علیرضا استعلاجی

استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری

[ 1 ] - تقویت سرمایه اجتماعی برون گروهی در راستای استقرار مدیریت اجتماع محور در مناطق خشک

رویکرد مدیریت اجتماع محور از جمله رویکردهایی است که اهمیت فزاینده‌ای در فراگرد مدیریت سرزمین دارد که در آن افراد محلی در تمامی مراحل برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های مدیریتی سرزمین، فعالانه مشارکت می‌کنند و در مرکز تصمیم‌گیری‌ها قرار دارند. با توجه به اینکه رویکرد اجتماع محور تأثیر بسزایی بر ارتقاء سرمایه اجتماعی برون گروهی دارد، پژوهش حاضر اثر بخشی رویکرد مدیریت اجتماع محور در راستای تقویت سرمای...

[ 2 ] - واکاوی موانع فراروی کارآفرینی خانگی در نواحی روستایی با تأکید بر اقتصاد مقاومتی از دیدگاه دانشجویان جهادگر بسیجی به مناطق محروم (مطالعه موردی: دهستان کامفیروز، شهرستان مرودشت)

کارآفرینی در مقیاس کوچک در قالب کسب و کار در منزل و کارهای خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان محسوب می­گردد و در کشور ما می­تواند مسیری میانبر برای تحقّق اقتصاد مقاومتی باشد. لیکن اگر چه مشاغل خانگی یکی از زمینه­های مناسب فعالیّت اقتصادی زنان، به ویژه در مناطق روستایی به شمار می­رود، توسعۀ آن با موانع و محدودیت­های متعدّدی رو به رو است. بر همین اساس پژوهش حاضر، با ه...

[ 3 ] - تحلیل توان اکوتوریسم شهری مبتنی بر مدل اکولوژیک بااستفاده از GIS نمونه موردی شهرستان دالاهو

شناسایی نواحی مناسب برای توسعۀ گردشگری از مهمترین مباحث برنامه ریزان گردشگری است امروزه دلایلی مانند رشدروز افزون جمعیت، توسعه مناطق مسکونی شهری و زندگی شهر نشینی، افزایش آلودگی های صوتی در رابطه با توسعه تکنولوژی، خستگی ناشی از کار در بخش های مختلف مشاغل شهری، افزایش درآمد و موارد مشابه، به ویژه در کلان شهرها، مردم و شهروندان را بر آن داشته که همواره به مناطق گردشگری پناه برند برنامه ریزی فعال...

[ 5 ] - سنجش میزان برخورداری سکونتگاه‌های روستایی شهرستان بروجرد (با بهره‌گیری از مدل‌های ترکیبی فازی)

       ضرورت توجه به محرومیت مشهود برخی سکونتگاه­های روستایی و خلاء یک بررسی جامع در زمینه توسعه روستایی در شهرستان بروجرد، موجب گردید تا پژوهش حاضر ضمن تبیین دقیق وضعیت توزیع خدمات و امکانات روستایی در شهرستان، میزان توسعه­یافتگی مناطق مستقر در قلمرو پژوهش را بصورت دقیق به تصویر بکشد. در همین راستا هدف کلی این پژوهش تحلیل فضایی توسعه روستایی در دهستان­های شهرستان بروجرد و ارائه راهکارهایی جهت ...

[ 6 ] - سنجش و تحلیل شکاف توسعه بین سکونتگاههای روستایی استان بوشهر با تاکید بر مقایسه تطبیقی شهرستانهای شمالی و جنوبی

این مطالعه به لحاظ ماهیت یک پژوهش کاربردی و از منظر روش‌شناسی در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می-گیرد که شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ایی و ابزار جمع‌آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده‌ها و اطلاعات جداول و فرم‌های رایج آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه‌ آماری سال1390 استان بوشهر) بوده است. شایان ذکر است که جامعه آماری پژوهش کل روستاهای قابل سکونت واقع در شهرست...

[ 7 ] - چالش های پدیده جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه با تاکید بر ایران

پدیده جهانی شدن با ایجاد دگرگونی در ابعاد مختلف زندگی به ویژه معماری شهرها، بعد خانواده و فرهنگجوامع ، مسأله ای است که خواه ناخواه ذهن تحلیلگران اجتماعی را به خویش مشغول کرده است. بر ایناساس، بیشترین دلمشغولی تحلیلگران، متمرکز بر آسیب های فرهنگی و خانوادگی است که جهانی شدن درکشورهای در حال توسعه و به ویژه ایران ایجاد می کند. شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه امروزه نسبتبه آنچه که در مورد سرزمین ...

[ 8 ] - تحلیلی بر سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان بندر انزلی با تاکید بر مدل متغیر های استاندارد شده

هدف اکثر برنامه ریزان در کشور های گوناگون نیل به توسعه و هدف نهایی از توسعه نیز نیل به توسعه پایدار است. در فرایند برنامه ریزی برای توسعه روستایی، شناخت ویژگی های ساختاری سطوح توسعه یافتگی و آگاهی از پتانسیل ها و توان های محیطی هر منطقه اهمیت زیادی دارد.به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر میزان بر خورداری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی وخدماتی ...

[ 9 ] - بررسی تأثیر کشت گل و گیاهان زینتی بر اقتصاد شهرستان پاکدشت

طی چند دهه گذشته تنوع بخشی به صادرات کشور و به عبارتی دیگر گرایش به استراتژی توسعه صادرات و جهش صادراتی، شدیداً مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا صادرات کالاهای غیرنفتی به منظور جایگزینی هر چه بیشتر سایر کالاها بجای نفت در جهت رشد اقتصادی و ایجاد وتحول ساختاری در آن، افزایش فرصت های شغلی، کسب درآمدهای ارزی و در نهایت امکان بروز توانهای بالقوه مدنظر قرار دارد. اصولاً در راستای توسعه اقتصادی،...

[ 10 ] - بررسی پیامدهای ناشی ازجابجایی فضایی، مکانی روستاها درمناطق زلزله زده شهرستان رودبار

پژوهش حاضر که با هدف بررسی پیامدهای ناشی از جابجایی فضایی - مکانی روستاها بعد از زلزله سال 1369 درروستای چهارمحل از توابع بخش خورگام شهرستان رودبار به انجام رسیده است، بدنبال بازگو کردن  ابعاد مثبت جابجایی و ادغام روستاها می باشد. جمع بندی نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد که اکثر پاسخگویان ازجابجایی وادغام روستا رضایت داشته اند این درحالی است که مطالعات گذشته جملگی برعدم موفقیت ...

[ 11 ] - بررسی جاذبه‌های گردشگری در حوضه دشت کویر

قسمت وسیعی از کشور ایران را حوضه‌های بیابانی ـ نیمه‌بیابانی فرا گرفته است که در نگاه اول ناحیه‌ای بی‌حاصل جلوه می‌کند و به نظر می‌رسد هرگونه سرمایه‌گذاری در آن با شکست مواجه خواهد شد. اما همین ناحیه به ظاهر بی‌ثمر که به علت شرایط خاص جغرافیایی از اکوسیستمی شکننده برخوردار است، دارای ویژگیهایی است که در صورت بهره‌برداری بهینه از آن می‌تواند زمینه رشد و توسعه کشور را فراهم آورد. از جمله قابلیت‌ها...

[ 12 ] - راهکارهاى بررسى و تحلیل تغییرات کاربرى اراضى با تأکید بر سنجش از دور و با تحلیل کاربرى بر روى ناحیه گرگان

هدف اصلى این تحقیق، اهمیت تغییرات کاربرى اراضى شهرستان گرگان با استفاده از داده‏ هاى سنجش از دور مى‏ باشد. در واقع سنجش از دور در بسیارى از زمینه ‏هاى علمى و تحقیقاتى کاربردهاى گسترده ‏اى دارد. امکان تصویربردارى دوره ‏اى مرتب و نیز امکان ارسال بى وقفه تصویرهاى ماهواره‏اى دو عامل بسیار مهم در استفاده از اطلاعات ماهواره‏ا ى به شمار مى‏ رود. این مزایا به کارشناسان رشته‏ هاى گوناگون کمک مى‏ کند تا ...

[ 13 ] - راهبردهای مدیریت بحران در سکونتگاه های غیر رسمی اسلامشهر با تاکید بر توانمند سازی

حاشیه نشینی و یا به تعبیر امروزی اسکان غیررسمی، پیامد شهرنشینی سریع و انتقال به پارادایم اقتصادی اجتماعی صنعتی شدن است که شهرنشینی، شکل فضایی غالب و موازی انتقال اجتماعی اقتصادی این پارادایم است. این پدیده در دهه‌های اخیر با پیدایش جامعه اطلاعاتی همچنان گسترش یافته و گویی تعهدی برای بقا و باز تولید آن وجود دارد. از دهه 1980 راهبردهای توانمندسازی و بهسازی با ابتکار عمل بانک جهانی به منظور ساماند...

[ 14 ] - تبیین اثرات زلزله بر ساختمان‌های مسکونی مناطق روستایی بخش شُنبه و طسوج

    قرارگیری 90 درصد خاک کشور بر روی نوار زلزله و اختصاص 6 درصد از تلفات لرزه‌ای دنیا به ایران که نشان از تهدید بالای مخاطرات طبیعی و آسیب‌پذیری بالای مناطق کشور دارد، اهمیت توجه به مطالعات لرزه‌ای و زمین‌ساختی را بسیار مهم و دوچندان می‌نماید. بر همین اساس تجربه‌های سنگین زلزله‌های اخیر از یک سو تلفات ناگوار حاصل از زمین‌لرزه به‌ویژه در مناطق روستایی از سوی دیگر موجب گردید تا پژوهش حاضر با توجه...

[ 15 ] - قابلیت‌های توسعه پایدار مناطق روستایی ایران با تاکید بر گیاهان دارویی

توسعه پایدار مؤلفه‌های متفاوت محیطی، اقتصادی، زیست محیطی و گردشگری و مدیریتی را در بر می‌گیرد در دهه‌های اخیر یکی از مهمترین ارکان برنامه‌ریزی توسعه کشور، تأکید بر توسعه با استفاده از قابلیت‌های محیطی می‌باشد و در این زمینه قابلیت‌های محیطی مؤلفه‌های زیادی را در بر می‌گیرد که در این مقاله قابلیت‌های گیاهان دارویی مورد توجه قرار گرفته است در این راستا می‌توان گفت بسیاری از نقاط روستایی کشورمان ع...

[ 16 ] - ارائه الگوهای بهینه توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری ایران مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان گیلان

گردشگری روستایی یکی از اشکال گردشگری گذران اوقات فراغت می باشد که امروز به دلیل مشکلات و انواع آلودگی های شهری افراد ساکن درشهر از آن جهت گذران اوقات فراغت بهره می برند تا حدودی از نظر روحی روانی و جسمی آمادگی کافی جهت کارهای روز مره آن خود در شهر را بدست بیاورند. یکی از راه های توجه به روستاها و محرومیت زدایی از آنها، کمک به حفظ و گسترش جاذبه­ها و زمینه­های مورد علاقه گردشگران در روستاها، متنا...

[ 17 ] - تبیین نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات(آی سی تی) در توسعه اقتصادی دهستان فیروزبهرام

فناوری اطلاعات و ارتباطات، به عنوان یک ابزار توسعه­ی پایدار روستاها در راستای کاهش فقر، کاهش شکاف دیجیتالی و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه‌ی روستاییان به شهرها شناخته شده است. فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات(آی سی تی) روستایی مقوله‌ای پیچیده بوده و توسعه‌ی آن، مستلزم تعامل همزمان است. سؤال اصل مقاله این است که فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی چه نقشی در توسعه اقتصادی، روستاهای دهستان فیروزبهرام دارند؟ ...

[ 19 ] - مکانیابی دهکده سلامت در شهرستان رامسر با از مدلهای AHP و VIKOR

شهرستان رامسر دارای جاذبه های مختلف گردشگری وسابقه ای نام آشنا برای گردشگران است. دراین تحقیق تلاش شده مناطقی که علاوه بر موقعیت مناسب زیست محیطی و دارابودن جاذبه های گردشگری و زیرساختهای ارتباطی در قلمرو مطالعاتی، که هم جهت با شرایط طبیعی آن منطقه باشد و، قابلیت تبدیل شدن به دهکده سلامت را دارد مورد شناسایی قرار گیرد. با توجه به شرایط محیطی شهرستان رامسر ، فاصله از مراکز جمعیتی ( ش...

[ 20 ] - ارائه ی الگوی بهینه ی سیاست های بهداشتی آموزش و پرورش با تاکید بر بهداشت محیط مدارس روستایی کلان شهر اهواز

سلامت یکی از مهم ترین و محوری ترین ابعاد زندگی بشر است. سلامت محور توسعه است. با توجه به بند سیزدهم از شرح وظایف آموزش و پرورش، اهتمام به تامین و پیشبرد سلامت دانش آموزان در همکاری با وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی مورد تاکید بسیار است. روش پژوهش حاضر از هدف از تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی – تحلیلی است. در این پژوهش تعداد 30 باب مدرسه ابتدایی روستایی در شهرستان اهواز مورد...

[ 21 ] - تحلیل عوامل کلیدی تأثیرگذار بر توسعه پایدار گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان صومعه سرا)

شهرستان صومعه‌سرا با توجه به دارا بودن پتانسیل‌ها و جاذبه‌های فراوان از موقعیت خوب گردشگری برخوردار است. همچنین موقعیت جغرافیایی شهرستان صومعه سرا به گونه ای است که مسافران برای رسیدن به آستارا و ... لاجرم باید از صومعه‌سرا عبور کنند. بنابراین موقعیت جغرافیایی شهرستان صومعه سرا نیز یک فرصت طلایی برای توسعه گردشگری به شمار می‌رود. در این راستا هدف اصلی از انجام این پژوهش شناسایی عوامل کلیدی در ت...

[ 22 ] - ارائه الگوی مناسب جهت بهینه سازی مصرف انرژی و دستیابی به منطقه زیست پذیر با استفاده ازGIS(مطالعه موردی : منطقه 6 تهران)

دنیای امروز دنیای پیشرفت و مدیرنیته بشمار می آید به گونه ای که اغلب شهرها در حال روان سازی مسیر در جهت نیل به توسعه پایدار و شهر هوشمند هستند.در این دسته از شهرها شش فاکتور اصلی همچون حمکروائی ،اقتصاد ،مردم هوشمند،حمل و نقل ،محیط زیست و در نهایت زندگی هوشمند، اهمیت و نقش بسزائی را ایفا می نماید .از این رو واضح و مبرهن است که مبحث انرژی بر همه این شاخص ها می تواند اثر بگذارد و اثر بپذیرد.کلانشهر...

[ 23 ] - رتبه‌بندی شاخص‌ها و متغیرهای اثرگذار در تاب‌آوری شهری منطقه 15 تهران

مقدمه و هدف پژوهش: تاب‌آوری شهری به توانایی یک سیستم شهری در مقیاس زمانی و فضایی برای حفظ یا بازگشت سریع به عملکردهای مطلوب گذشته در برابر اختلال (مخاطرات طبیعی) در جهت پایداری با تغییرات گفته می‌شود. زمانی که شهر به طور همزمان قادر باشد تا توازن بین عملکردهای اکوسیستمی و انسانی برقرار کند، انعطاف‌پذیر باشد، قدرت انطباق در شرایط عدم قطعیت و رویدادهای غیرمنتظره داشته باشد و فرصت...

[ 24 ] - نقش بازآفرینی شهری در زیست پذیری شهری (نمونه مطالعاتی: محله جاوید زنجان)

مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف تعیین نقش بازآفرینی شهری در دستیابی به زیست پذیری شهری در محله جاوید زنجان انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی-تحلیلی از نوع اسنادی و میدانی و از طریق آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل در نرم افزار (GIS,SPSS,EXCEL)قرارگرفت واز نظر هدف کاربردی بود. یافته‌ها: جامعه آماری پژوهش شام...

[ 25 ] - A sustainable tourism-based income model for municipalities' (Using the meta-synthesis approach)

Abstract: Today, the major source of income for Iranian municipalities is the unstable resources such as construction fines and charges and Such an approach has led them to the financial crisis, the challenge of urban management and ultimately to citizens' dissatisfaction. So, in the developed cities of the world, tourism is used as one of the main and influential drivers in analyzing the urba...

[ 26 ] - کاربرد تکنیک VIKOR در تبیین و تحلیل الگوی توزیع فضایی خدمات عمومی پایه در مناطق مختلف شهری شهر بوشهر

  این مطالعه با هدف تبیین وضعیت برخورداری نواحی مختلف شهر بوشهر در دسترسی به خدمات عمومی پایه در نواحی نُه گانه شهر بوشهر انجام گرفت. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و روش به کار رفته در آن توصیفی- تحلیلی بود که طی آن با استفاده از منابع اسنادی- کتابخانه­ایی، سطوح توسعه نواحی منطقه مورد مطالعه، طی 19 شاخص مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. تحلیل داده­ها با استفاده از تکنیک­های سن...

[ 27 ] - ارزیابی و تحلیل ابعاد تاب‌آوری منطقه 10 شهر تهران

پژوهش حاضر از جنبه ماهیت جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از جنبه هدف کاربردی می‌باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری منطقه 10 تهران در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و زیست‌محیطی است. نتایج حاکی از آن است که از نظر تأثیرگذاری عناصر بر تاب‌آوری این منطقه در تاب‌آوری زیرساختی – کالبدی، مؤلفه‌ «مدیریت شبکه‌ها، تجهیزات زیرساختی و شریانی»، در بعد تاب‌آوری اجتماعی مؤلفه‌ «مشارک...

[ 28 ] - Assessment of the Sustainable Rural Livelihoods Assets in Langroud County

The present descriptive survey aims to analyze sustainable rural livelihood in Langarud County of Guilan province, Iran. The statistical population was composed of all rural people in this county (N=37904). Convenience sampling used to determine sample size (n=180). They were selected by proportionally allocated random sampling method. The research instrument was a self-designed questionnaire w...

[ 29 ] - Investigating the Inefficiency Causes of Educational Institution in the Field of Knowledge Transfer

Purpose: The purpose of this study is to determine the causes of inefficiency of educational institutions in the field of knowledge transfer. The type of research is applied in terms of purpose and the research method is qualitatively analytical. Methodology: The study population in this study is the Iranian society and is composed of groups of students, teachers, administrators, education pro...

[ 30 ] - Investigating the effective components on the realization of the optimal model of granting rural housing improvement credits (Case study: Malard villages)

Considering that housing, as the ossification of the rural body, plays an essential role in shaping the physical structure and identity of rural architecture, Its physical properties and structures play an important role in the level of spatial vulnerability of rural settlements because Iran is located in the main axis of the world earthquake belt and the consequences of a possible earthquake a...

[ 31 ] - The Study and Analysis of city structure and its permanent development (Case study: Ardabil city)

The Earth and how it is used have always been the main things in city planning. The analysis and the special and local arrangement of urban use and urban functions are among the important and effective branches of permanent urban development. This paper attempts to analyze quantitatively and qualitatively the city structure of Ardabil with regard to its permanent development. Since it is descri...