علیرضا بوشهری
استادیار دانشکده مدیریت و فناوری نرم، دانشگاه مالک اشتر
[ 1 ] - طراحی مدل پیش‌ارزیابی سیاست با رویکرد آینده‌پژوهی
امروزه نماد سیاست بهتر و هوشمندانه‌تر، پیش‌ارزیابی سیاست است که در قالب مدل‌ها، روش‌ها و ابزارها منجر به آگاه‌سازی سیاستگذاران و ذی‌نفعان شده و در نتیجه سبب بهبود کیفیت سیاست عمومی می‌شوند. در این مقاله مدل پیش‌ارزیابی سیاست برمبنای رویکرد آینده‌محوری با روش دلفی و با استفاده از نظر خبرگان در رشته‌ها و حوزه‌های مختلف در ایران طراحی شده است. این مدل به‌عنوان چارچوبی روش‌شناسانه می‌توان...
[ 2 ] - تحلیل سیستمی وضعیت به‌کارگیری انرژی بادی در کشور با استفاده از رویکرد سیستم نوآوری فناورانه
با توجه به رشد روزافزون تقاضای انرژی در دهه های آینده انتظار می رود که انتشار فناوری هایی که اتکا به سوخت های فسیلی را کم می کنند به ویژه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر با استقبال بیشتری در نواحی ای که میزان تقاضای انرژی آنها بیشتر است همراه شود. به انرژی های ناشی از فرایندهای طبیعی که مکررا تجدید می شوند، انرژی تجدیدپذیر یا انرژی نو می گویند. انرژی باد یکی از این انواع انرژی های نو یا تجدیدپذی...
[ 3 ] - تاثیر گشودگی، ظرفیت تحقیقاتی، همکاری بین کارکردی و نظام انگیزشی بر عملکرد نوآوری بنگاه های دفاعی
درسال های اخیر، تمایل بنگاه های دفاعی به نوآوریِ بیشتر از یک سو و مطرح شدن راهبرد نوآوری باز از سوی دیگر، آنها را که ماهیتاً بنگاه هایی بسته و فاقد تعاملات گسترده بوده اند به سمت گشودگی و تعاملات بیشتر سوق داده است. با توجه به اینکه گشودگی (باز شدن) بنگاه های دفاعی به دلایل امنیتی هزینه هایی را به آنان تحمیل می کند، سیاستگذاران و مدیران همواره با این سوال روبرو بوده اند که آیا گشودگی بر عملکرد نو...
[ 4 ] - نقش ظرفیت جذب در ارتقاء دو سوتوانی نوآوری (اکتشافی و بهره بردارانه)
یکی از عوامل مهم موفقیت بنگاه، میزان نوآوری‌های ارائه شده به بازار می‌باشد. بخشی از نوآوری می‌تواند بهره‌بردارانه جهت استفاده از قابلیت‌های موجود و افزایش کارایی بنگاه در کوتاه مدت؛ و بخشی از آن می‌تواند اکتشافی جهت افزایش انعطاف‌پذیری در مواجهه با تغییرات محیط در بلند مدت باشد. از آنجاکه ظرفیت جذب بالقوه و تحقق‌یافته می‌تواند تاثیر متفاوتی بر نوآوری بهره‌بردارانه و اکتشافی داشته باشد، پژوهش حا...
[ 5 ] - سیاست هسته و شبکه از رویا تا واقعیت: تحلیلی بر سیاستهای برون نگر صنایع دفاعی ایران در دهه اخیر
از اواخر دهه هفتاد شمسی، صنایع دفاعی با این واقعیت روبرو شدند که با ظرفیت های موجود امکان پاسخگویی به همه نیازهای متنوع مشتریان برای آنها وجود ندارد. این موضوع، سیاستگذاران دفاعی را واداشت تا به طیفی از "سیاستهای درون نگر" که حاصل دوران جنگ تحمیلی و تحریمهای دفاعی بودند نگاهی دوباره بیفکنند. ثمره این بازنگری، اتخاذ سیاست "هسته و شبکه" بود که صنایع را ترغیب به استفاده از همه ظرفیت های پیرامونی ب...
[ 6 ] - مدل سازی عوامل موثر بر دستاوردهای همکاری های فناورانه: مورد کاوی همکاری های فناورانه نانوفناوری در ایران
در حوزه سیاست گذاری علم و فناوری، مطالعه‌های زیادی در مورد دستاوردهای همکاری های فناورانه صورت گرفته است. برخی از این مطالعه‌ها بر اثربخشی سیاست های علم و فناوری تمرکز کرده اند. در کشور ما نیز سیاست های علم و فناوری از طریق مشوق‌های متعدد بویژه در حوزه فناوری های نوظهور مانند نانو، از همکاری های فناورانه حمایت می کنند. با این وجود در اثر بخشی این سیاست ها تردید هایی وجود دارد. در پ...
[ 7 ] - تاثیر هماهنگی راهبردهای فناوری و بنگاه بر عملکرد بنگاه ها
براساس منابع مدیریت و به ویژه منابع مدیریت فناوری، موفقیت بنگاه ها به هماهنگی (یکپارچگی) راهبرد فناوری با راهبردهای بنگاه و کسب و کار بستگی دارد. اما سوالی که مطرح می شود این است که این هماهنگی چگونه برقرار می شود؟ بر اساس نظریه نقاط مرجع راهبردی، سازمان ها می توانند نقاط مرجعی را برای هماهنگی انتخاب کنند و عناصر و سیستم های خود را با آن هماهنگ نمایند. با توجه به این نظریه، در صورتی که راهبرد...
[ 8 ] - طبقه‌بندی ابزارهای پیش ارزیابی سیاست با رویکرد آینده‌پژوهی
امروزه نماد سیاست بهتر و هوشمندانه تر، پیش ارزیابی سیاست است که در قالب مدل‌ها، روش‌ها و ابزارها منجر به آگاه سازی سیاستگذاران و ذی نفعان شده و در نتیجه سبب بهبود کیفیت سیاست عمومی و ارتقاء هبستگی سیاستی می گردد. در این مقاله بر طبقه بندی روش‌ها و مدل‌های/ابزارهای پیشینی ارزیابی سیاست مانند تجزیه‌وتحلیل هزینه فایده، هزینه اثربخشی، ارزیابی اثر و... تأکید شده است و طبقه‌بندی ازنوع عملیاتی ابزا...
[ 9 ] - ارزیابی سیاست های علم و فن آوری: موردکاوی به کارگیری نخبگان وظیفه در پروژه های تحقیقاتی
در طول زمان سیاستهای مختلفی به‌منظور توسعه و به‌کارگیری علم، فن‌آوری و نوآوری در سطح کشور اتخاذ شده است. از آنجاکه این سیاست‌ها اهداف کلان‌تری را تعقیب می‌کنند و اجرای آنها عموماً به مصرف منابع مالی، انسانی و غیره می‌انجامد، ضروری است که اثربخشی آنها در طول زمان مورد ارزیابی قرارگیرد تا انحراف احتمالی آنها مشخص و برطرف شود و ضمن جلوگیری از اتلاف احتمالی منابع، بستری نیز برای یادگیری سیاستی فر...
[ 10 ] - گونه‌شناسی الگوهای کسب قابلیت‌های فناورانه توسط شرکت‌های تازه‌وارد و ارائه راهبرد متناسب با هر الگو
رویکردهای مختلفی نسبت به رشد و توسعه یک صنعت وجود دارد که یکی از مهمترین آنها توجه و تمرکز بر «قابلیت‌ها» است. این رویکرد که توسط اندیشمندان حوزه مدیریت راهبردی ارائه شده است بر این نکته تاکید می‌کند که: عامل اصلی رشد، پیشرفت و موفقیت سازمانها به منابع آنها یا ویژگیهای بازار محدود نمی‌شود، بلکه موتور اصلی موفقیت «قابلیت‌ها»ی آنها است. در این بین «قابلیت‌های فناورانه» نقش مهمتری را برای سازمان‌ه...
[ 11 ] - بررسی آمادگی صنایع دفاعی کشور برای استقرار سیستم مدیریت نوآوری بر مبنای استاندارد BS7000-1
تحقیق حاضر استقرار سیستم مدیریت نوآوری را در صنایع دفاعی کشور بر اساس استاندارد BS 7000:2008 مورد بررسی قرار می دهد. این استاندارد شامل 4 مرحله و 16 گام است. جهت مشخص شدن جایگاه سازمان در فرایند استقرار مدیریت نوآوری از پرسشنامه 36 سؤاله متن استاندارد استفاده می شود. هر سؤال پرسشنامه یک عامل مهم در استقرار استاندارد است که تأیید یا رد شدن هر کدام از نظر خبرگان این پژوهش می تواند نشاندهنده میزا...
[ 12 ] - تحلیل و تبیین ساختاری- کارکردی نظام نوآوری فناورانه پهپاد در ایران
توسعه فناوری پهپاد، بخش مهمی از راهبرد توسعه صنایع دفاعی ایران است. هدف این مقاله شناخت وضعیت نظام نوآوری فنآورانه پهپاد ایران در شرایط کنونی است. پرسشهای پژوهشی آن بدین قرار است: پیکره‌بندی ساختاری نظام نوآوری فناورانه پهپاد در ایران چگونه است؟ پویایی کارکردهای نظام به چه نحوی است؟ نحوه تعاملات ارکان ساختاری و کارکردهای نظام به چه ترتیبی می‌باشد و نقاط ضعف/قوت و شکستهای نظام در کجاست؟ انگاره ...
[ 13 ] - تاثیر ویژگی های صنایع مبتنی بر فناوری برتر بر نوآوری فناورانه و عملکرد محصول در صنعت الکترونیک دفاعی (مطالعه موردی: صنعت الکترونیک دفاعی شیراز)
سازمان‌های دفاعیِ مبتنی بر فناوری برتر به دلیل ویژگیهای خاص، نیازمند توجه بیشتر به قابلیت‌های متناسب با شرایط خود، از جمله نوآوری فناورانه (نوآوری محصول و نوآوری فرایند) می‌باشند. به همین دلیل در این پژوهش، به بررسی تاثیر ویژگیهای صنایع مبتنی بر فناوری برتر بر قابلیت نوآوری محصول و فرایند پرداخته شده است. همچنین با توجه به اهمیت بالای عملکرد محصول در صنعت دفاعی، این متغیر به عنوان متغیر وابسته...
[ 14 ] - تحلیلی بر توسعه فناوری پهپاد در ایران با تاکید بر رویکرد مدیریت راهبردی جاویژه
لازمه سیاست‌گذاری درست در هر فرایند گذار فناورانه‌ای، تحلیل وضعیت کنونی آن با تمرکز بر نقاط ضعف و قوت و زمینه‌های شکست آن است. مقاله پیش رو در پی تحلیل پویایی فرایندهای گذار فناوری پهپاد در ایران، به‌عنوان یکی از اولویتهای دفاعی کشور، است. لذا نخست با اتکا به مبانی نظری پژوهش، پرسش‌نامه‌ای برای ارزیابی سه فرایند توسعه جاویژه‌های فناوری شامل تبیین انتظارات و چشم‌انداز، شبکه‌سازی و یادگیری و 13 م...
[ 15 ] - Factors Affecting Photovoltaic Technology Application in Decentralized Electricity Production in Iran: a Conceptual Framework
Using a variety of solar power plants is one of the solutions governments use to respond to energy and sustainable development needs. While Iran has a strong potential for using solar energy, the application of solar energy, especially through PV technology, has been limited due to the country’s richness of fossil fuels and their low prices. Therefore, it is important to adopt effective strateg...
[ 16 ] - گذار فناورانه در نظام اجتماعی فنی رزم هوایی ایران با تمرکز بر فناوری پهپاد
در این مقاله سعی بر ارایه تحلیلی پیرامون روند نوآوری در نظام عرصه رزم هوایی ایران با تمرکز بر فناوری پهپاد، با توجه به تحولات محیطی و عرصه رزم هوایی مبتنی بر هواپیمای سرنشین‌دار در طی دهه‌های 90-1340 است. برای این منظور از نظریه نظامهای اجتماعی- فنی و رویکرد مدیریت راهبردی جاویژه استفاده شده است. راهبرد پژوهش مطالعه موردی، هدف آن توصیفی، مبنای آن تحلیل تاریخی وقایع و رویکرد آن کیفی است. ابزارها...
[ 17 ] - بهبود عملکرد نوآورانه از طریق جهت‌گیری دوسوتوانی و مدیریت ظرفیت جذب: شواهدی از صنعت دفاعی ایران
زمینه و هدف: برغم وجود شواهدی مبنی برتاثیر ظرفیت جذب برعملکرد نوآورانه‌ی بنگاه‌ها در سطح جهان، سیاست‌گذاری خاصی برای ارتقای ظرفیت جذب ودوسوتوانی بنگاه‌های دفاعی کشورکه محرک و زمینه‌ساز عملکرد نوآورانه است، صورت نگرفته. بنابراین، سوالی مطرح می‌شود که ارتقای ظرفیت جذب بنگاه‌های دفاعی، چگونه می‌تواند به افزایش عملکرد نوآورانه آنها بیانجامد. نیاز مشتریان دفاعی، بنگاه‌های دفاعی را اغلب به سمت نوآوری...
[ 18 ] - مدل‌سازی ارزیابی سیاستهای علم و فناوری زنان موردکاوی حمایت از محققان زن در بخش پژوهش و فناوری
مقالة حاضر تلاشی است بر ارائة مدل ارزیابی سیاستهای علم و فناوری زنان با تأکید بر حمایت از محققان زن در بخش پژوهش و فناوری. ابتدا با مرور ادبیات موضوع و انجام‌دادن مصاحبه‌های خبرگی، ابعاد و مؤلفه‌های ارزیابی سیاست به دست آمد و مدل اولیه‌ای پیشنهاد شد. این مدل از طریق پرسش‌نامة خبرگی و با استفاده از آرای 43 نفر از محققان زن و 36 نفر از خبرگان سیاست‌گذاری مورد آزمون قرار گرفت. بر این اساس، مدل نه...
[ 19 ] - بررسی نقش حمایت‌های دولتی در شکل‌گیری راهبردهای شرکت‌های دانش‌بنیان در مواجهه با پیامدهای پاندمی کرونا
ویروس کرونا همچنان در جهان گسترش پیدا می‌کند و پیامدهایی جدی را برای اقتصاد کشورها و کسبوکارهای کوچک و بزرگ به وجود میآورد. در این شرایط، در کشورهایی مانند ایران که همزمان با تحریم نیز مواجه هستند، شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان شرکت‌هایی که با استفاده از دانش، محصولات/خدمات نوین را وارد بازار می‌کنند، اهمیتی حیاتی دارند. لذا هدف اصلی این مقاله بررسی عوامل موثر و به طور خاص حمایت‌های دولتی بر ش...
نویسندگان همکار