تحلیل گفتمان از جمله شیوه های بررسی متن است که در طول حیات خود ابزار و روشهایش را گسترش داده و عمق بخشیده است. مطالعات ترجمه نیز پس از آنکه بررسیهای زبانشناختی صرف را جهت فهم فرایند ترجمه ناکافی دانست به شیوه های تحلیل متن و تحلیل گفتمان رو آورد. در مقاله حاضر ما دریافتی از تحلیل گفتمان را مبنا قرار داده ایم که ساختار تأویل پذیر متن و رویه های ارتباطی متن با فرامتن (جامعه، فرهنگ) را اصل می گیرد...

در پژوهش حاضر، پس از برشمردن مشخصه‌های استاندارد ترجمة فیلم و مقایسة مراحل عملی این نوع ترجمه در ایران با مشخصه­های ذکرشده، معیارهایی برای ارزیابی کیفیت ترجمة فیلم معرفی می­شود. بدین­منظور، مدل ارزیابی آندره دوسار- که برای ترجمة ادبی و براساس «حذفیات، اضافات و انتقال معنا» طرح‌ریزی شده است- مدنظر قرار می­گیرد و کارکرد و اعتبار آن برای ارزیابی ترجمة فیلم بررسی می­شود. انتقال معنای کامل، انسجام م...

امروزه ایدئولوژی به طور گسترده نقش مهمی را در رشته های دانشگاهی از قبیل مطالعات فرهنگی، ارتباطات، زبان شناسی و به خصوص مطالعات ترجمه ایفا می کند. ایدئولوژی و ت أثیرآن بر ترجمه کانون توجه تحقیقات زیادی در رشته مترجمی است. با در نظرگرفتن رابطه بین تئوری های ترجمه و ایدئولوژی، شاهد بسیاری از ملاحظات فرهنگی خواهیم بود که باعث می شوند متون ترجمه شده تا حدی از متن اصلی فاصله بگیرند. از این رو ا...

قرآن صورتی دارد که در ورای آن، معنی و مقصدی دیگر نهفته است، طبیعی است که اساس و اهم هر کلام، مفهوم و مقصد آن است. مضامین و معانی قرآن بسیار متعدد، متنوع و سرشار از مفاهیم عمیق معنوی است، به گونه ای که می توان مدعی شد در تاریخ بشریت، سابقه و همانندی ندارد، اطلاع از چگونگی ترجمه های آن و نقد ونظرها در مورد کیفیت آن ها، یکی از اقدامات لازم دراین زمینه است. امروزه توجه به ترجمه های قرآن به زبان رو...

زبان های گوناگون، نظام های همسانی ندارند و هر زبان خود، عناصر واژگانی، ساختارهای دستوری، ترکیب ها و اصطلاحات ویژه ای دارد. از این روی، گاهی ناگزیر می شویم برخی از ساختارهای واژگانی و دستوری متن مبدأ را تغییردهیم (ترجمه نامستقیم) تا در زبان مقصد، فهمیدنی و آشنا باشد. مترجم داستان و نمایشنامه، در میان کار ترجمه در می یابد که در زبان مبدأ، ساختارهای دستوری و یا واژه هایی وجود دارد که برابر آنها در...

موضوع مسندٌإلیه به عنوان یکی از مباحث علم معانی دارای ظرفیّت های معنوی خاص می باشد که لازم است از سوی مترجم مورد عنایت ویژه قرار گیرد. حال اگر متن مورد ترجمه کلامی همچون نهج البلاغه باشد، این عنایت باید دوچندان گردد. در رهگذر بررسی هایی که از برخی ترجمه های فارسی این اثر گرانسنگ انجام گردید، نویسندگان با گزینش آن احوال مسندٌإلیه که کارکرد مفهومی و معنایی خاصّی در کلام دارند، بدین نکته دست یافته اند...

چکیده: فرهنگ زبانی نگرش ها، باورها، هنجارها و سرمایه های ادبی- علمی و ساختارهای دستوری- بلاغی هر زبان است که پیکره اصلی آن زبان را شکل می دهد. در ترجمه قرآن کریم نیز باید به فرهنگ زبانی عصر نزول توجه کرد تا بتوان مفهوم حقیقی کلمات و آیات قرآن کریم را به زبان مقصد انتقال داد. در این نوشته به بررسی مفاهیم فرهنگی شیطان، أخ، أخت، أب، ملک، فراش، أخو عاد، شعر، صدق، أخری، غلّ ید، کشف ساق، وراء ظهر، ردُ ...

معادل یابی واژگانی یک فعّالیّت ذهنی است که در لایه های مختلف ذهن صورت می گیرد. معادل یابی و ترجمه در سطح اوّلین لایة ذهن، کارمترجم نوآموزی است که هنوز در کار ترجمه تجربه ای نیندوخته است و تحت تأثیر ترجمة متون کهن یاد گرفته که معنای هر کلمه را زیر آن کلمه بنویسد و هراس دارد که معنای کلمه را به دقّت وارسی کند و مترادف هایی را که به ذهنش می رسد، در متن ترجمه بیاورد. این مقاله در پی آن است تا راهکارهای...