهری و در پاسخگویی به نیاز شهروندان باشد چرا که این امر میتواند در جهت ایجاد محیط زیست سالم و با ارزش شهری نیز به کار گرفته شود. هدف از انجام این پژوهش مدل‌سازی ارزیابی رضایتمندی بازدیدکنندگان از بوستان‌های شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی است. در انجام این پژوهش ...
[ 25 ] - Risks assessment of forest project implementation in spatial density changes of forest under canopy vegetation using artificial neural network modeling approach
Risks assessment of forest project implementation in spatial density changes of forest under canopy vegetation using artificial neural network modeling approach Nowadays, environmental risk assessment has been defined as one of the effective in environmental planning and policy making. Considering the position and structure of vegetation on the forest floor, the main role of forest under ca...
[ 26 ] - Integration assessment of Protected Rangeland habitats using landscape ecological approach
The management of areas with landscape ecological approach helps us to have more integrated of considering completely management and also keep the area’s values. Lar National Park and Varjin Protected Area are the most important areas of their biodiversity and wildlife habitats. The aim of this study was quantification of fragmentation in Lar National Park and Varjin Protected Area and to compa...
[ 27 ] - ارزیابی ساختار سیمای سرزمین، بهمنظور توسعه و یکپارچه‌سازی مناطق تحت حفاظت
یکپارچگی و ارتباط زیستگاهها در مناطق حفاظتشده برای دوام جمعیت‌های گیاهی و جانوری مهم است، مخصوصاً زمانی‌که زیستگاه‌های مختلف مکمل یکدیگر باشند. بررسی یکپارچگی مناطق حفاظتشده میتواند برای ارتباط‌دادن لکه‌های محدود‌شده و کمک برای مقابله با تأثیرات ازهمگسیختگی مفید واقع شود. هدف از این تحقیق کمی‌کردن ازهمگسیختگی بخش‌های مختلف منطقۀ حفاظت‌شدۀ جاجرود است. برای رسیدن به این هدف، با استفاده از...
[ 28 ] - ارزیابی اثرات محیطزیستی توسعه در منطقه حفاظت شده باشگل با کاربرد مدل تخریب سیمای سرزمین
امروزه اکثر مناطق حفاظت شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت، نیازمند پایش و اقدام‌های حفاظتی جدی هستند. مدل تخریب با کمی کردن آثار فعالیتهای انسانی، میتواند در پایش و بهبود وضعیت این مناطق مورد استفاده قرار گیرد. برای اجرای این مدل در منطقه حفاظت شده باشگل، واحدهای هیدرولوژیک (زیرحوضه‌‌های آبریز) در داخل محدوده منطقه به عنوان واحدهای نشانزد، انتخاب شد. با استفاده از نقشه‌‌های موجود، مشاهده‌های م...
[ 29 ] - ارزیابی زیستگاه کبک (Alectoris chukar) به روش تحلیل عامل آشیان بوم شناختی ((ENFA (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع اشکورات)
پرندگان بخش عمده مهره داران کشور را تشکیل می دهند که در سطح وسیعی از مناطق خشک و بیابانی، نواحی جنگلی، سواحل، جزایر، دریاچه‌ها و سایر نقاط کشور پراکنده‌اند. منطقه شکار ممنوع اشکورات در استان گیلان از جمله زیستگاه‌های مناسب کبک (Alectoris chukar) از جمعیت مطلوب گونه برخوردار است. وجود زیستگاه‌های کوهستانی و تپه ماهوری و صخره‌های تند و تیز سبب شده که کبک‌ها به تعداد فراوان در این منطقه ز...
[ 30 ] - مدل پیش‌بینی ارزیابی اثر گردشگری بر درصد پوشش تاجی گیاهی پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو
مدیریت اکوسیستمهای طبیعی در مناطق تحت حفاظت گردشگری اثرات زیست محیطی بسیاری ایجاد می‌کند که یک موضوع چالش‌انگیز جهانی در زمینه حفاظت است. هدف از این پژوهش مدل‌سازی کاهش درصد پوشش تاجی گیاهی جهت ارزیابی اثر گردشگری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و تعیین میزان اثرگذاری متغیرهای اکولوژیکی و شدت گردشگری بر آن است. پژوهش حاضر در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو با مساحت 10 هکتار زون تفرج متمرکز ...
[ 31 ] - Modeling environmental factors on vegetation destruction in protected areas
Over the past two decades, degradation damage has increased in natural ecosystems. This research focuses solely on the degradation of soil and vegetation cover in Sorkheh Eshpar National Park. For this purpose, some physical properties of the soil (specific gravity and true porosity, moisture content, a percentage of pebbles, acidity and conductivity and soil texture) were measured. Also, the d...
[ 32 ] - Assessment of Urban Spaces Based on the Principles of Passive Defense; Case Study of Enghelab Square Area, Tehran, Iran
Aims: Reducing the city's vulnerability in times of crisis and emergencies is part of the urban design mission. Hence, passive defense measures have been developed to reduce the vulnerability of cities in times of crisis. The purpose of this study was to identify the factors affecting passive defense in the performance of urban spaces in the area of Enghelab Square in Tehran. Methodology: This ...