ترجمه متنی که در آن فضای زبانی حامل وزن سنتی دارای ریشه در فرهنگی که نشان از هیچ شفافیتی با فرهنگ زبان مقصد ندارد، کاری‌ست دشوار که عملکردی دقیق، حوصله زیاد و تحقیق بسیار می‌طلبد. داستان کوتاه طعم گس خرمالو، اثر رمان‌نویس معاصر زویا پیرزاد، نمونه‌ای از این دست می‌باشد، متنی دارای بار معنایی به ارث رسیده از فرهنگ ایرانی. موضوع تحقیق این مقاله، بررسی مشکلاتی که احتمالاً مترجم در برگرداندن این دا...

ترجمه همواره در محیطی چند وجهی صورت می‌گیرد که زبان را با فرا‌زبان پیوند می‌دهد. در سطوح مختلف زبانی همواره امکان انتخاب یا عدم انتخاب وجود دارد. یک جمله را می‌توان به صورت‌های مختلف از نظر ساختاری، میزان نشانداری، ساخت آغازگری بیان کرد. بنابراین، مترجمان همواره نیازمند تعیین راهبردی در انتخاب یا عدم انتخاب این فاکتور زبانی یا دیگری‌اند. عوامل مؤثر بر انتخاب یا عدم انتخاب می‌تواند درون زبانی با...

موضوع مسندٌإلیه به عنوان یکی از مباحث علم معانی دارای ظرفیّت های معنوی خاص می باشد که لازم است از سوی مترجم مورد عنایت ویژه قرار گیرد. حال اگر متن مورد ترجمه کلامی همچون نهج البلاغه باشد، این عنایت باید دوچندان گردد. در رهگذر بررسی هایی که از برخی ترجمه های فارسی این اثر گرانسنگ انجام گردید، نویسندگان با گزینش آن احوال مسندٌإلیه که کارکرد مفهومی و معنایی خاصّی در کلام دارند، بدین نکته دست یافته اند...

چکیده ترجمه به صورت یک فعالیت فرهنگی در آمده است که نقش مهمی در زندگی بشر ایفا می کند. با پیدایش نظریه اسکوپوس، ترجمه عملی هدفمند تلقی می شود که برای مخاطبی خاص و با هدفی خاص بوجود می آید. هدف ترجمه تعیین کننده استراتژی های ترجمه عناصر مختلف متن است. هدف این تحقیق مطالعه کاربرد نظریه اسکوپوس در متون ادبی ترجمه شده از فارسی به انگلیسی و نیز بررسی تاثیر هدف ترجمه بر استراتژی های بکار رفته در ترج...

سیر ترجمه عربی به فارسی با ترجمه های قرآنی آغاز گردید و سپس در طول چند قرن آثاری در موضوعات دینی، هیئت ونجوم، تاریخ، فلسفه و تصوّف،جغرافی،ریاضی، پزشکی و تعبیرخواب از عربی به فارسی ترجمه شد.این آثار نوعاً به بیانی ساده تر بازنویسی می شد،یا تعلیقاتی برآن اضافه می شد، تلخیص می شدند یا اصلاحاتی در آنها صورت می گرفت. مترجمان متون غیر دینی بیش از مترجمان قرآن،به مختصه های دستور فارسی توجّه نشان می دادن...

«وفاداری»، «بازآفرینی» و «آفرینش ادبی» سه رویکرد متمایز و مرتبط در ترجمه است که در لایه‌های مختلف معنایی، شکلی و لحنی حاصل می‌شود. وفاداری، شرط ضروری برای بازآفرینی به شمار می‌آید و بدون بازآفرینی، ترجمه در زبان مقصد رسایی لازم را ندارد. آفرینش ادبی نیز بدون رعایت اصل وفاداری و فراتر از بازآفرینی، اثری بدیع ارائه می‌دهد که در بسیاری از لایه‌های زبانی و یا حتی معنایی، متفاوت از آن است ودر شعر به...

بومی‌سازی یکی از شیوه‌های ترجمه است که نظریه­پردازانی چون ونوتی، برای توصیف روش‌های مشترک در ترجمه، در فرهنگ انگلیسی ـ آمریکایی ابداع کرده­اند. بدین‌صورت که مترجم یک روش روان و شفاف اقتباس می‌کند تا از خارجی‌بودن متن خارجی برای خوانندگان زبان مقصد بکاهد. مقصود از بومی‌سازی در تحقیق حاضر، بررسی فرآیندهای واجی و تا حدی واژشناسی (صرف) اسامی خاص، در زبان عیلامی، اکّدی و یونانی است. البته به سبب آشنا...

ترجمه اشعار کلاسیک انگلیسی به فارسی به صورت منظوم توسط شاعران مترجم یا مترجمین شاعر انجام شده است. اما خبرگانی نظیر خزاعی فر (2004) و صلح جو (2008) ترجمه شاعرانه را خالی از ظرایف ترجمه عالمانه و ترجمه عالمانه را به دور از لطایف ترجمه شاعرانه می دانند. بنابراین امروزه تأکید بیشتری بر ترجمه منثور شعر است که به معنای متن اصلی وفادار باشد (خزاعی فر، 2005)، چرا که این نوع ترجمه از قید و بند وزن و قا...

«شهرزاد» اثر ماندگار پدر نمایشنامه‌‌نویسی عربی؛ توفیق الحکیم با استناد به داستان هزارویک شب در جامه‌ای فلسفی ابداع شده‌ و نه تنها در بُعد اندیشگانی، بلکه از نظر ادبی نیز حائز اهمیت است. همواره مقوله‌‌هایی وجود دارند که به دلیل تعلق به فرهنگ مبدأ به راحتی قابل انتقال به متن مقصد نیستند. انتقال این مقوله‌ها که به نام مقوله‌های فرهنگ‌محور شناخته می‌شوند با دشواری زیادی روبه‌رو است. پیوند‌ه...

ترجمه یک متن ادبی، تنها تبادلی نیست که بین دو زبان و به صورت یک فرایند ماشین وار جایگزینی انجام گیرد؛ بلکه گفتمان پیچیده تری بین دو فرهنگ است. عناصر فرهنگ محور، مفاهیم و ارجاعات واژگانی هستند که ریشه در فرهنگ های مختلف دارند. این تحقیق، یک مطالعه توصیفی تحلیلی و پیکره مدار است که از طریق تحلیل تطبیقی عناصر فرهنگ محور موجود در رمان فارسی سووشون و ترجمه انگلیسی آن که توسط محمدرضا قانون پرور انجام...