مرتضی خداقلی

دانشیار، بخش تحقیقات آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ‏اصفهان، ایران

[ 1 ] - بررسی و تحلیل تولید درمنه‌زارها بر اساس شاخص‌های خشکسالی هواشناسی، ‏مطالعه موردی: استان اصفهان

در میان مطالعات گسترده­ای که در زمینه خشکسالی صورت گرفته، سهم خشکسالی مراتع بسیار ناچیز است. لذا در این تحقیق به بررسی اثرات خشکسالی بر روی درمنه­زارهای استان اصفهان پرداخته شده است. بدین منظور از داده‌های بارش ماهانه سه ایستگاه اصفهان، میمه و شهرضا و داده­های تولید سه سایت مرتعی چرمشهر، موته و گردنه شادیان در طی دوره آماری 1386-1377 استفاده شد. روش­های به‌کار گرفته شامل شاخص­‌های بارش استاندار...

[ 2 ] - بررسی ویژگی‌های عملکردی رویشگاه‌های بوته‌ای در اقلیم خشک (مطالعة موردی: جنوب غرب استان اصفهان)

اکوسیستم­های مرتعی از قطعات متنّوعی تشکیل شده­اند که میزان عملکرد هر یک از آن­ها با یکدیگر تفاوت دارد. خصوصیات ساختاری و عملکردی قطعات مرتعی در اثر فعالیت­های مدیریّتی تغییر می­کند و از این خصوصیات می­توان برای تفسیر آثار مدیریّت استفاده کرد. بدین منظوردر منطقة جنوب غربیاستان اصفهان نمونه­برداری در سطح چشم­انداز که شامل دو گونة Bess Artemisia sieberi(درمنه دشتی) وAnabasis aphylla. L  (شپشو) است، ا...

[ 3 ] - تحلیل روند گذشته و پیش‌بینی آینده خشک‌سالی در استان اصفهان

The geographical location of Isfahan province has led the province to be at risk of drought. One of the ways to mitigate drought is evaluation and monitoring of drought based on indices that can determine its intensity and permanence in each region. In this research, for drought and trend analysis standard precipitation index and Mann-Kendall test were used, respectively. Also, monthly precipit...

[ 4 ] - تعیین نیاز آبی سیب زمینی در اقلیم های مختلف استان اصفهان

به منظور تعیین نیاز آبی گیاه سیب زمینی در سه اقلیم (خشک- زمستان سرد با دمای بالای نقطه انجماد - تابستان گرم A-C-W)، (خشک- زمستان سرد با دمای برابر یا کمتر از صفر- تابستان گرم A-K-W) و (نیمه خشک- زمستان سرد با دمای برابر یا کمتر از صفر- تابستان گرم SA-K-W) در استان اصفهان، پژوهشی در سال1394-1393 با استفاده از طرح کاملاً تصادفی و با انتخاب مزارع نمونه در هر شهرستان انجام شد. تفاوت معنی دار از نظر ...

[ 5 ] - پهنه‌بندی زیست‌اقلیم گیاهی مریم‌نخودی شرقی (Teucrium orientale L.) در استان اصفهان با استفاده از روشهای آماری چند متغیره و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

کشاورزی و منابع طبیعی بشدت به آب و هوا و اقلیم وابسته‌اند و از این‌رو تنوع اقلیمی و تغییرات آن،‌ چه در کوتاه‌مدت (در طول دوره رشد گیاه) و چه در درازمدت، نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان تولید و پایداری آن دارد. هدف از این پژوهش، بررسی و تعیین مهمترین عناصر اقلیمی مؤثر بر پراکنش گونه مریم‌نخودی شرقی (Teucrium orientale L.) و در نهایت، پهنه‌بندی زیست‌اقلیم آن در استان اصفهان بود. بدین منظور، ابتدا اقد...

[ 6 ] - درک و سازگاری عشایر نسبت به تغییر پارامترهای اقلیمی منطقه سمیرم (مطالعه موردی: عشایر قشقایی)

بدون تردید جوامع عشایری از مهمترین و تاثیرپذیرترین جوامع بشری نسبت به تغییر اقلیم هستند که در عین حال دانش بومی آن‌ها نقش نافذی در مدیریت مرتع و دام دارد. بدین منظور درک و دانش بهره­برداران مراتع ییلاقی سمیرم استان اصفهان نسبت به تغییر اقلیم بررسی شد. جامعه مورد مطالعه، عشایر مراتع ییلاقی سمیرم می­باشد که در حدود 7700 بهره­بردار از طوایف مختلف ایل قشقایی شامل دره شوری، عمله، شش بلوکی و فارسیمدا...

[ 7 ] - بررسی کیفیت علوفه گونه‌های مرتعی در مراتع استپی میمه اصفهان

کیفیت علوفه از طرفی یکی از عوامل مهم در تعیین نیاز روزانه دام است و از طرف دیگر میزان کفایت مواد مغذی مورد نیاز دام را نشان می‌دهد. در این پژوهش، از گونه‌های مرتعی Acantholimon festucaceum، Andrachne fruticulosa، Artemisia sieberi، Euphorbia decipiens، Noaea mucronata، Scariola orientalis، Stachys inflata، Stipa arabica و Stipa barbata در منطقه میمه (که از گونه‌های مهم و مورد چرای دام در مراتع ...

[ 8 ] - بررسی اثر شدتهای مختلف برداشت بر تولید علوفه و شادابی گونه Stipa arabica در سایت سه اصفهان

بهره­برداری اصولی و مناسب از گیاه در مرتع یکی از اصول پایداری تولید در اکوسیستم­های مرتعی است که موجب بهره­گیری مداوم و اقتصادی از مرتع می­گردد. برای نیل به پایداری و تداوم تولید در مراتع استپی، مطالعه اثر شدتهای مختلف برداشت بر تولید علوفه و بنیه و شادابی گونه Stipa arabica از سال 1386 تا 1389 در سایت سه اصفهان به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی در هر بلوک شامل چهار شدت برداشت 25، 50 و 75 درصد و ...

[ 9 ] - پهنه بندی و برآورد کیفی فرسایش خاک در حوضه‌ی آبریز مارون با استفاده ازمدل F.A.O

تهیۀ نقشۀ فرسایش خاک در حوضه‌ها آبخیز مبنای اولویت‌بندی برنامه‌ی حفاظت خاک است. هدف ازاین پژوهش بکارگیری مدل فرسایشی F.A.Oو ارزیابی متغیرهای آن بااستفاده از قابلیت GIS و تهیۀ نقشۀ فرسایش خاک حوضه آبخیز مارون می‌باشد. بدین‌منظور پس‌از رقومی‌کردن نقشه‌های حوضه به ‌مقیاس1:50000 و تلفیق آنها با‌همدیگر در محیط نرم‌افزار Arc GIS10.3 ، نقشه واحدهای کاری یا همگن تهیه گردید. سپس باتوجه به جداول امتیازده...

[ 10 ] - بررسی خُواقلیمی گونه بلوط ایراتی Lindl brantii Quercus (مورد پژوهی: استان چهارمحال و بختیاری)

بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) مهم‌ترین و فراوان‌ترین گونه‌ درختی موجود در اقلیم رویشی زاگرس محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف تعیین ویژگی‌های اقلیمی رویشگاه‌های این‌ گونه در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. بر این اساس 56 متغیر اقلیمی که از نظر شرایط اکولوژیک از اهمیت بیشتری در انتشار این‌گونه برخوردارند، انتخاب شد. متغیرها از 18 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک و کلیماتولوژی وابسته به سازمان ...

[ 11 ] - ارزیابی و مقایسه شاخص‌های خشکسالی هواشناسی و تعیین شاخص مناسب در حوضه آبخیز زاینده‌رود

یکی از قدم‌های مهم و اساسی در مطالعات خشکسالی و ترسالی در هر منطقه تعیین شاخص‌هایی است که بتوان براساس آن‌ها میزان شدت و تداوم خشکسالی و ترسالی را ارزیابی نمود و سپس تأثیر آن بر منابع آب منطقه‌ی مورد نظر را تعیین کرد. در این مطالعه با استفاده از آمار هشت ایستگاه سینوپتیک در حوضه آبخیز زاینده‌رود، شاخص‌های هواشناسی RAI، DI، BMDI، SPI، PNPI، SIAP محاسبه گردید. سپس به منظور تعیین مناسب‌ترین شاخص د...

[ 12 ] - بررسی وضعیت گیاه دارویی خارشتر در جهت کاهش مخاطرات گرد و غبار (مطالعه موردی: دشت سگزی اصفهان)

     استان اصفهان با ویژگی­های اقلیمی چون بارش کم و تغییر پذیری زیاد، درجه حرارت و تبخیر و تعرق بالا باعث فقر پوشش گیاهی در اکثر اراضی مرتعی و خصوصاً بیابانی گردیده است. بروز پدیده فرسایش بادی در بعضی مناطق با کمترین باد باعث هجوم ماسه­های روان به شهرها، روستاها، مراکز نظامی و ...شده، از این رو شناخت کانون­هایی که برداشت رسوبات بادی در آنجا اتفاق می­افتد، می­تواند کمک قابل ملاحظه­ای در مبارزه با...

[ 13 ] - بررسی خُواقلیمی گونه Bromus tomentellus(علف پشمکی) در استان اصفهان

Bromus tomentellus is one of the drought resistant species that has a relatively well developed in Esfahan province, therefore, in the present study some of the important factors that influence the distribution of this species are studied. In this study, 17 climatic variables from 43 synoptic and climatology stations were selected within and adjacent areas of Esfahan province which the stations...

[ 15 ] - بررسی روند گذشته و پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی در منطقه سمیرم

یکی از مهمترین پدیده‌هایی که در سال‌های اخیر منابع طبیعی و به‌ویژه جوامعی که معیشت آن‌ها در ارتباط با آن است را تحت تأثیر قرار داده، تغییر اقلیم است. همچنین، پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی به‌منظور دستیابی به تغییرات آینده و در نظر گرفتن سازگاری‌هایی برای رویارویی با تغییرات اقلیمی مورد توجه پژوهشگران است. بنابراین، در این بررسی، با هدف تحلیل روند گذشته و پیش‌بینی متغیرهای بارش، میانگین دمای کمینه و ...

[ 16 ] - Comparison of the Rosa Damascena Mill’s Essence Composition in Climate Change ConditionCase: Kashan, Kamoo, Barzok, Qamsar, Niasar and Natanz Garden

Introduction and Background: Climatic condition is one of the most important determinants of the qualitative properties of essential oils produced by Rosa damascena Mill and play a decisive role in the quality of essential oil extracted from it. Aims: The main objective of this study is to investigate the comparison of the different composition of the essential oils in the present conditions a...

[ 17 ] - آشکارسازی تأثیر خشکسالی بر پویایی زمانی- مکانی جنگل‌های بلوط زاگرس (نمونه موردی: جنگل‌های بلوط لرستان)

پوشش جنگلی زاگرس یکی از مهمترین اجزای اکوسیستم زاگرس بوده که نقش مهمی در حفاظت آب و خاک این منطقه ایفا می­کند. خشکسالی به‌عنوان یکی از مخاطرات اقلیم‌شناختی، می­تواند تأثیرات چشم­گیری روی پوشش جنگلی داشته باشد. ازاین‌رو آشکارسازی پویایی مکانی جنگل در پاسخ به خشکسالی بسیار مهم است. هدف اساسی این تحقیق آشکارسازی پویایی مکانی پوشش جنگلی لرستان در پاسخ به تغییرات سالانه خشکسالی است. در این راستا مقا...

[ 19 ] - واکاوی تغییرات متغیرهای اقلیمی و تأثیر آن بر رویشگاه‌های گون زرد (Astragalus verus Olivier) استان اصفهان

جنس Astragalus در حدود 4/31 درصد از مساحت استان اصفهان را در بر می‌گیرد. یکی از گونه‌های مهم این جنس در استان اصفهان Astragalus verus olivier  است. در این پژوهش خصوصیات اقلیمی این گونه با هدف بررسی عناصر اقلیمی تأثیرگذار بر پراکنش آن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روند پارامترهای مهم اقلیمی و تأثیر آن بر زوال گونۀ گون زرد در استان اصفهان تعیین شد. بدین منظور از 56 متغیر اقلیمی در ماه‌های ژانویه، ...

[ 20 ] - رژیم غذایی و خوشخوراکی گونه‌های گیاهی مورد چرای گوسفند نژاد نایینی چرا کننده در مراتع استپی میمه، اصفهان

تعیین رژیم غذایی و خوشخوراکی گونه‌‌های مورد چرای دام، یکی از ملزومات اساسی محاسبۀ صحیح ظرفیت چرا در طرح‌‌های مرتعداری است. برای این منظور، درصد زمان چرای گوسفند نژاد نائینی چرا کننده در مراتع استپی میمه، از گونه‌‌های گیاهی، در زمان‌‌های مختلف فصل چرا (رشد رویشی، گلدهی، بذردهی و ریزش بذر گونه‌‌های غالب)، طی سال‌‌های 1389- 1386، توسط روش زمان‌‌ سنجی (ویدیوئی)، مشخص شد. برای انجام آزمایش، در آغاز ...

[ 21 ] - بررسی نیازهای زیست اقلیمی آویش دنایی (Thymus daenensis Celak) در استان اصفهان

آویشن یکی از مهم­ترین گیاهان دارویی است که تعدادی از گونه‏های آن بومی ایران هستند. با توجه به لزوم حفظ و گسترش آویشن، نیازهای اقلیم رویشی این گیاه مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور 52 پارامتر اقلیمی مؤثر بر رویش آویشن در 30 ایستگاه هواشناسی استان اصفهان و استان­های همجوار مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین مهم­ترین عوامل مؤثر بر رویش آویشن از تحلیل عاملی به روش تجزیۀ مؤلفه­های اصلی با ...