مریم قاسمی
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - شناسایی و اولویت بندی راهبردهای توانمندسازی زنان در روستاهای مهاجرفرست بر اساس ماتریسSWOT و QSPM (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)
نتیجه طبیعی به کارگیری رویکرد نوسازی در کشورهای درحال توسعه، شکل گیری و گسترش مهاجرت های گسترده از روستا به شهر است. این امر موجب تغییر ساختار جنسی جمعیت در تعدادی از سکونتگاههای روستایی کشور شده است. بدیهی است با استمرار شرایط موجود در آینده زنان ذینفعان اصلی برنامه های توسعه در نواحی روستایی خواهند بود. مقاله حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی راهبردهای توانمندسازی زنان در گروه خاصی از روستاها...
[ 2 ] - واکاوی اثرات گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصادی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگاهی شهر مشهد
Introduction Religious tourism with all of its components and varieties, due to its prominent structural and functional properties has found an outstanding place in the global tourism, so that its influence field, according to the World Travel and Tourism Organization, comprises 26% of the world tourism currents. Khorasan Razavi province, thanks to the Holy Shrine of Imam Reza (AS) is the mo...
[ 4 ] - تبیین رابطه جمعیت و توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)
بی تردید مهمترین مساله جمعیتی نواحی روستایی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، تخلیه جمعیتی سکونتگاههای روستایی است از این رو در جهت‌گیری های نوین در حوزه مفهومی توسعه، تحلیل جمعیت و تعاملات آن با پدیده های اقتصادی و اجتماعی و محیطی اهمیتی ویژه ای دارد. تحقیق حاضر به تبیین رابطه جمعیت و توسعه پایدار روستایی در شهرستان مشهد می پردازد. روش تحقیق توصیفی–تحلیلی و ابزار تحقیق 358 پرسشنامه خانوار در...
[ 5 ] - ارزیابی عملکرد دهیاران در فرایند توسعه پایدار روستایی از دیدگاه روستائیان (مورد مطالعه: بخش طرقبه شهرستان بینالود)
دهیاری به عنوان بازوی اجرایی دولت نقش مهمی در اجرا، نظارت و سازماندهی برنامه های توسعه در راستای دستیابی به سطحی مطلوب از توسعه پایدار روستایی دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش دهیار در فرایند توسعه پایدار روستایی صورت پذیرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش های کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق سرپرستان 251 خانوار روس...
[ 6 ] - بررسی اثرات گردشگری بر توسعه روستایی از دیدگاه جامعه میزبان
گردشگری طی چند دهه گذشته یکی از اصلی ترین و در عین حال مباحثه انگیزترین مفاهیم توسعه روستایی محسوب می گردد زیرا با استفاده از ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در نواحی روستایی می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستا، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی و در نهایت توسعه یکپارچه و پایدار روستایی داشته باشد. از آنجا که گردشگری برای جامعه میزبان قبل از هر چیز مسئل...
[ 7 ] - شناسایی مهمترین اثرات مهاجرت انفرادی مردان سرپرست خانوار بر زنان روستایی (موردمطالعه: شهرستان مشهد)
در ایران همانند سایر کشورهای در حال توسعه ، علاوه بر مهاجرت خانوارهای روستایی به شهر، مهاجرت انفرادی مردان به صورت قطعی یا فصلی نیز وجود دارد. بر این اساس پژوهش حاضر به شناسایی مهمترین اثرات مثبت و منفی جنسیتی مهاجرت مردان سرپرست خانوار نواحی روستایی می‌پردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه-ای است. حجم نمونه 289 زن در 22 روستای دارای نسبت جنسی پائین در شهرستان مشهد ب...
[ 8 ] - وضعیت سازمان‌های مردم‌نهاد در روستاها: فرآیند شکل‌گیری، آثار و پیامدها منطقه مورد مطالعه روستاهای شهرستان رشتخوار
سازمان‌های مردم‌نهاد محلی (سمن‌ها) به عنوان نمود مشارکت مردم، تحقق اهداف توسعه پایدار را هموار می‌سازند. هدف عمده تحقیق حاضر، بررسی شرایط و پیامدهای تشکیل سازمان‌های مردم‌نهاد محلی در روستاهای شهرستان رشتخوار است. اطلاعات لازم برای تحقیق، از طریق مصاحبه نیمه‌ساختارمند با نمونه‌ای برگزیده از هیأت مؤسسین و اعضای فعال سازمان‌های مردم‌نهاد به دست آمده است (27-n). با استفاده از فرایند کدگذاری مرسوم ...
[ 9 ] - شناسایی راهبردهای مطلوب توسعة گردشگری فرهنگی در نواحی روستایی با تلفیق مدل‌های برنامهریزی راهبردی و شبکة عصبی مصنوعی
امروزه بخش مهمی از تقاضای جهانی گردشگری را گردشگری فرهنگی تشکیل می‌دهد. به‌رغم غنا و تنوع فرهنگی سکونتگاههای روستایی کشور، این گردشگری رشد مناسبی در این نواحی ندارد. هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل راهبردهای مطلوب توسعة گردشگری فرهنگی در نواحی روستایی شهرستان بینالود است. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی با ماهیتی کاربردی‌ـ توسعه‌ای است. جمع‌آوری اطلاعات به‌شیوة اسنادی و میدانی انجام شده است. با استفاده...
[ 10 ] - تبیین رابطۀ تنوع‌بخشی فعالیت‌های اقتصادی و توسعۀ پایدار روستایی مطالعۀ موردی: شهرستان مشهد
ی یکی از رویکردهای مهم توسعۀ پایدار روستایی «تنوع‌بخشی فعالیت‌های اقتصادی» است. تنوع، پیچیدگی ذاتی سیستم‌ها را افزایش می‌دهد و از این طریق فرایندهای درون آنها را تقویت می‌کند. مطالعۀ حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین رابطۀ تنوع‌بخشی فعالیت‌های اقتصادی و پایداری سکونتگاههای روستایی شهرستان مشهد می‌پردازد. جمع‌آوری اطلاعات، مبتنی بر روش اسنادی و پیمایشی بود و نمونه‌گیری به‌روش طبقه‌ای تخصیص...
[ 11 ] - تدوین استراتژی هایﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی روان ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ زﻧﺎن روﺳﺘﺎﻳﻲ با استفاده از ابزارهای مدیریت استراتژیک SWOT-QSPM
توانمندسازی حلقة اتصال زن و توسعه به شمار می‌رود و ارتباط تنگاتنگی با بهبود مستمر، ارتقای صلاحیت، تغییر در رفتار و بهبود عملکرد زنان دارد و بخشی از تثبیت زبان توسعه محسوب می‌شود. از آنجا که هسته و کانون بحث توانمندسازی در توانایی زنان برای کنترل سرنوشت خود قرار دارد (توانمندی روان‌شناختی)، مقالة حاضر به شناسایی و اولویتبندی راهبردهای توانمندسازی روان‌شناختی زنان در نواحی روستایی می‌پردازد. روش...
[ 12 ] - راهبردهای مطلوب تقویت اخلاق سبز در رفتار مصرف خانوارهای روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان خواف)
اخلاق سبز به بایدها و نباید‌های اعمال انسانی در مواجهه با محیط‌زیست می‌پردازد، تقویت اخلاق سبز منجر به بروز رفتار سالم در مصرف می‌گردد و امکان استفاده نسل‌های آتی از محیط‌زیست و منابع طبیعی را فراهم می‌سازد. مطالعه حاضر در پی ارائه راهبردهای مطلوب تقویت اخلاق سبز در ارتباط با رفتار مصرف خانوارهای روستایی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه‌ای است. واحد تحلیل مطلعین محل...
[ 13 ] - مقایسه تطبیقی روابط عملکردی روستائیان با شهرهای هرسین و کرمانشاه (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان هرسین)
بحث و بررسی در زمینه روابط شهر و روستا جایگاه ویژه ای در نظریه و برنامهریزی توسعه در سطوح ملی، منطقه ای و محلی دارد زیرا گستره و عمق روابط شهرهای کوچک با روستاهای پیرامون بر تحولات فضاهای مختلف جغرافیایی بسیار موثر است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل روابط عملکردی روستائیان بخش مرکزی شهرستان هرسین با دو نقطه شهری هرسین و کرمانشاه انجام پذیرفته است. منظور از روابط عملکردی، پیوندهای حاکم بر جریان‌های ر...
[ 14 ] - واکاوی پیامدهای مهاجرت مردان بر وضعیت زنان جامانده در نواحی روستایی (مطالعة موردی: شهرستان مشهد)
مهاجرت ماهیتاً فرایندی جنسیتی است، زیرا میتواند در ساختار جمعیتی مبدأ تغییر ایجاد کند و به تبع آن در بروز تحولات اقتصادی اجتماعی، به‌خصوص در ارتباط با جنسیت، تأثیر بسزایی داشته باشد. هدف پژوهش تحلیل پیامدهای مهاجرت مردان سرپرست خانوار بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان جامانده در روستاست. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی و حجم نمونه 289 زن سرپرست خانوار مهاجر در شهرستان مشهد بوده است. تأثیرات مهاجرت در...
[ 15 ] - شناسایی چالش‌های عمده بازاریابی تنباکو در سکونتگاه های روستایی استان خراسان رضوی(مورد مطالعه: دهستان بقمچ، شهرستان چناران)
از آنجا که بخش قابل توجهی از مشکلات بخش کشاورزی در مناطق روستایی به زنجیره ارزش و حلقه‌های انتهایی آن یعنی بازار محصولات کشاورزی مربوط می‌شود، پژوهش حاضر به شناسایی مهمترین چالش‌های بازاریابی تنباکو از دیدگاه تنباکوکاران می-پردازد. منطقه مورد مطالعه قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی، یعنی دهستان بقمچ شهرستان چناران است. روش تحقیق توصیفی و جامعه آماری شامل 512 تنباکوکار است که به کمک فرمول ک...
[ 16 ] - ارزیابی سازگاری کاربری زمین در سکونتگاههای روستایی مقصد گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)
یکی از وظایف اصلی و مهم برنامهریزان در نواحی روستایی، تخصیص زمین به کاربریهای گوناگون باتوجه به نقش و کارکرد و میزان تأثیرگذاری هر کدام از کاربریها بر یکدیگر است. در واقع هدف نهایی برنامهریزی کاربری اراضی ایجاد نوعی تعادل زیست محیطی و برقراری عدالت اجتماعی در روند پیشرفت و آبادانی نواحی سکونتی است و باید به اهداف کیفی همچون امنیت، سازگاری، منظر و چشم‌انداز و احساس وابستگی به محیط نیز پاسخ گ...
[ 17 ] - شناسایی راهبردهای مطلوب مدیریت صحیح منابع آب کشاورزی از دیدگاه بهره‌برداران خرده‌پا (مطالعه موردی دهستان درزآب، شهرستان مشهد)
کاهش چشمگیر منابع آب تجدیدپذیر، سبب شده است تا تمرکز رویکردهای مدیریتی در اکثر نقاط دنیا از مدیریت عرضه به مدیریت تقاضا تغییر کند. بر این اساس پژوهش حاضر بدنبال شناسایی راهبردهای مطلوب جهت مدیریت صحیح منابع آب از دیدگاه کشاورزان بهره بردار در سطح خرد می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از دو ابزار مدیریت استراتژیک SWOT-QSPM استفاده گردید. واحد تحلیل 96 کشاورز خرده مالک در 10 روستای دهستان ...
[ 18 ] - Investigation of physical resilience of suburban housing against natural hazards (Case study: Bahonar town of Mashhad)
Background and objective: Today, most cities and residential communities are built in places that are exposed to a variety of disasters, such as natural and man-made hazards. Therefore, paying attention to the physical dimensions of residential structures in suburban areas has become very important. The study area is Bahonar town of Mashhad, which is a separate area from district 6 with a popul...
[ 19 ] - Evaluation of land use compatibility in rural areas in terms of the desirability of location Case study: Binalood County
the analysis of land use utility matrix based on human and natural criteria in residential areas is the necessity and issues that planners in urban and rural areas in terms of access to communication network, central location, weather, noise and etc are a turning point for how optimal use is of resources. the aim of this study is to identify the level of user desirability in rural areas of Bina...
نویسندگان همکار