سعید حمزه
استادیار گروه سنجش از دور، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
[ 1 ] - رابطه بین رطوبت غلاف برگ گیاه نیشکر و شاخص تنش آبی با استفاده از دماسنج مادون قرمز
از عوامل مهمی که باعث کاهش عملکرد گیاه نیشکر میشود میتوان به تنش آبی کوتاه مدت وارده به آن در بازه دو آبیاری متوالی اشاره کرد. بنابراین مطالعه و پایش عواملی تعیینکننده وضعیت آبی گیاه نیشکر (دمای پوشش گیاهی، رطوبت خاک، رطوبت گیاه) در زمینهای تحت کشت این گیاه بهمنظور برنامهریزی صحیح آبیاری و تعیین زمان و میزان مناسب مصرف آب امری ضروری است. این تحقیق در سال زراعی 93-94 در اراضی کشت و ص...
[ 2 ] - ارزیابی تصاویر ماهوارهای TRMM جهت پایش زمانی و مکانی خشکسالی، مطالعه موردی: حوضه مرزی غرب
اکثر سیستم‌‌های ارزیابی خشکسالی عمدتا بر مبنای دادههای بارش استوارند. اما کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده‌ها، تراکم ناکافی ایستگاه‌ها و کیفیت نامطلوب دادههای شبکه‌های سنجش بارش، توانایی نشان دادن الگوی مکانی خشکسالی را کاهش می‌دهد. بنابراین لازم است منابع داده اقلیمی، که بتواند این نقیصه‌ها را مرتفع سازند، شناسایی نموده و پس از ارزیابی، بهعنوان مکمل یا جایگزین مورد استفاده قرار گیرند. ...
[ 3 ] - Combination of Fuzzy and AHP methods to assess land suitability for barley: Case Study of semi arid lands in the southwest of Iran
Land suitability analysis, commonly known as land evaluation, is considered an interface between land resourcesurvey and land use planning and management. Land evaluation be carried out to estimate the suitability of land fora specific use such as arable farming or irrigated agriculture. There are several established techniques for generatingland suitability evaluation. This research was carrie...
[ 4 ] - Remote sensing application in evaluation of soil characteristics in desert areas
Soil is one of the most important natural resources covering a large area of the land surface. Soil plays a vital role in biosphere processes, such as energy balance, hydrology, biochemistry, and biological productivity. It supports plants that supply foods, fibers, drugs, and some other human needs. Conversely, desert regions include about one third of earth lands and these regions have increa...
[ 5 ] - پایش زمانی و مکانی خشکسالی کشاورزی با استفاده از دادههای سنجش از دور مورد مطالعه: استان مرکزی ایران
As a result of climate change and reduction in rainfall during the last decade, drought has become big problem in the world, especially in arid and semi-arid areas such as Iran. Therefore drought monitoring and management is great of important. In contrast with the traditional methods which are based on the ground stations measurements and meteorological drought monitoring, using the remote sen...
[ 6 ] - نرمال سازی دمای سطح بدست آمده از تصاویر ماهواره ای نسبت به پارامترهای محیطی با اساس معادلات بیلان انرژی خاک و پوشش گیاهی
نرمالسازی دمای سطح نسبت به عوامل محیطی، از اهمیت بالایی در مطالعات علمی و تصمیمات مدیریتی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر، بکارگیری مدلی فیزیکی بر اساس معادلات بیلان انرژی خاک و پوشش گیاهی، برای نرمالسازی دمای سطح نسبت به پارامترهای محیطی است. به این منظور از تصویر ماهوارهای لندست 7، محصول دمای سطح AST08، محصول بخار آب MOD07، مدل رقومی ارتفاع ASTER، مجموعه دادههای هواشناسی و اقلیمی و مجموع...
[ 7 ] - استخراج تصاویر روزانه دمای سطح زمین با قدرت تفکیک مکانی بالا با استفاده از تلفیق تصاویر لندست و مادیس
دمای سطح زمین یکی از پارامترهای کلیدی و موثر بر مطالعات محیطی می‌اشد. به دلیل وجود محدودیت‌های بودجه‌ای و تکنیکی، سنجنده‌ای که در محدوده حرارتی قدرت تفکیک زمانی و مکانی بالایی داشته باشد، وجود ندارد. از آن‌جا که قدرت تفکیک مکانی و زمانی بالا به همراه یکدیگر به افزایش قابلیت اطمینان در تحلیل و وضوح تصویر منجر میشود، بنابراین بهترین راه فائق آمدن به این مشکل تلفیق تصاویر با قدرت تفکیک مکانی و زم...
[ 8 ] - مدلسازی سطح آب زیرزمینی کم عمق با استفاده از تصاویر ابرطیفی هایپریون
شوری خاک و سفره های آب زیر زمینی کم عمق، دو عامل اصلی کاهش عملکرد محصول در مناطق مختلف ایران، بویژه در استان خوزستان و مزارع نیشکر می باشند. بنابراین تحقیق حاضر جهت دستیابی به بهترین مدلهای تخمین عمق سطح ایستابی با استفاده از تصاویر ابرطیفی هایپریون در اراضی تحت کشت نیشکر صورت پذیرفت. بدین منظور، مقادیر عمق سطح ایستابی در132 چاهک مشاهدهای واقع در زمینهای شرکت کشت و صنعت حکیم فارابی، هفته...
[ 9 ] - ارزیابی ریسک تأثیرات تغییر اقلیم بر تراز آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: آبخوان گتوندـ عقیلی)
در این پژوهش تأثیرات تغییر اقلیم بر تراز آب زیرزمینی در آبخوان گتوندـ عقیلی بررسی شد. به این‌منظور شبیهسازی آب زیرزمینی با استفاده از مدل MODFLOW در محیط GMS برای یک دورۀ 10 ساله (1381ـ 1391) انجام شد. مقادیر خطای RMSE به‌دست‌آمده از واسنجی مدل برای یک دورۀ شش‌ساله در دو حالت ماندگار و غیرماندگار به‌ترتیب برابر با 751/0 و 852/0 متر و میزان میانگین ضریب همبستگی 82/0 برای دورۀ چهارسالۀ صحت‌سنجی ...
[ 10 ] - تعیین قابلیت آسیب‌پذیری کیفی آب زیرزمینی دشت بیرجند با استفاده از الگوی دراستیک و واسنجی آن به روش تحلیل سلسله‌مراتبی
یکی از روش‌های شناسایی مناطق آسیب‌پذیر از آلودگی، استفاده از شاخص‌های کیفی است. در میان شاخص‌های کیفی موجود، شاخص دراستیک برای آسیب‌پذیری آب زیرزمینی از آلودگی، کاربرد فراوانی دارد. این شاخص از ترکیب هفت مؤلفة مختلف به‌دست می‌آید که هریک وزن منحصر‌به‌فردی دارد. تاکنون بیشتر پژوهش‌هایی که با این شاخص صورت پذیرفته، تنها به تهیة نقشة آسیب‌پذیری آبخوان منجر شده و کمتر به مبحث واسنجی و بهینه‌سازی ضر...
[ 11 ] - تعیین زمان آبیاری مزارع نیشکر با استفاده از دماسنج مادون قرمز و اندازهگیری رطوبت خاک ناحیه ریشه
سابقه و هدف: از جمله عوامل مهمی که باعث کاهش عملکرد گیاه نیشکر میشود، تنش آبی کوتاه مدت وارده به این گیاه در طول فصل رشد و در بازه دو آبیاری متوالی میباشد. هدف این تحقیق مطالعه و پایش عوامل تعیین کننده وضعیت آبی گیاه نیشکر (دمای پوشش گیاهی، رطوبت خاک، رطوبت گیاه) در زمینهای تحت کشت این گیاه، بمنظور برنامهریزی صحیح آبیاری و تعیین زمان و میزان مناسب مصرف آب است. مواد و روش‌ها: این تحقیق در ...
[ 12 ] - مقایسة برآورد دمای سطح زمین در روش های تک باندی و چند باندی با استفاده از تصویر لندست 8
دمای سطح زمین (LST)، پارامتری کلیدی در مطالعات محیطی، بخصوص پایش خشکسالی است. با توجه به محدودیت‌های زمینی تخمین LST در مقیاس‌های بزرگ، سنجش از دور حرارتی روشی مناسب است. هدف از این تحقیق، تخمین و مقایسه دمای سطح زمین، در روش‌های تک باندی و چند باندی با استفاده از لندست 8 است. دادههای زمینی لازم از ایستگاه‌های هواشناسی فارابی (خوزستان) و کرج (البرز) هم‌زمان با عبور ماهواره در تاریخ‌های مورد نظ...
[ 13 ] - تحلیل ناهنجاری های حرارتی گسل ها و ارتباط آن با منابع زمین گرمایی بااستفاده از داده های حرارتی لندست 8 - مطالعه موردی:گسل های شهداد و نایبند
سنجش از دور حرارتی، با فراهم آوردن قابلیت محاسبه دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر ماهوارهای، نقش مهمی در مطالعات محیط زیستی از جمله مطالعات اقلیمی، شناسایی گسل‌های پنهان و یا در مواردی پی جویی منابع زمین گرمایی ایفا می‌کند. در این مقاله با استفاده از اطلاعات بدست آمده از باند</strong...
[ 14 ] - بررسی روند تغییرات بارش و رواناب بااستفاده از مدل جهانی سطح زمین (GLDAS) در حوضه ی سد دوستی
امروزه با توجه به کاهش منابع آب و بحران آبی موجود توجه به مدیریت صحیح یکپارچه منابع آب بخصوص در مناطق مرزی امری مهم و ضروری میباشد. یکی از اقدامات اساسی در این زمینه آگاهی از میزان بارش و رواناب و روند تغییرات آن در محدوده حوضه‌های آبریز است. اما عدم دسترسی به دادههای میدانی کافی در ح...
[ 15 ] - طبقه‌بندی محصولات کشاورزی به منظور مدیریت بهینۀ منابع آبی با استفاده از سری زمانی دادههای لندست 8
شناسایی نوع محصولات کشاورزی بهمنظور مدیریت بهینۀ منابع آبی با استفاده از سنجش‌ازدور، با وجود دسترسی کم و مستقیم به زمینهای کشاورزی، سبب کاهش چشمگیر هزینهها در بخش مدیریت کشاورزی و منابع آبی میشود، اما طبقه‌بندی اراضی کشاورزی به علت شباهت زیاد طیفی محصولات مختلف با استفاده از تصاویر تک‌زمانۀ چند‌طیفی دقت چندانی ندارد. یکی از راههای غلبه بر این مشکل، استفاده از سری زمانی دادههای ماهوارهای ...
[ 16 ] - مدلسازی ارتباط دمای سطح زمین، شرایط توپوگرافی، و پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8
دمای سـطح زمین در طیف وسیعی از مطالعات محیطی کاربرد دارد. عوامل مختلفی از جمله جنس مواد تشکیلدهندة سطح و شرایط توپوگرافی و محیطی در دمای سطح زمین تأثیرگذار است. شناخت ارتباط بین دمای سطح زمین با عوامل فوق از اهمیت ویژهای برخوردار است. در پژوهش حاضر، با استفاده از تصاویر حرارتی سنجندة TIRS و با بهکارگیری الگوریتم پنجرة مجزا، دمای سطح زمین محاسبه شد. سپس، ارتباط بین دمای سطح زمین با عوامل توپو...
[ 17 ] - پتانسیل‌یابی اراضی مستعد کشت گردو در استان تهران با روشFuzzy AHP
گردو بهعنوان یکی از محصولات پربازده، نقش قابل توجهی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشاورزان در بسیاری از مناطق کشور دارد و با توجه به بازده اقتصادی این محصول در سالهای اخیر، شاهد افزایش چشمگیر سطح زیر کشت آن هستیم. درخت گردو بسیار به شرایط آب و هوایی وابسته است، بنابراین لازم است قبل از کشت آن که نیاز به سرمایهگذاری اولیه نسبتاً بالایی دارد، اقداماتی در خصوص شناسایی مناطق مناسب و مستعد کاشت صورت ...
[ 18 ] - مدلسازی سطح پوشش و رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده تلفیقی از مدل هیدرولوژیکی SRM و تصاویر ماهوارهای
برف یکی از منابع بزرگ آب در بیشتر نقاط دنیا میباشد و تخمین رواناب ناشی از ذوب آن یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های هیدرولوژیست‌ها به حساب می‌آید. ذوب برف، رطوبت خاک، ذخیره آب زیرزمینی و منابع آب دریاچه‌ها و رودخانه‌ها را تأمین کرده و رواناب حاصل از آن در حوضه‌های کوهستانی و مرتفع عامل مهم و کنترل‌کننده رژیم جریان محسوب میشود. اما با توجه به عدم وجود اطلاعات زمینی کافی، مدلسازی رواناب حاصل از ذوب بر...
[ 19 ] - مدلسازی عملکرد محصول نیشکر با استفاده از مدلی ترکیبی مبتنی بر داده های سنجش از دور
سابقه و هدف: سیاست‌گذاران و مدیران، برای تدبیر استراتژی‌های مناسب مدیریتی، شامل قیمت محصول و بازار محصولات در امر واردات و صادرات، نیاز به اطلاعاتی در مورد عملکرد حاصله از محصولات کشاورزی در مقیاس‌های مختلف دارند، اما همواره تخمین میزان عملکرد محصول با توجه به عدم اطلاعات کافی زمینی امری بسیار سخت و هزینه‌بر بوده است. مناسب‌ترین راه، استفاده از دادههای ماهوارهای و تکنیک سنجش از دور میباشد. ت...
[ 20 ] - ارزیابی پتانسیل اجرای روش های SMA و NSMA بر روی تصاویر لندست 8 (OLI) جهت استخراج زیر پیکسل سطوح نفوذناپذیر (مطالعه موردی: شهر ساری)
سطوح نفوذناپذیر جزء جدایی ناپذیر از محیط شهری امروزی میباشد و درواقع شهرهای جدید با سطوح نفوذنایذیر درآمیختهاند. سطوح نفوذناپذیر ساختههای دست انسان (جاده، پیاده رو، خیابان ،پارکینگ، و پشت بام) هستند که توسط مواد غیر قابل نفوذ مانند آسفالت، بتن، آجر و سنگ پوشش داده میشوند. تشخیص و تهیه نقشه آن از راه کم هزینه سنجش از دور میتواند در کارهای مدیریتی بسیار کارآمد باشد. این مقاله با هدف ارزیابی...
[ 21 ] - بررسی تغییرات مکانی-زمانی کاربری اراضی، گسترش شهری و تأثیر آن بر افزایش دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر چندزمانة لندست (مطالعة موردی: شهر گرگان)
هدف از پژوهش حاضر بررسی تغییرات مکانی-زمانی کاربری اراضی، گسترش شهری و تأثیر آن بر افزایش دمای سطح زمین است. براین‌اساس برای مدیریت بهینة آثار منفی ناشی از افزایش دمای سطح زمین، تعیین نوع تغییرات کاربری که بیشترین تغییرات دمای سطح زمین را در بازة زمانی ایجاد می‌کنند مفید است. بدین منظور از دادههای ماهوارهای لندست که به دورة زمانی 23 ساله مربوط است استفاده شد تا نقشه‌های کاربری اراضی و تغییرات...
[ 22 ] - ارایه‌ی یک روش نوین تخمین رطوبت خاک با استفاده از تصاویر سنجش از دور نوری
بررسی فرآیندهای سطح زمین با استفاده از سنجش از دور نوری بهطور عام به باندهای الکترومغناطیسی قرمز، سبز، آبی (RGB)، مادون قرمز (NIR) و موج کوتاه (SWIR) مرتبط میشود. در روش تخمین رطوبت خاک با استفاده از تصاویر سنجش از دور نوری، با فرض ارتباط خطی بین بازتابشهای قرمز و مادون قرمز ((Red-NIR، خط عاری از پوشش گیاهی (خط خاک) بهعنوان خط مبنا در نظر گرفته شده و خطوط همرطوبت به شکل عمود بر این خط مور...
[ 23 ] - کمی سازی تأثیر پارامترهای سطحی و شرایط اقلیمی بر دمای سطح زمین با استفاده از داده های انعکاسی و حرارتی سنجش‌ازدور
دمای سـطح زمین (LST) برای انواع وسیعی از مطالعات علمی اقلیم شناسـی، هیدرولوژی، منابع طبیعی و غیره مورد نیاز است. پارامترهای مختلفی ازجمله جنس مواد تشکیل دهنده سطح، شرایط توپوگرافی، شرایط محیطی و میزان تابش رسیده به سطح بر LST تأثیرگذار هستند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییرات توپوگرافی، شرایط اقلیمی و تابش ورودی بر LST با استفاده از داده های انعکاسی و حرارتی سنجش‌ازدور است. در این...
[ 24 ] - برآورد رطوبت خاک با استفاده از دادههای سنجش از دور و سامانه بیلان انرژی سطح
رطوبت خاک یکی از پارامترهای کلیدی در مطالعات منابع آب و آبخیزداری میباشد. اندازهگیری میدانی این پارامتر در مقیاس کلان کاری بسیار مشکل، زمان‌بر و پرهزینه است. از این‌رو، در سالهای اخیر روش‌های نوین متعددی مبتنی بر دادههای ماهوارهای برای برآورد و مدلسازی رطوبت خاک توسعه داده شدهاند. در میان روش‌های ارائه شده مدلهای مبتنی بر بیلان انرژی سطح با توجه به ماهیت فیزیکی که دارند، از اهمیت ویژه و...
[ 25 ] - بررسی تأثیر پارامترهای محیطی و جمعیتی بر توزیع مکانی دمای سطح کلانشهر تهران با تلفیق مدل های آماری و مدل تک پنجره
امروزه یکی از مهم‌ترین معضلات زیستمحیطی در کلانشهرها افزایش دمای سطح و در نتیجه افزایش شدت جزیرة حرارتی شهری است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پارامترهای محیطی و جمعیتی در توزیع مکانی دمای سطح کلانشهر تهران است. بدین منظور، از ده تصویر ماهوارهای لندست مربوط به سالهای 2010 و 2011 برای استخراج نقشه‌های پارامترهای محیطی، کاربری پوشش سطح زمین، و دمای سطح زمین استفاده شد. برای طبقه‌بندی کاربری ...
[ 26 ] - پیش‌بینی عناصر اقلیمی دما و بارش ایستگاه سینوپتیک گرگان براساس سناریوهای RCP
هدف از این پژوهش پیش‌بینی مقادیر عناصر اقلیمی دما و بارش ایستگاه سینوپتیک گرگان با مدل ریزمقیاسنمایی SDSM و با استفاده از خروجی مدل تغییر اقلیم CanESM2 بر پایة سناریوهای تغییر اقلیم RCP 2.6, 4.5, 8.5برای دورههای آینده 20۱۱- 20۴۰، 20۴۱- 20۷۰1، و 20۷۱- 2۱۰0 و نیز بررسی روند سالانة این تغییرات با استفاده از آزمون من- کندال است. نتایج خروجی مدل در دورة آیندة نزدیک و میانی از ماه فوریه تا آگوست...
[ 27 ] - مکان‌یابی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی با روش Fuzzy AHP در استان تهران
در چند دهه گذشته وقوع تغییرات اقلیم و به تبع آن، کاهش نزولات جوی و نیز افزایش جمعیت در مناطق مختلف کشور باعث افزایش تقاضای آب برای مصارف گوناگون نظیر آشامیدن، کشاورزی، صنعتی و غیره شده که این مهم سبب روی آوردن به بهره‌برداری بیرویه از منابع آب زیرزمینی و افت شدید آن شده است. تکنیک تغذیه مصنوعی بهعنوان روشی برای جبران کسری حجم آب‌های زیرزمینی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک مورد است...
[ 28 ] - پهنه بندی خطر رانش زمین با استفاده از روش های همپوشانی وزنی و تحلیل شبکه - مطالعه موردی: منطقه نصرآباداستان گلستان
یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش ها، شناسایی این مناطق به منظور رعایت فاصله مجاز از آنها است. به این منظور باید نقشه پهنه <s...
[ 29 ] - استخراج شاخص سطح برگ ذرت علوفهای با استفاده از روش عکسبرداری رقومی نیمکروی (مطالعه موردی: مزارع قلعه‌نو، جنوب تهران)
هدف این تحقیق، ارزیابی کارآیی روش عکسبرداری رقومی نیمکروی (DHP) در برآورد LAI در مزارع ذرت علوفهای جنوب تهران است. بدین منظور با در نظر گرفتن ماهیت تغییرپذیری مکانی-زمانی در مزارع کشاورزی و در طول یک فصل رشد، عکسبرداری DHP و نیز اندازهگیری به روش تخریبی به منظور مقایسه، برای برآورد LAI در مزارع ذرت علوفهای شهرستان قلعه‌نو واقع در جنوب تهران، در سال 1397 انجام گردید. نتایج نشان داد که مقادی...
نویسندگان همکار