نظر به اهمیت زبان و واژگان در منعکس نمودن باورهای فرهنگی حاکم بر جوامع و در نهایت، شناخت بهتر و کامل‌تر این باورها، جستار حاضر که در زمرۀ پژوهش‌های جامعه‌شناسی زبان قرار دارد، بر آن شده است تا در پرتوی الگوی هایمز (1967)، به بررسی کارکردهای مختلف قطعۀ زبانی «مرگ» و عبارات مرتبط با آن، در پیکره‌ای نمونه از زبان فارسی بپردازد. «مرگ» و عبارات وابسته به آن ازجمله مضامینی هستند که از زوایای مختلف فر...

هدف از این مقاله تبیین فاصله بین کلمات نوشتاری و صورت واجی متناظر با آنها در خط و زبان فارسی در چارچوب مفهوم «عمق خط» است. برای این منظور رابطه بین صورت نوشتاری و واجی کلمات با استفاده از قواعد آزاد و وابسته به بافت نگاره- واج صورت­بندی می­شود. سپس مبانی واج­شناختی نگاره­های زیروزبری به عنوان ابزار نوشتاری برای کاهش عمق خط فارسی تبیین می­شود و در خاتمه شیوه محاسبه عمق خط فارسی، فارغ از اطلاعات ...

ترجمه به­عنوان فرآیندی پیچیده، نیاز به شناخت همه جانبۀ زبان دارد چه زبان مبدأ و چه زبان مقصد. شناخت زبان از رهگذر زبان­شناسی فرمالیستی و معناشناسی در نگرش سنتی یا مدرن، شرط لازم است نه کافی. در این راستا زبان شناسی کاربردی (البته در کنار نوع فرمالیستی آن) می­تواند راه­گشا باشد. نگرش کاربردی، زبان را به عنوان گفتمان و نه متن در نظر می­گیرد. شناخت بافت غیر زبانی و به­­ویژه نوع موقعیتی آن از زاویۀ...

مسئلۀ زبان خصوصی، بحثی است مرتبط به قلمرو معرفت شناسی و فلسفۀ ذهن که نخستین بار ویتگنشتاین وارد بافت مطالعاتی فلسفه کرد. او در کتاب مهم تحقیقات فلسفی (1953) بر نبود امکان آن استدلال اقامه کرد. به اعتقاد ویتگنشتاین متأخر، نظام های فلسفی پیشین اعم از عقل گرایی، تجربه گرایی، ایدئالیسم و حتی اتمیزم منطقی به گونه ای مسئلۀ حصول معرفت را تبین می کردند که مستلزم قول به زبان خصوصی بود. زبان خصوصی، طبق ت...

معناشناسی واژه های قرآن یکی از اساسی ترین پایه های فهم و تفسیر دقیق قرآن است. دست یابی به معنای یک واژه در قرآن از ریشه شناسی آغاز می شود و پس از بررسی سیر تطور آن، مفهوم واژه در حوزه معنایی خاصی که در آن قرار گرفته، روشن می شود. اما صرف بررسی لغت برای تعیین مقصود قرآن کافی نیست چرا که معنای دقیق واژه در بافت خود قابل توصیف خواهد بود. لذا توجه به بافت زبانی و موقعیتی در تبیین معنای آیات از اهمی...

این تحقیق در چارچوب تجزیه و تحلیل تقابلی انجام می شود و از نوع کتابخانه ای است که در آن جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه ی کتاب ها? مقالات? پایان نامه ها، رساله های دکتری وغیره، انجام می گیرد. پیکره ی کار به دو صورت شفاهی و کتبی، به زبان فارسی و فرانسه فراهم شده است که متشکل از تعداد قابل توجهی عبارت های مبین تحسین و تحقیر می باشد. نمونه های کتبی از چهار رمان به همراه ترجمه هایشان برگرفته شده ان...

چکیده: جوامع گوناگون متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود به نحوی با پدیده «فقر» مواجه هستند. در واقع «فقر» یکی از عمده ترین مسائل و مباحث جوامع بشری است و جوامع گوناگون به اقتضای جوهره اجتماعی خود مجبور به مواجهه با «فقر» می باشند. اهمیت این موضوع باعث دامن زدن به انواع و اقسام مناقشات زبانی و گفتمانی بر حول مفهوم «فقر» شده است. در بررسی و تحلیل «فقر» عمدتاً بر ابعاد عینی آن تاکید م...

پژوهش حاضر با تکیه بر رویکرد سبک­شناسی ساخت­گرا و با استفاده از روش سبک‌شناسی لایه­ای به تحلیل و توصیف نامۀ 45 نهج­البلاغه پرداخته ­است. هدف پژوهش کشف روابط و پیوندهای نهان میان عناصر زبانی و جنبه­های معنایی متن و به­ دنبال آن، آشکار ­ساختن انگیزه و افکار مؤلف است. نتایج پژوهش به این شرح است: امام علی(ع) در راستای انتقال شیوا و مؤثر اندیشه­ها و احساسات خود، در ساختی همگون و منظم، از تمام امکانا...

چکیده دستوری شدن یک فرایند تغییر زبان است که طی آن عناصر واژگانی در برخی بافت های زبانی به عناصر دستوری تبدیل می شوند و یا عناصر دستوری، دستوری تر می شوند. واژگانی شدن نیز یک فرایند تغییر زبان است و زمانی رخ می دهد که سخنگویان زبان در بافت های زبانی خاص، یک ساخت نحوی یا یک صورت واژگانی را به عنوان یک فرم معنادار جدید به کار برند به صورتیکه ویژگی های معنایی و صوری این فرم زبانی جدید کاملاً از رو...

چشم، مهم­ترین اندام­ جسمانی به­شمار می­رود که کاربرد آن، دریافت داده­های گوناگون از محیط بیرونی، ذخیره آن در لایه­های سه­گانه ذهن (تخیل، توهم و تعقل) و شکل­گیری شناخت است. فعل «رأی» (دیدن)، به­­عنوان کار اصلی چشم، در ترکیب­های هم­نشینیِ گوناگون می­تواند گستره معنایی خود را وسعت ­بخشد و علاوه بر دیدنِ بیرونی، بر دیدن درونی مانند دانستن نیزدلالت­ کند. بر همین اصل، در برگردان فارسی و تفسیر آیات باید...